Ζωοδόχος Πηγή: Η θρησκευτική γιορτή και το όμορφο εκκλησάκι στην Άνω Γλυφάδα
Τη θεομητορική γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής τιμά σήμερα η Ορθοδοξία: Το εκκλησάκι στην Άνω Γλυφάδα και η ιστορία του.
- 07/05/2021
Φωτογραφίες: Ζήσιμος Ζήζος
Η εορτή της Ζωοδόχου Πηγής ανήκει στις λεγόμενες θεομητορικές εορτές και τιμάται κάθε χρόνο την Παρασκευή της Διακαινησίμου (την πρώτη Παρασκευή μετά το Πάσχα, δηλαδή την Παρασκευή πριν από την Κυριακή του Θωμά). Την ημέρα αυτή λοιπόν γιορτάζουν ο Ζώης, η Ζωή, ο Ζήσης, ο Ζήσιμος και η Πηγή.
Πρόκειται για μια από τις νεότερες εορτές της ορθόδοξης χριστιανοσύνης, η οποία καθιερώθηκε το 19ο αιώνα, ως επέτειος των εγκαινίων του νέου ιερού ναού και του παρεκκλησίου προς τιμήν της Παναγίας της Ζωοδόχου Πηγής στο Βαλουκλή ή Μπαλουκλή της Κωνσταντινούπολης.
Η ιστορία της Ζωοδόχοου Πηγής
Σύμφωνα με την παράδοση υπήρχε μία θαυματουργή πηγή έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης προς την πύλη της Σηλυβρίας (νυν Μπαλουκλή, από τα ψαράκια που υπήρχαν στην πηγή, μπαλούκ=ψάρι στα τουρκικά). Το 474 ο βυζαντινός αυτοκράτορας Λέων ο Θραξ ανήγειρε προς τιμή της Παναγίας περικαλλή ναό πλησίον της πηγής, το ιαματικό νερό της οποίας είχε θεραπεύσει πολλούς ασθενείς, κυρίως από αποστήματα, δυσουρίες και αιμορραγίες. Ο θρύλος λέει μάλιστα ότι μεταξύ των αποθεραπευθέντων ασθενών ήταν και ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός, ο οποίος έπασχε από δυσουρία, και για να τιμήσει την Παναγία έκτισε την εκεί μονή της Ζωοδόχου Πηγής από τα οικοδομικά υλικά που περίσσευσαν από την ανέγερση της Αγίας Σοφίας.
Τα μετέπειτα χρόνια, τα κτίσματα του ναού και της μονής της Ζωοδόχου Πηγής υπέστησαν μεγάλες φθορές από εχθρικές επιδρομές και σεισμούς. Τις μεγαλύτερες καταστροφές υπέστησαν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν κατεδαφίσθηκαν και τα οικοδομικά υλικά τους χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση του τεμένους του Σουλτάν Βαγιαζίτ. Οι χριστιανοί της Κωνσταντινούπολης δεν έπαυαν να επισκέπτονται τα ερείπια του ναού της Ζωοδόχου Πηγής, να τελούν λειτουργίες, κυρίως κατά την Παρασκευή της Διακαινησίμου και να επιζητούν το θαυματουργό ιαματικό νερό.
Το 1833 ο πατριάρχης Κωνστάντιος Α’ πέτυχε να λάβει άδεια ανοικοδομήσεως του ναού από τον σουλτάνο Μαχμούτ Β’. Τα εγκαίνια του νέου ναού έγιναν στις 2 Φεβρουαρίου 1835 από τον πατριάρχη Κωνστάντιο Β’. Τα επόμενα χρόνια, ιδρύθηκαν σε πολλές πόλεις της ορθοδόξου χριστιανοσύνης ναοί αφιερωμένοι στη Ζωοδόχο Πηγή, με πιο γνωστό αυτόν της Αθήνας, που βρίσκεται στην οδό Ακαδημίας.
Το εκκλησάκι της Γλυφάδας
Εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής υπάρχει βέβαια και στα νότια προάστια της Αττικής και βρίσκεται σε μια ήσυχη γειτονιά, στον αριθμό 37 της οδού Παπαφλέσσα στην Άνω Γλυφάδα. Η δημιουργία του ξεκίνησε το 1962.
Κάθε χρόνο ανήμερα της εορτής της τελείται στην εκκλησία λειτουργία και προσφορά γλυκών και άρτου στους πιστούς που φτάνουν εκεί για να την τιμήσουν. Την προηγούμενη μέρα, τελείται και ο εσπερινός. Αυτές είναι και οι μόνες ημέρες του χρόνου, κατά τις οποίες τελείται λειτουργία στο ναό. Αυτός ανήκει στο Σύλλογο “Ορθόδοξος, Χριστιανική Αδελφότης- Κυψέλη” ενώ στο παρελθόν υπήρξε ορφανική στέγη, η οποία δημιουργήθηκε πριν ακόμη γίνει ναός.
Βρεθήκαμε στο χώρο του και μιλήσαμε με την κυρία Βαρβάρα Πρασσά, εκπρόσωπο της Αδελφότητας, η οποία βρίσκεται και σήμερα εκεί και μας εξήγησε την ιστορία του. “Εδώ στεγάζονταν ορφανά παιδιά, εκ των οποίων άλλα πήγαιναν στο σχολείο και άλλα μάθαιναν την τέχνη της πλεκτικής και της ραπτικής. Η λειτουργία του οικοτροφείου σταμάτησε το 1970”, αναφέρει. Σύμφωνα με την ίδια, αυτό δημιουργήθηκε από τον Πατέρα Χριστόφορο Καλύβα, ο οποίος ήταν Αρχιμανδρίτης στη Χαλκίδα και στέγασε στο οικοτροφείο πνευματικά του παιδιά από διάφορα μέρη της Ελλάδας, με τη βοήθεια εθελοντριών που τα φρόντιζαν. Η εκκλησία επιμελείται όλο το χρόνο από τις εθελόντριες του Συλλόγου.
Δείτε τις εικόνες από το εκκλησάκι σήμερα, την ημέρα της εορτής του:
Πηγή πληροφοριών για τη γιορτή: sansimera.gr