Ο Παναγιώτης Σωτηρόπουλος αντιμετωπίζει φωτιές εδώ και 60 χρόνια
Μιλήσαμε με τον 81χρονο ιδρυτή -και μάχιμο ακόμα εθελοντή πυροσβέστη- της Εθελοντικής Ομάδας Πυρόσβεσης Βούλας, η οποία τις τελευταίες μέρες βρέθηκε στο μέτωπο των καταστροφικών πυρκαγιών στην Αττική.
- 21/08/2021
Ο Παναγιώτης Σωτηρόπουλος είναι 81 ετών και ιδρυτής της Εθελοντικής Ομάδας Πυρόσβεσης Βούλας, που λειτουργεί εδώ και 20 χρόνια. Ήταν μέλος της ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών). Υπηρέτησε στη Βασιλική Πολεμική αεροπορία από το 1959 μέχρι το 1961, ενώ το 1964 εκπαιδεύτηκε και πολέμησε στην Κύπρο μαζί με άλλους Έλληνες στους καταδρομείς. Ήδη, από τα μετεφηβικά του χρόνια, άρχισε να ασχολείται με τον εθελοντισμό και να δραστηριοποιείται στον τομέα της κατάσβεσης πυρκαγιών. Ο ίδιος έχει βρεθεί σε μεγάλες φωτιές σε Κύθηρα, Καπανδρίτι, Βαρνάβα, Ωρωπό, Διόνυσο, Ανάβυσσο και φέτος σε Βαρυμπόμπη και σε πολλές ακόμα πύρινες κολάσεις.
Τον συναντήσαμε στο Πυροφυλάκιο Βούλας στο Πανόραμα, εκεί όπου περνά καθημερινά πολλές ώρες επιτηρώντας και συντονίζοντας το δύσκολο έργο της Εθελοντικής Ομάδας Πυρόσβεσης Βούλας που, όπως ο ίδιος λέει, είναι πάντα σε ετοιμότητα.
Ο Δήμος των 3Β είναι καλά εξοπλισμένος; Υπάρχει κάποιο πλάνο πρόληψης που ακολουθεί ο Δήμος ή σχέδιο σε περίπτωση φωτιάς;
Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιος Δήμος στην Ελλάδα σαν τον δικό μας που αριθμεί 15 πυροσβεστικά αυτοκίνητα. Εμείς είμαστε δημοτική εθελοντική ομάδα που υποστηρίζεται άμεσα από τον Δήμο. Ειδικά το καλοκαίρι υπάρχουν 50 οδηγοί και παρατηρητές σε διασπορά για να ελέγχουν τις περιοχές. Κοιτάμε πάντα να υπάρχουν σχετικά μικρές αποστάσεις μεταξύ των ατόμων, έτσι ώστε να υπάρχει άμεση βοήθεια σε κάθε σημείο. Γι’ αυτό σε μικρές εστίες η φωτιά σβήνει άμεσα. Εμείς συνεργαζόμαστε άμεσα με την πυροσβεστική και πάμε όπου μας ζητηθεί. Όσο για τον Δήμαρχο των 3Β, κ. Κωνσταντέλλο, θέλουμε να πούμε ένα ευχαριστώ διότι μας βοηθάει. Χωρίς την άδειά του δεν πάμε πουθενά. Εμείς σαν Δήμος μάλιστα στείλαμε αυτές τις μέρες στα Βίλια πυροσβεστικό αυτοκίνητο, μετά από εντολή του κ. Κωνσταντέλλου, με στόχο την κατάσβεση της φωτιάς εκεί.
Τι γίνεται με τα γκαζάκια και τους εμπρησμούς στη χώρα; Υπάρχει κάποια εξήγηση που δίνετε σε αυτό;
«Τα παιδία παίζει», για να το πω έτσι απλά. Κάποιοι ανεγκέφαλοι, για πλάκα, παίζουν με τη φωτιά. Δεν πιστεύω πως γίνεται για κάποιο σκοπό. Υπάρχουν άνθρωποι με μηδαμινή νοημοσύνη, που θέλουν να τεστάρουν την πυροσβεστική. Συνήθως γίνεται από παιχνίδι, αμέλεια ή απερισκεψία. Οι φωτιές είναι σπάνια από την προσπάθεια ενός “τρελού” που λέμε. Πιο πιθανό να βάλει ένας πιτσιρικάς ή κάποιος μελισσοκόμος που πήγε στα μελίσσια του για να τα καπνίσει και να τα ελέγξει. Οι μελισσοκόμοι συνήθως βάζουν φωτιά στο καπνιστήρι αλλά ταυτόχρονα και στο περιβάλλον… Είναι ανυπόμονοι βλέπεις.
Ακούμε ότι πρέπει να γίνουν αναδασώσεις από τη μία και από την άλλη πως απαγορεύεται και πρέπει να αφήσουμε το δάσος να αναγεννηθεί μόνο του. Εσείς τι γνώμη έχετε;
Οι αναδασώσεις δεν πρέπει να γίνονται τώρα. Η φύση φροντίζει από μόνη της για αυτό. Τα δασαρχεία δεν επιτρέπουν την πρόσβαση σε συνεργεία για αναδάσωση. Αυτά τα κάνει η φύση με τους σπόρους της με τον καιρό. Όσο δεν παρεμβαίνει ο άνθρωπος, τα πράγματα πάνε καλύτερα. Για παράδειγμα σε μια καμένη περιοχή απαγορεύεται κανονικά η πρόσβαση ανθρώπων με οχήματα ή με τα πόδια. Είναι λάθος να σκάψουμε και να φυτέψουμε δέντρα, γιατί η φύση το κάνει μόνη της αυτό.
Σε ποια πράγματα υστερούν οι ομάδες δασοπροστασίας και δασοπυρόσβεσης και σε ποια είμαστε σε καλό δρόμο;
Μια εθελοντική ομάδα και ο Δήμος πρέπει να προσεγγίζουν μια δασική περιοχή με σεβασμό και προοπτική προστασίας. Πρώτη κίνηση είναι το να κόψουμε τα χαμηλά κλαδιά δέντρων που μπορούν να αποτελέσουν προσανάμματα. Ένα πεύκο που έχει βγάλει παρακλάδια στα δύο μέτρα πρέπει να αφαιρεθεί, γιατί με τη ρετσίνη μπορεί να επεκταθεί γρήγορα. Δεύτερον πρέπει εγκαίρως, πριν από την 1η Μαϊου, να έχουν γίνει οι αποξηλώσεις. Πρέπει να γίνονται αποξηλώσεις στους μεγάλους δρόμους για να γίνεται εύκολη η πρόσβαση στα οχήματα. π.χ. εμείς στη Βούλα έχουμε κάνει αποξήλωση σε δρόμους που επικοινωνούν με το δάσος. Τρίτη κίνηση που πρέπει να κάνουμε είναι η διασπορά δεξαμενών νερού σε όλη την έκταση της δασικής περιοχής. Τέταρτον πρέπει να γίνεται αποκλεισμός της εισόδου τις βραδινές ώρες στο βουνό με μπάρες, ειδικά όταν έχουμε επικινδυνότητα 3 ή 4. Αυτά όλα, όταν δεν τα προσέχεις, έχουν αποτελέσματα σαν αυτά που είδαμε σε Βαρυμπόμπη, Εύβοια και Βίλια. Τέλος, πολύ βασικό είναι η προσβασιμότητα στους δασικούς δρόμους από τα οχήματα. Το ποδήλατο είναι συνεργάτης και σύμμαχός μας. Οι ποδηλάτες δεν καπνίζουν την ώρα της άσκησης και όταν πέσει κάτι στην αντίληψή τους μας ειδοποιούν αμέσως για να σπεύσουμε στο σημείο. Από την άλλη, ο πεζός σε περίπτωση που έχουμε βαθμό επικινδυνότητας 4, απαγορεύεται να περάσει στο βουνό. Φυσικά για οδηγούς μηχανών ή αυτοκινήτων απαγορεύεται αυστηρά γιατί εκείνοι αν συμβεί κάτι μπορούν να φύγουν χωρίς να τους προλάβουμε.
Στις πυρκαγιές της Αττικής -σε Βαρυμπόμπη, Αφίδνες, Θρακομακεδόνες και αλλού- η Εθελοντική Ομάδα Πυρόσβεσης Βούλας είχε παρουσία. Τι αντικρίσατε όταν πήγατε εκεί; Τι πήγε τόσο λάθος;
Εμείς πήγαμε στην Βαρυμπόμπη, στους Θρακομακεδόνες, στη Σταμάτα, στο Διούνυσο, στη Ροδόπολη…παντού. Εγώ αν ήμουν εισαγγελέας θα έστελνα στο δικαστήριο πολλούς. Από όπου και αν περνούσαμε υπήρχαν εκατοντάδες τόνοι κλαδεμάτων και απορριμάτων κατά μήκος των δρόμων. Απορούσαμε πώς τα άφησαν αυτά έτσι, τέτοια περίοδο. Πρέπει η πολιτεία να επιβάλει σκληρά μέτρα και να πληρώσουν οι υπεύθυνοι για τη βιβλική καταστροφή. Πρέπει κάποιοι να μπούνε φυλακή, επειδή ήξεραν και δεν έκαναν τίποτα για να γλιτώσουν τις περιοχές. Δεν γίνεται να λαμβάνει κάποιος ποσά και να μη τα διαθέτει για το πράσινο, τον φυσικό μας πλούτο που είναι η αναπνοή μας. Στο τέλος πάλι θα πούνε πως έκανα ό,τι μπορούσα και πως του χρόνου θα κάνω σχέδιο και μια αναθεώρηση των ενεργειών μου για να προστατεύσω το δάσος. Τότε θα είναι πάλι αργά. Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν λένε.
Οι πυροσβέστες μας ήταν καλά καταρτισμένοι ή οι ξένοι, όπως οι Ρουμάνοι, τα πήγανε καλύτερα;
Οι δικοί μας οι πυροσβέστες είναι ικανότατοι. Έχουμε πυροσβέστες και αξιωματικούς με πολύχρονη εμπειρία που μπορούν να αντιμετωπίσουν με τον καλύτερο τρόπο όλες τις πυρκαγιές. Για να γίνει αυτό, πρέπει να λειτουργεί το σύστημα και να έχουν γίνει όλα όσα είπαμε παραπάνω στον τομέα της πρόληψης. Έχουμε επίσης κατάλληλους πυροσβέστες οδηγούς αλλά και μάχιμους. Ο εκάστοτε Δήμαρχος μπορεί να είναι έξυπνος ή καλός για κάποια πράγματα, αλλά τη φωτιά την ξέρουν συγκεκριμένοι άνθρωποι. Οι ξένοι βοήθησαν στην προσπάθεια για την κατάσβεση της πυρκαγιάς με όποιον τρόπο μπορούσαν, αλλά πολλές φορές δημιουργούνται εμπόδια αν δεν ξέρουν κάποιοι τα σημεία στο δάσος.
Ποια είναι η γνώμη σας για τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά και τα όσα του καταλόγισαν;
Ο Νίκος Χαρδαλιάς διετέλεσε Δήμαρχος στον Βύρωνα για 11 χρόνια, περιφερειακός σύμβουλος Αττικής για 5 χρόνια, 12 χρόνια πρόεδρος στον ΣΠΑΥ (Σύνδεσμος Προστασίας Ανάπτυξης Υμηττού). Έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν και ξέρω πως είναι πολύ έμπειρος και έχει κάνει πολύ μεγάλο έργο στην πυροπροστασία γύρω από τον Υμηττό. Έχει κάνει πάρα πολλά πράγματα που δεν τα γνωρίζει ο κόσμος και είναι ο πιο κατάλληλος για τη θέση αυτή. Το να τον κατηγορούν είναι κάτι πολύ φυσιολογικό, έτσι συμβαίνει πάντα. Άνθρωποι που προσβάλουν υπολήψεις και κατηγορούν θα υπάρχουν πάντα. Και εμένα μπορεί να με κατηγορήσουν. Αλλά εμένα δεν μπορούν να μου προσάψουν τίποτα, γιατί το δάσος είναι εδώ. Δεν έχουμε χάσει στη Βούλα ούτε τετραγωνικό πρασίνου και κοιμάμαι ήσυχος τα βράδια. Εμείς για όλο τον ορεινό όγκο έχουμε σχέδια και σχεδιασμό με πέντε γραμμές αμύνης. Σε κάθε πυρκαγιά πράττουμε ανάλογα και οπισθοχωρούμε αν χρειαστεί. Έχουμε συγκεκριμένο σχεδιασμό για να προστατεύσουμε τα σπίτια και το δάσος.»
Η Εθελοντική Ομάδα Πυρόσβεσης Βούλας
Το ορμητήριο της ομάδας είναι το πυροφυλάκιο Πανοράματος Βούλας απέναντι από το κοιμητήριο. Στην ομάδα εθελοντών υπάρχουν περίπου 80 άτομα πλήρως εκπαιδευμένα για οποιαδήποτε συνθήκη. Στην οδό Υμηττού, υπάρχουν κάθε λίγα μέτρα δεξαμενές νερού για πρόληψη σε όλο το βουνό.
Όπως μας εξηγεί ο κ. Σωτηρόπουλος, «οι περισσότεροι από την ομάδα είναι ΟΥΚαδες, αλεξιπτωτιστές, Λοκατζήδες, πεζοναύτες και άτομα από τις ειδικές δυνάμεις γενικότερα. Η ομάδα είναι πάρα πολύ δυνατή και πλήρως καταρτισμένη. Διαθέτει δύο οχήματα 4×4 άμεσης επεμβάσεως όπου και όποτε εκδηλώνεται πυρκαγιά, ενώ ο Δήμος διαθέτει συνολικά 15». Στην Αττική δεν υπάρχουν άλλες ομάδες τόσο καλά οργανωμένες με τέτοιες ειδικότητες και τόσο ετοιμοπόλεμες, επιμένει ο ίδιος.
Όσο για το κομμάτι του εθελοντισμού, είναι, όπως λέει, αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του από τότε που ο ίδιος θυμάται τον εαυτό του. Είναι όμως και κάτι που απαιτεί χρόνο, θυσίες και αφοσίωση. «Ο εθελοντισμός είναι ιεραποστολή. Το κάνουμε από αγάπη για την πατρίδα και από αγάπη και ενδιαφέρον για το περιβάλλον. Είμαστε 24 ώρες το 24ωρο. Εγώ έχω εφτά παιδιά και δεκατέσσερα εγγόνια και δεν τα βλέπω όσο θέλω. Λείπω πάρα πολλές ώρες, γιατί η ενασχόληση με την προστασία της περιοχής της Βούλας και όχι μόνο, μου επιβάλλει να είμαι σε επάλξεις συνεχώς».
Φωτογραφίες: Ιωάννα Μορφινού / Εθελοντική Ομάδα Πυρόσβεσης Βούλας