#NouPouLandmarks: Το λιοντάρι του Πειραιά

Ήξερες ότι κάποτε ο Πειραιάς ονομαζόταν «Πόρτο Λεόνε»; Έχεις παρατηρήσει ποτέ το άγαλμα ενός λιονταριού στο λιμάνι; Γνωρίζεις ότι το αυθεντικό μνημείο βρίσκεται στη Βενετία; Ιδού ο Λέων του Πειραιώς και η ιστορία του.

• 19/11/2021
• Κείμενο: Γεωργία Περιμένη

Όλοι μας έχουμε περάσει εκατοντάδες φορές από το λιμάνι του Πειραιά, προκειμένου να επιβιβαστούμε σε κάποιο πλοίο για τις διακοπές μας. Αυτό που πολλοί από εμάς όμως δεν έχουμε παρατηρήσει, είναι ένα άγαλμα λιονταριού που στέκει αγέρωχο εκεί και κρύβει τη δική του, άγνωστη για εμάς ιστορία.

Ο Λέων του Πειραιώς, όπως ονομάζεται, είναι ένα μαρμάρινο γλυπτό, που προσομοιάζει με τον “λέοντα της Χαιρωνείας”, ύψους πάνω από 3 μέτρα. Αυτή τη στιγμή στον Πειραιά βρίσκεται το αντίγραφο του αγάλματος, αφού το πραγματικό άγαλμα βρισκόταν στο σημείο μέχρι το 1687, όταν το απήγαγε ο ο Ενετός ναύαρχος Φραγκίσκος Μοροζίνι. Πλέον ο Λέοντας βρίσκεται στην είσοδο του ναύσταθμου της Βενετίας.

Το αντίγραφό του όμως βρίσκεται στην είσοδο του λιμανιού του Πειραιά, στη λεγόμενη «μπούκα». Λόγω της  επιβλητικής παρουσίας του μνημείου, μάλιστα, το λιμάνι του Πειραιά τον Μεσαίωνα ονομαζόταν και Πόρτο Λεόνε (Porto Leone).

Η χρονολογία, ο λόγος για τον οποίο κατασκευάστηκε, αλλά και το γιατί τοποθετήθηκε στο λιμάνι, είναι μέχρι στιγμής άγνωστα. Όσα στοιχεία είναι γνωστά στηρίζονται κυρίως σε διηγήσεις και θρύλους. Οι μέχρι τώρα σχετικές έρευνες επικεντρώνονται σε προσωπικές μαρτυρίες όσων είδαν το λιοντάρι με τα ίδια τους τα μάτια κατά την επίσκεψή τους στον Πειραιά.

Σύμφωνα με ερευνητές, η θέση του ήταν κάποτε εκεί που παλιά βρισκόταν το ιστορικό ρολόι του Πειραιά. Θεωρείται επίσης ότι το λιοντάρι μετακινήθηκε στο πέρασμα των ετών και αλλού.

Τα σύμβολα

Στο σώμα του έχουν χαραχτεί (μεταγενέστερα) ρουνικά σύμβολα, για τα οποία δεν υπάρχουν συγκεκριμένες πληροφορίες. Λέγεται ότι τα χάραξαν Βαράγγοι μισθοφόροι, δηλαδή σκανδιναβοί στρατιώτες, οι οποίοι βρέθηκαν στον Πειραιά το 1018 με την ακολουθία του Βυζαντινού αυτοκράτορα Βασίλειου Β΄του Βουλγαροκτόνου.

Οι θρύλοι

Όπως αναφέραμε και παραπάνω, το λιμάνι του Πειραιά κατά τον Μεσαίωνα ονομαζόταν Πόρτο Λεόνε ή και Πόρτο Δράκο. Η ονομασία, σύμφωνα με τους θρύλους, προέκυψε γιατί θεωρούσαν τους δράκους ανθρώπους, τεράστιους σε μέγεθος, οι οποίοι είχαν τη δύναμη να μεταμορφώνονται σε ανθρωπόμορφους λέοντες.

Οι Τούρκοι, από την άλλη πλευρά, το ονόμαζαν Ασλάν Λιμάνι, δηλαδή Λιμάνι του Λιονταριού. Με βάση τον σχετικό θρύλο, κάποια Τουρκάλα που ήταν έγκυος κοίταξε το άγαλμα και αμέσως γέννησε ένα τέρας με πρόσωπο λιονταριού, αυτιά όρθια σαν λαγού και πόδια μικρού παιδιού, το οποίο πήδηξε στο έδαφος βγάζοντας κραυγές σαν γαβγίσματα σκύλου.

Προσπάθειες επαναπατρισμού του λιονταριού έχουν γίνει πολλές, ωστόσο ο αυθεντικός Λέων παραμένει σήμερα στη Βενετία.

Πηγές: wikipedia.gr, destinationpiraeus.com