Η Γλυφάδα τα χρόνια της Κατοχής
Μπορεί στη Γλυφάδα να μην πέθανε ούτε ένας άνθρωπος από την πείνα την περίοδο της Κατοχής, οι βομβαρδισμοί όμως, που ήταν πυκνοί και πολύ συχνοί λόγω του γειτονικού αεροδρομίου του Χασανίου στο Ελληνικό, έγιναν αιτία να σκοτωθούν πολλοί Γλυφαδιώτες κι έκαναν τη ζωή των κατοίκων της έναν πραγματικό εφιάλτη, έναν αγώνα επιβίωσης στα καταφύγια και τα ορύγματα μάχης.
- 28/10/2021
- Κείμενο: Γεωργία Βαμβακερού
Την περίοδο πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γλυφάδα ήταν ήδη μια κοσμοπολίτικη παραλιακή λουτρόπολη. Αυτή η πορεία βέβαια έμελλε να ανακοπεί και έτσι η απομακρυσμένη Γλυφάδα σύντομα μετατράπηκε σε ένα απομονωμένο προάστιο κατά την περίοδο της Κατοχής. Ενώ όμως αυτή η απομόνωση λειτούργησε σε έναν βαθμό προστατευτικά για τους Γλυφαδιώτες, αφού ο μεγάλος λιμός του εφιαλτικού χειμώνα του ’41 δεν έφτασε μέχρι εδώ, πολλοί ήταν εκείνοι που χάθηκαν εξαιτίας των βομβαρδισμών, αφού στην περιοχή του Ελληνικού, που τότε ονομαζόταν Χασάνι, υπήρχε το -υπό κατασκευή ακόμα, αλλά στρατηγικής σημασίας ήδη- αεροδρόμιο.
Τα βομβαρδιστικά αεροσκάφη εξάλλου κατέστρεψαν ολοσχερώς και την όμορφη πλαζ των Αστεριών με τους αμμόλοφους και τις κοσμοπολίτικες εγκαταστάσεις της, πολλά σπίτια καθώς και σχεδόν ολόκληρη τη συνοικία του Βοσπόρου, τη γειτονιά δηλαδή των Μικρασιατών προσφύγων που βρισκόταν στα όρια του αεροδρομίου του Ελληνικού.
Έτσι, η όμορφη αυτή προπολεμική λουτρόπολη τα μαύρα χρόνια της Κατοχής, με τη διακοπή της συγκοινωνίας και τους συνεχείς βομβαρδισμούς, απομονώθηκε εντελώς από την υπόλοιπη Αθήνα κι οι λίγοι μόνιμοι κάτοικοί της κατάφεραν να επιβιώσουν χάρη στα περιβόλια της και τα πολλά κοπάδια των ζώων που ανενόχλητα πλέον οι βοσκοί κατέβαζαν μέχρι και το κέντρο της πόλης (ό,τι περίσσευε βέβαια από τους κατακτητές). Οι παραθεριστές άλλωστε δεν έρχονταν πλέον, ενώ τα όμορφα παραθεριστικά σπίτια επιτάχθηκαν από τους Γερμανούς κι έγιναν κατοικίες κυρίως αξιωματικών της αεροπορίας.
Το πυκνό δάσος, στην ευρύτερη περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Γκολφ, χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς για απόκρυψη οχημάτων και πυρομαχικών. Έτσι γλίτωσε από την καταστροφή, κάτι που δεν συνέβη με το Βουνό της Γλυφάδας: Ο Υμηττός αμέσως μετά την έλευση των στρατευμάτων κατοχής μετατράπηκε σε ένα καραφλό βουνό, καθώς το δάσος του αποψιλώθηκε εντελώς για την ξυλεία του. Το βουνό όμως ήταν και αυτό που έσωσε πολλούς ανθρώπους από την πείνα, καθώς τους χειμώνες ήταν κατάφυτο με ραδίκια κι άλλα άγρια χόρτα και βότανα. Μικρές φωτεινές στιγμές τα δύσκολα εκείνα χρόνια, η διασκέδαση των εφήβων της εποχής, ήταν να μαζεύουν χόρτα από τους πρόποδες του βουνού και τα απογεύματα να μαζεύονται παρέες στα σπίτια και να τρώνε μαζί.
Όπως διηγούνται παλιοί Γλυφαδιώτες που έζησαν εκείνη την περίοδο, οι αγριότητες των Γερμανών στη Γλυφάδα ήταν περιορισμένες σε σχέση με άλλες περιοχές. Αυτό, αλλά κυρίως η απαράμιλλη αλληλεγγύη και αλληλοβοήθεια μεταξύ των κατοίκων, έκαναν τη ζωή στο μικρό χωριό της Γλυφάδας περισσότερο υποφερτή τα χρόνια εκείνα.
Μάλιστα οι Γλυφαδιώτες την εποχή της Κατοχής κατάφεραν να λειτουργήσει το πρώτο Γυμνάσιο Γλυφάδας, στην παραλία της πόλης, ενώ η έως τότε κοινότητα έγινε Δήμος με την ονομασία «Δήμος Ευρυάλης» (περιλαμβάνοντας τότε και την κοινότητα του Ελληνικού) και Δήμαρχο τον Ανδρέα Λαζαράκη (1943-1944). Μετά την απελευθέρωση, το 1944, δημιουργήθηκε ο Δήμος Γλυφάδας, με πρώτο Δήμαρχο τον Άγγελο Μεταξά. Το αεροδρόμιο, που έγινε αιτία να χαθούν τόσες ζωές από τους βομβαρδισμούς, έγινε αργότερα το πρώτο Διεθνές Αεροδρόμιο της χώρας μας.