Φυσικό ή τεχνητό χριστουγεννιάτικο δέντρο: Ποιο είναι πιο οικολογικό;
Xmas Guide 2023
Η εποχή που το χριστουγεννιάτικο δέντρο παίρνει τη θέση του στο σαλόνι μας έφτασε. Το δίλλημα όμως είναι, φυσικό ή τεχνητό; Ποια επιλογή είναι φιλικότερη προς το περιβάλλον; Το εθνικό γραφείο του WWF στην Ελλάδα (WWF Ελλάς) δίνει τις απαντήσεις.
- 04/12/2020
Το στόλισμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι για τους περισσότερους μια διαδικασία που περιμένουν όλο το χρόνο. Πολλοί σπεύδουν να αγοράσουν ένα καινούργιο δέντρο με βάση το ύψος, ακόμη και το χρώμα του. Υπάρχουν ωστόσο και οι πιο “ψαγμένοι”, οι οποίοι πραγματοποιούν την αγορά του με βάση μια διαφορετική οπτική, την οικολογική. Και ίσως έτσι θα έπρεπε να σκεφτόμαστε όλοι τελικά. Το ερώτημα εδώ είναι το εξής: Φυσικό ή τεχνητό έλατο; Τι είναι πιο οικολογικό εν τέλει;
Η επικρατούσα άποψη είναι ότι το φυσικό έλατο αποτελεί μια μη οικολογική επιλογή, αφού πρόκειται για ένα δέντρο που κόβεται από το φυσικό περιβάλλον, για να εγκλωβιστεί στο σαλόνι μας ενώ μετά πετιέται, για να πάμε στο επόμενο. Διάφορες έρευνες και επιστημονικά δεδομένα, ωστόσο, έρχονται να καταρρίψουν αυτήν την αντίληψη και θέτουν το ερώτημα: Μήπως τελικά ένα πλαστικό δέντρο είναι πολύ χειρότερο για το περιβάλλον από ό,τι ένα φυσικό;
Σύμφωνα με δημοσίευση του εθνικού γραφείου του WWF στην Ελλάδα (WWF Ελλάς), ανάμεσα στις δυο επιλογές προτιμούμε φυσικό δέντρο, καθώς -παρότι πολλοί δεν το γνωρίζουμε- είναι φιλικότερο προς το περιβάλλον. Μάλιστα, όπως συμπεραίνει το WWF, η επιλογή του φυσικού ελάτου προκαλεί περίπου τις μισές περιβαλλοντικές επιπτώσεις ως προς την κατανάλωση φυσικών πόρων, σε σχέση με το τεχνητό. Οι λόγοι είναι οι εξής:
- Τα χριστουγεννιάτικα έλατα στην Ελλάδα προέρχονται από φυτείες σε ορεινές περιοχές και δεν κόβονται από τα δάση. Αντιθέτως, παράγονται με σκοπό την υλοτομία και στη συνέχεια την προώθησή τους στην αγορά.
- Αγοράζοντας ένα φυσικό έλατο στηρίζεις τους Έλληνες παραγωγούς, συνεπώς και την ελληνική γεωργία.
- Είναι βιοδιασπώμενο και άρα ανακυκλώνεται εύκολα.
- Αν είναι στεγνό, τότε μπορείς να το χρησιμοποιήσεις και για το τζάκι.
- Διάφοροι δήμοι προχωρούν στην μετατροπή των ελάτων που πετιούνται σε κομπόστ, έτσι ώστε να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα.
- Μπορείς να αγοράσεις φυτεμένο σε γλάστρα έλατο και να το κρατήσεις για επόμενες χρονιές. Αυτό θα κάνει την επιλογή ακόμη πιο οικολογική.
Η ερευνητική ομάδα του μεταπτυχιακού προγράμματος «Βιώσιμη Ανάπτυξη» του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου έχει πραγματοποιήσει μάλιστα σχετική έρευνα για τα τεχνητά και τα φυσικά έλατα. Συγκεκριμένα, αξιολόγησε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενός τεχνητού δέντρου και φυσικών δενδρυλλίων, ύψους περίπου 2 μέτρων, τα οποία προορίζονται για τον στολισμό σπιτιών στην περιοχή της Αθήνας. Το νοικοκυριό που επιλέγει το τεχνητό δέντρο θεωρήθηκε ότι θα το κρατήσει για περίπου 10 χρόνια, ενώ εκείνο που επιλέγει φυσικό έλατο υπολογίστηκε ότι θα αγοράσει συνολικά δέκα δενδρύλλια (ένα για κάθε έτος).
Το φυσικό δέντρο που έλαβε υπόψιν η έρευνα είναι ένα έλατο μεγαλωμένο στην περιοχή του Ταξιάρχη Χαλκιδικής με τις συνήθεις καλλιεργητικές πρακτικές της περιοχής, το οποίο κόβεται για να πουληθεί μετά από 12 χρόνια. Η μεταφορά των ελάτων από τον Ταξιάρχη μέχρι την Αθήνα γίνεται με νταλίκες οι οποίες κινούνται με πετρέλαιο κίνησης. Με τη λήξη της εορταστικής περιόδου, κάθε χρόνο, το φυσικό δέντρο συλλέγεται από τη δημοτική υπηρεσία καθαριότητας, μαζί με τα υπόλοιπα αστικά στερεά απόβλητα και καταλήγει στο χώρο υγειονομικής ταφής της Φυλής. Θα πρέπει ωστόσο, να αναφέρουμε ότι για την παραγωγή του δέντρου, ενδέχεται να έχουν χρησιμοποιηθεί φυτοφάρμα, αλλά αυτό είναι κάτι το οποίο δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε με σιγουριά.
Το τεχνητό δέντρο της εν λόγω έρευνας κατασκευάζεται στην Κίνα, έχει διάρκεια ζωής 10 χρόνια και ζυγίζει 4.350 γραμμάρια εκ των οποίων τα 3.290 είναι σιδηρούχο μέταλλο (ο «κορμός» και τα «κλαδιά» του τεχνητού δέντρου) ενώ τα υπόλοιπα 1060 γραμμάρια είναι τo πλαστικό πολυμερές PVC (τα «φύλλα» του δέντρου). Επιπλέον, η συσκευασία του δέντρου είναι από χαρτόνι και ζυγίζει 1650 γραμμάρια. Το δέντρο μεταφέρεται με πλοίο από τη Σαγκάη της Κίνας στο λιμάνι του Πειραιά. Στο τέλος της ζωής του, μετά από 10 χρόνια, το δέντρο οδηγείται και αυτό στο χώρο υγειονομικής ταφής.
Ζυγίζοντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των δυο επιλογών, όπως συμπεραίνει το WWF βασιζόμενο στην παραπάνω έρευνα, το φυσικό χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι περιβαλλοντικά προτιμητέο, σε σχέση με το τεχνητό.
Με πληροφορίες από το site του προγράμματος «Καλύτερη Ζωή» του WWF Ελλάς