Πάνος Χαλόφτης: Ο νότιος ακτιβιστής πίσω από το Vegan Life Festival
Συναντήσαμε τον Πάνο Χαλόφτη στην Τεχνόπολη, όπου πραγματοποιείται (και) φέτος το Vegan Life Festival και συζητήσαμε για τον vegan way of life, τις δυκολίες που ο ίδιος έχει αντιμετωπίσει, τις προτάσεις του για vegan στέκια στην πόλη, για όλα όσα θα έχουμε τη δυνατότητα να απολαύσουμε και να δούμε στο φεστιβάλ, καθώς και για τη σημασία των επιλογών μας και των επιπτώσεών τους.
- 19/09/2023
Ο Πάνος Χαλόφτης είναι από εκείνους τους τύπους που θα μπορούσες να μιλάς μαζί τους με τις ώρες. Ευχάριστος, ειλικρινής αλλά και πολύ συνειδητοποιημένος, ξέρει ακριβώς τι να σου πει, πώς να το πει, πώς να το εξηγήσει και πώς να σε κάνει να τον καταλάβεις. Χωρίς πολλά – πολλά. Είναι ένας εκ των ιδρυτών της Vegan Life, του μη κερδοσκοπικού οργανισμού που έχει ως στόχο τη διάδοση του vegan τρόπου ζωής στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο τον κόσμο, μέσω της οποίας έχουν καταφέρει να πραγματοποιούν ετησίως το Vegan Life Festival.
Από το 2016 μέχρι το 2022 έχουν πραγματοποιηθεί με επιτυχία 10 φεστιβάλ σε τρεις πόλεις της Ελλάδας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Χανιά), ενώ σήμερα το συγκεκριμένο δρώμενο αποτελεί τον μεγαλύτερο vegan θεσμό της Ελλάδας, καθώς και το μεγαλύτερο σε προσέλευση vegan φεστιβάλ της Ευρώπης. Ο Πάνος Χαλόφτης, με αφορμή το φετινό Vegan Life Festival, που θα πραγματοποιηθεί το διήμερο 30/9 – 1/10, μιλά στο NouPou για τη δική του διαδρομή με προορισμό τον βιγκανισμό.
Πόσα χρόνια είσαι vegan;
Ξεκίνησα το ταξίδι προς τον vegan τρόπο ζωής το 2008, όταν ήρθαν στα χέρια μου διάφορα αναγνώσματα σχετικά με το ζήτημα και άρχισε να κινείται μέσα μου το ενδιαφέρον. Ξεκίνησα να αμφισβητώ αυτό που ο ίδιος έκανα έως τότε και στο τέλος εκείνης της χρονιάς έγινα vegetarian. Περίπου έξι χρόνια μετά έκανα την πλήρη στροφή και έκτοτε είμαι vegan.
Αντιμετώπισες δυσκολίες σε αυτή τη διατροφική μετάβαση;
Το δεύτερο βήμα, δηλαδή να γίνω vegan από vegetarian ήταν πολύ εύκολο, καθώς έγινε σταδιακά. Το πρώτο βήμα με δυσκόλεψε. Πήρα την απόφαση να κάνω τη νηστεία της Σαρακοστής, πιστεύοντας ότι δεν θα αντέξω σαράντα μέρες, αλλά τελικά αποδείχθηκε πολύ πιο εύκολο απ’ όσο νόμιζα. Όταν το βλέπεις απ’ έξω τότε μπορεί να μοιάζει αδύνατο, αν όμως ξεκινήσεις τη διαδρομή τότε είναι που καταλαβαίνεις ότι είναι εφικτό και υλοποιήσιμο.
Είναι εύκολο από πρακτικής άποψης να είσαι vegan; Τα σούπερ μάρκετ αλλά και τα εστιατόρια μπορούν να καλύψουν τις διατροφικές σου ανάγκες;
Όταν συζητάμε για τη vegan διατροφή έχουμε στο μυαλό μας πιο περίεργα τρόφιμα, όπως για παράδειγμα σόγια ή τόφου. Ξεχνάμε ότι η ουσία της vegan διατροφής είναι ό,τι προέρχεται από τη γη. Δεν υπάρχουν δηλαδή σούπερ μάρκετ χωρίς λαχανικά και φρούτα, χωρίς όσπρια, χωρίς δημητριακά κλπ. Αντίστοιχα στις ταβέρνες. Θα βρεις συνήθως φάβα, γεμιστά, ντολμαδάκια, σαλάτες. Η μεσογειακή διατροφή άλλωστε περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω, οπότε είναι αρκετά εύκολο, ειδικά στην Ελλάδα, να βρεις τα απαραίτητα που χρειάζεσαι.
Ποια είναι τα αγαπημένα σου vegan εστιατόρια στην Αθήνα;
Τα vegan εστιατόρια της πόλης τα αγαπώ σαν παιδιά μου. Στη Γλυφάδα επικέπτομαι το Γη και το Avit, στο κέντρο το Winners, ενώ πολύ πρόσφατα άνοιξε και το Los Vegans που μου άρεσε πολύ. Και να τονίσω πως το 2016 υπήρχε μόνο ένα vegan εστιατόριο στην Αθήνα. Σήμερα έχουν γίνει 25.
Επισκέπτεσαι second hand μαγαζιά για να ψωνίσεις τα ρούχα σου;
Το θέμα του ρουχισμού είναι αρκετά ανεξάρτητο από το θέμα του βιγκανισμού. Βέβαια, εννοείται πως ένας vegan δεν θα επέλεγε γούνα, δέρμα, μαλλί ή οποιοδήποτε υλικό ζωϊκής προέλευσης. Πιστεύω γενικώς ότι μια καλή λύση (και) για το θέμα της υπερκατανάλωσης ρούχων είναι τα second hand μαγαζιά. Εκεί αν βρεις vegan επιλογές είναι το καλύτερο. Εγώ επισκέπτομαι τακτικά ένα μαγαζί κοντά στην Ομόνοια, που λέγεται Μάνια Ομόνοια. Εκεί βρίσκω πολύ οικονομικά και σε άψογη κατάσταση ρούχα. Τα έχω χαρεί πολύ.
Έρχεσαι ποτέ σε αντιπαράθεση με φίλους ή γνωστούς λόγω της στροφής σου στον βιγκανισμό;
Τα πρώτα χρόνια ήταν τα πιο δύσκολα, γιατί η καζούρα, το πείραγμα και το παιχνίδι, με καλή πρόθεση, με πλήγωνε περισσότερο απ’ ό,τι σήμερα, που πλέον τα επιχειρήματα μέσα μου έχουν γίνει τεράστια και πατούν σε πολύ στέρεες βάσεις. Στην αρχή, επειδή ήταν η μετάβαση και ακόμη το έψαχνα, αλλά δεν ήμουν και προετοιμασμένος για αντίλογο, ήταν πιο δύσκολο. Σήμερα επειδή ξέρω ακριβώς για τι πράγμα μιλάω, είμαι πιο προετοιμασμένος και δεν επηρεάζομαι.
Σε μέρες όπως το Πάσχα ή η Τσικνοπέμπτη πηγαίνεις σε ένα τραπέζι ή το αποφεύγεις;
Είναι πολύ περίεργες αυτές οι μέρες για μένα. Ξαφνικά αναβιώνουμε ένα έθιμο λες και δεν τρώμε κάθε μέρα κρέας. Εγώ τα τελευταία χρόνια προτιμώ να τις αποφεύγω, συνήθως φεύγω εκτός Ελλάδας. Εναλλακτικά, θα προτιμούσα να επιλέξω ένα vegan μαγαζί ή μια συνάθροιση με φίλους στο σπίτι, που να μπορούν να καταλάβουν και να αποδεχτούν ότι είναι μια μέρα σαν όλες τις άλλες.
Σε μία σχέση πιστεύεις θα μπορούσε ο ένας να είναι vegan ενώ ο άλλος όχι;
Το έχουμε δει να γίνεται. Μια απλή λύση είναι να βρεθεί ένας κοινός παρανομαστής. Ο καθένας είναι υπεύθυνος του εαυτού του και των επιλογών που κάνει. Αυτό που θα έκανα εγώ θα ήταν να προσπαθήσω με αγάπη και τρυφερότητα προς τον άνθρωπό μου να του εξηγήσω τι είναι αυτό που μου έχει συμβεί, τι είναι αυτό που δεν έβλεπα πριν και γιατί είναι σημαντικό για μένα. Προσωπικά, για να είμαι ειλικρινής, θα με ενοχλούσε ο άνθρωπός μου να έχει καταλάβει και να συνεχίζει να μη νοιάζεται για την κακοποίηση που ο ίδιος ασκεί στα ζώα.
Πώς βλέπεις το μέλλον του βιγκανισμού στην Ελλάδα; Θα είναι περισσότεροι εκείνοι που ακολουθούν μια vegan διατροφή σε δέκα χρόνια;
Σήμερα ο κόσμος επιλέγει, αν και συνήθως όχι συνειδητά, την εκμετάλλευση και τη βία απέναντι στα ζώα. Αυτό γίνεται γιατί δυσκολεύεται να κάνει τη σύνδεση μεταξύ των καθημερινών του επιλογών και των συνεπειών που αυτές φέρνουν στα ζώα, στο περιβάλλον και στην υγεία του. Το πρώτο που θα αλλάξει στην επόμενη δεκαετία, καθώς οι ενέργειες ακτιβιστών και ακτιβιστικών ομάδων θα πληθαίνουν, είναι ότι θα φτάσει η πληροφορία στην πλειοψηφία του κόσμου, φέρνοντας πλέον το κάθε άτομο προ των ευθυνών του. Ως συνέπεια αυτού, θα δούμε πολλά άτομα να στρέφονται προς τον vegan τρόπο ζωής, καθώς και περισσότερες επιλογές στα προσφερόμενα προϊόντα και υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, καθώς οι συνέπειες της κτηνοτροφίας θα γίνονται ολοένα και πιο γνωστές, η πολιτεία θα αρχίσει να θεσμοθετεί υπέρ της στροφής σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο.
Γιατί θεωρείς ότι υπάρχουν άνθρωποι που είναι εντελώς αντιδραστικοί απέναντι σε όσους ακολουθούν αυτή τη φιλοσοφία; Απο πού πιστεύεις προκαλείται αυτή η έντονη αρνητικότητα;
Η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που ξεκινά η ελευθερία του άλλου. Το ξεβόλεμα, θα πω εγώ, δημιουργεί πολύ μεγάλες αντιστάσεις. Με το να προσπαθεί μια μερίδα κόσμου να επαναφέρει ή να φέρει κάποια ζητήματα στο προσκήνιο, αυτό έρχεται κόντρα σε κάποια έθιμα, κάποιες συνήθειες, στη βολή του καθενός και στην ευκολία του. Η αντίσταση είναι στο θέμα της συνήθειας και της βολής, αλλά σε κάποια θέματα θα πρέπει να ξεβολευτούμε.
Είσαι ένας από τους δημιουργούς της Vegan Life. Πώς γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας του οργανισμού και πώς προχωρήσατε στην πραγματοποίηση του Vegan Life Festival;
Η Vegan Life ξεκίνησε από μια πρωτοβουλία να προωθήσουμε περαιτέρω τον vegan τρόπο ζωής. Όλοι μας συμμετείχαμε σε διάφορες μικρότερες δράσεις μέχρι που ήρθαμε κοντά, προκειμένου να κάνουμε ένα μεγαλύτερο βήμα που να υπηρετεί το όραμά μας. Το 2016 πραγματοποιήθηκε το πρώτο Vegan Life Festival στην Τεχνόπολη και μάζεψε 6.500 κόσμου, που ήταν για τις δικές μου προσδοκίες μία ανέλπιστη επιτυχία. Και μην ξεχνάμε ότι εκείνα τα χρόνια η Αθήνα ήταν μια vegan έρημος. Δεν έβλεπες αυτό το κύμα που υπήρχε από κάτω. Κάναμε meet ups και έρχονταν 10-15 άτομα. Το φεστιβάλ ήρθε να αναδείξει ότι κάτω από όλο αυτό υπέβοσκε ένα πολύ ωραίο ρεύμα.
Πώς πας από την ιδέα στην πραγματοποίηση ενός τέτοιου φεστιβάλ; Δεδομένου ότι το 2016 ο βιγκανισμός δεν άνθιζε το ίδιο όπως σήμερα, πόσο δύσκολο ήταν να βρείτε χορηγούς, εκθέτες, το σημείο;
Την πρώτη χρονιά, που ήταν ένα ξεκάθαρα νέο εγχείρημα και δεν ξέραμε πώς θα πάει, συζητούσαμε αρχικά για κάποιο μικρότερο χώρο. Τελικά ήρθαμε στην Τεχνόπολη, η οποία εξ αρχής μας αγκάλιασε. Ως προς τις εταιρίες, ενώ δεν γνωρίζαμε τι ενδιαφέρον θα προκαλέσει, καταφέραμε να γεμίσουμε και σε κάποιους να χρειαστεί να αρνηθούμε, λόγω της μεγάλης συμμετοχής. Και φυσικά, από την πρώτη στιγμή το ενδιαφέρον του κόσμου ήταν μεγάλο. Τότε ξεκινήσαμε με περίπου 50 εκθέτες και 6.500 κόσμου. Φέτος κοντεύουμε να φτάσουμε τους 200 εκθέτες, ενώ από άτομα έχουμε αγγίξει και τις 38.000. Μπορώ να το σκεφτώ σαν κάτι που μοιάζει δύσκολο, τελικά όμως όλα λειτούργησαν υπέρ μας και πήγαν σούπερ.
Τι θα δούμε στο φετινό Vegan Life Festival;
Ομιλίες από γιατρούς, διατροφολόγους, περιβαλλοντολόγους, αθλητές και άτομα ενεργά στη vegan κοινότητα, εργαστήρια μαγειρικής, εικαστικά δρώμενα όπως έκθεση τέχνης, live μουσική, εκθέσεις vegan προϊόντων και υπηρεσιών, ρούχα, οικολογικά είδη, καλλυντικά. Επίσης θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του φεστιβάλ ο αθλητικός διαγωνισμός Greece’s strongest human (σ.σ. ένα άθλημα όπου οι αθλητές σηκώνουν εξαιρετικά βαριά αντικείμενα), ενώ αξίζει να αναφέρω ακόμη ότι θα γίνει εθελοντική αιμοδοσία στον χώρο, καθώς και τατουάζ για καλό σκοπό. Επιπλέον, το φεστιβάλ είναι kids friendly, με δραστηριότητες για παιδιά κάθε ηλικίας. Και κάτι ακόμη που προσθέσαμε φέτος είναι τα VR γυαλιά μέσα από τα οποία μπορεί κάποιος να βρεθεί στην πραγματικότητα μιας κτηνοτροφικής μονάδας. Γιατί δεν υπάρχει καλός τρόπος να σκοτώσεις ένα ζώο που δεν θέλει να πεθάνει.
Σε ποιους απευθύνεται και γιατί αξίζει κάποιος να το επισκεφτεί;
Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, το Vegan Life Festival απευθύνεται κυρίως σε μη vegan άτομα. Είναι μια γιορτή του vegan τρόπου ζωής οπότε είναι σε θέση να προσκαλέσει το ενδιαφέρον κόσμου που δεν έχει ανάμειξη με αυτό, μέσα από ενδιαφέρουσες δράσεις και δρώμενα. Ο κόσμος θα καταφέρει να ενημερωθεί για πολύ σοβαρά ζητήματα που τον αφορούν άμεσα, να μάθει, να δοκιμάσει, να ρωτήσει, οπότε όλη η δουλειά η δική μας ανταμείβεται. Κανείς δεν δικαιούται να κλείνει τα μάτια και να λέει «δεν ήξερα». Είναι σημαντικό ο κόσμος να έρθει για να δει πραγματικά πώς θα μπορούσε να είναι ένα vegan μέλλον.
Το Vegan Life Festival πραγματοποιείται φέτος το διήμερο 30 Σεπτεμβρίου – 1 Οκτωβρίου στην Τεχνόπολη στο Γκάζι.
