Πρέπει να απαλλαγείς από τη γάτα σου αν είσαι έγκυος;
Ο κτηνίατρος του Vetherapy - του πρότυπου ιατρείου μικρών ζώων στη Γλυφάδα - Λάζαρος Καρανάσιος μας δίνει όλο το know how της τοξοπλάσμωσης αλλά και πως θα προστατευτούν οι μέλλουσες μητέρες.
- 20/04/2015
Τι είναι η τοξοπλάσμωση;
Τοξοπλάσμωση είναι μια ασθένεια που προκαλείται από ένα μονοκύτταρο παράσιτο που ονομάζεται Toxoplasma gondii (Τ. gondii). Η Τοξοπλάσμωση είναι μια από τις πιο κοινές παρασιτικές ασθένειες και έχει βρεθεί σε όλα σχεδόν τα θερμόαιμα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ζώων συντροφιάς και των ανθρώπων. Παρά τον υψηλό επιπολασμό της λοίμωξης T. gondii, το παράσιτο σπάνια προκαλεί σημαντική κλινική νόσο σε γάτες ή οποιοδήποτε είδος.
Τι προκαλεί η τοξοπλάσμωση;
Ο κύκλος ζωής του Toxoplasma gondii είναι πολύπλοκος. Οι γάτες, τόσο οι άγριες τόσο και οι οικόσιτες, είναι οι μόνες οριστικές ξενιστές για Toxoplasma gondii. Αυτό σημαίνει ότι το παράσιτο μπορεί να παράγει μόνο ωοκύστεις (αυγά), όταν μολύνουν μια γάτα. Όταν μια γάτα καταπίνει ένα μολυσμένο θήραμα (ή άλλο μολυσμένο ωμό κρέας), το παράσιτο απελευθερώνεται στην πεπτική οδό της γάτας. Οι οργανισμοί στη συνέχεια πολλαπλασιάζονται στο τοίχωμα του λεπτού εντέρου και παράγουν ωοκύστες, η διαδικασία αυτή είναι γνωστή και ως ενδοεντερικός κύκλος μόλυνσης. Οι ωοκύστες στη συνέχεια αποβάλλονται σε μεγάλους αριθμούς στα κόπρανα της γάτας. Γάτες που έχουν εκτεθεί σε Τ. gondii θα αρχίσουν την απόπτωση ωοκύστεων μεταξύ 3 και 10 ημέρων μετά την κατάποση του μολυσμένου ιστού, και θα συνεχίστει η αποβολή για περίπου 10 έως 14 ημέρες, κατά τις οποίες μπορούν να παραχθούν πολλά εκατομμύρια ωοκύστεων.
Κατά τη διάρκεια του κύκλου μόλυνσης, μερικοί οργανισμοί Τ. gondii απελευθερώνονται από τις κύστες και διεισδύουν πιο βαθιά μέσα στο τοίχωμα του εντέρου καθώς θα πολλαπλασιάζονται ως tachyzoite. Στη συνέχεια απλώνεται από το έντερο σε άλλα μέρη του σώματος της γάτας, ξεκινώντας τον εξωεντερικό κύκλο μόλυνσης. Τελικά, το ανοσοποιητικό σύστημα της γάτας συγκρατεί αυτό το στάδιο του οργανισμού, όπου στη συνέχεια εισέρχεται σε ένα αδρανή ή «ηρεμίας» στάδιο με σχηματισμό κύστεων στους μυς και τον εγκέφαλο.
Πώς θα επηρεάσει η τοξοπλάσμωση η γάτα μου;
Οι περισσότερες γάτες όπου έχουν μολυνθεί με τον T. gondii δεν θα παρουσιάσουν συμπτώματα. Η ασθένεια είναι πιο πιθανό να συμβεί σε γάτες με καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των μικρών γατών και σε γάτες με τον ιό λευχαιμίας αιλουροειδών (FeLV) ή ιός ανοσοανεπάρκειας αιλουροειδών (FIV).
Ποιά είναι τα συμπτώματα;
Τα πιο κοινά συμπτώματα της τοξοπλάσμωσης περιλαμβάνουν πυρετό, απώλεια της όρεξης, και λήθαργο. Άλλα συμπτώματα μπορεί να εμφανισθούν ανάλογα με το αν η μόλυνση είναι οξεία ή χρόνια. Στους πνεύμονες, η μόλυνση Τ. gondii μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονία, η οποία θα προκαλέσει αναπνευστική δυσχέρεια σταδιακά αυξανόμενης σοβαρότητας. Η τοξοπλάσμωση μπορεί επίσης να επηρεάσει τα μάτια και το κεντρικό νευρικό σύστημα, που παράγουν φλεγμονή του αμφιβληστροειδούς ή πρόσθιο θάλαμο οφθαλμική, ανώμαλη μεγέθους της κόρης και την ανταπόκριση στο φως, τύφλωση, έλλειψη συντονισμού, αυξημένη ευαισθησία στην αφή, αλλαγές στην προσωπικότητα, επικεφαλής πίεση, σύσπαση των αυτιών , δυσκολία στην μάσηση και την κατάποση των τροφίμων, σπασμούς και απώλεια ελέγχου της ούρησης και της αφόδευσης.
Πώς γίνεται η διάγνωση της τοξοπλάσμωσης σε γάτες;
Η τοξοπλάσμωση συνήθως διαγιγνώσκεται με βάση το ιστορικό, τα σημάδια της ασθένειας, καθώς και τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων. Η μέτρηση αντισωμάτων IgG και IgM για Toxoplasma gondii στο αίμα μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της τοξοπλάσμωσης. Η παρουσία σημαντικών IgG αντισωμάτων προς Τ. gondii σε μία υγιή γάτα υποδηλώνει ότι η γάτα έχει προηγουμένως μολυνθεί και τώρα είναι πιο πιθανό το ανοσοποιητικό να αφήνει να απεκκρίνουν ωοκύστες. Η παρουσία σημαντικών αντισωμάτων IgM έναντι Τ. gondii, ωστόσο, υποδεικνύει μια ενεργή μόλυνση της γάτας. Η απουσία του Τ. gondii αντισωμάτος και των δύο τύπων σε μια υγιή γάτα υποδηλώνει ότι η γάτα είναι ευπαθή σε μόλυνση και έτσι θα ρίξει ωοκύστες σε μία έως δύο εβδομάδες μετά τη μόλυνση.
Μπορεί να θεραπευθεί η τοξοπλάσμωση;
Οι περισσότερες γάτες που έχουν τοξοπλάσμωση μπορεί να ανακάμψουν με τη θεραπεία. Η θεραπεία περιλαμβάνει συνήθως τη λήψη ενός αντιβιοτικού που ονομάζεται Clindamycin. Άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν πυριμεθαμίνη και σουλφαδιαζίνη, τα οποία δρουν από κοινού για την αναστολή Τ. gondii. Η θεραπεία πρέπει να αρχίζει το συντομότερο δυνατό μετά τη διάγνωση και να συνεχιστεί για αρκετές ημέρες μετά ακόμα και όταν τα σημάδια έχουν εξαφανιστεί.
Κανένα εμβόλιο δεν είναι ακόμα διαθέσιμο για την πρόληψη είτε λοίμωξης T. gondii ή τοξοπλάσμωσης στις γάτες, στους ανθρώπους, ή σε άλλα είδη.
Τοξοπλάσμωση και εγκυμοσύνη
Αν και η μόλυνση που προκαλείται είναι συνήθως ήπια, και χωρίς συμπτώματα σε άτομα με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, είναι επικίνδυνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, επειδή το παράσιτο μπορεί να μολύνει τον πλακούντα και το αγέννητο μωρό σας.
Πώς μεταδίδεται η τοξοπλάσμωση;
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι περίπου το ήμισυ των λοιμώξεων της τοξοπλάσμωσης προκαλείται από την κατανάλωση ωμών ή μισοψημένων μολυσμένων κρεάτων, αλλά μπορείτε επίσης να πάρετε το παράσιτο τρώγοντας άπλυτα μολυσμένα λαχανικά, πίνοντας μολυσμένο νερό ή αν έρχεστε σε επαφή με μολυσμένο έδαφος, άμμο για γάτες, ή κρέας και στη συνέχεια αγγίζετε το στόμα σας , τη μύτη ή τα μάτια.
Να απαλαγώ από τη γάτα μου;
Πιθανόν να έχετε ακούσει ότι τα περιττώματα γάτας είναι μια σημαντική πηγή της τοξοπλάσμωσης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να απαλλαγούμε από το αγαπημένο κατοικίδιο ζώο. Θα πρέπει να πάρετε κάποιες επιπλέον προφυλάξεις, όμως.
Τα συγκεκριμένα παράσιτα αγαπούν τα Αιλουροειδή και αναπαράγεται στο έντερό τους. Μια γάτα μπορεί να μολυνθεί από τοξοπλάσμωση από την κατανάλωση μολυσμένων θηραμάτων ή μισοψημένων κρεάτων, ή πίνοντας μη παστεριωμένο γάλα ή μολυσμένο νερό.
Τα παράσιτα στη συνέχεια σχηματίζουν “ωοκύστες” στο έντερο της γάτας, και η γάτα αποβάλλει τα εκατομμύρια αυτών των ωοκύστεων την ημέρα με διάρκεια έως τρεις εβδομάδες.
Οι ωοκύστες γίνονται μολυσματικές σε 24 ώρες. Υπό τις κατάλληλες συνθήκες, μπορούν να ζουν στο χώμα, άμμο και να παραμένουν μολυσματικά μέχρι και 18 μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, θα εξαπλωθεί, μολύνοντας το νερό, τα φρούτα και τα λαχανικά, και μολύνουν τα θερμόαιμα είδη, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, που έρχονται σε επαφή μαζί τους και τα καταπιούν.
Έτσι, ενώ είναι δυνατό να μολυνθεί η έγκυος από την άμεση επαφή με τα περιττώματα της γάτας, μπορεί επίσης να εκτεθεί στη κηπουρική αν ασχολείται, τρώγοντας άπλυτα λαχανικά, ή πίνοντας μολυσμένο νερό, για παράδειγμα.
Εδώ είναι μερικές κατευθυντήριες γραμμές, εάν ζείτε με μια γάτα:
Να βάζετε άλλον να καθαρίζει καθημερινά τον κάδο απορριμάτων και την άμμο της γάτας. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης, επειδή οι ωοκύστες δεν είναι μολυσματικές για τις πρώτες 24 ώρες. Εάν πρέπει να κάνετε εσείς τη δουλειά, να φοράτε μάσκα, γάντια μιας χρήσης και να πλένετε τα χέρια σας καλά μετά.
Να ταίζετε τη γάτα σας εμπορικές τροφές ή καλά μαγειρεμένα αποφάγια – ποτέ ωμά ή μισοψημένα κρέατα.
Κρατήστε την σε εσωτερικούς χώρους, ώστε να μην κυνηγήσουν πιθανώς μολυσμένα θήραμα, όπως ποντίκια ή πουλιά. (Να θυμάστε, ωστόσο, ότι ακόμη και μια εσωτερική γάτα μπορεί να πιάσει ένα ποντίκι.)
Κρατήστε το γατάκι μακριά από τον πάγκο της κουζίνας και την τραπεζαρία.
Αν και είναι απίθανο η γάτα σας να έχει κάποια παράσιτα στην γούνα, είναι μια καλή ιδέα να πλένετε τα χέρια σας μετά το χάιδεμα.
Μην πάρετε ένα νέο γατάκι ή μια γάτα, ενώ είστε έγκυος, και να μην παίζετε με αδέσποτες γάτες ή γατάκια.
Tip
Λαχανικά όπως το μαρούλι γενικώς αποφεύγονται κατα την διάρκεια της εγκυμοσύνης, αν όμως σας αρέσει μπορείτε να κάνετε το εξής:
Μουλιάστε τα φύλλα του μαρουλιού μέσα σε νερό και ρίξτε αρκετό ξύδι, έτσι θα απολυμανθεί. Αυτο μπορεί να γίνει και στο λάχανο και στο σπανάκι.
Info: Vetherapy, Ανδρέα Παπανδρέου 35, Γλυφάδα, 2108940590, 6932630952