Φένια Πετουμένου: Δεν είναι ηρωίδα, είναι μια full-time μαμά
Πώς είναι να μεγαλώνεις τρία παιδιά ως full-time μαμά; Ποιες οι μεγαλύτερες δυσκολίες, οι προκλήσεις, αλλά και τα θετικά μέσα στην καθημερινότητα; Η Φένια Πετουμένου μοιράζεται με το NouPou τη δική της ιστορία, ρίχνοντας φως στην «ταραχώδη», αλλά γεμάτη αγάπη ζωή της.
- 11/05/2024
Το να βλέπεις το παιδί σου να μεγαλώνει, να παρακολουθείς την ανάπτυξη και την εξέλιξή του, από τα πρώτα του βήματα μέχρι τις πρώτες του λέξεις, να περνάτε χρόνο μαζί δημιουργώντας έναν ισχυρό δεσμό και μια ακόμη πιο βαθιά σύνδεση, να είσαι εκεί σε όλες τις μικρές στιγμές και τα μεγάλα γενονότα της ζωής του, δεν προϋποθέτει να είσαι μια non-working μαμά. Μια χαρά τα καταφέρνουν όλα αυτά και οι άπειρες εργαζόμενες μαμάδες εκεί έξω.
Όμως το να είσαι κάθε μέρα στο σπίτι, «χρεωμένη» με όλες τις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις της οικογένειας, χωρίς καμία αλλαγή περιβάλλοντος και συχνά χωρίς καμία εξωτερική βοήθεια, είναι κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση. Το να είσαι μια full-time μαμά είναι σίγουρα ένα μοναδικό ταξίδι, έχει όμως πολλά σκαμπανεβάσματα και αμέτρητες δυσκολίες. Για τη Φένια Πετουμένου, πάντως, είναι η πιο όμορφη «δουλειά» στον κόσμο.
Η Φένια, που ζει με την οικογένειά της στη Βούλα, αφησε τη δουλειά της -ή μάλλον η δουλειά της την άφησε- και αφοσιώθηκε πλήρως στην ανατροφή των τριών παιδιών της, της Βιβιάνας που είναι σήμερα 13, της Άντζυ που είναι 12 και του μικρού Μιχαήλ-Άγγελου, που είναι πλέον 9 ετών. Δίπλα της ο σύζυγός της, Ντίνος Νιωτάκης αλλά και τα δύο τους σκυλάκια, η Μπέλλα και η Νταϊάνα. Η ίδια αφηγείται την ιστορία της στο NouPou.
Φένια, είσαι μια full-time μαμά. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι κάτι τέτοιο;
Οι προκλήσεις για μια full time μαμά είναι πάρα πολλές. Το πιο βασικό είναι ότι πρέπει να είσαι 24 ώρες το 24ωρο σε εγρήγορση. Εγώ προσωπικά είμαι πάρα πολλές ώρες στον δρόμο, τρέχω για δραστηριότητες, αθλήματα, μαθήματα. Είναι επίσης πολύ δύσκολο να καταφέρεις να κρατήσεις τις σωστές ισορροπίες, ώστε να μη χάσεις τον εαυτό σου. Γιατί με τα παιδιά βάζεις πλέον άλλες προτεραιότητες. Ενστικτωδώς μεν, αλλά είναι πολύ λεπτή η γραμμή και πρέπει να είσαι προσεκτική γιατί αν την ξεπεράσεις, μετά πολύ δύσκολα επανέρχεσαι.
Για εμένα ήταν πολύ δύσκολη η μετάβαση, γιατί από εκεί που εργαζόμουν και συναναστρεφόμουν καθημερινά με ενήλικες, κατέληξα σε ένα σπίτι με τρία παιδιά όλη την ημέρα. Και αυτό σε αλλάζει ως άνθρωπο. Υπήρξε επίσης ένα διάστημα που είχα χαθεί από τους φίλους μου και αυτό είναι κάτι που με έριξε ψυχολογικά. Από εκεί και πέρα, είναι δύσκολο να πρέπει να κρατάω μονίμως την ψυχραιμία μου ώστε να μεταδίδω τις αρχές και τις αξίες που θέλω στα παιδιά μου. Καμιά φορά αυτό είναι σχεδόν αδύνατον, καθώς όλη την ημέρα είσαι σε μία ένταση, αλλά οφείλεις να το κάνεις.
Από την άλλη, τα θετικά είναι τα πιο σημαντικά και τελικά αυτά που σε κρατάνε να συνεχίζεις. Το νούμερο ένα είναι η αναγνώριση που παίρνεις από τα παιδιά σου, και έπειτα τα όμορφα λόγια που ακούς από δασκάλους και άλλους γονείς. Φυσικά, τα παιδιά σου σε μαθαίνουν και εκείνα πολλά. Διορθώνομαι κάθε μέρα από αυτά. Βλέπεις μια αγνότητα, την οποία εμείς μεγαλώνοντας πολλές φορές την ξεχνάμε. Μας μαθαίνουν ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά απ’ ό,τι τα κάνουμε εμείς οι ενήλικες.
Πότε αποφάσισες να αφήσεις την εργασία σου και πώς άλλαξε την καθημερινότητά σου η γέννηση καθενός από τα παιδιά σου;
Το 2011 έκανα την πρώτη μου κόρη. Στο διάστημα που έλειπα με άδεια μητρότητας έμεινα έγκυος στη δεύτερη. Στο τέλος του 2012, λοιπόν, έφυγα τελείως από τη δουλειά και έμεινα με δύο μωρά. Αυτά τα δύο πρώτα χρόνια ήταν ιδιαίτερα δύσκολα. Μπήκα σε μία διαδικασία, για την οποία κανένας δεν μπορούσε να με προετοιμάσει. Δεν υπάρχει κάποιο manual, απλά στην πορεία μαθαίνεις, βρίσκεις τρόπους για να μεγαλώνεις όσο το δυνατόν καλύτερα δύο παιδιά και να μένεις και εσύ ψυχολογικά υγιής μπροστά τους.
Όταν ήρθε ο γιος μου, μπορώ να πω πως ήταν λίγο πιο εύκολο. Οι μικρές πήραν τον ρόλο της μαμάς, τους άρεσε η ιδέα να προσέχουν ένα μωρό. Τις έβαλα και εγώ στο «παιχνίδι» γιατί ήταν και για εμένα μια βοήθεια. Κύλησε πιο εύκολα. Η πιο δύσκολη μετάβαση ήταν από το πρώτο στο δεύτερο παιδί.
Πώς πήρες την απόφαση να αφήσεις τη δουλειά σου;
Αφού γέννησα τη δεύτερή μου κόρη, την πρώτη μέρα που επιτρεπόταν από τον νόμο να με απολύσει η εταιρία που εργαζόμουν ήρθε το χαρτί. Θα άφηνα τα παιδιά μου και θα επέστρεφα στη δουλειά μου. Θα ήμουν συνεπής, αλλά παρ’ όλα αυτά μου δήλωσαν ότι απολύομαι. Εργαζόμουν σε αυτή την εταιρία για 7 χρόνια. Τότε όμως κατάλαβα κι εγώ πως θα έχανα πολλά πράγματα, πιο ουσιώδη για εμένα. Πήρα λοιπόν την απόφαση να αφοσιωθώ πλήρως στα παιδιά μου. Αργότερα, όταν αναζήτησα αλλού δουλειά αντιμετώπισα ξανά δυσκολίες. Μου είπαν πως είχαν δεύτερες σκέψεις επειδή είχα τρία παιδιά και μπορεί να δυσκολευόμουν να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις. Δεν επέμεινα και τελικά κατέληξα να ασχολούμαι με τις δικές μας επιχειρήσεις στη Βούλα, την Cava Vegera και το Salve. Κι αυτό είναι δύσκολο γιατί πλέον κάποιες ώρες πρέπει να απουσιάζω. Είναι και η περίοδος που τα παιδιά, επειδή μεγαλώνουν, από τη μία θέλουν να ανεξαρτητοποιούνται, αλλά από την άλλη θέλουν και τη μαμά τους.
Ποιο είναι το μόνιμο άγχος μιας full time μαμάς και ποιο πιστεύεις πως είναι εκείνο μιας εργαζόμενης μητέρας;
Επειδή προέρχομαι από μια μεγάλη οικογένεια, όπου είμαστε τέσσερα αδέρφια και η μητέρα μου πάντα δούλευε, με αποτέλεσμα να χάνουμε πολλές στιγμές μαζί της, αυτό ήταν κάτι που πάντα είχα στο μυαλό μου και έλεγα πως όταν κάνω εγώ παιδιά δεν θέλω να χρειαστεί να βιώσουν το ίδιο. Εγώ δεν ήθελα να έχω στο μυαλό μου τύψεις, ότι άφησα τα παιδιά μου για μια δουλειά και έχασα το μεγάλωμά τους. Από την άλλη μπορώ να καταλάβω και το άγχος μιας μαμάς που εργάζεται και αναγκάζεται να αφήνει πίσω τα παιδιά της για να δουλέψει. Και αυτό δεν μπορώ να το κατακρίνω. Το ότι μια γυναίκα συνεχίζει να εργάζεται αφού γίνει μητέρα είναι απόλυτα κατανοητό και φυσιολογικό, είτε για βιοποριστικούς λόγους είτε από επιλογή.
Τι άλλαξε όταν το πρώτο παιδί πήγε σχολείο; Ήταν κάτι που σε κάποιο βαθμό σε διευκόλυνε ή προκάλεσε άλλες δυσκολίες;
Σίγουρα με διευκόλυνε πολύ. Αλλά άρεσε και στη μεγάλη μου κόρη πολύ. Πήγε από μικρή παιδικό σταθμό και κοινωνικοποιήθηκε πολύ γρήγορα. Αυτό τη βοήθησε αναπτυξιακά και μαθησιακά. Δεν μπορώ να πω ότι δυσκολευτήκαμε σε αυτό το κομμάτι και είναι κάτι που πάντα το προτείνω σε φίλες μαμάδες. Πιστεύω ότι είναι καλό τα παιδιά να πηγαίνουν από νωρίς παιδικό σταθμό. Δεν το μετανιώνω καθόλου, έκανε και στα τρία μου παιδιά πολύ καλό. Έτσι, είχα και εγώ λίγο παραπάνω ελεύθερο χρόνο να κοιτάξω τον εαυτό μου.
Πώς κυλά σήμερα μια μέρα σου, όταν τα παιδιά έχουν σχολείο, εξωσχολικές δραστηριότητες κλπ;
Η μέρα μου ξεκινά από τις 7 παρά τέταρτο το πρωί. Σπίτι μου θα μπω ξανά στις 8 το βράδυ. Πηγαίνω τα παιδιά σχολείο, μετά έχω διάφορες εξωτερικές υποχρεώσεις και δουλειές σπιτιού. Το μεσημέρι έχω να πάρω τα παιδιά από το σχολείο -άλλες ώρες τα μικρά από το δημοτικό και άλλες τη Βιβιάννα που είναι Γυμνάσιο-, να γυρίσουμε σπίτι, να φάμε και μετά να ξεκινήσουν τα εξωσχολικά. Έχουμε φροντιστήρια, γλώσσες, αθλητικές δραστηριότητες και τα προγράμματα συνήθως δεν συμπίπτουν. Γύρω στις 8 γυρίζουμε όλοι σπίτι, όπου υπάρχει μια τελευταία ματιά στα διαβάσματα, μπάνια και μετά ο ύπνος. Και αυτά χωρίς να υπολογίζω τα έκτακτα που μπορεί να προκύψουν μέσα στην ημέρα. Με λίγα λόγια είμαι απλά όλη την ημέρα στον δρόμο!
Αυτός ο πανικός με τις εξωσχολικές δραστηριότητες είναι ένα βάσανο για όλους τους γονείς!
Ναι, πράγματι, η διαδικασία με τις μετακινήσεις είναι λίγο κουραστική και για εμάς, τους γονείς, αλλά και για τα ίδια τα παιδιά. Γελάω καμία φορά γιατί συναντιόμαστε μέσα από τα αυτοκίνητά μας στον δρόμο με μαμάδες, που τρέχουμε όλες πανικόβλητες, κορνάρει η μία στην άλλη και λέμε τον πόνο μας. Βλέπεις όλες τις μαμάδες τρελαμμένες σε ένα τιμόνι και ξέρεις τουλάχιστον ότι δεν είσαι η μόνη.
Έχετε όμως και δύο ακόμη συγκάτοικους, τα σκυλάκια σας. Πώς είναι η σχέση των παιδιών με τα σκυλιά;
Οι βόλτες και η φροντίδα των σκυλιών είναι στο ημερήσιο πρόγραμμα και πολλές φορές τα παιδιά συμμετέχουν σε αυτό, προκειμένου να αποκτήσουν επιπλέον αντίληψη για τις ευθύνες που έχουμε ο ένας προς τον άλλον. Η παρουσία των σκυλιών μέσα στο σπίτι θα έλεγα ότι αποτελεί ψυχοθεραπεία για όλους, μικρούς και μεγάλους. Είναι κοντά μας σε όλες μας τις εκδρομές, τα παιδιά είναι πολύ δεμένα μαζί τους, παίζουν και κοιμούνται μαζί και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της οικογένειάς μας.
Πιστεύω γενικώς πως όσο νωρίτερα έρθουν τα παιδιά σε επαφή με όποιο κατοικίδιο, τόσο πιο εύκολα αναπτύσσεται η ενσυναίσθησή τους και ο σεβασμός για κάθε μορφή ζωής. Λυπάμαι όταν βλέπω γονείς να αποτρέπουν τα παιδιά τους από την επαφή με τα ζώα λόγω δικής τους φοβίας. Για μένα μια βόλτα μαζί τους είναι και ένα διάλειμμα μέσα στην ημέρα. Απολαμβάνω πολύ όταν πηγαίνουμε στην παραλία στο Καβούρι ή στον λόφο της Φασκομηλιας.
Είχες καθόλου βοήθεια όλα αυτά τα χρόνια;
Δεν είχα βοήθεια, αλλά για να είμαι ειλικρινής δεν την ήθελα κιόλας. Γιατι η γιαγιά, για παράδειγμα, δεν ξέρει ακριβώς πώς θέλω να μεγαλώσω τα παιδιά μου. Ήθελα να είμαι εγώ υπεύθυνη για τα θετικά και τα αρνητικά τους, ώστε τα τελευταία να μπορώ να τα διορθώσω. Ήθελα να έχω εγώ την ευθύνη τους, ειδικά στα πρώτα χρόνια για να θέσω τις σωστές βάσεις. Και δεν ήθελα να χρειάζεται να εξηγώ ή να δικαιολογούμαι στον καθένα γιατί εμείς επιλέγουμε αυτό ή το άλλο. Τώρα, αν χρειαστεί να λείψω κάποιες ώρες από το σπίτι, μπορεί κάποια γιαγιά να τα κρατήσει, αλλά απλά να έχει τον νου της αν κάτι χρειαστεί. Η μόνη βοήθεια που αποδέχομαι είναι στην καθαριότητα σου σπιτιού, όπου έρχεται μια φορά την εβδομάδα μία κυρία για τις δουλειές, κάτι που με βοηθά πάρα πολύ.
Έχεις φίλες-μαμάδες που να δουλεύουν; Κάνετε μεταξύ σας συγκρίσεις; Τι «ζηλεύεις» από εκείνες και αντίστοιχα τι ζηλεύουν εκείνες από τη δική σου καθημερινότητα;
Αυτό που ζηλεύω εγώ από τις μαμάδες που δουλεύουν είναι πάνω απ’ όλα η συναναστροφή με ενήλικες, γιατί κάποια στιγμή έχεις την ανάγκη να μιλήσεις με κάποιον της ίδιας ηλικίας. Και φυσικά, το γεγονός ότι -αναγκαστικά- φτιάχνονται, ντύνονται, βάφονται για να πάνε στη δουλειά τους, κάτι που σε μία full-time μαμά δεν συμβαίνει συχνά. Αλλά ως γυναίκες, όλες το έχουμε ανάγκη. Από την άλλη, εκείνες ζηλεύουν τις παραπάνω ώρες που μπορεί να περνάω εγώ με τα παιδιά μου.
Ποια είναι η πιο δύσκολη ημέρα μέσα στην εβδομάδα;
Η πιο δύσκολη μέρα είναι χωρίς αμφιβολία η Δευτέρα που ξεκινά από την αρχή η εβδομάδα και πρέπει μετά τη χαλάρωση το Σαββατοκύριακου να ξαναμπούν τα παιδιά σε mode διαβάσματος και προγράμματος.
Και η πιο δύσκολη περίοδος που θυμάσαι;
Θα σου πω ότι τις πρώτες μέρες που είχαν την πρώτη μου κόρη μικρή και τη δεύτερη νεογέννητη, ένιωσα ότι δεν θα τα καταφέρω, ότι δεν αντέχω. Ήμουν σε πολύ δύσκολη κατάσταση, έφτασα σο σημείο να σκεφτώ ότι θα σηκωθώ να φύγω. Εννοείται πως δεν θα το έκανα ποτέ αυτό, αλλά και μόνο η σκέψη σε τρομάζει.
Πολύ δύσκολη ήταν επίσης και η περίοδος της καραντίνας, που έπρεπε τα παιδιά να μπουν σε μία νέα καθημερινότητα και ρουτίνα, να γνωρίσουν έναν καινούργιο τρόπο μελέτης, που απαιτούσε μια καλή επαφή με το Ίντερνετ, και να απασχολούνται συνεχώς, ώστε να μην τσακώνονται και να μην υπάρχει γενικά εκνευρισμός. Τους δημιουργήθηκε και φόβος λόγω της κατάστασης, μην πάθουν κάτι οι γονείς τους ή οι παππούδες τους, οπότε ήταν πολύ καταπιεσμένα για πολλούς λόγους.
Ποια επιπλέον μέτρα στήριξης θα ήθελες να δεις από την Πολιτεία προς τις μητέρες;
Η στήριξη από την Πολιτεία προς τις μαμάδες είναι μηδαμινή. Δεν μπορώ δηλαδή να πω ότι έλαβα κάποιου είδους στήριξη. Πραγματικά θεωρώ ότι είναι μια full-time δουλειά και ενδεχομένως να βοηθούσε σαν κίνητρο για τα νέα ζευγάρια αν ήξεραν ότι θα έχουν μια υποστήριξη, ειδικά για τα πρώτα χρόνια. Σκέψου απλώς πόσο δύσκολο μπορεί να είναι για μια εργαζόμενη γυναίκα να γίνεται οικονομικά εξαρτημένη από τον άντρα της επειδή επιλέγει να μεγαλώσει τα παιδιά της. Είναι δίκοπο μαχαίρι. Εγώ εκεί προσωπικά δεν είδα πουθενά την Πολιτεία. Και κάποια επιδόματα που δίνονται είναι αστεία. Δεν υπάρχει βοήθεια ούτε στο ψυχολογικό, αλλά ούτε στο πρακτικό κομμάτι.
Πώς είναι να μεγαλώνεις παιδί; Ακούγεται κλισέ κάπως η ερώτηση, αλλά πώς σε αλλάζει αυτό ως άνθρωπο;
Σε αλλάζει 100%. Καταρχάς παύεις να ζεις για σένα, ζεις για έναν άλλον άνθρωπο και στην περίπτωσή μου για τρεις άλλους ανθρώπους. Όταν αποκτάς παιδιά σταματάς να είσαι προτεραιότητα εσύ. Αυτό, βέβαια, μπορεί να θεωρηθεί παγίδα, γιατί αν ξεφύγεις υπάρχει ο κίνδυνος να χάσεις τελείως τον εαυτό σου.
Η ζωή σου αλλάζει γιατί ειδικά τους πρώτους μήνες ζεις μέσα σε ένα σπίτι, χάνεις τους φίλους σου, τη διασκέδασή σου, τις ώρες που θα αφιέρωνες σε εσένα. Όλα αυτά σε φέρνουν σε δύσκολη κατάσταση. Μετά την 13 χρόνων εμπειρία μου θέλω να πω ότι δεν πρέπει να αφήνουμε τον εαυτό μας, γιατί στο τέλος μπορεί να βγει ένας εκνευρισμός στα παιδιά και να ρίξεις εκεί ευθύνες. Ότι εκείνα φταίνε που έχασες τόσα πολλά, ενώ δεν ισχύει αυτό. Με λίγη προσπάθεια θεωρώ ότι υπάρχει χρόνος να κρατηθούν ισορροπίες.
Ποιο ήταν το πιο ωραίο δώρο που σου έχουν κάνει τα παιδιά σου για τη γιορτή της μητέρας;
Θυμάμαι την χρονιά της καραντίνας που, ενώ δεν υπήρχε η δυνατότητα να πάνε σε κάποιο μαγαζί και να μου αγοράσουν κάτι, είχε πάρει ο καθένας το αγαπημένο του παιχνίδι, μου είχαν γράψει ένα σημείωμα και μου το άφησαν στο κρεβάτι μου. Μέσα στην απλότητά του, αυτό ήταν νομίζω το ωραιότερο δώρο που μου έχουν κάνει.