Σοφία Κανέλλου: Η διατροφολόγος που καταρρίπτει τους μύθους για τον βιγκανισμό μάς δίνει συμβουλές για την παιδική διατροφή

Η vegan διατροφολόγος Σοφία Κανέλλου (και δημιουργός του project "Εργαστήρι Συνειδητής Διατροφής") εξηγεί γιατί ο βιγκανισμός μπορεί να ξεκινήσει από τη βρεφική ηλικία, καταρρίπτει γνωστούς μύθους για τη χορτοφαγική διατροφή και δίνει συμβουλές στους γονείς ώστε να χτίσουν ένα υγιές μέλλον για τα παιδιά τους.

• 05/10/2024
• Κείμενο: Εμμανουέλα Ρουσσάκη

Η σωστή διατροφή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη και την υγεία των παιδιών και το να εμφυσήσεις στα παιδιά τις σωστές διατροφικές αξίες είναι ένας διαρκής αγώνας για τους γονείς. Για τους vegan γονείς, όμως, ή και για αυτούς που ανησυχούν για τις επεξεργασμένες τροφές, τους κινδύνους που κρύβει ο σύγχρονος τρόπος διατροφής και, γενικώς, για εκείνους που «ψάχνονται» λίγο περισσότερο, τα πράγματα είναι λίγο πιο σύνθετα. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι οι γιατροί και διατροφολόγοι που αποθαρρύνουν τους γονείς από την επιλογή της vegan διατροφής για τα παιδιά τους και την παρουσιάζουν ως ένα εμπόδιο στη σωστή τους ανάπτυξη.

Η vegan διατροφολόγος Σοφία Κανέλλου, δημιουργός του Εργαστηρίου Συνειδητής Διατροφής, βοηθάει από το 2013 γονείς και παιδιά να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν το φαγητό και καταρρίπτει τους μύθους που υπάρχουν γύρω απο τη διατροφή που δεν περιέχει ζωικά προϊόντα. Με περισσότερα από δέκα χρόνια συμβουλευτικής εμπειρίας, και ούσα και η ίδια μαμά δυο παιδιών που μεγαλώνουν ως vegan, μίλησε στο NouPou για τις προκλήσεις που μπορεί να συναντήσει ένας γονιός αλλά και για τους απλούς και εύκολους τρόπους με τους οποίους τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν μια συνειδητή σχέση με το φαγητό.

Πώς αποφασίσατε να γίνετε vegan;

O βιγκανισμός είναι ένας τρόπος ζωής που έρχεται στη ζωή ενός ανθρώπου σταδιακά μέσα από τη διαρκή προσπάθεια για μείωση της βίας σε συνολικό επίπεδο. Αυτό γίνεται πιο ρεαλιστικό όταν ασχολείται κανείς με αυτό το θέμα και διερωτάται στην καθημερινότητα του αν ο τρόπος ζωής του περιέχει βία. Από το καθημερινό φαγητό που είναι το πιο εμφανές και εύκολο να κατακτηθεί, μέχρι τα είδη ρουχισμού και καλλυντικά που μπορεί να φοράμε. Φυσικά, υπήρχαν κάποια κίνητρα για μένα, όπως η συμπόνια για τα ζώα, η προστασία του περιβάλλοντος αλλά και η υγεία λόγω της ειδικότητάς μου.

Ο σύντροφός σας είναι και αυτός vegan;

Με τον σύντροφό μου είμαστε συνοδοιπόροι σε πολλά επίπεδα, ένα εξ αυτών είναι και ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον γύρω μας. Δεν θα χρειαζόταν να συζητήσω ή να πείσω το σύντροφό μου για τη στάση ζωής μου, αφού κινούμαστε στο ίδιο μονοπάτι. Αυτός είναι και ο λόγος που είμαστε μαζί.

Πώς αντιμετωπίζει ο κόσμος το γεγονός ότι μεγαλώνετε vegan παιδιά και γενικά ότι προωθείτε αυτού του τύπου τη διατροφή από τη βρεφική ηλικία; 

Όντας vegan δεν μπορείς να μεγαλώσεις μη vegan παιδιά. Ειδικά γνωρίζοντας ότι μια ισορροπημένη φυτική διατροφή παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται, νιώθω ασφαλής ότι εξασφαλίζω ότι καλύτερο για εκείνα, και φυσικά αυτό δείχνουν και οι εξετάσεις τους αλλά και η συνολική τους υγεία.

Δεκάδες γονείς ακολουθούν τις συμβουλές μου για μια ισορροπημένη vegan διατροφή ακόμη και από τη βρεφική ηλικία και αναβαθμίζουν και τη δική τους υγεία παράλληλα. Αυτός ο τρόπος ζωής δεν είναι απαγορευτικός σε κανένα στάδιο της ζωής, τουλάχιστον με τα υπάρχοντα βιβλιογραφικά δεδομένα. Δεν υπάρχει καμία σύγκρουση.

Τα ίδια τα παιδιά από την άλλη πώς νιώθουν με αυτό, ειδικά τώρα που μεγαλώνουν; Είναι κάτι το οποίο έχετε συζητήσει – γιατί για παράδειγμα τρώμε κάτι αλλά όχι κάτι άλλο;

Τα παιδιά μας είναι vegan όχι συνειδητά ακόμη, απλά γνωρίζουν τις αρχές μας, είναι ελεύθερα να επιλέξουν όταν και αν δοθεί η ευκαιρία, καθώς ζούμε σε μια κρεοφαγική κοινωνία. Παρατηρώ με χαρά να αρχίζουν να δηλώνουν ότι δεν προτιμούν ζώα χωρίς να έχει χρειαστεί να απαγορέψουμε τίποτα. Τα παιδιά βλέπουν τι βάζουμε εμείς στο πιάτο κι απλά μιμούνται. Αν ζητήσουν να πάμε στο ζωολογικό κήπο, εμείς εξηγούμε γιατί δεν πάμε και προτείνουμε καταφύγιο ζώων, αν ζητήσουν να πάρουμε παγωτό, θα δώσουμε την εναλλακτική χωρίς ζωικό γάλα κοκ. Δεν απαγορεύουμε, ελισσόμαστε.

Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θέλουν να ακολουθήσουν τη vegan διατροφή, όμως δεν έχουν χρήματα να το υποστηρίξουν. Υπάρχει κάποια λύση για αυτούς; 

Ακολουθώντας μια διατροφή που βασίζεται σε ακατέργαστες φυτικές τροφές το κόστος της διατροφής μπορεί να μειωθεί έως και 700€ το χρόνο. Αυτό που κοστίζει είναι τα συσκευασμένα και κατεργασμένα τρόφιμα, που δεν είναι απαραίτητα σε κανένα διατροφικό μοντέλο.

Ένας προβληματισμός που μάλλον είναι κοινός για όλους τους γονείς – vegan και μη- είναι το πώς να κάνουν τα παιδιά τους να δοκιμάσουν περισσότερες τροφές και να μην είναι αυτό που λέμε «picky eaters». Έχετε κάποιες συμβουλές για αυτό;

Τα παιδιά χρειάζονται ισχυρά πρότυπα και διαρκή επανάληψη. Όσο κι αν λέμε «φάε, είναι καλό» δεν δημιουργούμε δεσμό με τις υγιεινές τροφές. Όταν επιμένουμε να βάζουμε στο τραπέζι μας τροφές γεμάτες θρεπτικά συστατικά, τότε εκείνα λατρεύουν αυτές τις τροφές. Ειδικά αν τις λατρεύουμε κι εμείς. Χρειάζεται χρόνος για να χτιστεί μια σχέση, έτσι δεν είναι; Οπότε το μαγικό κλειδί βρίσκεται στη διαρκή έκθεση σε θρεπτικές τροφές.

Τι είναι το BLW και γιατί ακούμε συνέχεια γι’ αυτό; Μπορεί να το δοκιμάσει μία μαμά που το παιδί της έχει ήδη ξεκινήσει τις τροφές με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή αλεσμένα; Και τι θα τη συμβουλεύατε να απαντήσει στην κοινωνική πίεση που πολλές φορές δέχεται να ακολουθήσει πιο παραδοσιακές μεθόδους εισαγωγής τροφών;

Το BLW (Baby Led Weaning) είναι η εισαγωγή στερεών τροφών καθοδηγούμενη από το παιδί. Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα, τα οφέλη της μεθόδου αυτής οφείλονται κυρίως στο ότι οι γονείς «ακούν» περισσότερο τις ανάγκες του παιδιού και το αφήνουν να αποκτήσει μια σχέση αγάπης με το φαγητό και όχι πίεσης.

Συνήθως, οι παροτρύνσεις για τη μη ακολούθηση της μεθόδου αυτής, έρχονται από παλαιότερες γενιές ή από μη επαρκή ενημέρωση σχετικά με την προετοιμασία του γεύματος και τις κοπές των τροφών που μπορεί να καταστήσει το φαγητό επικίνδυνο. Η σωστή καθοδήγηση κι εδώ έρχεται να βάλει το λιθαράκι της ώστε οι γονείς να νιώθουν ασφάλεια και να φροντίζουν ώστε να οφελούνται πλήρως από τα πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής.

Τι περιλαμβάνει μια ισορροπημένη vegan διατροφή για ένα παιδί; Ποιες είναι οι τροφές-κλειδί για μία τέτοια ισορροπία και ποιες είναι οι παγίδες;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συμπεριλαμβάνει 5 ομάδες τροφίμων στις συστάσεις για υγιεινή διατροφή. Αυτές είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, τα σιτηρά ολικής άλεσης και οι ξηροί καρποί. Αν παρέχουμε στα παιδιά μας καθημερινά αυτές τις ομάδες τροφίμων με τους αμέτρητους συνδυασμούς τους, τότε εξασφαλίζουμε ότι όχι μόνο καλύπτουν τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται, αλλά παρέχουμε και πρόληψη για τα περισσότερα χρόνια μη μεταδιδόμενα νοσήματα.

Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας την αγαπημένη σας, εύκολη συνταγή για παιδιά ή κάποιο φαγητό που αγαπούν τα δικά σας;

Αισθάνομαι πολύ περήφανη να πω, πως τα παιδιά μου μπορούν να φάνε ό,τι τους φτιάξω, το αγαπημένο τους δε, είναι οι πανεύκολες πίτες που κάνω συχνά. Ανακατεύω αλεύρι από ρεβίθι με άλλα αλεύρια και τα κάνω ένα χυλό με διάφορα λαχανικά, όπως πιπεριές ή χορταρικά, τα βάζω στο φούρνο και αυτό είναι ένα γεύμα που με έχει βγάλει ασπροπρόσωπη πολλές φορές!

 

Μπορείτε να μας πείτε κάποιους από τους μεγαλύτερους μύθους ή στερεότυπα που έχουν πλέον καταρριφθεί σχετικά με τη vegan διατροφή;

«Από πού θα πάρω πρωτεΐνη»! Το κρέας και το αβγό δεν είναι οι μοναδικές πηγές πρωτεΐνης. Γνωρίζουμε ότι τα φυτά παρέχουν όλα τα αμινοξέα, δηλαδή πρωτεΐνες, οπότε ακόμη και αθλητές ή strongmen μπορούν να καλυφθούν ακολουθώντας ένα ισορροπημένο πλάνο.

Οι περισσότεροι γονείς που θέλουν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν τη vegan διατροφή, αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την εύρεση ενός καταρτισμένου παιδιάτρου που θα σταθεί στο πλευρό τους σε αυτήν την απόφαση. Τι τους συμβουλεύετε σε αυτήν την περίπτωση;

Πράγματι, επαγγελματίες υγείας που δεν είναι εξοικειωμένοι με τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής/ διατροφής συνήθως αποθαρρύνουν τους γονείς. Για καλή τους τύχη όμως, υπάρχουν κι άλλοι εξαίρετοι οι οποίοι είναι αρκετά υποστηρικτικοί είτε εφαρμόζουν στην προσωπική τους ζωή είτε όχι τον τρόπο αυτό. Θεωρώ ότι είναι σώφρον να μη χρειάζεται να λέμε ψέματα για να μην υποστούμε ιατρικό bulling, αλλά να επιλέγουμε επαγγελματίες καταρτισμένους που να μπορούμε να μιλάμε την ίδια γλώσσα.

Τα vegan παιδιά πρέπει να παίρνουν κάποιο συμπλήρωμα διατροφής για να λαμβάνουν τις απαραίτητες βιταμίνες; 

Τα συμπληρώματα που είναι απαραίτητα σε μια ισορροπημένη vegan διατροφή είναι η βιταμίνη Β12, η D και οποιαδήποτε άλλη βιταμίνη ή ιχνοστοιχείο κρίνει ένας διατροφολόγος ότι χρειάζεται ένα παιδί με βάση τις διατροφικές του ανάγκες και το διατροφικό του ιστορικό. Υπάρχουν vegan παιδάκια που δεν τρώνε καθόλου λαχανικά. Υπάρχουν κρεοφάγα παιδάκια που δεν τρώνε καθόλου κρέας. Κάθε περίπτωση χρειάζεται να εξετάζεται προσεκτικά γιατί η ταμπέλα vegan δεν εξασφαλίζει ότι το παιδί τρέφεται ικανοποιητικά. Όπως και σε κάθε μοντέλο δίαιτας.

Θεωρείτε ότι υπάρχουν επιλογές για vegan στην εστίαση; 

Οι επιλογές είναι αρκετές και τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί ραγδαία. Ενώ το πρώτο κύμα έφερε περισσότερο πρόχειρο φαγητό, παρατηρώ να δίνεται έμφαση στην ποιότητα όλο και περισσότερο και αυτό είναι πολύ αισιόδοξο. Ακόμη και στο σούπερ μάρκετ θα βρω περισσότερες επιλογές που να ικανοποιούν τους γευστικούς μου κάλυκες αλλά και το σώμα μου.

Πείτε μας δυο λόγια για το εργαστήριο συνειδητής διατροφής, τη φιλοσοφία, τις υπηρεσίες που προσφέρετε, την ανταπόκριση του κόσμου, τις αλληλεπιδράσεις που έχετε μέσα από αυτό. Υπάρχει κάποιο καινούργιο project που αναπτύσσετε αυτήν την περίοδο ή που σκοπεύετε να ξεκινήσετε; 

Το πρωτότοκο παιδί μου, το Εργαστήρι Συνειδητής Διατροφής, προσφέρει υπηρεσίες διατροφικής εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου μέσα από ατομικές συνεδρίες αλλά και ολιγομελή σεμινάρια και εργαστήρια. Το λέω παιδί, γιατί όντας μάνα γνωρίζω πόσο χρόνο χρειάζεται να αναθρέψεις υγιώς ένα παιδί, και αυτό το έχω αναθρέψει από το 2013 με περίσσεια στοργή και αφοσίωση.

Η αγάπη μου για αυτή την εργασία φαίνεται μέσα από κάθε αξιολόγηση και μόνο το ότι λαχταρώ να ανοίξω το γραφείο, να συναντήσω χαμογελαστούς ανθρώπους, να βλέπω μωρά να πιάνουν για πρώτη φορά μπανάνα, ασθενείς να πετάνε τα χάπια τους, και γυναίκες να κυοφορούν χωρίς επιπλοκές, μου δίνει τόση ενέργεια και κίνητρο να ζω γι’ αυτό.

Κάθε χρόνο «μαγειρεύω» συνεργασίες που δίνουν ένα ξεχωριστό άρωμα και διανθίζουν την παλέτα των εξαιρετικών συνεργατών που έχω και που έχουμε κοινό όραμα. Στη σελίδα siniditidiatrofi.gr αναρτώ τις νέες δράσεις και ενημερώνω μέσω newsletter για ό,τι νεότερο σκαρώνω.

*Η Σοφία Κανέλλου συνεχίζει να προσφέρει τις συμβουλές της μέσω του Εργαστηρίου Συνειδητής Διατροφής, δια ζώσης αλλά και διαδικτυακά.