Στο Μικιό στο Παλαιό Φάληρο για νόστιμους μεζέδες, τσικουδιά και γνήσια κρητική φιλοξενία
Xmas Guide 2024Στο μεζεδοπωλείο του Παλαιού Φαλήρου η αυθεντικότητα της κρητικής κουζίνας ζωντανεύει μέσα από γνήσιες γεύσεις του νησιού, ενώ η ατμόσφαιρα «ζεσταίνεται» με τσικουδιές, γιορτινή διακόσμηση και τη φιλόξενη αύρα των ιδιοκτητών, της Ελίζας και του Πέτρου, που μετατρέπουν κάθε επίσκεψη σε μια αξέχαστη εμπειρία.
- 12/12/2024
- Κείμενο: Βικτωρία Καλονάρου
- Φωτογραφίες: Φανή Τουμπουλίδου
Η κρητική κουζίνα είναι κάτι περισσότερο από συνταγές μαγειρικής με μια συγκεκριμένη ταυτότητα. Είναι η μετουσίωση της τοπικής παράδοσης, των αξιών και των ανθρώπων που τη δημιουργούν σε γεύσεις που αφηγούνται ιστορίες. Ιστορίες της κρητικής γης, της αλληλεγγύης, της φιλοξενίας και της σύνδεσης με τη φύση, φτιαγμένες με απλότητα και αυθεντικότητα που κλείνουν μέσα τους την ψυχή του νησιού. Είναι η αυθεντικότητα, η ιδιαιτερότητα και η αρχοντιά της μεγαλονήσου. Στο μεζεδοπωλείο Μικιό του Παλαιού Φαλήρου θα συναντήσεις όλα τα παραπάνω και θα βιώσεις τη μοναδική αίσθηση του να τρως «σαν στο σπίτι σου» γνήσιες, κρητικές, γαστρονομικές προτάσεις που θα σε ταξιδέψουν στο νησί.
Η αλήθεια είναι ότι είχα ακούσει πολλά για αυτό το πράγματι μικρό φαληριώτικο μαγαζί και μου είχαν εξάψει την περιέργεια. Όχι άδικα. Το Μικιό του Παλαιού Φαλήρου έχει πολλά να διηγηθεί από τότε που ξεκίνησε. Η ιδέα ήταν της Ελίζας και του Πέτρου, δύο ανθρώπων που ονειρεύονταν να δημιουργήσουν ένα μικρό μεζεδοπωλείο στο οποίο ο κόσμος θα αισθανόταν οικεία και φιλικά, ακριβώς σαν να βρίσκεται σε ένα σπίτι φίλων – ή στο δικό του.
Τσικουδιές και τσουγκρίσματα για το καλωσόρισμα
Είναι από εκείνες τις σπάνιες φορές που συναντάς κάποιους ανθρώπους και από την πρώτη στιγμή ξέρεις ότι θα γίνουν φίλοι σου. Είναι η αύρα, η θέρμη, το χαμόγελο, η ζεστή χειραψία που αμέσως καταλαβαίνεις ότι έχεις απέναντί σου ανθρώπους γνήσιους, αυθεντικούς, ξεχωριστούς που θέλουν να μοιραστούν μαζί σου όχι μόνο τα επαγγελματικά τους μυστικά αλλά και τις ιστορίες τους, που στο τέλος γίνονται και ιστορίες σου. Φυσικά μετά τις τυπικές συστάσεις, ακολούθησαν οι τσικουδιές, τα τσουγκρίσματα και ο μεζές για το «καλώς όρισες», έτσι για να ζεσταθούμε.
Η Ελίζα και ο Πέτρος είναι η ψυχή του μεζεδοπωλείου Μικιό και όπως λένε οι ίδιοι «Το Μικιό είναι το δεύτερο παιδί μας, το δεύτερο μικιό μας». Ο Πέτρος έχει αναλάβει τη διαχείριση της κουζίνας και τη δημιουργία των μεζέδων, ενώ η Ελίζα την επιμέλεια της διακόσμησης του μαγαζιού, το art de la table – που πραγματικά είναι μοναδικό – και την υποδοχή του κόσμου.
Κι ενώ περιεργάζεσαι και θαυμάζεις την ευρηματικότητα της Ελίζας στον εσωτερικό χώρο, η ματιά στέκεται στο κάδρο της γιαγιάς και του παππού, που είναι τοποθετημένο σε περίοπτη θέση και σου δίνει την εντύπωση ότι η γιαγιά Ελισάβετ επιβλέπει και επικροτεί τον τρόπο που τα παιδιά τιμούν την κρητική παράδοση.
Η Ελίζα, που κατά βάθος είναι παιδί, θέλει να αλλάζει καθημερινά τη διακόσμηση των τραπεζιών. Μικρά διακοσμητικά, σετ σερβίτσια με χαρτοπετσέτες και φαναράκια εναλλάσσονται στα τραπέζια με μια σκανταλιάρικη διάθεση. Τώρα τα Χριστούγεννα η ατμόσφαιρα έχει γίνει εορταστική. Χριστουγεννιάτικα στολίδια, λαμπάκια, δώρα, γιρλάντες, Άγιοι Βασίληδες και ένα μεγάλο χριστουγεννιάτικο δέντρο συνθέτουν τον εσωτερικό διάκοσμο και προσδίδουν στο Μικιό τη ζεστή θαλπωρή των ημερών.
Φυσικά, η διακόσμηση επεκτείνεται και στον εξωτερικό χώρο. Στα τραπέζια είναι τοποθετημένα χριστουγεννιάτικα μικρά παιχνίδια, αλογάκια, καραβάκια, σπιτάκια, φαναράκια και στις καρέκλες πολύχρωμα γιορτινά μαξιλάρια και χουχουλιάρικα κουβερτάκια. Εκεί όμως που θα νιώσεις παιδί είναι στο μικρό σαλονάκι που είναι τοποθετημένο πάνω σ’ ένα κόκκινο χαλί και αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου σκηνικού που έχει διαμορφωθεί στην πλαϊνή πλευρά του μαγαζιού. Εκεί θα βρεις τον Άγιο Βασίλη να σε καλοδέχεται μαζί με τους μικρούς του τάρανδους και άλλα ζωάκια.
Ένα «Μικιό» μεζεδοπωλείο, σε απευθείας σύνδεση με την Κρήτη
Η Ελίζα, γέννημα θρέμμα Χανιώτισσα, θυμάται με νοσταλγία στα παιδικά της χρόνια να κάθεται δίπλα στην γιαγιά Ελισάβετ και να παρακολουθεί την «τέχνη» της, που δεν ήταν άλλη από το να δημιουργεί, με απλά υλικά, μικρά μαγειρικά θαύματα. Η γιαγιά Ελισάβετ, από τον Αποκόρωνα Χανίων, χρησιμοποιούσε πάντα φρέσκα υλικά, μυρωδικά και οπωροκηπευτικά από το μποστάνι της, άνοιγε με απαράμιλλη επιδεξιότητα το φύλλο για τις πίτες της, τύλιγε με τη μαεστρία της έμπειρης μαγείρισσας, τα ντολμαδάκια της. Ακόμη η Ελίζα φέρνει στη μνήμη της αρώματα και εικόνες από τη γιαγιά που έγινε και η έμπνευση για το Μικιό.
Στα πρώτα βήματα της δημιουργίας του εστιατορίου, βοήθησε σημαντικά η αδελφή της Ελίζας, Πόπη, η οποία έμενε στο νησί και έτσι αποτέλεσε σημαντικό σύνδεσμο και διαπραγματευτή με τους μικρούς παραγωγούς για την τροφοδοσία του μεζεδοπωλείου με κρητικά προϊόντα. Γιατί είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι από το 2010 που λειτουργεί το Μικιό σχεδόν όλες οι προμήθειες, όπως τα κρέατα, τα τυριά, τα παξιμάδια, το κρασί, η τσικουδιά, η ρίγανη, οι αλατσοελιές, έρχονται από το νησί. «Τα μόνα που δεν έρχονται από το νησί είναι τα λαχανικά γιατί θέλουμε να είναι πάντα φρέσκα, να τα διαλέγουμε ένα ένα. Τα προμηθευόμαστε λοιπόν καθημερινά για το μαγαζί μας, όπως ακριβώς κάνουμε και στο σπίτι μας», τονίζει η Ελίζα.
Εδώ οι θαμώνες πλέον είναι μόνιμοι και η φήμη του Μικιού διαδίδεται από στόμα σε στόμα. «Υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι έρχονται σε σταθερή βάση, μία φορά την εβδομάδα, και κάποιες παρέες από τότε που ανοίξαμε. Έχουν συνδέσει το Μικιό με τις δικές τους προσωπικές στιγμές, πλέον τους γνωρίζουμε με τα μικρά τους ονόματα και ξέρουμε πριν παραγγείλουν τις προτιμήσεις τους. Με τους περισσότερους πελάτες έχουμε γίνει φίλοι και αυτό μας δίνει μεγάλη χαρά», μας λέει η Ελίζα.
Δεν θα μιλήσουμε για δημοφιλή πιάτα γιατί όλα είναι ξεχωριστά, νόστιμα φαγητά, μαγειρεμένα με αγάπη και προσοχή στη διαχείριση της πρώτης ύλης. Το Μικιό έχει μικρό κατάλογο, αλλά όλες οι προτάσεις είναι ποιοτικές και σερβίρονται με την ιδιαίτερη πινελιά του Πέτρου.
Όπως μας λέει ο ίδιος, «όλα τα πιάτα ετοιμάζονται εκείνη την ώρα για να είναι φρέσκα και ελαφριά. Δεν υπάρχει τίποτα προπαρασκευασμένο, ούτε καν οι σαλάτες». Κι εγώ θα πω ότι ο ντάκος που δοκίμασα ήταν πεντανόστιμος, με το παξιμάδι του τραγανό και ζουμερό όσο έπρεπε, τη φρεσκοτριμμένη ντομάτα του να σου γαργαλάει τη μύτη, τη γευστική μυζήθρα, τα φρέσκα μυρωδικά, τη ρίγανη, τις αλατσοελιές να το συνοδεύουν υπέροχα και το ελαιόλαδο στην αναλογία που χρειάζεται. Τα μυζηθρένια καλτσούνια με την εθιστική γεύση, σκέτες λιχουδιές που δεν σταματάς να τρως. Το σχήμα τους είναι ασύμμετρο, αφού είναι χειροποίητα και δεν είναι δυνατόν να βγουν ακριβώς πανομοιότυπα. Φυσικά, χειροποίητες είναι η μαραθόπιτα και η σφακιανή πίτα με το κρητικό της μελάκι.
Αν και δεν είμαι λάτρης του λουκάνικου, το χωριάτικο λουκάνικο Ρεθύμνου ήταν πραγματική αποκάλυψη για μένα, τόσο μαλακό και νόστιμο με την οξύτητα του λεμονιού στη σωστή αναλογία, έλιωνε στο στόμα. Η Ελίζα μου είπε ότι ο κόσμος τρελαίνεται και για το απάκι κοτόπουλο. Την πιστεύω γιατί κι εγώ ξετρελάθηκα, αφού ο συνδυασμός της ελαφριάς σάλτσας μουστάρδας των μυρωδικών και των τρυφερών κομματιών κρέατος είναι άψογος.
Σε αυτό το σημείο θα πάρω μια βαθιά ανάσα και θα σας μιλήσω για τα σκιουφιχτά. Ακόμη και όσοι δεν αγαπούν τα ζυμαρικά, μπροστά σε αυτό το πιάτο θα αναθεωρήσουν. Έχουν ελαφριά, νόστιμη γεύση και καταλαβαίνεις το κάθε υλικό τους: γεύεσαι την ξινομυζήθρα, τη φρεσκοκομμένη ντομάτα και τη στάκα στο ζυμαρικό και το αποτέλεσμα ζωντανεύει παιδικές μνήμες.
«Κάποιοι λένε ότι στο Μικιό θα φας τις καλύτερες τηγανητές πατάτες», μου λέει η Ελίζα. Μα πώς γίνεται να ξεχωρίζεις τις πατάτες; Και όμως γίνεται. Όπως όλα τα υλικά, έτσι και η πατάτα που φτάνει στο τηγάνι του Μικιού είναι πρώτης ποιότητας. Κόβεται εκείνη την ώρα για να κρατήσει τη φρεσκάδα και τη γεύση της και σε συνδυασμό με το εξαιρετικό λάδι, το χοντρό αλάτι και τη μυρωδάτη ρίγανη, οι τηγανητές πατάτες του Μικιού γίνονται περιζήτητες. Μιλώντας για το χοντρό αλάτι θα πρέπει να αναφέρω ότι προέρχεται από τα βράχια των Σφακίων και περισυλλέγεται κάθε χρόνο από τον Πέτρο και την Ελίζα. Το χοντρό αλάτι παίζει βασικό ρόλο στις κρητικές νοστιμιές του Μικιού.
Εκτός μενού υπάρχουν οι προτάσεις ημέρας που εναλλάσσονται καθημερινά. Ανάμεσά τους, η τρυφερή, μαριναρισμένη ταλιάτα, πιάτο σπέσιαλ, η ρεβυθάδα με την κόκκινη σάλτσα αλλά και το τσιγαριαστό αρνάκι που το φτιάχνουν μόνο όταν έρθει από το νησί το κατάλληλο κρέας.
Στα must του καταλόγου που πρέπει να δοκιμάσεις είναι το Αόρι, ένα παραδοσιακό ξηρό, πικάντικο ανθότυρο με μαύρους κόκκους πιπεριού που δεν μοιάζει με κανένα άλλο και συντροφεύει εξαιρετικά την τσικουδιά. Όσον αφορά τα ποτά, «προτιμάμε τα κρητικά προϊόντα που έρχονται απευθείας από το νησί όπως η τσικουδιά, λευκό και κόκκινο ξηρό κρασί μαρουβά που είναι σπιτικό με χρόνο παλαίωσης τέσσερα χρόνια. Συνεργαζόμαστε με συγκεκριμένο παραγωγό που μας προμηθεύει ποιοτικά ποτά και τον εμπιστευόμαστε εδώ και χρόνια», τονίζει ο Πέτρος.
Το γεύμα κλείνει με γλυκό κέρασμα. Ένα βελούδινο γιαουρτάκι με μέλι, καρυδάκι και παστέλι, που ήρθε κι έδεσε τέλεια την κατάλληλη στιγμή.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που επισκέπτονται το Μικιό διάσημοι καλεσμένοι όπως οι Pink Martini που κάθε χρόνο στην καλοκαιρινή τους περιοδεία στην Ελλάδα θα κάνουν μια στάση στην Αγίου Αλεξάνδρου για να δοκιμάσουν τους κρητικούς μεζέδες. Ιδιαίτερη εμπειρία για την Ελίζα και τον Πέτρο ήταν τα γυρίσματα της εκπομπής «Γειτονιές στο πιάτο» του Δημήτρη Σκαρμούτσου. Η εκπομπή γυρίστηκε στο Μικιό εν μέσω κορωνοϊού και ήταν για τους ίδιους μια πολύ ευχάριστη και συγκινητική εμπειρία το γεγονός ότι ο σεφ επέλεξε να μαγειρέψει μαζί τους αλλά, ακόμη περισσότερο, που γνώρισαν, όπως λένε, έναν άνθρωπο ευγενικό που τους ενέπνευσε και τους γέμισε αισιοδοξία.
Το Μικιό μας άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις και σίγουρα θα το επισκεφθούμε ξανά. Είναι ένα μεζεδοπωλείο που τιμά τις παραδοσιακές συνταγές, εκτελώντας τες με μια πιο φρέσκια ματιά. Είναι ωστόσο κυρίως οι άνθρωποί του, που σου μεταδίδουν την ευαισθησία τους, την αγάπη τους και τη θετική τους ενέργεια. Και είναι σίγουρα η επιστροφή στην παράδοση, η ανεπιτήδευτη φιλοξενία και η απλότητα που εδώ κάνουν τη διαφορά.