Βία και παραβατικότητα ανηλίκων: Εθνική στρατηγική και τοπικές πρωτοβουλίες
Παρακολουθήσαμε την ενδιαφέρουσα εκδήλωση που διοργάνωσε η Ένωση Γονέων Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης, υπό την αιγίδα του Δήμου. Στην εκδήλωση συμμετείχαν ειδικοί επιστήμονες αλλά και η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, η οποία τόνισε πως το 2024 καταγράφηκαν πάνω από 12.000 συλλήψεις ανηλίκων, ενώ ανέλυσε το εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
- 23/01/2025
Η βία και η παραβατικότητα μεταξύ ανηλίκων είναι ένα φαινόμενο που έχει γνωρίσει ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια. Ειδικοί αποδίδουν αυτήν την αύξηση σε παράγοντες που σχετίζονται με το περιβάλλον των ανηλίκων, με την αλόγιστη χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης αλλά και με την προβολή εικόνων βίας από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, η οποία κανονικοποιεί τέτοιου είδους συμπεριφορές στα μάτια των παιδιών.
Αφουγκραζόμενη την ανησυχία των γονιών και των εκπαιδευτικών η Ένωση Γονέων Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης διοργάνωσε εκδήλωση υπό την αιγίδα του Δήμου 3Β με θέμα την εφηβική συμπεριφορά και τη νεανική παραβατικότητα, με στόχο την ενημέρωση και την πρόληψη φαινομένων βίας ανηλίκων. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης παρουσιάστηκε από την Υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, το κυβερνητικό σχέδιο που έχει ήδη εκπονηθεί για την πρόληψη, καταγγελία και αντιμετώπιση των περιστατικών, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι πρωτοβουλίες που έχει λάβει σε τοπικό επίπεδο ο Δήμος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης.
Σοφία Ζαχαράκη: «Πρέπει να δώσουμε κρατικά εργαλεία, ώστε να διαχυθεί η αίσθηση της ασφάλειας»
Πριν να αναλύσει το πρόγραμμα που έχει εκπονήσει η Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της βίας των ανηλίκων, η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας τόνισε τη σημασία της συνεργασίας ανάμεσα στην τοπική αυτοδιοίκηση, την εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και τους γονείς, ώστε να δημιουργηθεί ένα συνεκτικό πλαίσιο ενδυνάμωσης των παιδιών. Μάλιστα, χρησιμοποίησε το παράδειγμα της Αγγλίας, όπου η πρόσληψη των εκπαιδευτικών για την εκάστοτε κοινότητα εμπίπτει στην αρμοδιότητα των δήμων.
Στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής, το ζήτημα της καταπολέμησης φαινομένων βίας και παραβατικότητας από ανηλίκους θεωρείται μια εθνική υπόθεση που ξεφεύγει από το κομματικό πλαίσιο και η οποία, όπως επεσήμανε η κυρία Ζαχαράκη «επιβάλλει να παραδεχθούμε αλήθειες αλλά και να δούμε πώς μπορούμε να δώσουμε κρατικά εργαλεία ώστε να διαχυθεί καλύτερα η αίσθηση της ασφάλειας», χωρίς να αφήνουμε εκτός από την εξίσωση τόσο τα παιδιά που πέφτουν θύματα της βίας, όσο και τα παιδιά που για τον οποιονδήποτε λόγο υπεισέρχονται στον ρόλο του θύτη. «Κυρίως να ενδυναμώσουμε και να προστατεύσουμε το παιδί που αισθάνεται αδύναμο, όμως να πέσουμε με ιδιαίτερη ζέση και αφοσίωση και πάνω στα παιδιά που ίσως νιώθουν μια ανασφάλεια και αυτή η ανασφάλεια αντανακλάται σε παραβατική ή προπαραβατική συμπεριφορά», είπε χαρακτηριστικά η Υπουργός.
Το κυβερνητικό σχέδιο για την καταπολέμηση της βίας ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, επεσήμανε η ίδια, ωστόσο θα χρειαστεί χρόνος για να γίνουν εμφανή τα αποτελέσματα. «Κανείς δεν πρέπει να εξωραΐσει μια κατάσταση επειδή υπάρχει μια πλατφόρμα, ένα ψηφιακό εργαλείο ή ακόμα γίνεται ένας πιο ευρύς διάλογος» σχολίασε, προχωρώντας στην παρουσίαση των πραγματικά ανησυχητικών στοιχείων για τη ραγδαία αύξηση στις συλλήψεις ανηλίκων: «Το 2024 κατεγράφησαν πάνω από 12.000 συλλήψεις ανηλίκων, ξεπερώντας κατά πολύ τις 8.600 προσλήψεις της προηγούμενης χρονιάς».
Όσον αφορά τα βήματα αυτής της κυβερνητικής πολιτικής, η Υποργός δήλωσε πως ήδη έχει ξεκινήσει την υπηρεσία της μια ειδική επιτροπή από επιστήμονες, υπεύθυνη για την εκπόνηση εθνικής στρατηγικής για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας και της παραβατικότητας ανηλίκων, η οποία αναμένεται στο τέλος Ιανουαρίου να καταθέσει το πόρισμά της. «Βασικοί συντελεστές είναι οι ψυχολόγοι, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι νομικοί, στελέχη της αστυνομίας και άνθρωποι που εντρυφούν επιστημονικά στο κομμάτι της παραβατικότητας», εξήγησε η κυρία Ζαχαράκη.
Εκτός αυτού, τα τελευταία χρόνια διπλασιάστηκε ο αριθμός των ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών που εργάζονται εντός των σχολείων, με το Υπουργείο Παιδείας να έχει προϋπολογίσει αύξηση στον αριθμό των ειδικών στα σχολεία. «Αν κάνουμε με ειλικρίνεια αυτήν την κουβέντα, θα πούμε ότι δεν αρκούν. Πολλές φορές ούτε ο εκπαιδευτικός έχει “εκπαιδευτεί” ώστε να αντιμετωπίσει το ζήτημα της παραβατικότητας». Στο πλαίσιο της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών η κυρία Ζαχαράκη ανακοίνωσε τη διεξαγωγή σεμιναρίων που έχουν ήδη ξεκινήσει στην Κεντρική Μακεδονία και θα ξεκινήσουν άμεσα και στην Αττική, αλλά και τη διεξαγωγή εργαστηρίων δεξιοτήτων.
Ως ένα ακόμα μέτρο για την καταπολέμηση της βίας και της παραβατικότητας, αναφέρθηκε στη νέα θέση του «Υπεύθυνου Σχολικής Ζωής», που αποτελεί σημείο αναφοράς για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εκάστοτε σχολική κοινότητα. Σε τοπικό επίπεδο, ανακοίνωσε τη συνεργασία με τους Δήμους για την οργάνωση «συμβουλευτικής γονέων», που θα επιτρέψουν μια πιο άμεση επαφή και προσωπική απάντηση σε ερωτήματα που ταλανίζουν την κοινότητα.
Τέλος, η Υπουργός παρουσίασε τα ψηφιακά εργαλεία που είναι διαθέσιμα για γονείς, παιδιά και εκπαιδευτικούς, για την καταγγελία και αντιμετώπισης των περιστατικών. «Το StopBullying – το οποίο έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή με εκατοντάδες περιστατικά να έχουν ήδη καταγραφεί – και η μεγάλη κουβέντα που έχουμε ξεκινήσει, που έχει να κάνει με την απαγόρευση χρήσης των κινητών […] Ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι πολλές φορές το ανεξέλεγκτο ως προς το περιεχόμενο και την πρόσβαση υλικό δημιουργεί τάσεις μιμητισμού. Το SafeYouth τέθηκε σε εφαρμογή από την ελληνική αστυνομία σε συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς. Από τις 30 Δεκεβρίου και μετά υπάρχει η εφαρμογή του ParCo.gr, όπου όλοι οι γονείς μπορείτε να εισέλθετε για να δείτε σημαντικές πληροφορίες για τον περιορισμό στην πρόσβαση των παιδιών σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες, περιεχόμενο αλλά και σε χρόνο χρήσης ενώ αναμένεται το Kids Wallet, περίπου τον Απρίλιο, αλλά και μια συνολική στρατηγική για τον εθισμό των νέων στο διαδίκτυο». Τόνισε, τέλος, την ανάγκη για μια «δικαιοσύνη φιλική προς τα παιδιά, ώστε να είναι αποτρεπτική και διαμορφωτική ως προς τον χαρακτήρα τους».
Γρηγόρης Κωνσταντέλλος: Δέσμευση του Δήμου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης να εξασφαλίσει πως οι νέοι μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον με διεξόδους
Ο Δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης χαρακτήρισε τη βία και την παραβατικότητα των ανηλίκων μια ουσιαστική απειλή της κοινωνικής συνοχής και πολύ περισσότερο των ανθρώπων που σε λίγα χρόνια θα είναι οι πολίτες στους οποίους θα εμπιστευτούμε τις τύχες μας. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «ανήκουμε σε μια προηγούμενη γενιά, μεγαλώσαμε τα παιδιά μας χωρίς εγχειρίδια και χωρίς καθοδήγηση στο πώς να τα προστατεύσουμε από τους κινδύνους που υπάρχουν».
Όπως ανακοίνωσε ο κύριος Κωνσταντέλλος, ο Δήμος 3Β αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να εξασφαλίσει πως οι νέοι μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον με διεξόδους και θετικά παραδείγματα, και αναγνωρίζοντας τον κεντρικό ρόλο που έχει η τοπική αυτοδιοίκηση στην πρόληψη, τη στήριξη και την ευαισθηοποίηση της κοινωνίας μας, έχει εκπονήσει ένα σχέδιο με τρεις βασικούς στόχους. Αρχικά, την εκπαίδευση και ενημέρωση γονέων και παιδιών μέσα απο σεμινάρια και βιωματικά εργαστήρια με σκοπό την πρόληψη του φαινομένου. Δεύτερος στόχος, η ενίσχυση των υποστηρικτικών δομών του δήμου που παρέχουν ψυχολογική στήριξη και συμβουλευτική, εντός και εκτός των σχολείων, ώστε να διασφαλιστεί ότι κάθε οικογένεια που χρειάζεται βοήθεια μπορεί να τη λάβει εντός του δήμου. Τελευταίος στόχος η ανάπτυξη δυνατών συνεργασιών με συλλόγους γονέων, τοπικές οργανώσεις και αθλητικούς φορείς, ώστε να ενισχυθεί η καλλιέργεια βασικών αξιών στους νέους. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο κύριος Κωνσταντέλλος, «πρέπει οι νέοι να νιώσουν ότι είμαστε εδώ και τους ακούμε».
Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η ανακοίνωση και η παρουσίαση ενός τοπικού ψηφιακού εργαλείου που δημιούργησε ο Δήμος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης και μπορεί να αξιοποιηθεί από τους κατοίκους για την καταγγελία περιστατικών βίας ανηλίκων εντός ή εκτός της σχολικής κοινότητας. Στο πλάισιο της εκδήλωσης η προϊσταμένη του Τμήματος Δημόσιας Υγείας του δήμου και κοινωνική λειτουργός κυρία Ιωάννα Χατζάτογλου, παρουσίασε την πλατφόρμα αναφοράς περιστατικού βίας με διακριτικό τίτλο «Συνθλίβουμε τον σχολικό εκφοβισμό – Stomp Out Bullying».
Η πρόσβαση στην πλατφόρμα είναι δυνατή και μέσω του ιστοτόπου του Δήμου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, επιλέγοντας την ενότητα «Υπηρεσίες» και στη συνέχεια έναν από τους παρακάτω τομείς: παιδεία, κοινωνική μέριμνα ή υγεία. Η πλατφόρμα περιέχει χρήσιμες πληροφορίες, τηλέφωνα επικοινωνίας και ιστοτόπους, απαντήσεις σε συχνά ερωτήματα αλλά και την επιλογή υποβολής ανώνυμης καταγγελίας για εκφοβισμό ατόμου εντός ή εκτός σχολικού περιβάλλοντος.
Ολόκληρη η εκδήλωση της Ένωσης Γονέων και του Δήμου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, με τη συμμετοχή ειδικών σε θέματα εφηβικής συμπεριφοράς και παραβατικότητας βιντεοσκοπήθηκε και μπορείτε να την παρακολουθήσετε παρακάτω, με διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα: