Δουράμπεης: Η ψαροταβέρνα του 1932 που σέρβιρε Ωνάση, Μαραντόνα και βασιλιάδες
Η ιστορική ψαροταβέρνα Δουράμπεης στέκει στο ίδιο σημείο του Πειραιά από το 1932. Δεν θα μπορούσαμε να μην μιλήσουμε με τον ιδιοκτήτη, κ.Σέργιο Δουράμπεη, ώστε να μας διηγηθεί την ιστορία του εστιατορίου που φιλοξένησε από πολιτικούς και βασιλιάδες μέχρι την αφρόκρεμα της παλιάς σόουμπιζ και του αθλητισμού.
- 28/03/2017
Μπαίνεις στο Μικρολίμανο. Βλέπεις την εκκλησία στο αριστερό χέρι, προχωράς. Άναψε λίγο αλάρμ, για να σε ρωτήσω κάτι. Πώς λέγεται η πρώτη ψαροταβέρνα που συναντάς, όπως στρίβεις δεξιά από τη Ματρώζου, για την Ακτή Δηλαβέρη; Δεν ξέρεις τους δρόμους; Κανένα πρόβλημα. Πες μου τι είναι πλαγιόθεν του ναού της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας; Ναι, σήμερα το Nou-Pou.gr θα ασχοληθεί με την ιστορία του “Δουράμπεη”, της αυθεντικής ψαροταβέρνας που στέκει στο ίδιο σημείο από το 1932.
Συνοδοιπόρος μας σε αυτό το… ταξίδι στο χρόνο δέχθηκε να γίνει ο Σέργιος Δουράμπεης, εγγονός του ανθρώπου που δημιούργησε ένα μαγαζί που έγινε κληρονομιά, αλλά και τραγούδι το 1999, σε στίχους Σωκράτη Μάλαμα-Θοδωρή Γκόνη και μουσική του Νίκου Ξυδάκη.“Η αλήθεια είναι πως επρόκειτο να βγάλει ένα τραγούδι ο Ξαρχάκος, αλλά δεν το έκανε και λίγο αργότερα, προέκυψε το “Στου Δουράμπεη”, ως δώρο πελάτισσας στον πατέρα μου, για το “ευχαριστώ”, μας λέει ο Σέργιος, πριν μας ενημερώσει ότι ένα από τα πράγματα που τον κάνουν να αισθάνεται ευτυχής είναι πως “έχουμε πελάτες που έρχονταν εδώ με τους γονείς τους, όταν ήταν ακόμα στο καρότσι και τώρα φέρνουν τα δικά τους παιδιά”. Επίσης, “όσοι δουλεύουν εδώ, παίρνουν σύνταξη από εδώ. Δεν είναι υπάλληλοι. Είναι οικογένεια”. Τα έχεις ακούσει και αλλού; Όταν θα διαβάσεις όσα ακολουθούν, θα αναθεωρήσεις.
Η χρυσοχέρα Ραλλία και ο αποφασισμένος Γιώργης
Η αρχή της ιστορίας εντοπίζεται στο 1932, όταν η Ραλλία και ο Γιώργος Δουράμπεης αποφάσισαν να ταΐσουν τον κόσμο που παραθέριζε, τότε στο Νέο Φάληρο, προκειμένου και να συντηρήσουν την εξαμελή οικογένεια τους. Η περιοχή ήταν αρκετά φτωχική, αλλά και η έδρα εξοχικών κατοικιών μεγαλοαστών.
Το μικρό μαγαζί που δημιούργησαν, δίπλα στην εκκλησία της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας είχε λίγα και καλά μαγειρευτά φαγητά, φτιαγμένα από τη χρυσοχέρα Ραλλία, με καταγωγή από τα Κύθηρα. Για την ιστορία, ο Γιώργης ήταν από την Ίο. Στην ταμπέλα έγραφε “Αμμουδιά”, καθώς όπως θα δεις στη φωτογραφία της εποχής το εστιατόριο (το μικρό κτίριο παραπλεύρως του ναού) ήταν πάνω στην αμμουδιά.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, το επί της ουσίας ουζερί που είχε στον κατάλογο του και κρέας πέρασε στα χέρια του Γιάννη. Ως ο μόνος γιος και αδελφός τριών κοριτσιών έπρεπε να κάνει το βήμα μπροστά για όλους. Αυτός έμελλε να το εξελίξει σε κληρονομιά όχι μόνο του Πειραιά, αλλά όλης της χώρας. “Από την πρώτη ημέρα, τα προϊόντα ήταν ποιοτικά. Οι πρώτες ύλες ήταν προσεγμένες και διαλεγμένες από τους παππούδες μου. Μπορεί να είχαν πέντε φαγητά, αλλά ήταν πάντα προσεγμένα. Η γιαγιά μου ήταν τόσο καλή μαγείρισσα, που από κάποια στιγμή και έπειτα δεν χρησιμοποιούσε λάδι και όλοι τη ρωτούσαν “μα πώς γίνεται να είναι πεντανόστιμα, χωρίς λάδι;”.
“Ήταν καταπληκτική μαγείρισσα και ο λόγος που από την αρχή έρχονταν εδώ άνθρωποι από όλη την Αθήνα. Να φανταστείτε δε, πως το μαγαζί πέρασε και την εποχή της Κατοχής. Οι παππούδες μου πέρασαν τη σημασία της προσοχής στην πρώτη ύλη στον πατέρα μου και εκείνος σε εμάς”. Όπου “εμάς”, από τα τέσσερα παιδιά του Γιάννη, τα τρία, ο Σέργιος, ο Κώστας και ο Ράλλης ασχολούνται με την επιχείρηση.
Σε έχω αφήσει όμως, σε εποχή που το εστιατόριο πρόσφερε και κρέας. Πότε εξαφανίστηκε από το μενού; “Ο πατέρας μου ήταν θρήσκος και εκνευριζόταν όταν του ζητούσαν κρέας τη μεγάλη εβδομάδα. Του κακοφάνηκε και κάποια στιγμή είπε το “έως εδώ”, μολονότι η μοσχαρίσια μπριζόλα και το μπιφτέκι -συνταγές της Ραλλίας- ήταν οι εμμονές των πελατών. “Είχαμε φτάσει κάπου στα μέσα του ’60 και τότε έδωσε την ταυτότητα του ψαριού. Οι εποχές ήταν άρδην διαφορετικές. Ο πατέρας μου αγόραζε από διάφορα καΐκια, όπως και σήμερα έχουμε συνεργασίες με καΐκια από όλη την Ελλάδα, τη μαναβική την προμηθευόταν από τους πλανόδιους που γύριζαν τότε στους δρόμους και πωλούσαν την πραμάτεια τους”.
Ο Γιάννης Δουράμπεης έκανε και κάτι ακόμα, στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Άλλαξε το όνομα. “Είχε αρχίσει να μπαζώνεται η θάλασσα και χάθηκε η αμμουδιά. Θεώρησε λοιπόν, περιττή την ονομασία και έκρινε πως το όνομα του θα μπορούσε να στηρίξει την επιχείρηση, ώστε να γίνεται περισσότερο γνωστός και να αυξάνονται οι πελάτες”.
Στις πρώτες συνταγές της νέας εποχής, αυτή της ψαροταβέρνας “τα πιάτα ήταν πολύ απλά. Κάποια καλαμάρια, γάβρος, λίγες γαρίδες. Η περιοχή, όταν είχαμε τη θάλασσα και ήταν καθαρά τα νερά, φημιζόταν για τη μαρίδα του Φαλήρου. Αργότερα, πρόσθεσε κάποια πιο ακριβά ψάρια (καραβίδες, αστακό). Πήγαινε με την εποχή”. Από τότε, το μαγαζί έχει εξελιχθεί πάρα πολύ, υπό την όποια έννοια. Και αυτήν των προϊόντων του, ενώ στο πελατολόγιο προστέθηκαν πολλοί επισκέπτες από το εξωτερικό.
Πριν σου πω κάποιες από τις ιστορίες που έχουν εκτυλιχτεί στο χώρο, πρέπει να ξέρεις ότι “πλέον υπάρχει η δυνατότητα να βρίσκουμε πιο εύκολα τα προϊόντα, αν και επί της ουσίας αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πάω στις 06.00 στην αγορά, για να πάρω αυτά που θέλω, ώστε να κρατάμε την ποιότητα. Ουδέποτε η οικογένεια ψώνισε από μαζική παραγωγή. Πάντα πηγαίναμε οι ίδιοι και κάναμε την επιλογή από παραγωγούς με τους οποίους έχουμε άμεση σχέση, έπειτα από τόσα χρόνια. Προμηθευόμαστε απευθείας από τους παραγωγούς, τους ψαράδες. Υπάρχει συνεργασία χρόνων και αμοιβαία εμπιστοσύνη”.
Η ώρα της δεύτερης διαδοχής
Όταν ήλθε η ώρα της δεύτερης διαδοχής, ο Γιάννης, μαζί με τη σύζυγο του, Ελένη μετέδωσαν τα πάντα στα παιδιά του, που ούτως ή άλλως μεγάλωσαν στο μαγαζί. “Το πρώτο πράγμα που μας είπαν ήταν ότι όσο δύσκολο και αν γίνει, οφείλουμε να κρατήσουμε την πρώτη ύλη στα γνωστά επίπεδα και τις τιμές προσιτές. Αυτό έχουμε σαν ταμπέλα στην επιχείρηση μας: πως η πρώτη ύλη και το φρέσκο ψάρι είναι τα πιο σημαντικά, αυτά που κρατούν τους πελάτες μας”.
Ο Γιάννης Δουράμπεης, ο οποίος δεν είναι ανάμεσα μας από το 2008 “είχε τεράστιο επικοινωνιακό χάρισμα και η λατρεία του για αυτή τη δουλειά ήταν τόσο ξεκάθαρη που πολλοί ήταν εκείνοι, οι οποίοι δεν μπορούσαν να γευματίσουν χωρίς την παρουσία του”.
Μια από τις φράσεις που συνήθιζε να λέει ήταν “πρέπει να τρώμε απολαυστικά και με ασφάλεια, εμείς και τα παιδιά μας. Δεν έβαζε τίποτα στην επιχείρηση, που δεν θα το έδινε στην οικογένεια του. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να είναι αρχή για όλους τους επιχειρηματίες. Δηλαδή, να μη βάζουν στα μαγαζιά τους προϊόντα που δεν θα έβαζαν στα σπίτια τους”. Η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική. “Η αλήθεια είναι πως στο επάγγελμα έχουν μπει και άνθρωποι που δεν ήξεραν τη δουλειά. Ο χρόνος ωστόσο, δείχνει ποιος είναι σωστός και ποιος όχι”.
Εδώ έρχονταν βασιλιάδες, πολιτικοί και αθλητές
“Από εδώ έχουν παρελάσει πολιτικά ονόματα όλων των εποχών και πολλών χωρών. Παραδείγματος χάριν, ο Καραμανλής, ο Παπανδρέου. Σε περασμένες δεκαετίες, είχαμε δει να συμβαίνουν πάρα πολλά.. Έχουν έλθει θρύλοι του αθλητισμού, όπως ο Πελέ, ο Μαραντόνα, τα μεγαλύτερα ονόματα της μόδας, ο Ωνάσης, η Χριστίνα”. Μαρτυρίες της εποχής επέμεναν πως εκεί -σε έναν prive χώρο που είχε τότε το μαγαζί- βρίσκονταν ο τέως Βασιλιάς με τη Βουγιουκλάκη. Ο Σέργιος δεν το επιβεβαιώνει. Ενημερώνει ωστόσο, πως στο πελατολόγιο υπήρξαν και πολλοί ηθοποιοί “που έρχονταν εδώ μετά το κλείσιμο των θεάτρων”.
Στον Δουράμπεη “έχουν “στηθεί” παιχνίδια, έχουν κλειστεί συμφωνίες τεράστιου επαγγελματικού βεληνεκούς και όχι μόνο στον ελληνικό χώρο”. Μια από αυτές ήταν για το φυσικό αέριο, στις αρχές της δεκαετίας του ’90 “με τους Ρώσους. Έρχονταν για ημέρες και έτρωγαν εδώ, όπως συζητούσαν επί της συμφωνίας και οι Ρώσοι είχαν εντυπωσιαστεί με το φρέσκο ψάρι. Θεωρώ πως στην Ελλάδα δεν ξέρουμε πόσο ευλογημένοι είμαστε που έχουμε αυτό το προϊόν, το οποίο είναι άγνωστο για πολλούς άλλους”.
Μια πρόσφατη συμφωνία αφορά τον Σκλαβενίτη, με τον Σέργιο να διευκρινίζει ότι “οι γονείς του και οι δικοί μας ήταν φίλοι”. Δεν συνηθίζει να βγάζει φωτογραφίες με τους πελάτες, γιατί αυτό ήταν κάτι που δεν έκαναν και οι προηγούμενες γενιές. Αυτό που κάνει είναι να δίνει πιάτα και να προκύπτουν αποτελέσματα όπως αυτά που θα δεις στη συνέχεια (δια χειρός Ζαν Πολ Γκοτιέ και πολιτικού ηγέτη της Γκαμπόν).
Εδώ τρώμε καλύτερα από το σπίτι μας
Στο μενού θα βρεις πάντα “την ξακουστή σαλάτα μας, με τα 13 υλικά που τα διαλέγουμε ένα, ένα. Είναι πανδαισία βιολογικών προϊόντων, που ίσως φαίνεται απλή, αλλά δεν είναι. Αυτή η σαλάτα έχει ταξιδέψει και σε πόλεις του εξωτερικού, στο Παρίσι, στο Λονδίνο, ειδικά όταν το αεροδρόμιο ήταν στο Ελληνικό. Κληρονομήσαμε επίσης, και τη γαριδόσουπα, πιάτο που “βγήκε” στα τέλη του ’60, ως εξής: μια μέρα, ο παππούς μας είχε φτιάξει κάποιες γαρίδες με λίγο ζουμάκι -μια γρήγορη συνταγή που γίνεται μόνο με γάμπαρη γαρίδα-, μπήκε ένας πελάτης, ρώτησε τι τρώει, ζήτησε να δοκιμάσει, ξετρελάθηκε και επέμεινε να μπει στο μενού”.
Ο πελάτης ήταν ο εφοπλιστής Βερνίκος, με τον Σέργιο Δουράμπεη να παραδέχεται ότι “όταν θέλουμε να προσθέσουμε κάποιο νέο πιάτο, το προσφέρουμε σε πελάτες να το δοκιμάσουν και αναλόγως κρίνουμε. Επί παραδείγματι, η τηγανιτή καραβιδόψυχα έχει ξεκινήσει από αυτήν εδώ την επιχείρηση, το 1977, όταν σαν ουρά καραβίδας δεν υπήρχε ούτε στα γαλλικά supermarkets” και η τρίτη γενιά Δουράμπεη την εξέλιξε σε ψητή “γιατί εκεί μας ώθησε η ανάγκη των ανθρώπων, για υγιεινή διατροφή”. Άλλη μια αλλαγή ήταν το καραβιδάκι σασίμι “το οποίο προσφέρουμε εδώ και τέσσερα χρόνια και δεν θα το βρείτε αλλού. Είναι καραβιδάκι ψητό, πολύ γευστικό και σίγουρα υγιεινό. Ο κόσμος είναι πολύ ενημερωμένος και αυτό είναι κάτι πολύ καλό, στο οποίο φυσικά, προσαρμοζόμαστε και εξελισσόμαστε”.
“Νιώθω ευγνωμοσύνη που μας παρέδωσε μια τέτοια επιχείρηση ο πατέρας μας, αλλά και ευλογημένος που ζω σε χώρα, η οποία διαθέτει τέτοια μοναδικά προϊόντα, τα οποία δεν μπορείς να βρεις πουθενά αλλού. Θα σας πω για παράδειγμα, ότι σερβίρουμε το μπαρμπούνι σεβίτσε. Η συνταγή είναι από το Περού, αλλά εμείς έχουμε πολύ καλύτερη πρώτη ύλη. Το αυτό ισχύει για το καραβιδάκι σασίμι και το φιλεταρισμένο μπαρμπουνάκι. Πρόκειται για απλά πιάτα, γεγονός που για εμάς είναι επίσης, πολύ σημαντικό, αφού θέλουμε να πουλάμε ποιότητα”και όχι φιοριτούρες.”
Οι τελευταίες προσθήκες έγιναν από την τρίτη γενιά Δουράμπεη, που γενικά προχώρησε και σε άλλες καινοτομίες. Για παράδειγμα, τα ιχθυοπωλεία “Δουράμπεης”, στη Νέα Ερυθραία, πριν 15 χρόνια και μετά στην Καστέλα.“Αυτό ήταν σκέψη του αδελφού μου, Κώστα, να αναπτύξουμε και αυτήν τη δραστηριότητα, αφού ούτως ή άλλως διαχειριζόμασταν φρέσκο ψάρι. Μας έδωσε τη δυνατότητα να πουλάμε προϊόντα και στη λιανική, αλλά να προμηθευόμαστε κάποια από τα ψάρια μας, χωρίς μεσάζοντες. Αυτή η διαλογή πάντα μας ανεβάζει υψηλότερα την ποιότητα”. Αρχικά, προμήθευαν καθαρισμένα ψάρια (με τη σωστή τεχνική), έτοιμα για μαγείρεμα. Τα τελευταία χρόνια “τα ψήνουμε, για όσους έχουν την υπομονή να περιμένουν. Το συγκεκριμένο κομμάτι δεν το είχαμε αναπτύξει, ώσπου είδαμε άλλους να το κάνουν επάγγελμα”.
Το επόμενο βήμα είναι “να μπορέσουμε να αναπτύξουμε την επιχείρηση με κάποιο άλλο μαγαζί, αν μας δοθεί η ευκαιρία”. Πού; Να περιμένεις, για να δεις. Έως τότε κράτα ότι η μεγαλύτερη ανταμοιβή για την οικογένεια Δουράμπεη είναι “η εμπιστοσύνη του κόσμου, σε αυτό που έχουμε να του προτείνουμε και όταν ακούμε πως στο κατάστημα μας τρώνε καλύτερα από ό,τι στο σπίτι τους. Υπάρχει κάτι πιο σημαντικό;”.
Φωτογραφίες: Τόνια Φάντη
Ακτή Δηλαβέρη 29, Πειραιάς
Tηλ: 2104122092