Το Σκοπευτήριο της Καλλιθέας
Δίπλα από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, βρίσκεται σήμερα ένα σχολικό συγκρότημα. Στη θέση του όμως βρισκόταν κάποτε το Σκοπευτήριο, που χτίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 και αποτέλεσε μέχρι και φυλακές.
- 26/04/2017
Το άθλημα της Σκοποβολής αναδεικνύεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. Το μοναδικό Σκοπευτήριο, όμως, που υπήρχε στην Αθήνα εκείνη την εποχή, βρισκόταν πίσω από τους Στρατώνες του Πυροβολικού και ως εκ τούτου κρίθηκε ακατάλληλο και ανεπαρκές, οπότε και αποφάσιστηκε η ανέγερση νέου στην Καλλιθέα, το οποίο και θα φιλοξενούσε το άθλημα κατά τη διάρκεια των αγώνων.
Ο αρχιτέκτονας του Παναθηναϊκού Σταδίου και δεινός σκοπευτής Αναστάσιος Μεταξάς ανέλαβε την οικοδόμηση του νέου Σκοπευτηρίου, για την κατασκευή του οποίου έγινε μειοδοτική δημοπρασία στο ύψος των 95.000 δρχ. Η έναρξη των εργασιών έγινε στις 18 Σεπτεμβρίου του 1895.
Από τη μια πλευρά του γηπέδου δημιουργήθηκε οικοδομή μήκους 81 μ. και πλάτους 20 μ., η οποία στο πρόσθιο τμήμα της είχε διάδρομο 8,20 μ. Πάνω σε αυτόν διαμορφώθηκαν οι 28 θυρίδες για τους σκοπευτές, οι οποίες χωρίζονταν μεταξύ τους με κιγκλίδωμα. Ωστόσο, η επιλογή της θέσης για την ανέγερση του Σκοπευτηρίου δεν θεωρήθηκε ιδιαίτερα επιτυχημένη, καθώς σε μικρή απόσταση από το πεδίο βολής βρισκόταν ο δημόσιος δρόμος Αθηνών-Φαλήρου. Γι’ αυτό ακριβώς οι κατασκευαστές υποχρεώθηκαν στη δημιουργία βληματοδοχής στο τέρμα του πεδίου βολής και στην τοποθέτηση ενδιάμεσων προστατευτικών φραγμάτων. Επιπλέον, η συνολική κατασκευή δεν έδινε τη δυνατότητα για ρίψεις βολών αποστάσεων μεγαλυτέρων από 300 μ.
Τα εγκαίνια του Σκοπευτηρίου έγιναν την ίδια ημέρα με την τελετή έναρξης των σκοπευτικών αγώνων της Ολυμπιάδας στις 27 Μαρτίου 1896. Μετά τους Αγώνες και μέχρι το 1925, η χρήση του κτίσματος ως σκοπευτηρίου ήταν σπάνια, ενώ παράλληλα περιορίσθηκε στα 12.000 τ.μ. και η έκταση που καταλάμβανε. Σύμφωνα με πρόταση των Μιχαήλ Ρινόπουλου και Μιλτιάδη Νεγροπόντη η έκταση παραχωρήθηκε για σχολική χρήση. Στο χώρο, έπειτα από διάφορες μεταρρυθμίσεις, συστεγάστηκαν για 15 περίπου χρόνια -από το 1925 έως το 1940- δύο δημοτικά σχολεία.
Κατά τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα και λίγο μετά τη Μικρασιαστική καταστροφή αποτέλεσε το μέρος όπου αποτυπώθηκε σε εικόνα η ανθρώπινη εξαθλίωση, καθώς οι πρόσφυγες ζούσαν σε παράγκες μπροστά στο Σκοπευτήριο που τις είχαν χτίσει οι ίδιοι από πλίθρες και τσίγκινες σκεπές. Κατά τη γερμανική κατοχή, οι εγκαταστάσεις μετατράπηκαν σε φυλακές από τους Γερμανούς, χρήση που διατηρήθηκε για μια ολόκληρη εικοσαετία, από το 1945 έως το 1965.
Το Νοέμβρη του 1951 βρέθηκε στην Καλλιθέα παράνομος ασύρματος, μέσω του οποίου μέλη του παράνομου τότε ΚΚΕ επικοινωνούσαν με αριστερές οργανώσεις του εξωτερικού. Πολλοί Καλλιθεάτες και κάτοικοι κοντινών δήμων συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν τότε στις φυλακές Καλλιθέας (Σκοπευτήριο). Ανάμεσα στους συλληφθέντες ήταν και ο Νίκος Μπελογιάννης. Το Φλεβάρη του 1952, παρά τη διεθνή κινητοποίηση, καταδικάζονται σε θάνατο οι: Μπελογιάννης, Αργυριάδης, Μπάτσης και Καλούμενος, στη λεγόμενη «Δίκη των 4». Κάτω από απόλυτη μυστικότητα μεταφέρονται από τις φυλακές Καλλιθέας πίσω από το νοσοκομείο Σωτηρία και εκτελούνται. Οι φυλακές κατεδαφίστηκαν το 1966 και στη θέση τους δημιουργήθηκε το σχολικό συγκρότημα του Αγίου Νικολάου, που παραμένει ως σήμερα.
Ως ανάμνηση του παλιού Σκοπευτηρίου, η κάθετος στη Θησέως, εκεί που τελειώνουν τα σχολεία, ονομάζεται οδός Σκοπευτηρίου.