Ένα πρωινό Σαββάτου στη βιολογική λαϊκή της Βούλας
Σαν βγεις στον πηγαιμό για βιολογικά προϊόντα σε πάγκους λαϊκής να εύχεσαι να είναι μακρύς ο δρόμος. Γιατί κάθε πάγκος θα σου προσφέρει να δοκιμάσεις τους εκλεκτούς καρπούς της. Αυτό ακριβώς βιώσαμε μια ωραία πρωία Σαββάτου στη βιολογική αγορά της Βούλας.
- 09/06/2017
Πριν από κάποια χρόνια η ύπαρξη βιολογικής λαϊκής φάνταζε σαν όνειρο απατηλής νυχτός σε καταναλωτές και παραγωγούς. Σήμερα κερδίζει συνεχώς έδαφος, κι αν βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου, χρειάζεται να γνωρίζουμε πόση προσπάθεια απαιτείται κάτω από τον ωκεανό για να στέκεται αγέρωχο και να βγαίνει στην επιφάνεια. Στην περίπτωση των βιολογικών προϊόντων στην επιφάνεια της γης.
Ως βιολογικά χαρακτηρίζονται τα προϊόντα που προέρχονται από καλλιέργειες, όπου απαγορεύεται αυστηρά η χρήση κάθε χημικού φυτοφαρμάκου, λιπάσματος και ορμόνης. Για την ανάπτυξή τους χρησιμοποιούνται οργανικές ουσίες, όπως για παράδειγμα η κοπριά ή το άχυρο, ενώ η καταπολέμηση διαφόρων ασθενειών βασίζεται στην έκθεση των επιβλαβών οργανισμών στους φυσικούς εχθρούς τους. Οπότε έντομα και άλλοι μικροοργανισμοί, οι οποίοι δεν είναι παθογόνοι για μια καλλιέργεια, μειώνουν ή και εξαφανίζουν τους επιβλαβείς με τη μέθοδο της τροφικής αλυσίδας της φύσης.
Ώρα εννέα και τριάντα λεπτά περίπου, όταν φτάνουμε στην οδό Νηρέως στη Βούλα για να ταξιδέψουμε σε κάθε γωνιά της Ελλάδας μέσω των ξύλινων πάγκων που βαστούν κόπους πολλών μηνών. Φαινομενικά είναι μία λαϊκή σαν όλες τις άλλες. Άσπρες ομπρέλες η μία δίπλα στην άλλη, με πολύχρωμα τελάρα στο background και πάγκους γεμάτους φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και όσπρια. Θα ΄λεγε κανείς πως δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφορά, μέχρι να κοντοσταθεί σε κάθε πάγκο και να συνομιλήσει με τους ανθρώπους που στέκονται πίσω απ’ αυτούς.
Το πρώτο πράγμα που παρατήρησα πηγαίνοντας από πάγκο σε πάγκο είναι οι ταμπέλες με τις περιοχές που παράγεται το κάθε προϊόν. Αμπελόφυλλα από την Ορεινή Κορινθία, αυγά Σπάρτης, νεκταρίνια Μυκηνών, ακτινίδια Βέροιας, καρότα, πεπόνια, κολοκύθια και παντζάρια από την Τροιζήνα, καρπούζια και πεπόνια από τα Μάταλα, φράουλες υπαίθριες από την Ορεινή Κορινθία. Και όσο ταξιδεύω νοερά σε μεγάλες εκτάσεις ζαρζαβατικών χωρίς ορμόνες, τόσο περισσότερο ζουζούνια αρχίζουν να τρώνε τις σκέψεις μου. “Και πού ξέρω πως είναι όντως βιολογικά;” ακούγεται ξανά και ξανά μια δυνατή φωνή στο κεφάλι μου και όσο κι αν προσπαθώ να τη διώξω, ξαφνικά ακούγεται και φωναχτά.
Κάπως έτσι έμαθα πως οι άνθρωποι πίσω από τους πάγκους είναι όλοι τους παραγωγοί, που πηγαινοέρχονται στα χωράφια και τις λαϊκές και πως πάνω σε κάθε πάγκο υπάρχει ένα επίσημο πιστοποιητικό που αποδεικνύει πως το προϊόν είναι όντως βιολογικό. Χαρακτηρίζεται ως τέτοιο, αφού το χωράφι στο οποίο αναπτύχθηκε, μείνει πρωτύτερα δύο ή τρία χρόνια σε μια κατάσταση «μετάβασης» και ελεγχθεί από κάποια από τις εταιρίες πιστοποίησης (οι οποίες ελέγχουν επί πληρωμή για λογαριασμό του υπουργείου). Τα πιστοποιητικά δεν χωρούν αμφισβήτησης, αφού καμία από τις ιδιωτικές εταιρίες δεν τη συμφέρει να βγάλει τη φήμη ότι δημιουργεί ατασθαλίες.
Ωστόσο, υπάρχουν και κάποια “άτυπα” πιστοποιητικά, όπως μια μικρή τρύπα που μπορεί να δεις στο μήλο από κάποιο ζωύφιο ή τα καρότα να μην είναι ολόισια αλλά κυρτά και σε διαφορετικά μεγέθη. Ποιος μπορεί ν’ αμφισβητήσει τέτοιου είδους πιστοποιητικά; Τα τέλεια φρούτα και λαχανικά που διαμορφώνουν οι τεράστιες ποσότητες ζιζανιοκτόνων και παρασιτοκτόνων ώστε να μην αρρωσταίνουν και να μην αποτελούν χασούρα στην παραγωγή, δεν χωρούν σε μια βιολογική λαϊκή. Οι βιοκαλλιεργητές μοχθούν για να πάρουν υγιή καρπό σε ικανοποιητική ποσότητα. «Κάνουμε πολύ μεγάλο αγώνα για να φέρνουμε καθαρά προϊόντα και γίνονται δειγματοληψίες σε όλους τους παραγωγούς των βιολογικών αγορών, αρκετά τακτικά, για να διασφαλίζεται η αξιοπιστία τους» μου λέει ο κύριος Χάρης, παραγωγός από την Κρήτη.
Ο κύριος Χάρης Κοκαράκης, ήταν ο πιο πρόθυμος παραγωγός της αγοράς, τόσο να μας πει την ιστορία του, όσο και να φωτογραφηθεί χαμογελαστός. Σταμάτησα στον πάγκο του γιατί οι ταμπέλες πάνω στα προιόντα του έγραφαν Μάταλα Κρήτης και τούτο το νησί βρίσκεται πολύ βαθιά στην καρδιά μου. Ο κύριος Χάρης πιστοποιήθηκε από την Bio Hellas πριν από 26 ολόκληρα χρόνια (το ’91) αλλά για αρκετά χρόνια έστελνε όλη την παραγωγή του στη Γερμανία, γιατί όπως μας είπε «στην Ελλάδα δεν ξέρανε τότε από βιολογικά». Η ζωή του κύριου Χάρη είναι στα χωράφια από το 1965, όταν παιδί ακόμη, βοηθούσε τον πατέρα του στα οικογενειακά κτήματα κοντά στα Μάταλα του Ηρακλείου, παράγοντας μόνο με κοπριές και χωρίς φάρμακα, από ντομάτες Ελπίδα και ντοματίνια Lobello, αγγούρια και μελιτζάνες φλάσκες, μέχρι πιπεριές τύπου Φλωρίνης. Στον πάγκο του θα βρεις πεπόνια που μοσχοβολούν, λαχταριστά αγγούρια και πρώιμα καρπούζια που τα καλλιεργεί σε 6 συνολικά στρέμματα γης, σε υψόμετρο 150 μ. και σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από τη θάλασσα.
Γενικά δεν υπάρχουν πολλές φωνές στη λαϊκή, έτσι τουλάχιστον όπως θυμάμαι να φωνάζουν στις υπαίθριες αγορές αλλά η πρόταση “Και μαμ και ζουμ και ζουμ και μαμ” έχει ξεσηκώσει ολάκερη τη Βούλα! Ο κύριος Μπλέντι πίσω από τον πάγκο με τα πορτοκάλια που είναι και ζουμερά και νόστιμα. Άλλωστε μας το ξεκαθάρισε, αν βρούμε αλλού καλύτερα θα μας κάνει δώρο τις παπάγιες. Ας μην τον στείλουμε στην Χαβάη τον άνθρωπο.
Λίγο πιο κάτω συνάντησα τον κ. Γιώργο από τη Γλύφα Φθοιώτιδας με κάθε λογής ελιές από το αγρόκτημα της οικογένειας Μπεζάτη. Ο κ. Γιώργος είναι παντρεμένος με μια αγρότισσα από το Βόλο, ονόματι Ερήνη Παπαθανασίου και μαζί έχουν 4 παιδιά. Συνήθως πίσω από τον πάγκο βρίσκουμε εκείνη, μας είπε, αλλά καμιά φορά έρχεται κι αυτός για να πουλήσει την πραμάτεια τους και να μη τη δώσουν bir bara στους μεσάζοντες που με τη σειρά τους θα την πουλήσουν περισσότερο απ’ ότι ο ίδιος τώρα. Ο κ. Γιώργος πριν γίνει παραγωγός ήταν οικοδόμος και δεν φοβάται τη σκληρή δουλειά στα κτήματα. Δεν ήθελε να φωτογραφηθεί αλλά όταν του ζήτησα να μου δείξει το πιστοποιητικό του, μου έδειξε το ταλαιπωρημένο χέρι του. “Υπάρχει πιο πειστικό πιστοποιητικό απ’ αυτό;”
Πιο πέρα συναντήσαμε τον Παναγιώτη με τα όσπρια από το Αγρόκτημα Κουρούσια Φενεός στο μισό πάγκο και στον άλλο μισό την καρυδόψιχα, την αμυγδαλόψιχα, κουλούρια, κριτσίνια, ψωμί. Στο ορεινό χωριό του Φενεού Κορινθίας η οικογένεια Κουρούσια καλλιεργεί βιολογικά όσπρια, μικρής αλλά προσεκτικής παραγωγής και πιστοποιούνται από την ΔΗΩ.
Δίπλα του ο κύριος Κωνσταντίνος Παπαθανασίου με το ευφάνταστο decor των αμπελόφυλλων. Τον ευχαριστώ και για το κέρασμα των σταφίδων (εξαιρετικές!) τις τρώω όσο γράφω, ό,τι πρέπει για την αντιμετώπιση της σιδηροπενικής μου αναιμίας, ανάμεσα στα πολλά οφέλη τους.
Περνώντας από τους διάφορους πάγκους, δοκίμασα σχεδόν τα πάντα! Όλοι ήθελαν να μου προσφέρουν κάτι από τα εκλεκτά προϊόντα τους, γιατί η γεύση τους τελικά είναι η μεγαλύτερη απόδειξή για την ποιότητά τους. Και μπορεί οι τιμές να είναι πιο πάνω από τα μη βιολογικά προϊόντα αλλά το βασικό ερώτημα είναι το εξής: Εσύ πόσο κοστολογείς την απαλλαγή του οργανισμού του δικού σου και των ανθρώπων που αγαπάς από τα δηλητήρια;
Για να είσαι σίγουρος ότι το φρούτο ή το λαχανικό που αγόρασες είναι βιολογικό, χρειάζεται να υπάρχουν οι παρακάτω ενδείξεις:
- Το εθνικό σήμα αναγνώρισης πιστοποιημένων προϊόντων βιολογικής γεωργίας.
- Η ένδειξη «ΠΡΟΙΟΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ» σε συνδυασμό με την ονομασία πώλησης του προϊόντος.
- Η ένδειξη «ΠΡΟΙΟΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ» μόνο σε προϊόντα φυτικής προέλευσης που η καλλιέργεια τους βρίσκεται σε περίοδο μετατροπής, σε συνδυασμό με την ονομασία πώλησης του προϊόντος.
- Το Κοινοτικό λογότυπο.
- Ο κωδικός αριθμός έγκρισης του Οργανισμού Ελέγχου & Πιστοποίησης: ΔΗΩ, ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ, ΒΙΟΕΛΛΑΣ, Qways, aCert ή IRIS.
Μπορείς να βρεις νότιες βιολογικές αγορές στα παρακάτω σημεία:
Δευτέρα: Νέα Σμύρνη (Λ. Συγγρού 221 έξω από το Ιωσηφόγλειο ίδρυμα), Ωράριο λειτουργίας: 14:00 μ.μ – 17:30 μ.μ.
Τετάρτη: Ηλιούπολη (στο οικόπεδο έναντι της Πλατείας Παλαιών Πατρών Γερμανού /Πλατεία ΙΚΑ), Ωράριο λειτουργίας: 14:30 – 17:30 μ.μ. (χειμερινό ωράριο)
Πέμπτη: Παλαιό Φάληρο (έξω από το Ρέστειο Κολυμβητήριο έως το ελεύθερο πάρκινγκ του Τάε Κβο Ντο), Ωράριο λειτουργίας: 14:00 μ.μ. – 17:30 μ.μ. (χειμερινό ωράριο)
Σάββατο: Βούλα (Νηρέως, στο ύψος μεταξύ των οδών Ήρας και Διός), Ωράριο λειτουργίας: 08:30 π.μ -14:00 μ.μ όλο το χρόνο.
Μπορείς να δεις εδώ αναλυτικά το πρόγραμμα των βιολογικών αγορών σε κάθε περιοχή της Αθήνας.
Ρεπορτάζ (Κείμενο & Φωτογραφίες): Πωλίνα Παρασκευοπούλου