Το IB των εκπαιδευτηρίων ΓΕΙΤΟΝΑ είναι το διαβατήριο σου για τα καλύτερα πανεπιστήμια του εξωτερικού
Ο Διευθυντής του IB των Εκπαιδευτηρίων ΓΕΙΤΟΝΑ, Βασίλης Ξυράφας, μας αναλύει όλα όσα θέλουμε να μάθουμε για το IB.
- 04/09/2017
- Κείμενο: NouPou.gr
Τι ακριβώς είναι το International Baccalaureate (IB); Πόσα μαθήματα χρειάζεται να κάνει κανείς; Ποιες τάξεις αφορά; Πως βγαίνουν οι βαθμοί και τι σημαίνουν για την εισαγωγή σε προπτυχιακά προγράμματα σπουδών του εξωτερικού; Οι ερωτήσεις για κάποιον μαθητή (και φυσικά την οικογένεια του) που σκέφτεται να ξεκινήσει στο πρόγραμμα International Baccalaureate είναι πραγματικά πολλές και ο Βασίλης Ξυράφας, διευθυντής του IB στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα, είναι πραγματικά ο κατάλληλος άνθρωπος να μας τις απαντήσει.
Τον συνάντησα στο γραφείο του στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα. Ανάμεσα σε φυλλάδια, βιβλία, προγράμματα μου μίλησε για όλα όσα ήθελα να μάθω για το International Baccalaureate, την εκπαίδευση, τις σπουδές στο εξωτερικό και την φιλοσοφία των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα που καταφέρνουν κάθε χρόνο σχεδόν το 100% των αποφοίτων τους να ξεκινούν τις ακαδημαϊκές σπουδές τους σε κορυφαίο πανεπιστήμιο του εξωτερικού.
Το International Baccalaureate (IB)
“To ΙΒ σαν θεσμός ιδρύθηκε στην Ελβετία το 1968. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που αφορά τους μαθητές όλου του κόσμου. Χωρίζεται σε τρεις μεγάλες περιοχές (regions) ανά τον κόσμο στις οποίες υπάρχουν τόσο ιδιωτικά, όσο και δημόσια σχολεία που συμμετέχουν σε αυτόν το θεσμό. Συνολικά, μιλάμε για 3 βασικά εκπαιδευτικά προγράμματα: 1) το Primary Years Programme που είναι για παιδιά δημοτικού, 2) το Middle – Years Programme που αφορά – σε δική μας αντιστοιχία – τα παιδιά του γυμνασίου και 3) το Diploma Programme, δηλαδή παιδιά ηλικίας λυκείου και συγκεκριμένα η δική μας 2α και 3η Λυκείου. Η αλήθεια είναι ότι ως θεσμός, έχει κατά κάποιο τρόπο καθιερωθεί ως δημοφιλέστερο πρόγραμμα στην συνείδηση του κόσμου – κάτι που φαίνεται άλλωστε και από τους αριθμούς – το πρόγραμμα Diploma δηλαδή εκείνο που στοχεύει στην προετοιμασία των μαθητών για την είσοδό τους στο πανεπιστήμιο. Σε αυτό το επίπεδο, μιλάμε συνολικά για 3000 σχολεία σε όλο τον κόσμο και αν προσθέσουμε και τα άλλα 2, μιλάμε για πάνω από 6000 σχολεία.”
IB ή Γενικό Λύκειο;
“Στην Ελλάδα μας το IB απευθύνεται στους μαθητές που θέλουν να συμμετάσχουν σε ένα διετές πρόγραμμα, δηλαδή τελειώνοντας την Α’ Λυκείου, που θα είναι το διαβατήριό τους για πανεπιστήμια του εξωτερικού. Ο απόφοιτος της Α’ Λυκείου παίρνει μια απόφαση για το αν θα σπουδάσει στην Ελλάδα ακολουθώντας το σύστημα του Γενικού Λυκείου ή αν θέλει να ακολουθήσει προπτυχιακού επιπέδου σπουδές στο εξωτερικό.”
“Η διαφοροποίηση του IB είναι σε θεματικό επίπεδο είναι σημαντική σε σχέση με το τι ισχύει στο σύστημα του Γενικού Λυκείου. Το IB έχει 6 ομάδες μαθημάτων, τα λεγόμενα 6 groups και από αυτά το κάθε ο μαθητής καλείται να επιλέξει ανάμεσα στα προσφερόμενα μαθήματα. Στο 1ο group υπάρχει η γλώσσα της χώρας στην οποία βρίσκεται το κάθε σχολείο (για παράδειγμα σε εμάς Modern Greek), στο 2ο group υπάρχουν τα Αγγλικά και ως δεύτερη ξένη γλώσσα, είτε τα Γαλλικά, είτε τα Γερμανικά). Στο 3ο group, περιλαμβάνονται τα μαθήματα των θεωρητικών – ανθρωπιστικών επιστημών, όπως ας πούμε Ιστορία, Φιλοσοφία, Οικονομία. Το 4ο group είναι αυτό των θετικών επιστημών, με Φυσική, Χημεία, Βιολογία και Computer Science. Στο 5o group υπάρχει το μάθημα των Μαθηματικών που είναι και υποχρεωτικό. Τέλος, υπάρχει και το 6o group, αυτό των Τεχνών, με μαθήματα Θεάτρου, Κινηματογράφου, Visual Arts. Τα παιδιά, λοιπόν, καλούνται με βάση αυτό που θέλουν να σπουδάσουν να επιλέξουν ένα μάθημα από κάθε group. Υπενθυμίζω εδώ ότι τα μαθηματικά είναι υποχρεωτικά και ότι δεν είναι υποχρεωτικό να επιλέξουν μάθημα από το 6ο group δηλαδή αυτό των τεχνών και άρα από κάποιο άλλο group μπορούν να επιλέξουν δύο.”
“Τώρα, υπάρχει και μια δεύτερη βασική διαφοροποίηση αφού ο μαθητής καταλήξει στα συνολικά 6 (5+ τα μαθηματικά) που θέλει να πάρει: Τα μαθήματα χωρίζονται σε 2 επίπεδα – standard και higher level. Έτσι, κάθε μαθητής επιλέγει 3 μαθήματα σε standard επίπεδο και 3 σε higher. Τα παιδιά λοιπόν φτιάχνουν το δικό τους πρόγραμμα, επιλέγουν τα μαθήματά τους βάσει τους είδους των σπουδών που θέλουν να κάνουν.”
“Παράλληλα, για να βγει ο τελικός βαθμός υπάρχει το μάθημα «η Θεωρία της Γνώσης» αλλά και το «Extended Essay» – η «Εκτενής πραγματεία» δηλαδή μια εργασία 4.000 περίπου λέξεων που καλούνται οι μαθητές να γράψουν με βασικό σκοπό να μάθουν τα παιδιά πως γίνεται μια εργασία σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Τέλος, υπάρχει και ένα τελευταίο και εντός εισαγωγικών «υποχρεωτικό μάθημα», το λεγόμενο CAS (Creativity Activity Service) όπου τα παιδιά καλούνται να εκπονήσουν και να συμμετάσχουν σε μια σειρά από κοινωνικές, εθελοντικές δραστηριότητες και δράσεις. Άρα ποιος είναι ο οδηγός σπουδών για ένα παιδί που θέλει να μπει σε IB πρόγραμμα; 6 μαθήματα – με επιλογές στην δυσκολία ανάλογα με το γνωστικό τους αντικείμενο, συν το μάθημα της «Θεωρίας της Γνώσης», συν την «Εκτενή Πραγματεία», συν την συμμετοχή τους στο CAS, το οποίο όμως είναι και το μόνο που δεν βαθμολογείται παρότι απαιτείται η συμμετοχή και είναι υποχρεωτική. Έτσι, προκύπτουν τα τελικά μαθήματα.”
Πως προκύπτει ο βαθμός του IB και Γραφείο Αιτήσεων των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα
“Η «Θεωρία της Γνώσης» και η «Εκτενής Πραγματεία» δίνουν με ένα ειδικό πινακάκι συνδυασμών μέχρι και 3 βαθμούς. Τώρα, ανεξάρτητα από τον βαθμό δυσκολίας που θα επιλεγεί το κάθε ένα από τα 6 μαθήματα έχει ως άριστα το 7. Επομένως, το 42 είναι το άριστα των μαθητών συν τους 3 βαθμούς από «Θεωρία της Γνώσης» και «Εκτενή Πραγματεία», προκύπτει ως συνολικό άριστα του IB το 45.”
“Αυτός ο βαθμός που θα προκύψει από τα 2 χρόνια στο πρόγραμμα IB είναι το «διαβατήριο» για την εισαγωγή του κάθε μαθητή σε πανεπιστήμιο της επιλογής του. Κάθε χώρα έχει ένα δικό της σύστημα. Άλλες έχουν ένα φορέα διαμεσολάβησης (όπως για την Βρετανία το UCAS), άλλες δίνουν την δυνατότητα απευθείας επικοινωνίας μαθητή και πανεπιστημίου. Όμως, για εμάς το βασικό είναι ότι στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα, γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά το σύστημα της κάθε χώρας, τα κριτήρια επιλογής του κάθε πανεπιστημίου. Από τον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργίας του IB προγράμματος εδώ υπάρχει Γραφείο Σπουδών και Αιτήσεων. Στόχος του είναι να καθοδηγήσει τους μαθητές μας, να πάρει τον βαθμό τους και τα θέλω τους και να πετύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Ουσιαστικά, καταλήγουμε πρώτα απ’ όλα στο τι ακριβώς – από επιστημονικής πλευράς – θέλουν τα παιδιά να σπουδάσουν. Αφού καταλήξουμε σε αυτό, και ιεραρχήσουμε τις επιλογές, περνάμε στο στάδιο του να επιλέξουμε πανεπιστήμιο – αναγνωρίζοντας την δυναμική του κάθε μαθητή ανάλογα με τον βαθμό.”
“Μέσα από την εμπειρία μας σε αυτά τα σχεδόν 25 χρόνια IB το σχολείο μας μπορεί πρακτικά να προετοιμάσει τους μαθητές μας για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του Καναδά. Φιλοσοφία μας είναι η χρυσή τομή μεταξύ του ευκταίου και του εφικτού. Ένα από τα πολύ καλά του IB είναι πως οι μαθητές καταλαβαίνουν την πραγματική τους δυναμική. Καταλαβαίνουν σε ποια πανεπιστήμια μπορούν να πάνε και να σταθούν αξιοπρεπώς. Φέτος, ας πούμε είχαμε έναν μαθητή που πήρε 45/45 και ανήκει στην ελίτ σε παγκόσμιο επίπεδο. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει «ταβάνι». Φυσικά, ακόμα και σε χώρες με όριο αιτήσεων (στην Αγγλία ας πούμε είναι 2) υπάρχουν μαθητές που ρισκάρουν βάζοντας κορυφαίες επιλογές πανεπιστημίων.”
Πόσο μετράει ο βαθμός;
“Πολλοί ρωτάνε αν το χ/45 είναι το μόνο πράγμα που μετράει για την επιτυχημένη έκβαση μιας αίτησης. Είναι αναμφίβολα σημαντικό, αλλά βλέπουμε ότι πάρα πολλές σχολές ενδιαφέρονται και για τον βαθμό που έχει ο μαθητής στο/στα επιμέρους μάθημα/μαθήματα που «ταιριάζουν» περισσότερο με αυτό που έχει επιλέξει να σπουδάσει και έχει ήδη αιτηθεί. Ένα κλασσικό τέτοιο παράδειγμα που λίγο πολύ έχει γίνει κανόνας και εμείς εδώ στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα είχαμε την τύχη να το διαπιστώσουμε και φέτος είναι αυτό που συμβαίνει με τις ιατρικές σχολές: συνήθως, δηλαδή, ζητάνε ένα overall περίπου από 38/45 και πάνω, αλλά ταυτόχρονα θέλουν στην Βιολογία (higher level) και στην Χημεία (higher level) τουλάχιστον ένα 6. Αυτό τους διασφαλίζει ότι τα βασικά μαθήματα διδασκαλίας στο αντικείμενο σπουδών είναι σε ένα επίπεδο που τα παιδιά θα μπορούν να ανταποκριθούν.”
Τι γίνεται μέσα σε μια IB τάξη
“Η ύλη των μαθημάτων ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαθητών που σκέφτονται να σπουδάσουν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Σε γενικές γραμμές, αυτό που έχει διαφοροποίηση είναι ότι η δομή των μαθημάτων του IB έχει μια τελείως διαφορετική κουλτούρα. Ο βασικός στόχος είναι η κατανόηση και η εμβάθυνση στην ύλη, παρά η απομνημόνευση ή η άντληση των «SOS θεμάτων». Αυτό λοιπόν που αλλάζει δεν είναι το εύρος της διδακτέας ύλης, αλλά ο τρόπος προσέγγισης. Το μάθημα θα έλεγα γίνεται με αρκετά διαφορετικό τρόπο, τόσο από παιδαγωγική άποψη, όσο και από πλευράς στόχων. Είναι στην κυριολεξία σαν ένας προθάλαμος πανεπιστημιακών εδράνων. “
“Λίγο πολύ οι μαθητές του IB περνάνε στο σχολείο τις ίδιες ώρες με τους μαθητές του Γενικού Λυκείου. Αν τα βάλεις κάτω, 18 ώρες είναι η διδασκαλία των τριών higher level μαθημάτων και 12 ώρες είναι η διδασκαλία των τριών standard level μαθημάτων. Επομένως, σε αυτές τις 30 ώρες προστίθενται οι 2 ώρες της Θεωρίας της Γνώσης, οι 2 ώρες του CAS και οι λίγες ώρες των μαθημάτων από το Γενικό Λύκειο (Ιστορία, Νέα Ελληνικά) για να προκύψει η ισοτιμία του απολυτηρίου.”
“Στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα υπάρχει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στο κομμάτι της διδασκαλίας. Η μόνη ουσιαστική δυσκολία είναι ότι οι μαθητές μας έρχονται από ένα εντελώς διαφορετικό σύστημα προσέγγισης και διδασκαλίας και θα πρέπει πολύ γρήγορα να προσαρμοστούν σε μια άλλη αντίληψη. Γι’ αυτό το σχολείο μας έχει καθιερώσει και τον θεσμό του Pre – IB για όλους τους μαθητές της Α’ Λυκείου που σκέφτονται το IB ως ενδεχόμενο. Είναι κάτι που τους βοηθάει να πάρουν μια πολύ καλή εικόνα, ακριβώς γιατί μπαίνουν σε τάξεις και βλέπουν πως γίνεται το μάθημα. Έτσι, είναι αρκετά πιο «έτοιμοι» αν αποφασίσουν εν τέλει να μπούνε στο IB πρόγραμμα.”
Γιατί International Baccalaureate και γιατί στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα
“Υπάρχουν παιδιά που τους ταιριάζει ο δρόμος του IB και φυσικά υπάρχουν παιδιά που τους ταιριάζει το πρόγραμμα του Γενικού Λυκείου. Είναι θέμα απόφασης σπουδών. Δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι ένα παιδί που τελειώνει ένα ελληνικό πανεπιστήμιο δεν είναι σε θέση να κάνει σπουδές στο εξωτερικό. Όμως, ένας μαθητής που τελειώνει το IB ξεκινάει την ακαδημαϊκή του καριέρα με προπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό, για τις οποίες είναι κατάλληλα προετοιμασμένος. Το πρόγραμμα του IB έχει μια τέτοια δυναμική στο εξωτερικό, μια αναγνώριση που πολλές φορές μας εκπλήσσει και εμάς τους ίδιους. Στην πραγματικότητα είναι ένα προπανεπιστημιακό πρόγραμμα, με τους αποφοίτους του όχι μόνο να πετυχαίνουν σε κορυφαία πανεπιστήμια, αλλά κυρίως να έχουν τα εφόδια να ανταπεξέλθουν μέσα σε αυτά.”
“Η αλήθεια είναι πως το πρόγραμμα του ΙΒ είναι ένα απαιτητικό πρόγραμμα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να το αποποιηθούμε αυτό, ή να κάνουμε ότι δεν ισχύει. Πολύ γρήγορα όμως μαθητές και γονείς αντιλαμβάνονται γιατί συμβαίνει αυτό. Πως αλλιώς θα προετοιμάσεις μαθητές που θέλει να ξεκινήσουν τις πανεπιστημιακές σπουδές τους στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου; Από την πλευρά μας εμείς στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα ξέρουμε πολύ καλά πως θα καταφέρουμε να πετύχουμε τους στόχους του κάθε μαθητή μας. Τα τελευταία 5 χρόνια οι επιτυχίες μας αγγίζουν το 100%. Μιλάμε για αριθμούς στο 97,2%, στο 98% ακόμα και στο 100%, όπως φέτος. Και δεν μιλάμε για λίγους μαθητές, φέτος, ας πούμε είχαμε 38 μαθητές. Το μεγαλύτερό μας δώρο είναι ότι οι μαθητές μας που τελειώνουν το πρόγραμμα αντιλαμβάνονται πώς κάτι έχει αλλάξει στην ζωή τους. Έχουν «ψηλώσει» οι στόχοι του, έχουν μάθει να σκέφτονται διαφορετικά, έχουν μάθει να δουλεύουν ακαδημαϊκά.”
Τα οικονομικά δεδομένα
“Η αλήθεια είναι πως δεν μπορούν όλοι οι γονείς να υποστηρίξουν οικονομικά μια επιλογή προπτυχιακού προγράμματος στο εξωτερικό. Από την άλλη όλοι όσοι εργαζόμαστε στην ελληνική εκπαίδευση βλέπουμε ότι ο Έλληνας γονιός είναι πάντα διατεθειμένος να κάνει για το παιδί του ό,τι καλύτερο μπορεί. Αυτή, λοιπόν, η επιλογή του IB είναι μια επιλογή που μεγιστοποιεί τις ευκαιρίες για ένα παιδί. Επειδή, προσωπικά έχω ζήσει και έχω σπουδάσει σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού, πιστεύω ακράδαντα ότι τα προπτυχιακά επίπεδα σπουδών δίνουν στους μαθητές περισσότερα εφόδια και άλλου επιπέδου ευκαιρίες. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια έχουν αλλάξει και οικονομικά οι απαιτήσεις. Πολλές φορές διαπιστώνουμε ότι το να σπουδάσει ένα παιδί σε μια πόλη του εξωτερικού μπορεί να είναι πρακτικά οικονομικότερο απ’ το να σπουδάσει σε μια άλλη πόλη της Ελλάδας.”