Όταν η Γλυφάδα είχε Βόσπορο
Μια συνοικία που μέσα σε λίγα χρόνια δημιουργήθηκε από το μηδέν και αφανίστηκε εντελώς, ήταν ο Βόσπορος.
- 27/03/2018
- Κείμενο: NouPou.gr
Η Μικρασιατική καταστροφή άλλαξε άρδην την εικόνα ολόκληρης της Αθήνας. Τίποτα δεν έμοιαζε ίδιο το 1930 με το 1920, 2 χρόνια πριν διωγμένοι άνθρωποι βρεθούν από τη μια στιγμή στην άλλη χωρίς “πατρίδα” ή καλύτερα ξένοι στην ίδια τους την πατρίδα, Έλληνες που θεωρούνταν Τούρκοι από τους ίδιους τους Έλληνες. Κάποιοι απ’ αυτούς έφτασαν και στη Γλυφάδα, σε μια περιοχή-χωριό, μακριά από το σιδηροδρομικό δίκτυο και τα μαγαζιά και μ’ ένα οδικό δίκτυο που δε διευκόλυνε την επικοινωνία με το κέντρο αλλά είχε αρχίσει να προσελκύει ευκατάστατους Αθηναίους που αναζητούσαν στη Γλυφάδα μια παραθεριστική όαση δροσιάς.
Οι Μικρασιάτες έστησαν τις παράγκες τους κοντά στην παραλία, στη σημερινή οδό Φαίδρας για να ξεκινήσουν μια νέα ζωή από το μηδέν. Η παρουσία τους, όπως ήταν αναμενόμενο, ενόχλησε τους εύπορους κατοίκους και αμαύρωνε την εικόνα της Γλυφάδας, μια περιοχή που προοριζόταν για θέρετρο πλουσίων από τους συνιδιοκτήτες οι οποίοι αγόρασαν την περιοχή από τον υιό Καραπάνο το 1920.
Ωστόσο, στάθηκαν τυχεροί. Ύστερα από πιέσεις των βενιζελογενών κυβερνήσεων αλλά κυρίως για να πετύχουν οι συνιδιοκτήτες ένταξη στο σχέδιο μεγάλων εκτάσεων του κτήματός τους, όπως εξαρχής επεδίωκαν και να αποφύγουν εκτεταμένες απαλλοτριώσεις και επιτάξεις χάριν των προσφύγων δώρισαν σε αυτούς, από το 1930 ως το 1938, περίπου 80 οικόπεδα μικρής έκτασης, σε περιοχή εντός σχεδίου, πίσω από τα Δικηγορικά. Εκεί οι προκομμένοι Μικρασιάτες, έχτισαν τα σπιτικά τους, δημιουργώντας άλλο ένα προσφυγικό χωριό, όπως ήταν άλλωστε, τα Σούρμενα, η Αργυρούπολη, η Ηλιούπολη, ο Βύρωνας, η Νέα Σμύρνη και η Καλλιθέα. Διάλεξαν την ονομασία “Βόσπορος”, που παραπέμπει στο στενό της Πόλης το οποίο χωρίζει την Ευρώπη από την Ασία, ίσως γιατί η θάλασσα που έβλεπαν μπροστά τους, χώριζε τη νέα τους πατρίδα από την παλιά. Πιο συγκεκριμένα, η περιοχή βρισκόταν στο νότιο τμήμα του παλιού αεροδρομίου Ελληνικού, ανάμεσα στα Δικηγορικά και τη σημερινή Νέα Ευρυάλη, μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα και εκτεινόταν ως το ρέμα, όριο με Ελληνικό. Αλλά οι κάτοικοί του, τελικά, δεν ήταν και τόσο τυχεροί στη συνέχεια.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, βομβαρδίστηκε το αεροδρόμιο του Ελληνικού από τους Γερμανούς και στη κατοχή από τους Άγγλους, οπότε και τα σπίτια των γύρω από αυτό οικισμών καταστράφηκαν ή υπέστησαν σημαντικές ζημίες. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να τα εγκαταλείψουν, έστω και προσωρινά αλλά αυτή τη φορά θα επέστρεφαν. Όταν η πολυπόθητη απελευθέρωση ήρθε, επέστρεψαν στα σπίτια τους και τα ξαναέφτιαξαν με ζήλο. Ωστόσο, δεν ήταν όλοι Μικρασιάτες οι κάτοικοι του Βοσπόρου γιατί στη διάρκεια των ετών, έρχονταν να κατοικήσουν κι άλλοι Έλληνες στην όμορφη αυτή περιοχή.
Ωστόσο, άλλο ένα περιστατικό, τους ανάγκασε ξανά να φύγουν. Η επέκταση του αεροδρομίου του Ελληνικού, τα χρόνια 1960 ως 1972, απαλλοτρίωσε τα σπίτια στην περιοχή του Βοσπόρου (καθώς και μια λωρίδα των Δικηγορικών) και οι κάτοικοί της διασκορπίστηκαν στις γύρω γειτονιές, χωρίς ποτέ να λάβουν αποζημίωση. Η περιοχή έσβησε, μαζί με το όνομά της. Γέννημα θρέμμα Γλυφαδιώτισσα νεότερης γενιάς, ποτέ δεν πήρε το αυτί μου το συγκεκριμένο όνομα. Ο Βόσπορος της Γλυφάδας, χάθηκε στη λήθη, όπως και ο πραγματικός τόπος των προσφύγων, όχι όμως για τους Βοσποριώτες. Πώς μπορεί, άλλωστε, κάποιος να ξεχάσει το σπίτι του;
Αξίζει να σημειωθεί πως από το Βόσπορο, κατάγεται και ο πρωτεργάτης των FM κυμάτων Γιάννης Κουρδομένος, ο οποίος λειτουργούσε από το 1977 ως το 2004, τον τοπικό ραδιοστάθμό “ΓΛΥΦΑΔΑ FM” (91:00, 90,60 MHZ).