Η αρχιτέκτονας Τίνα Βαρδαλάχου πιστεύει ότι οι άνθρωποι αξίζουν καλύτερα σπίτια για να μένουν
Με έδρα της τον Πειραιά και τη Σαλαμίνα, η αρχιτέκτονας Τίνα Βαρδαλάχου αγαπά τις καθαρές γραμμές, δημιουργεί χώρους που αντανακλούν την προσωπικότητα των ανθρώπων και πιστεύει στην αναγκαιότητα του αστικού σχεδιασμού ως μέσο για μια καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους.
- 24/10/2024
Γεννημένη στη Σαλαμίνα και διαμένοντας στον Πειραιά, η αρχιτέκτονας Τίνα Βαρδαλάχου αντλεί παραστάσεις και από τους δύο τόπους – αφενός από την περιαστική ατμόσφαιρα της Σαλαμίνας, αφετέρου από την έντονα αστικοποιημένη εικόνα του Πειραιά.
Πεποίθηση στη δουλειά της αποτελεί η διάθεση για αλλαγές σε υφιστάμενες καταστάσεις, προσβλέποντας στην προσωπική επαφή με τους ανθρώπους που της αναθέτουν να δημιουργήσει κάτι για λογαριασμό τους. Κύρια ενασχόλησή της είναι ο τομέας της κατοικίας, ωστόσο όραμά της είναι να συμμετάσχει και σε ευρύτερες, στοχευμένες αστικές αναπλάσεις, πιστεύοντας ότι τόσο ο Πειραιάς, όσο και η Αθήνα έχουν μεγάλο περιθώριο μεταβολής των σημερινών ρυμοτομικών αστικών και κατασκευαστικών-οικοδομικών τους δεδομένων προς το καλύτερο.
Τη συναντήσαμε στο γραφείο της στον Πειραιά, ενώ συνεχίζει και επεκτείνει το 40 ετών γραφείο της στη Σαλαμίνα -που ιδρύθηκε από την Άννα και Αποστόλη Βαρδαλάχο και μιλήσαμε μαζί της για την Αρχιτεκτονική όχι απλώς ως Τέχνη ή Επιστήμη, αλλά ως βασικό θεμέλιο για μια ζωή όπου ο άνθρωπος ευημερεί.
Βασικό κομμάτι της δραστηριότητάς σας αποτελεί ο τομέας των κατοικιών. Γιατί έχετε επικεντρώσει το ενδιαφέρον σας εκεί; Είναι προσωπική ή επαγγελματική επιλογή;
Σίγουρα ήταν συγκυριακό. Όσο προχωράμε στη ζωή μας υπάρχουν πράγματα τα οποία μας κατευθύνουν. Αλλά είναι και από επιλογή, γιατί πιστεύω πως η κατοικία είναι κάτι που σε φέρνει κοντά στον άλλον. Με ενδιαφέρει η προσωπική επαφή. Από τα χρόνια των σπουδών μου με ενδιέφερε ο χώρος της κατοίκησης. Ο σχεδιασμός της κατοικίας είναι ο κορμός της αρχιτεκτονικής. Κάθε αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το περιβάλλον του παράγει μία εμπειρία κατοίκισης που ο αρχιτέκτονας καλείται να φροντίσει.
Ποιες είναι οι περιοχές που επιλέγετε να δραστηριοποιηθείτε;
Κυρίως δραστηριοποιούμαι στον Πειραιά και στη Σαλαμίνα, αν και αρκετά έργα μας βρίσκονται στην ευρύτερη Αττική.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του Πειραιά και τι δυνατότητες έχει; Πώς προσφέρετε μέσα από τη δουλειά σας σε μια πυκνοκατοικημένη περιοχή όπως αυτή;
Είναι παλιό το οικοδομικό απόθεμα και έχει πολύ μεγάλα περιθώρια για ανακαινίσεις και καινούργιες κατασκευές. Παρουσιάζει ενδιαφέροντα χαρακτήρα λόγω άμεσης σχέσης του αστικού ιστού με τη θάλασσα. Οι άνθρωποι που μένουν στον Πειραιά, τον αγαπούν πολύ.
Σε προσωπικό επίπεδο, τι σημαίνει για εσάς ο Πειραιάς;
Είναι πολύ αγαπημένο μέρος. Πέρασα τα παιδικά μου χρόνια με τη γιαγιά μου και άλλα πρόσωπα της οικογένειάς μου. Μου αρέσει να παρατηρώ το πώς αλλάζει. Είναι δυναμικό μέρος λόγω του λιμανιού, αλλά και του πολύ ενδιαφέροντος ορατού ιστορικού του βάθους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι γερανοί που τοποθετήθηκαν την τελευταία 25ετία σε διάφορα σημεία της διαδρομής από το Πέραμα ως το λιμάνι και δημιουργούν ένα φαντασμαγορικό θέαμα.
Βρίσκεται η περιοχή στο μεταίχμιο μιας ακόμα αλλαγής;
Ναι, έτσι πιστεύω. Έχουν τοποθετηθεί μεγαλύτερα οικονομικά συμφέροντα εδώ, δημιουργήθηκε ο Πύργος του Πειραιά, στην πίσω πλευρά του οποίου έχουν γίνει δραστικές παρεμβάσεις, ενώ έγιναν αναπλάσεις σε συνοικίες όπως ο Άγιος Διονύσιος. Αρκετά εφοπλιστικά γραφεία που είχαν μετακινηθεί τα προηγούμενα χρόνια στα βόρεια προάστια της Αθήνας, επιστρέφουν στον Πειραιά. Είναι εμφανής μια δυναμική ανόδου.
Και η Σαλαμίνα;
H Σαλαμίνα είναι ο τόπος όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα. Οι γονείς μου είχαν αρχιτεκτονικό γραφείο εκεί, το οποίο συνεχίζει να είναι δραστήριο μέχρι και σήμερα. Εκεί έμαθα να αγαπώ την αρχιτεκτονική. Έχει αλλάξει και αυτή πολύ τα τελευταία χρόνια. Αρκετός κόσμος επιλέγει να ζει στη Σαλαμίνα και να δουλεύει είτε στο νησί είτε σε Πειραιά-Αθήνα, λόγω της καλύτερης ποιότητας ζωής που προσφέρει. Με τον καιρό η Σαλαμίνα μετατρέπεται σε ποιοτικό προάστιο του Πειραιά.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζετε στη δουλειά σας αυτή τη στιγμή;
Οι άνθρωποι δύσκολα πείθονται πως τους αξίζει κάτι καλύτερο. Δύσκολα θα μπουν στη διαδικασία να επεξεργαστούν κάτι καινούριο από αυτό που έχουν συνηθίσει. Κάτι που συναντώ συχνά σε περιπτώσεις μιας μετακόμισης ή μιας ανακαίνισης.
Ποια από τις δουλειές σας θα ξεχωρίζατε;
Αν και δύσκολα θα ξεχώριζα κάποια από τις δουλειές μου, τον τελευταίο καιρό με ευχαριστούν πολύ οι δύο μονοκατοικίες που σχεδιάζει το γραφείο μας στη Σαλαμίνα. Πρόκειται για δύο νεόδμητες κατοικίες για δύο νέες οικογένειες με μικρά παιδιά.
Ένα ακόμα έργο που μου έδωσε ιδιαίτερη ικανοποίηση είναι μια ανακαίνιση στην Καστέλα. Στο έργο αυτό είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω έναν ιδιαιτέρως πρωτοποριακό σχεδιασμό, πραγματοποιώντας πλήρη ανακαίνιση της όψης σε τριώροφη αυτόνομη κτιριακή οντότητα. Επίσης αυτό τον καιρό κατασκευάζονται υπό την επίβλεψη και τον σχεδιασμό του γραφείου μας άλλες δύο νεόδμητες πολυκατοικίες στον Πειραιά.
Άλλα projects που έχετε αναλάβει κατά καιρούς;
Σχεδιάσαμε με τους συνεργάτες μου ένα κτίριο γραφείων με ισόγεια καταστήματα στο κύριο παραλιακό μέτωπο της Σαλαμίνας. Επίσης, έχουμε αναλάβει έργα φιλοξενίας όπως ένα τουριστικό συγκρότημα που σχεδιάσαμε στη Σαλαμίνα.
Θα θέλατε να εντατικοποιήσετε τη δουλειά σας στον τομέα του τουρισμού;
Πάντα με ενδιέφεραν οι χώροι φιλοξενίας ως επέκταση του χώρου της κατοικίας. Ενέχουν το προσωπικό στοιχείο. Αυτό είναι άλλωστε και το στοίχημα των ξενοδοχείων. Να δημιουργήσουν χώρους που αποπνέουν οικειότητα και διαθέτουν ταυτότητα.
Σας επηρεάζει ο Πειραιάς όπου και μεγαλώσατε στη δουλειά σας;
Η αρχιτεκτονική είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον τόπο που παράγεται. Οι εικόνες που έχουμε, οι παραστάσεις μας, η προσέγγιση διατηρούν άμεση σύνδεση με τον τόπο που έχουμε μεγαλώσει αλλά και με τα μέρη που έχουμε επιλέξει να μας επηρεάσουν, όπως τα μέρη που έχουμε ζήσει κατά καιρούς ή έχουμε ταξιδέψει. Προσωπικά, με επηρέασαν εξίσου και τα μέρη στα οποία σπούδασα αρχιτεκτονική, δηλαδή η Θεσσαλονίκη, η Βαρκελώνη, το Λονδίνο και η Αθήνα.
Σχεδιαστικά ποια είναι η προσέγγισή σας στη δουλειά;
Απλότητα στις κατασκευές. Μου αρέσουν οι καθαρές γραμμές και σε αυτή την κατεύθυνση δημιουργώ, σχεδιάζω και συνθέτω πάντα. Φροντίζω όταν σχεδιάζω, να είναι πιο προσωπική η διαδικασία. Να δημιουργώ κάτι που αντιπροσωπεύει τους ανθρώπους στους οποίους απευθύνεται.
Κάτι που θα θέλατε να κάνετε στη δουλειά σας και δεν το έχετε κάνει ακόμα;
Θα ήθελα να εμβαθύνω στον αστικό σχεδιασμό -για παράδειγμα αστικές αναπλάσεις- κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει την ποιότητα ζωής, την ευρύτερη εικόνα της πόλης, της γειτονιάς. Οι μεταπτυχιακές μου σπουδές και τα ακαδημαϊκά μου ενδιαφέροντα περιστρέφονται γύρω από τον αστικό σχεδιασμό.
Τι περιθώρια βελτίωσης έχουν οι πόλεις, ο Πειραιάς ή το κέντρο της Αθήνας;
Τεράστια. Είναι ελάχιστα σχεδιασμένες οι πόλεις μας. Και ρυμοτομικά και αρχιτεκτονικά. Και πάλι ισχύει ότι ο κόσμος δεν πιστεύει πως του αξίζει κάτι καλύτερο. Με κάποιον τρόπο συμβιβάζεται με αυτό που έχει.
Το όνειρό σας για τα επόμενα χρόνια;
Θα ήθελα να εξελίξω το κομμάτι της κατοικίας που λατρεύω, αναζητώντας έργα στο ευρύτερο λεκανοπέδιο ή στο εξωτερικό. Επίσης, να αναλάβω δημόσια έργα στην κατεύθυνση του αστικού σχεδιασμού.
Αν φέρνατε ένα παράδειγμα ελληνικού νησιού ή πόλης στο εξωτερικό που σας εκφράζει αρχιτεκτονικά ποιο θα ήταν αυτό;
Η Νίσυρος είναι ένα νησί που αγαπώ. Έχει καταπληκτικούς οικισμούς. Λόγω της απλότητας που τη χαρακτηρίζει. Όπως και η Βαρκελώνη στην οποία διέμεινα κατά τη διάρκεια των σπουδών μου και είναι μια πόλη που έχει να παρουσιάσει αρχιτεκτονική με νόημα.
Πλ. Tερψιθέας)
Εκτός από τον σχεδιασμό κτιρίων ασχολείστε και με τον εσωτερικό σχεδιασμό;
Για εργοδότες που έχουν κοινή προσέγγιση στα πράγματα με τη δική μου έχω αναλάβει και τον εσωτερικό σχεδιασμό. Πρόσφατα κάναμε ένα οδοντιατρείο, το οποίο ευχαριστηθήκαμε πολύ. Θα μπορούσα να πω ότι μείναμε άφωνοι με το αποτέλεσμα, αν και ο χώρος ήταν πολύ μικρός και ο προϋπολογισμός πολύ περιορισμένος. Επίσης κάναμε τον εσωτερικό σχεδιασμό για τη μετατροπή δύο διαμερισμάτων στον Πειραιά σε μεζονέτα.
