Η Αντιγόνη του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Λιβαθινού ήταν εμπειρία ζωής
Πήγαμε στην Επίδαυρο, είδαμε αρχαία τραγωδία (παρά τα ενοχλητικά μουρμουρητά) και βιώσαμε την προσωπική μας κάθαρση (κλισέ αλλά #true story).
- 21/07/2016
Το πρώτο πράγμα που οφείλω να σου πω είναι ότι δεν χρειάζεται να πας στην Επίδαυρο με το ζόρι. Και το λέω αυτό, διότι από πίσω μας καθόταν μία τύπισσα που θα προτιμούσε να είναι στον Οικονομόπουλο ή ακόμη και να μαγειρεύει για τον «Νίκο, αγκαλίιιτσα» (παιδιά το είπε), παρά να είναι εκεί. Το καταλάβαμε όλοι, γιατί μουρμούριζε ΔΙΑΡΚΩΣ. Η ακουστική ήταν όντως θαυμαστά καλή, αν σκεφτείς ότι ακούγαμε από την κορυφή σχεδόν του τελευταίου διαζώματος, όπου καθόμασταν. Όμως και πάλι, όλα αυτά, με την προϋπόθεση ότι θα προσέξεις και δεν θα κάνεις τον παραμικρό θόρυβο. Και ναι, ανεξαρτήτως έργου, το πιο μαγικό με το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου είναι πως με την έναρξη της παράστασης πέφτει ξαφνικά αυτή η επιβλητική σιωπή. Πουθενά αλλού δεν έχεις δει 14.000 ανθρώπους τόσο ήσυχους έναν προς έναν (εκτός από την γκόμενα πίσω).
Η Αντιγόνη του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, που ταξίδεψε το Εθνικό Θέατρο στην Επίδαυρο στις 15 και 16 Ιουλίου του 2016, ήταν μια εμπειρία ζωής. Κάτω από τα αστέρια του αργολικού ουρανού, πάνω στα μάρμαρα που πάτησαν κάποτε κάποιοι μεγάλοι και σπουδαίοι, σε ένα σκηνικό μύησης στον σοβαρό πολιτισμό και την αληθινή τέχνη, η νέα και ταλαντούχα Αναστασία – Ραφαέλα Κονίδη στον ρόλο της Αντιγόνης περνάει το πιο ηχηρό μήνυμα που έχει ακουστεί μέσα στους αιώνες ενάντια στην διαφθορά της εξουσίας. Η οργή της για την απόφαση του Κρέοντα να μείνει άταφος -με την κατηγορία του προδότη της πατρίδας- ο αδελφός της, Πολυνείκης, πέφτει σαν κεραυνός πάνω στον θείο της και τον κάνει να μοιάζει μικρό και λίγο. Ο Δημήτρης Λιγνάδης υποδυόμενος εξαιρετικά επιτυχημένα τον βασιλιά της Θήβας μας κάνει να τον αντιπαθούμε όσο του πρέπει.
Ένα από τα πλέον επαναστατικά σύμβολα στην παγκόσμια ιστορία της τέχνης, η Αντιγόνη, φωνάζει αυτό που θέλουμε να φωνάξουμε όλοι.
Υψώνει την ηθική και τις αξίες πάνω από κάθε νόμο, που είναι περίτεχνα καμωμένος για να υπερασπίζεται το άδικο. Η Αναστασία – Ραφαέλα είναι η νέα Αντιγόνη, η γυναίκα του 441 π.Χ αλλά και του 2016 μ.Χ, ο νέος άνθρωπος κάθε εποχής που γενναία αντιστέκεται, γενναία προσπαθεί να πολεμήσει το μίσος του βασιλιά, το μίσος της κοινωνίας, τον κακό μας εαυτό.
Η εκπληκτική Μπέτυ Αρβανίτη ως μάντης Τειρεσίας βγήκε στη σκηνή με μεγαλοπρέπεια και ο φωτισμός άλλαξε, όλα έγιναν λίγο πιο πράσινα, πιο μυστηριώδη και πιο δυσοίωνα για τον Κρέοντα. Κατεβαίνοντας τα σκαλιά σιγά – σιγά, δίνει τον χρησμό για τις συμφορές που θα βρουν τον Θηβαίο βασιλιά. Ο Αίμονας και η Ισμήνη έπαιξαν τους παρόμοιους ως προς τον σκοπό τους ρόλους τους, ο πρώτος για να συνετίσει τον Κρέοντα και η δεύτερη για να συνετίσει την Αντιγόνη. Η θεία δίκη έκανε τη δουλίτσα της και ο Κρέοντας τιμωρήθηκε, μένοντας μόνος να θρηνεί την γυναίκα και τον γιο του.
Τα χειροκροτήματα ήταν οι μοναδικοί ήχοι που διέκοπταν. Βασικά, γιατί δεν είναι μόνο που προσηλώνεσαι και θες να μην χάσεις λέξη, είναι και αυτό που η μαγεία σου παίρνει την λαλιά. Και στο τέλος, ήρθε το μεγαλύτερο χειροκρότημα για τους ηθοποιούς και τον Στάθη Λιβαθινό. Ο Δημήτρης Μαρωνίτης, που έκανε την μετάφραση, έφυγε από τη ζωή μερικές ημέρες πριν από την παράσταση και στο τέλος της ο σκηνοθέτης αναφέρθηκε σε αυτόν.
Την κάθαρση ως εξαγνισμό – απαλλαγή από τις συνέπειες των ηθικών μου παραπτωμάτων δεν ξέρω ακριβώς αν την έζησα, όμως νομίζω ότι σε ένα βαθμό την πετυχαίνεις και όταν ολοκληρώνεσαι μέσα από αυτό που παρακολουθείς και αυτό ναι, το ένιωσα.
Επαναστατικός ύμνος, ίσως και ένα πρώιμο φεμινιστικό μανιφέστο, αλλά πάνω από όλα μία ωδή στην αγάπη και την ανθρωπιά, το έργο αυτό, που κάποιοι το θυμούνται από το σχολείο και κάποιοι από το Ω τάφε μου, κρεβάτι νυφικό, σπίτι μου στη βαθιά τη γη κι αιώνιο κελί μου που παρώδησε η Κουντουράτου στους Δύο Ξένους (συγνώμη στους αγαπητούς μου πολλά βαρείς κουλτουριάρηδες αλλά όλοι στην ίδια χώρα ζούμε) θα είναι πάντα συγκλονιστικά επίκαιρο και επίκαιρα συγκλονιστικό.