«Καλάβρυτα 1943»: Πρεμιέρα στις 11 Νοεμβρίου – Η σκηνή που έχει προκαλέσει σάλο
Στις 11 Νοεμβρίου κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους η ταινία «Καλάβρυτα 1943», βασισμένη στα γεγονότα της φρικιαστικής Σφαγής των Καλαβρύτων, όπως αυτά εκτυλίχθηκαν τον Δεκέμβριο του 1943, κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής. Το τρέιλερ έχει ήδη κυκλοφορήσει εδώ και εβδομάδες, όμως μία συγκεκριμένη σκηνή του έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων τις τελευταίες ώρες.
- 02/11/2021
Πρεμιέρα κάνει στις κινηματογραφικές αίθουσες σε λίγες ημέρες (την Πέμπτη 11 Νοεμβρίου) η πολυαναμενόμενη και πολυσυζητημένη ταινία «Καλάβρυτα 1943» που αναβιώνει τη Σφαγή των Καλαβρύτων, το μεγαλύτερο ίσως έγκλημα πολέμου της περιόδου της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα, που διαπράχθηκε στις 13 Δεκεμβρίου του 1943.
Η υπόθεση της ταινίας
Η Καρολάιν Μάρτιν, δικηγόρος και εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης εναντίον της ελληνικής αξίωσης για πολεμικές αποζημιώσεις για την περίοδο της ναζιστικής κατοχής, επισκέπτεται την Ελλάδα και συναντά τον Νικόλα Ανδρέου, έναν από τους τελευταίους εν ζωή επιζήσαντες της Σφαγής των Καλαβρύτων του 1943. Όσο ο Νικόλας εξιστορεί τα γεγονότα του παρελθόντος, οι δυο τους θα αντιπαρατεθούν με τις προσωπικές τους προκαταλήψεις και πεποιθήσεις σε μια επίπονη αναμέτρηση που θα τους φέρει πιο κοντά. Το καθαρτήριο αυτό ταξίδι μέσα από ένα σκοτεινό κεφάλαιο της ιστορίας θα καταλήξει στην αναγνώριση μιας αμοιβαίας ανάγκης: την αναζήτηση της ελπίδας.
Καθώς αναμένεται η πρεμιέρα της ταινίας, σάλος έχει ξεσπάσει στα Καλάβρυτα, με κατοίκους της περιοχής να καταγγέλλουν τους υπευθύνους της ταινίας για παραχάραξη των ιστορικών γεγονότων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την εφημερίδα «Πελοπόννησος», η Ένωση Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος προαναγγέλλει μηνύσεις εις βάρος των υπευθύνων της ταινίας «Καλάβρυτα 1943». Αφορμή για την αγανάκτηση των Καλαβρυτινών, στάθηκε μια σκηνή του τρέιλερ, όπου ένας «καλός» Αυστριακός Ναζί, παρακούοντας τις εντολές των ανωτέρω του, ανοίγει την πόρτα του ήδη πυρπολημένου Δημοτικού Σχολείου, για να «σώσει» τα γυναικόπαιδα.
Η ιστορία του «καλού» Ναζί αποτελεί μύθο που έχει διαψευστεί από τους αυτόπτες μάρτυρες – εγκλείστους του Σχολείου και επίσημα από το Δημοτικό Συμβούλιο των Καλαβρύτων. Μάλιστα, ο Πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος και πρ. Αντιδήμαρχος Καλαβρύτων, Χαρίλαος Ερμείδης, αποκαλύπτει στην εφημερίδα «Πελοπόννησος» πως είχε επισημανθεί αυτό το στοιχείο στους υπευθύνους της ταινίας πριν από δυόμισι περίπου χρόνια, όταν η παραγωγή της ταινίας είχε φθάσει στα Καλάβρυτα προκειμένου να μάθει τα πραγματικά περιστατικά της Σφαγής. Όπως υποστηρίζει ο κ. Ερμείδης, οι υπεύθυνοι είχαν υποσχεθεί να μην το συμπεριλάβουν στην ταινία.
Δείτε το τρέιλερ (η επίμαχη σκηνή, με τον Ναζί να ανοίγει την πόρτα του σχολείου, στο 1:50).
Την ταινία «Καλάβρυτα 1943» σκηνοθετεί ο Νικόλας Δημητρόπουλος («Been Here Before», «Το αλάτι της γης», «Υπέροχα Πλάσματα», «Alter Ego») ενώ το σενάριο υπογράφει ο Δημήτρης Κατσαντώνης. Στο καστ συμμετέχουν Έλληνες και ξένοι ηθοποιοί, ανάμεσά τους ο σπουδαίος Μαξ φον Σίντοφ (γνωστός από την «Έβδομη Σφραγίδα» του Ινγκμαρ Μπέργκμαν, αλλά και από πλήθος άλλων ταινιών, όπως «Ο Εξορκιστής», «Εξαιρετικά Δυνατά και Απίστευτα Κοντά» και «Star Wars: Η Δύναμη Ξυπνάει»). Μάλιστα, η ταινία «Καλάβρυτα 1943» είναι η τελευταία στην οποία συμμετείχε ο πολυβραβευμένος Σουηδός ηθοποιός πριν από τον θάνατό του το 2020, σε ηλικία 90 ετών.
Η Σφαγή των Καλαβρύτων
Η «Επιχείρηση Καλάβρυτα» ξεκίνησε την 4η Δεκεμβρίου, ως μαζικά αντίποινα στην εκτέλεση, από τους αντάρτες, 77 Γερμανών στρατιωτών αιχμαλώτων, οι οποίοι είχαν συλληφθεί μετά τη νίκη των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στη Μάχη της Κερπινής, την 20η Οκτωβρίου του 1943. Τη μέρα εκείνη, γερμανικές δυνάμεις άρχισαν να συρρέουν στην ευρύτερη περιοχή από την Πάτρα, το Αίγιο, τον Πύργο και την Τρίπολη. Στον δρόμο έκαιγαν χωριά και μοναστήρια και σκότωναν άοπλους πολίτες και μοναχούς. Η επιχείρηση στόχευε στην τρομοκράτηση των ντόπιων με εκτελέσεις αμάχων και λεηλασίες, πυρπόληση σπιτιών, καθώς και στην ολική εκκαθάριση του ορεινού όγκου του Χελμού από αντιστασιακές ομάδες και αντάρτες. Στις 9 Δεκεμβρίου έφτασαν στα Καλάβρυτα.
Το πρωί της Δευτέρας 13 Δεκεμβρίου, τέσσερις μέρες μετά την άφιξή τους στα Καλάβρυτα, οι Γερμανοί συγκέντρωσαν στον προαύλιο χώρο του Δημοτικού σχολείου τους κατοίκους της κωμόπολης και διαχώρισαν τον ανδρικό πληθυσμό από τα γυναικόπαιδα και τους υπερήλικες. Στη συνέχεια τα γυναικόπαιδα και οι ηλικιωμένοι κρατήθηκαν στο εσωτερικό του σχολείου, ενώ οι άνδρες και οι έφηβοι άνω των 13 ετών οδηγήθηκαν στην Ράχη του Καππή, στις παρυφές της κωμόπολης. Ο λόφος αυτός ήταν μια τοποθεσία προσεκτικά επιλεγμένη καθώς ήταν αμφιθεατρική και επικλινής και στην οποία δύσκολα θα γλίτωνε κανείς από τα πυρά, ενώ παράλληλα είχε πλήρη θέα στα σπίτια των Καλαβρύτων που φλεγόντουσαν. Εκεί οι Γερμανοί τους εκτέλεσαν με συνεχείς ριπές πολυβόλων, σκοτώνοντας περίπου 500 (κατά τις νεότερες εκτιμήσεις) άτομα. Άλλες εκτιμήσεις μιλάνε για 600, 700 ή και πάνω από 800 άτομα, ενώ αναφέρεται πως 13 άτομα κατάφεραν να γλυτώσουν. Οι γυναίκες και τα παιδιά κατάφεραν να αποδράσουν από το σχολείο ενώ η κωμόπολη φλεγόταν έπειτα από την πυρπόλυσή της από τα ναζιστικά στρατεύματα και οι φλόγες πλησίαζαν απειλητικά το κτίριο.
Συνολικά, σύμφωνα με τους νεότερους ιστορικούς, εκτελέστηκαν 677 άμαχοι, από τους οποίους οι 499 στα Καλάβρυτα, και πυρπολήθηκαν περίπου 1.000 σπίτια σε πάνω από 50 χωριά. Μάλιστα, τα ναζιστικά στρατεύματα άρπαξαν και υλικά αγαθά, τρόφιμα αλλά και ζώα ώστε, σύμφωνα με την ηγεσία της Μεραρχίας, να στερήσουν από τους κατοίκους των χωριών τις προϋποθέσεις διαβίωσης.
Κανείς από τους υπευθύνους του Ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων δεν λογοδότησε στη Δικαιοσύνη. Παρά το γεγονός ότι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έχει αναγνωρίσει δημόσια τη ναζιστική αγριότητα κατά των Καλαβρύτων, ακόμα δεν έχει καταβληθεί καμιά αποζημίωση.