Underwonder: Πώς γυρίστηκε το ντοκιμαντέρ για το σπήλαιο της Λίμνης Βουλιαγμένης
Το πρώτο επεισόδιο της σειράς «Underwonder» της Cosmote TV ήταν αφιερωμένο στη Λίμνη της Βουλιαγμένης. Στόχος του, όπως και όλη η σειρά ντοκιμαντέρ, να παρουσιάσει με τη βοήθεια έμπειρων σπηλαιοδυτών μοναδικές ιστορίες και μυστήρια κρυμμένα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πώς υλοποιήθηκε όμως ένα τόσο απαιτητικό project; Πώς έγιναν τα γυρίσματα και ποιες ήταν οι δυσκολίες; Το NouPou μιλά με τους συντελεστές και επιχειρεί μια ακόμη κατάδυση στον τρομερά ενδιαφέροντα κόσμο τους.
- 21/05/2024
Το «Underwonder» παρουσιάζει μια πρωτότυπη εξερεύνηση εμβληματικών υποβρύχιων σπηλαίων της Ελλάδας, από μια ομάδα έμπειρων σπηλαιοδυτών. Πρόκειται για μια νέα σειρά ντοκιμαντέρ της Cosmote TV, που μας δίνει μια εικόνα της συναρπαστικής γεωλογικής ιστορίας της χώρας μέσα από υποβρύχια πλάνα σημαντικών γεωλογικά σπηλαίων.
Η σειρά ακολουθεί την ομάδα δυτών καθώς εκείνοι επισκέπτονται μαγευτικές υποβρύχιες σπηλιές και καταδύονται σε μερικά από τα πιο ζωντανά απειλητικά περιβάλλοντα που είναι γνωστά στον άνθρωπο. Τους βλέπουμε να δοκιμάζουν τα όρια και τις ικανότητές τους, ενώ παράλληλα ανακαλύπτουμε με τη σειρά μας συναρπαστικά τοπία, κρυμμένα εκατοντάδες μέτρα κάτω από εμάς, και υπέροχες δομές σπηλαίων που προκαλούν δέος.
Underwonder: Το σπήλαιο στη Λίμνη της Βουλιαγμένης
Το πρώτο (από τα 4 συνολικά) επεισόδια της σειράς, που έκανε πρεμιέρα στις 5 Μαΐου στην Cosmote TV, επικεντρώνεται στη Λίμνη της Βουλιαγμένης, πίσω από το ειδυλλιακό τοπίο της οποίας κρύβεται ένα μαγευτικό υποβρύχιο σπήλαιο.
Το επεισόδιο παρουσιάζει μια ομάδα έμπειρων σπηλαιοδυτών καθώς προετοιμάζονται για μια σημαντική κατάδυση στο βαθύτερο σημείο του σπηλαίου της λίμνης. Βουτώντας, παίρνουν μαζί τους το κοινό σε ένα ταξίδι απαράμιλλης υποβρύχιας ομορφιάς, χαρτογραφώντας και κινηματογραφώντας τα μοναδικά σημεία του σπηλαίου, ενώ αντιμετωπίζουν τους κινδύνους της σπηλαιοκατάδυσης και μας μυούν στις προκλήσεις που προκύπτουν σε μια τόσο απαιτητική αποστολή.
Ας ξεκινήσουμε όμως με κάποιες ενδιαφέρουσες πληροφορίες: Η Λίμνη της Βουλιαγμένης βρίσκεται μέσα σε μια ελλειψοειδή κοιλότητα με μήκος 260 μέτρα και πλάτος 145 μέτρα, μισό μέτρο ψηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας.
Το σπήλαιο, που διαθέτει την μεγαλύτερη υποβρύχια αίθουσα στην Ευρώπη, είναι ουσιαστικά μια τεράστια -ανεξερεύνητη- υποβρύχια σήραγγα. Εικάζεται πως έχει συνολικά μήκος 700-800 μέτρα και το βάθος υπολογίζεται στα περισσότερα σημεία του μεταξύ 80 και100 μέτρων. Τα νερά της Λίμνης έχουν θερμοκρασία από 22 μέχρι 29 βαθμούς Κελσίου, υποδεικνύοντας ότι σε κάποιο βάθος επικοινωνεί με το ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου.
Αξίζει να αναφερθεί πως η περιοχή έχει ανακηρυχθεί φυσικό μνημείο και έχει καταλογογραφηθεί ως προστατευόμενη τοποθεσία του δικτύου Natura 2000.
Είδαμε το ντοκιμαντέρ και εντυπωσιαστήκαμε όχι μόνο από τα πλάνα αλλά και από τη συνολική δυσκολία του εγχειρήματος. Απευθυνθήκαμε λοιπόν σε κάποιους από τους βασικούς συντελεστές του για να μάθουμε περισσότερα. Αρχικά συζητήσαμε με τον σπηλαιοδύτη και συντονιστή της ομάδας των δυτών, Γιώργο Βανδώρο, ενώ στη συνέχεια μιλησαμε με τον σκηνοθέτη του project, Κώστα Καρύδα.
Πώς προέκυψε η ιδέα για το Underwonder; Ο Γιώργος Βανδώρος εξηγεί: «Η ιδέα προέκυψε στις ημέρες της καραντίνας του Covid19. Βλέποντας πως ο συνδυασμός των δυνατοτήτων της ομάδας μπορούσε να φέρει καλές εικόνες και, ξεκινώντας έρευνα γύρω από τη Λίμνη Βουλιαγμένης, είδαμε πως θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι ωραίο. Η υλοποίηση της όλης σειράς βασίζεται στη θέληση και την ικανότητα του παραγωγού μας, Ανδρέα Κουρή. Εκείνος πραγματικά πίστεψε στην ιδέα πριν από όλους εμάς και ήταν αυτός που έβαλε την “κόλλα”, ώστε όλοι οι συντελεστές να συνδυάσουν τις δυνάμεις τους και να βγει το τελικό αποτέλεσμα».
Και πώς στήνεται ένα τόσο πολύπλοκο project, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ώρες γυρισμάτων έξω αλλά και κάτω από το νερό; «Τo Underwonder είναι από τα δυσκολότερα ντοκιμαντέρ που μπορούν να γίνουν, τόσο λόγω της δυσκολίας των καταδύσεων αυτών καθεαυτών, όσο και της υποβρύχιας κινηματογράφησής τους» σχολιάζει ο σκηνοθέτης Κώστας Καρύδας, ο οποίος παραδέχεται πως «είναι πολλοί παράγοντες που μπορούν να πάνε στραβά, γι’αυτό χρειάζεται τρομερή οργάνωση από πριν. Κάναμε πολλά meetings με τον Μάριο Τσιπόπουλο (διευθυντής φωτογραφίας) και την Καρολίν Νεγρίν (σπηλαιοδύτρια και κινηματογραφίστρια), για να βρούμε την κινηματογραφική γλώσσα και των επίγειων και των υποβρυχίων πλάνων. Η Καρολίν ήταν αυτή που τράβηξε τα υποβρύχια πλάνα. Γενικά ήταν πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία, μέσα από τις δυσκολίες της».
Ο έμπειρος σπηλαιοδύντης Γιώργος Βανδώρος εξηγεί πως το να προσπαθείς όχι μόνο να εξερευνήσεις ένα σπήλαιο αλλά ταυτόχρονα να γυρίσεις ένα ντοκιμαντέρ για αυτό, προσθέτει πολλούς επιπλέον πόντους δυσκολίας. «Η δυσκολία μας ως δύτες ήταν πως για κάθε μισή ώρα κινηματογράφησης ακολουθούσαν και 2-3 ώρες αποσυμπίεσης και σε κάποιες περιπτώσεις 6-7 ώρες στο νερό. Η κινηματογράφηση του υλικού που έχουμε δείξει πήρε αρκετό χρόνο και πολλές συντονισμένες καταδύσεις» λέει. «Στα υποβρύχια γυρίσματα χρειάζεται πραγματικά μεγάλη συγκέντρωση και ικανότητα επικοινωνίας. Ήταν αρκετές οι φορές που δοκιμάστηκαν οι δυνατότητες και ικανότητές μας. Τελικά όμως η εκπαίδευσή μας αλλά και η εμπειρία που είχαμε συσσωρεύσει δούλεψαν υπέρ μας. Όταν οι δυσκολίες γίνονται απλά ιστορίες, ξέρεις ότι τα πράγματα έχουν πάει καλά».
Ο ίδιος πάντως τονίζει πως «τα σπήλαια δεν είναι επικίνδυνα. Οι άνθρωποι που διεισδύουν σε αυτά γίνονται επικίνδυνοι. Η σπηλαιοκατάδυση είναι μια ενασχόληση με υψηλό κίνδυνο, ακριβώς γιατί πρέπει οι άνθρωποι να σεβαστούν το σπήλαιο και να τιθασέψουν τις επιθυμίες τους», ενώ το σπήλαιο στη Λίμνη Βουλιαγμένης το περιγράφει ως «ένα μνημείο της φύσης πού όμοιό του δύσκολα θα βρεθεί».
Κατά τη διάρκεια των καταδύσεων στη Λίμνη ανακάλυψαν άραγε κάτι που ίσως να μην περίμεναν; «Είχαμε τη χαρά και την τύχη να βρούμε ένα τελείως άγνωστο και αχαρτογράφητο τμήμα στο σπήλαιο της λίμνης. Αυτό δεν μας έδωσε απλώς τη χαρά να προσθέσουμε ένα μικρό λιθαράκι στην εξερεύνηση αυτού του “γίγαντα”, αλλά παράλληλα μας έδειξε με τον πανέμορφό διάκοσμό του πως το σπήλαιο πιθανόν να είχε τελείως διαφορετική μορφολογία από αυτό που μέχρι τώρα ξέραμε. Πιθανόν πριν την εγκατακρίμνησή του και την αποκάλυψή του στον κόσμο, το σπήλαιο να ήταν διακοσμημένο με πανέμορφα σταλακτιτικά, ίχνη των αιώνων δουλειάς της φύσης. Αυτό είναι το όμορφο με τα σπήλαια, ποτέ δεν ξέρεις την αλήθεια τους αν δεν συνεχίζεις να την ψάχνεις», απαντά ο Γιώργος Βανδώρος.
Ο Κώστας Καρύδας, που ανέλαβε τη σκηνοθεσία του ντοκιμαντέρ, δεν είχε ξαναεπιχειρήσει κάτι παρόμοιο. «Μαγεύτηκα όταν έμαθα για τον κόσμο των υποβρύχιων σπηλαίων και της σπηλαιοκατάδυσης και γενικότερα για την απίστευτη γεωλογική ιστορία της Ελλάδας που μας αποκαλύπτουν» εξομολογείται. Όσο για τη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισε, αυτή ήταν «να πάρω όλα αυτά τα στοιχεία και να τα δέσω αρμονικά σε μια αφήγηση, να βρω τις ισορροπίες στο μοντάζ και να τα κάνω να λειτουργήσουν σαν ένα ενιαίο project. Ελπίζω να το καταφέραμε».
Ο Κώστας Καρύδας αναδεικνύει όμως και μια διαφορετική πρόκληση: «Είχαμε πάντα στο μυαλό μας οι στόχοι για το ντοκιμαντέρ, πχ τα συναισθήματα και η αφήγηση, να μη χαθούν λόγω των δυσκολιών που προέκυπταν. Πιστεύω το πιο σημαντικό σε μια ταινία είναι να προστατεύσεις αυτό που θέλεις να πεις, όταν γύρω σου τα πάντα -απρόοπτα, καιρός, δυσκολίες- προσπαθούν να στο πάρουν. Στο τέλος της μέρας νιώθω ότι το καταφέραμε, γι’ αυτό θέλω να ευχαριστήσω όλους όσοι συμμετείχαν σε αυτό το πρότζεκτ» λέει.
Όσο για το πόσοι άνθρωποι χρειάστηκαν για να γίνει πραγματικότητα το ντοκιμαντέρ: «Ήμασταν μια μεγάλη κινηματογραφική ομάδα για το γύρισμα των πλάνων και ταυτόχρονα υπήρχε μια μεγάλη ομάδα σπηλαιοδυτών για την οργάνωση των καταδύσεων. Δουλεύαμε ταυτόχρονα ο καθένας στον τομέα του για να βγάλουμε το καλύτερο αποτέλεσμα» αναφέρει ο σκηνοθέτης, εξηγώντας πως ο παραγωγός, Ανδρέας Κουρής, ήταν εκείνος που λειτούργησε ως πολύτιμος συνδετικός κρίκος: «Όλα αυτά τα ένωσε ο Ανδρέας Κουρής, ο οποίος είναι παραγωγός αλλά και σπηλαιοδύτης ταυτόχρονα, οπότε γνώριζε καλά και τους δύο κόσμους».
Πάντως, σύμφωνα με τον Κώστα Καρύδα, η πιο δύσκολη ημέρα των γυρισμάτων όλου του ντοκιμαντέρ ήταν αυτή στο σπήλαιο του Διρού (που αποτελεί το αντικείμενο του τρίτου επεισοδίου της σειράς). Όπως ο ίδιος αναφέρει «ήταν δύσκολο γιατί έπρεπε να κινηματογραφήσουμε κολυμπώντας, σκαρφαλώνοντας σε βουνά σταλακτιτών, να περάσουμε από τούνελ που ίσα ίσα χώραγε ένα άτομο για πολλά μέτρα. Ένα τοπίο κατάλευκο, στην καρδιά του βουνού. Ήταν μια μαγική εμπειρία που δεν νομίζω να την ξαναζήσουμε αλλά ευτυχώς έχει αποτυπωθεί για πάντα στο ντοκιμαντέρ. Για μένα ήταν επίσης η πρώτη φορά που έμπαινα σε σπήλαιο, οπότε είναι μια εμπειρία που θα θυμάμαι για πάντα».
Υπάρχουν νεράιδες στη Λίμνη της Βουλιαγμένης; Γιατί «χάθηκαν» οι δύτες που στο παρελθόν προσπάθησαν να εξερευνήσουν το σπήλαιο; Πώς δημιουργήθηκε η Λίμνη και πώς συνδέεται με την τεραστίων διαστάσεων υποβρύχια σήραγγα; Το πρώτο επεισόδιο του ντοκιμαντέρ για τη Λίμνη της Βουλιαγμένης απαντά σε αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα και είναι πλέον διαθέσιμο στο Youtube. Μπορείς να το παρακολουθήσεις εντελώς δωρεάν: