10 λόγοι για να διαβάσεις Τομ Ρόμπινς αυτό το καλοκαίρι
Summer In The City
Εμπνευσμένος από αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «αναγέννηση των 60s», ο Τομ Ρόμπινς είναι ένας αγαπημένος χαοτικός σουρεαλιστής που αξίζει να διαβάσεις αυτό το καλοκαίρι.
- 31/07/2024
«Η ανθρωπότητα εξελίχθηκε —αν εξελίχθηκε— όχι γιατί υπήρξε σοβαρή, υπεύθυνη και προσεκτική, αλλά γιατί υπήρξε κεφάτη, επαναστατική και ανώριμη.»
O Thomas Eugene Robbins γεννήθηκε στο Blowing Rock των ΗΠΑ το 1936. Τα μυθιστορήματά του είναι υπέροχα δείγματα της μετα-μπιτ, σουρεαλιστικής, γεμάτης χιούμορ λογοτεχνίας. Το πρώτο του βιβλίο εκδόθηκε το 1971 (η Αμάντα το κορίτσι της γης) και ο ίδιος συνέχισε το συγγραφικό του έργο για 35 περίπου χρόνια με το τελευταίο του μυθιστόρημα (Βίλα Ινκόγκνιτο) να εκδίδεται το 2003.
Ο πατέρας του τον έβγαλε πολύ γρήγορα από το δημόσιο σχολείο, λόγω προβλημάτων με τους δασκάλους του, και τον έστειλε σε στρατιωτική ακαδημία. Αφού τελείωσε το γυμνάσιο, ο Ρόμπινς σπούδασε δημοσιογραφία στην Ουάσινγκτον. Τελειώνοντας τις σπουδές του, το 1959, ξεκίνησε τον γύρο των ΗΠΑ με ωτοστόπ και κάπως έτσι κατέληξε στη Νέα Υόρκη, όπου και αποφάσισε να γίνει ποιητής. Και, κατά κάποιον τρόπο, έγινε.
«Η φυσιολογικότητα είναι η μεγαλύτερη νεύρωση του πολιτισμού.»
Στη διάρκεια της καριέρας του έγραψε οκτώ μυθιστορήματα και εκατοντάδες κείμενα που πραγματεύονται με χιούμορ, αισιοδοξία αλλά και κριτική ματιά την κοινωνία, την ιστορία και τις ανθρώπινες σχέσεις. Τίποτα δεν ξέφυγε από τη μαγική πένα του Ρόμπινς. Η θρησκεία, ο πόλεμος, η πολιτική, η σεξουαλικότητα, το περιβάλλον, έγραφε για τα πάντα με τρόπο τόσο ελαφρύ και ευχάριστο, αλλά ταυτόχρονα τόσο βαθιά σκεπτόμενο και ίσως γι’αυτόν τον λόγο αγαπήθηκε τόσο πολύ από τους νέους ανθρώπους. Ο Τομ Ρόμπινς είναι μια χιουμοριστική γροθιά στο στομάχι της κοινωνίας, που απεχθάνεται το κοινό και το συνηθισμένο.
«Υπάρχουν πολλά πράγματα για τα οποία αξίζει να ζει κανείς, λίγα πράγματα για τα οποία αξίζει να πεθάνει και τίποτα για το οποίο αξίζει να σκοτώσει.»
Δε μοιάζει με κανέναν και κανένας δεν μπορεί να τον αντιγράψει, γιατί πολύ απλά η ψυχεδέλεια που χαρακτηρίζει τις ιστορίες του είναι τόσο καθαρή και τόσο εμπεριστατωμένη που νιώθεις ότι διαβάζεις ένα σουρεάλ δελτίο ειδήσεων και ταυτόχρονα μια τρελή αυτοβιογραφία.
«Η μεγάλη ανθρώπινη περιπέτεια είναι η εξέλιξη και ανάπτυξη της συνείδησης. Είμαστε σε αυτή τη ζωή για να μεγαλώσουμε την ψυχή μας, να απελευθερώσουμε το πνεύμα μας και να φωτίσουμε το μυαλό μας.»
Αφορμώμενος από τα πιο μικρά αντικείμενα (ένα πακέτο τσιγάρα κάμελ) ή από μεγαλόπνοες ιδέες όπως η θρησκεία και ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, γράφει τις ιστορίες του με ένα ασύγκριτο μείγμα χούμορ, καυστικότητας, φιλοσοφίας και ερωτισμού.
«Ξοδεύουμε χρόνο προσπαθώντας να βρούμε τον τέλειο ερωτικό σύντροφο αντί να προσπαθούμε να δημιουργήσουμε την τέλεια αγάπη.»
Ο Τομ Ρόμπινς είναι από τους συγγραφείς που είτε αγαπάς με πάθος είτε μισείς. Είναι τόσο ιδιαίτερη και χαώδης γραφή του που δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Κάποιοι μπορεί να τον θεωρήσουν τρελό, να τον βαρεθούν γιατί δεν μπορούν να μπουν στον κόσμο του και να αποσπάσουν τα μηνύματα που άμεσα ή έμμεσα θέλει να περάσει. Να μη θέλουν να δεχθούν τις μαγικές (και παρ’ όλα αυτά εκλογικευμένες) εξηγήσεις και διδαχές του για τη ζωή. Εξάλλου είχε τόσες ιδέες και απόψεις, τόσες εξηγήσεις για τα πάντα, που θα μπορούσε να φανεί ένας ενοχλητικός παντογνώστης.
«Η περιέργεια και η πνευματική ανησυχία είναι αυτό που ξεχωρίζει τους πραγματικά ζωντανούς από αυτούς που μετά βίας κινούνται.»
Όμως για αυτούς που τον αγαπούν με πάθος είναι ένα αποκούμπι, ένα ταξίδι που σε κάνει να ξεφύγεις από την πραγματικότητα, μεταμορφώνει τις υπαρξιακές σου ανησυχίες σε μια σαΐτα και τις στέλνει να πετάξουν μέχρι την άκρη του σύμπαντος, στον Σείριο, στην Αίγυπτο, στη Νέα Υόρκη.
Και επειδή κι εγώ είμαι μια από αυτούς, δεν μπορώ να φανταστώ ένα καλοκαίρι χωρίς να διαβάσω (ή να ξαναδιαβάσω) ένα βιβλίο του Τομ Ρόμπινς. Ορίστε οι λόγοι:
- Τα βιβλία του μοιάζουν με παραμύθια για ενήλικες.
- Η κριτική του αντιμετώπιση προς πολλά θέματα (θρησκεία, ιστορία, πόλεμος) με βοηθούν να καταλάβω διάφορες ισορροπίες δυνάμεων που ακόμα ισχύουν στον κόσμο, χωρίς να κάνει το μυαλό μου να πονάει
- Ο ερωτισμός στα έργα του έχει μια ξεγνοιασιά, μια αισιοδοξία και μια παιχνιδιάρικη διάθεση που μου φτιάχνει τη μέρα.
- Τα μέρη που περιγράφει (υπαρκτά ή όχι) μοιάζουν εξωτικά και σε προσκαλούν να ταξιδέψεις στον κόσμο.
- Οι φιλοσοφικές του αναζητήσεις και οι προβληματισμοί είναι καθόλα ουσιαστικοί και πραγματικοί, έτσι συνδυάζει σουρεαλιστικές καταστάσεις με ερωτήματα που πραγματικά αξίζει να θέσουμε στους εαυτούς μας.
- Σε πολλά σημεία η διδακτική του διάθεση θυμίζει τους μύθους του Αισώπου, όμως αντί για ζώα χρησιμοποιεί το σύμπαν, τη ζωή, τους ανθρώπους
- Οι χαρακτήρε που πλάθει είναι ακαταμάχητοι. Θα θελήσεις να γίνουν εραστές σου, φίλοι σου ή δάσκαλοί σου.
- Οι τρελές πορείες που δημιουργεί στις ιστορίες του θα σε απελευθερώσουν και θα σε κάνουν να σκεφτείς κάτι πέρα από μια συμβατική ζωή.
- Οι ήρωές του δεν είναι ποτέ αδύναμοι. Χαμένοι μερικές φορές, κουρελιασμένοι και σε άθλια κατάσταση, πάντα όμως βλέπουν μπροστά, φτάνουν στα όρια της τρέλας και την αγκαλιάζουν με ένα χαμόγελο.
- Διαβάζοντας αυτά που γράφει θα νιώσεις ένα ανεπαίσθητο χαμόγελο να σχηματίζεται συνέχεια στα χείλη σου, είτε γιατί τα βρίσκεις αστεία, είτε γιατί βρίσκεις καθοδήγηση και απαντήσεις σε ερωτήματα που επί χρόνια σε απασχολούν, ακόμα και αν δεν το ξέρεις
«Οι άνθρωποι δεν είναι ποτέ τέλειοι, η αγάπη όμως μπορεί να είναι.»