Whisky ή whiskey; Από το scotch στο ιρλανδέζικο και από εκεί στο bourbon – Οι διαφορές
Xmas Guide 2023
Όλα όσα θέλεις να μάθεις για το σκωτσέζικο "whisky", το ιρλανδικό "whiskey" και το αμερικάνικο "bourbon". Τι ηλικία έχει το καθένα, πώς παράγεται και ποιες είναι οι υποκατηγορίες του ουίσκι;
- 01/01/2022
To whisky (ή whiskey) θεωρείται ήδη από την πρώτη εμφάνισή του, η οποία χρονολογείται αιώνες πίσω, ένα πολυτελές κέρασμα για τους καλεσμένους στο σπίτι. Με την πάροδο του χρόνου, κατάφερε να γίνει “ο βασιλιάς των αποσταγμάτων”, όπως πολλοί το αποκαλούν και να κερδίσει παγκόσμια φήμη, ενώ από αυτό δημιουργήθηκαν πολλές υποκατηγορίες, με φανατικούς λάτρεις ανά τον κόσμο.
Με αφορμή τις γιορτές (σίγουρα ένα μπουκάλι καλό whisky είναι ένα πολύ καλό δώρο για τους αγαπημένους μας), μπαίνουμε για λίγο στον κόσμο του και βρίσκουμε ενδιαφέρονται trivia για τα διάφορα είδη του.
Η ιστορία του Uisge Beatha
Αιώνες πίσω στον χρόνο, στα μοναστήρια της Σκωτίας, η λέξη whisky δημιουργείται από την εξέλιξη ενός σκωτσέζικου ποτού (με πολύ πιο απλή διαδικασία απόσταξης και αρκετά διαφορετική μορφή και γεύση) που τότε ονομαζόταν “uisge beatha” (ούσκε μπα), στην Κέλτικη διάλεκτο και σήμαινε “το νερό της ζωής”. Έτσι, η λέξη με τα χρόνια πήρε διάφορες μορφές, για να καταλήξει στο σημερινό whisky που όλοι ξέρουμε και πολλοί από εμάς αγαπάμε.
Τι είναι το whisk(e)y
Whisky ονομάζεται το ποτό που αποστάζεται από τη ζυμωμένη πολτοποίηση δημητριακών και ωριμάζει σε ξύλινα βαρέλια. Οι διάφορες ποικιλίες παρασκευάζονται από διάφορα δημητριακά, και περιλαμβάνουν: το κριθάρι, τη σίκαλη, τον σίτο, και το καλαμπόκι.
Πότε λέμε Whisky και πότε Whiskey
Στη Σκωτία, το ουίσκι ονομάζεται whisky, δηλαδή χωρίς -e. Ωστόσο, ο λόγος που βλέπουμε αρκετά συχνά το ουίσκι γραμμένο με -e (whiskey), είναι διότι πρόκειται για το ιρλανδικό. Το “e” ταξίδεψε στις Η.Π.Α. από τους Ιρλανδούς μετανάστες κατά το 1700 και από τότε τα αμερικάνικα ουίσκι γράφονται “whiskey”, αλλά είναι γνωστά και ως bourbon. Φυσικά η παραγωγή του whisky (ή whiskey) εξαπλώνεται και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου, όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία κλπ., σε κάθε μια από τις οποίες έχει δημιουργηθεί μια ξεχωριστή φιλοσοφία για αυτό.
Το σκωτσέζικο ουίσκι για παράδειγμα, ή αλλιώς Scotch, παράγεται αυστηρά και μόνο στη Σκωτία, από βυνοποιημένο κριθάρι. Τα περισσότερα σκοτζέζικα ουίσκι δεν έχουν τίποτε άλλο από κριθάρι, νερό και ζύμη. Επιτρέπεται να περιλαμβάνουν δημητριακά ολικής αλέσεως άλλων σιτηρών καθώς και χρώμα καραμέλας. Δεν επιτρέπονται πρόσθετα ζύμωσης ή περικοπές. Παλαιώνονται σε δρύινα βαρέλια για τουλάχιστον τρία χρόνια. Αυτό σημαίνει πως όλα τα σκωτσέζικα ουίσκι είναι τουλάχιστον 3 ετών (δηλαδή μεσολαβούν τρία χρόνια μεταξύ απόσταξης και εμφιάλωσης). Οποιαδήποτε άλλη επισήμανση ηλικίας πάνω στο μπουκάλι αναφέρεται στο «νεότερο» ουίσκι που χρησιμοποιείται για το συγκεκριμένο προϊόν. Ένα scotch που δεν αναφέρει την ηλικία του στην ετικέτα είναι γνωστό ως No Age Statement – ή αλλιώς NAS.
Τα Scotch whiskies που παράγονται από βυνοποιημένο κριθάρι ονομάζονται malts και, αν προέρχονται από ένα αποστακτήριο, ονομάζονται single malts. Τα whiskies που παράγονται από μίγμα (blend) malt και grain whiskies (δηλαδή whiskies που παράγονται από άλλα σιτηρά εκτός από βυνοποιημένο κριθάρι) ονομάζονται blended.
Για να ονομάζεται «Bourbon», ένα whiskey μπορεί να παρασκευάζεται οπουδήποτε στις Ηνωμένες Πολιτείες και πρέπει να βασίζεται σε ζυμωμένο πολτό (fermented mash) αποτελούμενο από τουλάχιστον 51% καλαμπόκι (γνωστό και ως maize, δηλαδή αραβόσιτο). Σε αντίθεση με το Scotch, το Bourbon δεν έχει ελάχιστη περίοδο ωρίμανσης. Μόνο το Straight Bourbon θα πρέπει να έχει παλαίωση τουλάχιστον δύο ετών.
Όσον αφορά το ιρλανδέζικο ουίσκι, η βασική του διαφορά με το σκωτσέζικο, είναι ότι πρόκειται για προϊόν τριπλής (και όχι διπλής, όπως το Scotch) απόσταξης, που έχει ως αποτέλεσμα ένα ποτό πιο ήπιο γευστικά. Επίσης, σε αντίθεση με το Scotch, το ιρλανδέζικο ουίσκι μπορεί να περιέχει και μη βυνοποιημένο κριθάρι. Τα ιρλανδέζικα ουσίκι έχουν ελάχιστη ηλικία ωρίμανσης τα 3 έτη.