Τα καλύτερα σουβλάκια του Πειραιά: Ένα γευστικό οδοιπορικό
Αφιέρωμα: Πειραιάς
Πήγαμε εκεί που ξεκίνησαν όλα για το σουβλάκι και δοκιμάσαμε γεύσεις νοσταλγικές, σε μερικά από τα παλαιότερα σουβλατζίδικα του Πειραιά (και των πέριξ) και σε στέκια πιο σύγχρονα, που όμως μένουν πιστά στην παράδοση του τίμιου ελληνικού τυλιχτού.
- 02/03/2022
Το σουβλάκι είναι σίγουρα το εθνικό μας street food, αλλά η ιστορία του, με τη σύγχρονη μορφή του, ξεκίνησε από το 1924 από την ευρύτερη περιοχή του Πειραιά και συγκεκριμένα τη Νίκαια.
Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο της Μαρίνας Πετρίδου και του Τάσου Μπρεκουλάκη “Σουβλάκι”, το εθνικό μας έδεσμα είναι ίσως από τα μοναδικά ελληνικά φαγητά που δεν ξεκίνησαν από την επαρχία αλλά από την Αθήνα. Το πρώτο μαγαζί που έφτιαξε και σέρβιρε το σουβλάκι ήταν το Αιγυπτιακόν στη Νίκαια, το 1924. Σήμερα, το εν λόγω μαγαζί δεν λειτουργεί ούτε στη θέση, ούτε με τη διοίκηση που το ξεκίνησε τότε, όμως στην περιοχή υπάρχουν κι άλλα ιστορικά μαγαζιά.
Αποφασίσαμε λοιπόν να κάνουμε ένα οδοιπορικό στα καλύτερα σουβλάκια του Πειραιά και των περιχώρων και πραγματικά οι γεύσεις που δοκιμάσαμε μας έκαναν να νοσταλγήσουμε εποχές που το σουβλάκι ήταν αγνό, νόστιμο και απλό. Αυτό το σουβλάκι συναντήσαμε στον Πειραιά, σε μερικά από τα καλύτερα παραδοσιακά σουβλατζίδικα που θα βρεις σε όλη την Αττική.
Αβραάμ, Δραπετσώνα
Αν θες να μάθεις πώς έτρωγε ο κόσμος τη δεκαετία του ’30 στην Αθήνα και τον Πειραιά, τότε πρέπει να πας στον Αβραάμ.
Είναι το δεύτερο ιστορικότερο μαγαζί της περιοχής και βρίσκεται στη Δραπετσώνα. Πρωτοξεκίνησε το 1938 και έγινε διάσημος για το “μαύρο” του. Αντί για κρέας, έβαζε στην πίτα του σουτζούκι καλοψημένο απ’ έξω, κόκκινο από μέσα και αρκετά καυτερό για να σου μείνει αξέχαστο. Ο Αβραάμ Σαββίδης ήταν Πόντιος που μεγάλωσε στην Πόλη ενώ η μάνα του ήταν Αρμένισσα. Ήρθε στην Ελλάδα το 1924 και 14 χρόνια αργότερα άνοιξε το μαγαζί του. Αφού πέθανε, το μαγαζί το συνέχισε η κόρη του, μέχρι που το πούλησαν στους σημερινούς ιδιοκτήτες οι οποίοι κράτησαν την παράδοση, τη διακόσμηση και τη γεύση του κεμπάπ αναλλοίωτη.
Ο Αβραάμ έχει παραμείνει γοητευτικά νοσταλγικός, στα όρια του cult, με μία αυλή που γεμίζει κόσμο τα καλοκαίρια και ο λόγος είναι μόνο η γεύση και οι αναμνήσεις. Η μερίδα του και το τυλιχτό του είναι γενναία, με το κεμπάπ να είναι πεντανόστιμο και η πίτα αφράτη και ελαφρώς κοκκινισμένη.
Αβραάμ: Σωκράτους 3, Δραπετσώνα | τηλ: 2104615841
Καράμπελας, Πειραιάς
Επόμενη στάση στον Καράμπελα. Είναι μικρό, είναι παραδοσιακό, είναι κόκκινο. Όχι μόνο γιατί έχει παντού φωτογραφίες και memorabilia του Ολυμπιακού, αλλά και επειδή στο σουβλάκι του η κυρία Ελένη βάζει μια εκπληκτική -και λίγο καυτερή- κόκκινη σάλτσα.
Ο Καράμπελας, όπως τον ξέρουν όλοι, έχει ιστορία 47 ετών ενώ ο Σπύρος και η Ελένη το πήραν στα χέρια τους πριν από 30 χρόνια. Από τότε φτιάχνουν σε αυτόν τον χώρο που σε ταξιδεύει πίσω στον χρόνο, τον δικό τους γύρο, τα δικά τους μπιφτέκια και τα δικά τους καλαμάκια κοτόπουλου, ενώ ψήνουν τα πάντα μπροστά σου. Με ρώτησαν τρεις φορές τι θέλω να έχει το σουβλάκι μου μέσα, και τους απάντησα “ό,τι βάζετε εσεις”, και αυτό ήταν το πιο σωστό πράγμα που θα μπορούσα να κάνω. Βλέπεις, αυτή η κόκκινη σάλτσα που αγκαλιάζει σε κάθε μπουκιά το κρέας και καίει ελαφρά τον ουρανίσκο σου είναι μερακλίδικα φτιαγμένη για να κάνει τα πάντα πεντανόστιμα. Ο Καράμπελας, ή το Συστηματικό Σουβλατζίδικο, όπως λέει η ταμπέλα του, κάνει και delivery, ενώ όπως μας είπε η κυρία Ελένη “έχουμε πελάτες από το εξωτερικό που έχουν μεγαλώσει με το σουβλάκι μας, και μόλις έρθουν στην Ελλάδα, μας επισκέπτονται κατευθείαν”.
Μας είπε ότι έχει στείλει σουβλάκι και στην Αγγλία με το αεροπλάνο, αλλά δεν ξέρω αν ήταν υπερβολή ή πραγματικότητα. Καθώς έτρωγα την τελευταία μπουκιά το ξανασκέφτηκα και πιστεύω ότι το σουβλάκι του Καράμπελα είναι ικανό για τέτοιες υπερβολές. Ανοίγει στις 6 το απόγευμα εκτός από τις Κυριακές, ενώ αν πας αργά μπορεί να μην βρεις ούτε μπουκιά από τον γύρο του. Έναν γύρο εξαιρετικό, που νιώθεις ότι σε επιστρέφει σε εποχές όπου όλα ήταν πολύ πιο αγνά, πιο αυθεντικά, πιο νόστιμα.
Καράμπελας – Συστηματικό Σουβλατζίδικο: Πύλης 53, Πειραιάς | τηλ: 2104112622
Γιώργος, Πειραιάς
Κι αν όλα τα άλλα σου δημιουργούν νοσταλγία με την ιστορία τους, υπάρχει ένα σουβλάκι στον Πειραιά που σου δημιουργεί νοσταλγία με τη γεύση του.
Ο Γιώργος βρίσκεται στον δρόμο για τον λιμάνι που έχεις πάρει τόσες φορές πριν τα ταξίδια σου. Άνοιξε πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2019 στην παλιά αγορά του Πειραιά. Ανοίγει από τις 11.00 το πρωί μέχρι τις 19.00 τις καθημερινές και μέχρι τις 18.00 τα Σάββατα. Ο Γρηγόρης Τσακίρης, με μακρόχρονη εμπειρία στην εστίαση, και ο γιος του, Γιώργος, δημιούργησαν ένα σουβλάκι που φτιάχνεται όπως παλιά, με την ίδια φιλοσοφία, με το ίδιο μεράκι και την ίδια νοστιμιά.
“Το προϊόν αυτό είναι λαϊκό, και θέλει μία λαϊκή περιοχή όπως είναι η παλιά αγορά του Πειραιά. Έχουμε μόνο έναν κωδικό, το παλαιού τύπου σουβλάκι. Αυτό το σουβλάκι είναι νοσταλγικό, λείπει στις μέρες μας. Έχουμε φτάσει να έχουμε σουβλατζίδικα – σούπερ μάρκετ, με πολλές σάλτσες, μαγιονέζες, μπέργκερ και μαγειρευτά στο ίδιο μαγαζί. Εμείς θέλουμε να προσφέρουμε το σουβλάκι όσο καλύτερο και όσο πιο νόστιμο γίνεται. Πρώτον, έχουμε δική μας πίτα, χειροποίητη με δική μας συνταγή, ενώ έχουμε και υψηλής ποιότητας κρέας για σουβλάκι. Δουλεύουμε ελληνικές μοσχίδες από τη Βόρειο Ελλάδα και δεν χρησιμοποιούμε τίποτα κατεψυγμένο. Δοκίμασε και θα καταλάβεις”, μου είπε ο Γιώργος.
Δύο μικρά και φρεσκοψημένα μπιφτέκια στην πιο αγνή τους μορφή, πίτα μαλακιά, αλλά και καλοψημένη, γλυκιά πάπρικα που γεμίζει την κάθε μπουκιά με αρώματα, καλή ντομάτα, μερικές λωρίδες κρεμμυδιού, μαϊντανός και ένα τσικ κόκκινης σάλτσας που τα δένει όλα όμορφα. Κλεινεις τα μάτια και απολαμβάνεις. Μόλις τελειώσει (μετά από 3-4 μπουκιές), τα ανοίγεις και το μόνο που κάνεις είναι να ζητήσεις άλλο ένα.
Γιώργος: Γούναρη 18 & Νικήτα, Πειραιάς | τηλ: 2114033388
Σέρκος, Κοκκινιά
Επόμενη στάση στην Κοκκινιά, που είναι μια γειτονιά που από μόνη της σε ταξιδεύει σε πιο αγνές περιόδους. Αγνή είναι και η ατμόσφαιρα που κυριαρχεί στον Σέρκο, που βρίσκεται στην μικρή πλατεΐτσα Νεράιδα, όπου παίζουν παιδιά και γεμίζει με μυρωδιές από όσα ψήνονται στα κάρβουνά του.
Εκεί θα βρεις και το φημισμένο κεμπάπ του. Πρώτη φορά άνοιξε τις πόρτες του και άναψε τα κάρβουνά του το 1972 ο Σέρκος Χανικιάν, Αρμένιος στην καταγωγή, βιοπαλαιστής αλλά πάνω από όλα μερακλής. Έφτιαχνε όμως σουβλάκια από το 1955, όπως μας λέει και η ταμπέλα. Σήμερα το μαγαζί το τρέχουν τα παιδιά του, η κόρη του, Αγαβνή ή Αννυ, και ο γιος του, Εβεντίς, και ευτυχώς δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα. Η διακόσμηση παραμένει ίδια, τα πάντα ψήνονται στα κάρβουνα από την Άννυ και τυλίγονται από αυτήν, η πατάτα του είναι χειροποίητη και μοσχοβολάει, ενώ στα τραπέζια βρίσκεις το παλιό χάρτινο τραπεζομάντηλο που θυμάσαι από τα παιδικά σου χρόνια.
Στην ίδια μικρή ψησταριά που έφτιαξε ο Σέρκος συνεχίζει η Άννυ και ψήνει και αμέσως τυλίγει το σουβλάκι. Το κεμπάπ του λιώνει στο στόμα, αφού είναι αφράτο χάρη στο πολύωρο ζύμωμά του, τα κρεμμύδια δίνουν σπιρτάδα και η ντομάτα μαζί με το τζατζίκι δροσιά. Αν το ζητήσεις, η Άννυ θα σου βάλει και πατάτες, οι οποίες όπως σου είπα είναι φρέσκιες και κομμένες στο χέρι. Εκτός από το κεμπάπ, μπορείς να δοκιμάσεις σουβλάκια από μπούτι κοτόπουλου και χοιρινό. ενώ λόγω καταγωγής θα βρεις και λαχματζούν, σουτζούκι αρμένικο και παστουρμά. Εγώ έμεινα πιστός όμως στο κλασικό του κεμπάπ – και δεν έχασα.
Σέρκος: Ίωνος Δραγούμη 39, Πειραιάς | τηλ: 2104928297
Έντυ, Νίκαια
Μετά την Κοκκινιά κατευθυνθήκαμε στη Νίκαια, και συγκεκριμένα στον Έντυ. Ο Έντυ μπορεί να μην σου γεμίζει το μάτι λόγω εμφάνισης, αλλά είναι από τα ιστορικότερα μαγαζιά που προσέφεραν σουβλάκι όχι μόνο στη Νίκαια αλλά σε ολόκληρη την Αθήνα. Είναι από τα μέρη που οι ντόπιοι αποθεώνουν αλλά δεν τα πολυλένε παραέξω γιατί αποτελεί το δικό τους μυστικό.
Μυστική είναι και η συνταγή του κεμπάπ του, που είναι ίδιο από το 1946. Τότε ο Αρμένης παππούς Χοβσέπ δίνει τη σκυτάλη στον γιο του, Έντυ, ενώ από το 2004 το μαγαζί είναι στα χέρια των Βαρντάν Βαγγέλη Μινασιάν και Χατσίκ Σταύρου Χαρουτσουνιάν.
Οι σημερινοί ιδιοκτήτες κράτησαν τις συνταγές ίδιες και απαράλλαχτες με του παππού Χοβσέπ. Το σουβλάκι είναι αυτό που εγώ λέω λουκουμάκι, κάθε μπουκιά και μια απογείωση. Παραδοσιακό μπιφτέκι μοσχαρίσιο και άκρως αφράτο, μέσα σε μια αλάδωτη -ή ντοματένια- πίτα με κρεμμύδι, μαϊντανό και ντομάτα. Τίποτα άλλο. Όπως παλιά. Θα βρεις και άλλες επιλογές όπως ψαρονέφρι χοιρινό, κοτόπουλο στήθος, «δίκαννο» με μπιφτέκι αλλά και σουτζούκι πολίτικο. Όλα τους ψήνονται στα κάρβουνα καθώς οι πολίτικες μυρωδιές σε κάνουν να περιμένεις με ανυπομονησία να δοκιμάσεις το σουβλάκι του. Συνολικά, ο Έντυ είναι μια υπενθύμιση για το τι σημαίνει καλό, ποιοτικό και παραδοσιακό σουβλάκι.
Εντυ: Καρακουλουξή 4, Νίκαια | τηλ: 2104926117, 6994950099
Κοσμίδης (Ροδόπολις), Κερατσίνι
Τελευταία μας στάση ηταν στον Κοσμίδη στο Κερατσίνι, τον οποίο είχαμε δοκιμάσει ξανά παλαιότερα και η ξεχωριστή του σάλτσα, που είναι καυτερή αλλά και γλυκιά ταυτόχρονα, απογείωνε το σουβλάκι του. Μια σάλτσα που σου μένει αξέχαστη αφού δεν καλύπτει την γεύση από τα υπόλοιπα υλικά αλλά δίνει μια μοναδική σπιρτάδα. Τυλιχτο θα πάρεις μόνο στο χέρι ενώ αν κάτσεις στον παλιό παραδοσιακό του χώρο θα φας τη χορταστική μερίδα του (ίσως και να σκάσεις θα πω εγώ).
Τελικά, δεν είναι καθόλου τυχαίο πως το μαγαζί, που βρίσκεται στο περιβολάκι της Ανάστασης, έχει φανατικούς οπαδούς στην περιοχή και όχι μόνο. Δοκίμασέ το και εγγυόμαστε πως θα το λατρέψεις για τη γνήσια νοστιμιά και τον αυθεντικό του χαρακτήρα.
Κοσμίδης: Αδριανού 13, Κερατσίνι | τηλ. 2104623788