Body shaming και εφηβεία: Πώς μπορείτε να θωρακίσετε τα παιδιά

Η Αγγελική Λιναρδάτου, Κλινικός Ψυχολόγος και Οικογενειακός Θεραπευτής, μας βοηθά να κατανοήσουμε πώς επηρεάζει το body shaming την ψυχολογία των εφήβων, ενώ μας εξηγεί τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τους βοηθήσουμε.

• 30/06/2023
• Κείμενο: Χριστίνα Μορφογένη

Στην εποχή μας, όπου το «φαίνεσθαι» και η εικόνα της «τελειότητας» κυριαρχούν, το body shaming αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα στην καθημερινότητα των εφήβων.

Τι είναι το body shaming; Είναι ο όρος που έχει κυριαρχήσει, χαρακτηρίζοντας την πρακτική να κοροϊδεύεις ή να επικρίνεις κάποιον για τα κιλά, το σχήμα, την εικόνα του σώματός του. Αποτελεί μια μορφή εκφοβισμού, που επηρεάζει τα παιδιά στην προεφηβεία και τους εφήβους, σε μία περίοδο που έχουν έτσι κι αλλιώς αμφιβολίες για την εικόνα τους.

Η δημιουργία μη ρεαλιστικών προτύπων φυσικής ομορφιάς, ασκούσε πάντα κοινωνική πίεση, κυρίως στις γυναίκες, ως προς την εικόνα του σώματός τους.

Ωστόσο, στην εποχή μας, τα social media, που αποθεώνουν οτιδήποτε «τέλειο» και αψεγάδιαστο, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό ειδικά τα παιδιά στην προ-εφηβεία και την εφηβεία, σε αυτές τις ευαίσθητες αναπτυξιακές φάσεις.

«Στην σημερινή μας κοινωνία, συχνά το συναίσθημα της ικανοποίησης και της πληρότητας μοιάζει να μην προσδιορίζεται από ουσιώδη στοιχεία», αναφέρει η Αγγελική Λιναρδάτου, Κλινικός Ψυχολόγος, Οικογενειακός Θεραπευτής. «Ο νους κατευθύνεται από ερεθίσματα που αναφέρονται κυρίως στην εξωτερική εμφάνιση και την υλική ισχύ. Το φαινόμενο του body shaming αποτελεί την κύρια μάστιγα ρατσισμού για την κριτική της εξωτερικής εμφάνισης των ανθρώπων. Οι διαστάσεις του φαινομένου αυτού πλήττουν όλες τις ηλικίες, ενώ εντοπίζουμε σημάδια της από τη νηπιακή ηλικία, την εφηβεία αλλά και στην ενήλικη ζωή».

Ένα παιδί διαμορφώνει την εικόνα για τον εαυτό του μέσα από την οικογένειά του, ανάλογα με τα πρότυπα που δέχεται από τους γονείς του, την κοινωνικοποίηση και την αλληλεπίδραση που έχει με τον κοινωνικό περίγυρο. Σε αυτή την περίοδο, που ένα παιδί προσπαθεί να διαμορφώσει την ταυτότητά του, τα σχόλια των άλλων μπορεί να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό και να διαμορφώσουν την εικόνα που έχουν τα παιδιά για την εμφάνισή τους, καθώς και την ψυχολογία τους.

Υγιής εικόνα του σώματός μας, σημαίνει ότι έχουμε ρεαλιστική εικόνα γι’ αυτό, το αποδεχόμαστε, εκτιμούμε τις αλλαγές που υφίσταται, νιώθουμε ικανοποίηση και έχουμε θετικές σκέψεις και συναισθήματα για την εικόνα μας.

Ποιες είναι οι συνέπειες του body shaming;

Τα στοιχεία δείχνουν ότι ήδη από την ηλικία των 7 ετών, κορίτσια αλλά και αγόρια, ανησυχούν σημαντικά για την εικόνα και το σώμα τους.

Το πρόβλημα, βέβαια, εντοπίζεται κυρίως στους έφηβους, οι οποίοι νιώθουν έντονο άγχος και λόγω των αλλαγών που συμβαίνουν στο σώμα τους και λόγω των συναισθηματικών και συμπεριφορικών αλλαγών που βιώνουν.

«Το body shaming αναδύει στο άτομο που το βιώνει συναισθήματα ντροπής, απόρριψης, φόβου, ματαίωσης, θλίψης και άγχους. Συνεπώς μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην ψυχική αλλά και στη σωματική υγεία του ατόμου, εκδηλώνοντας διαταραχές που συχνά το καθιστούν μη λειτουργικό», σημειώνει η κα Λιναρδάτου.

Άλλες συνέπειες του body shaming μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:

• διαταραχές στη διάθεση
• κοινωνική φοβία
• διατροφικές διαταραχές
• διαταραχές ύπνου

Δώστε ιδιαίτερη προσοχή αν συμβαίνει κάτι από τα παρακάτω στο παιδί σας και επικοινωνήστε με έναν ειδικό ψυχικής υγείας:

• Ασχολείται έντονα με το σώμα και την εικόνα του
• Χρησιμοποιεί αρνητικούς χαρακτηρισμούς για τον εαυτό του
• Συγκρίνει συχνά τον εαυτό του με άλλα παιδιά
• Ασχολείται πολύ με τα social media
• Δεν έχει πολύ καλή διάθεση, κλείνεται στον εαυτό του

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά;

«Το άτομο που υπόκειται τα ρατσιστικά σχόλια, βιώνει πολύ δύσκολα την καθημερινότητά του. Η ενθάρρυνση για την αναζήτηση βοήθειας από ειδικό, θα αποτελέσει για τον ίδιο πηγή ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης και βελτίωσης της εικόνας του εαυτού», υπογραμμίζει η κα Λιναρδάτου. «Η οικογένεια σήμερα καλείται να διαχειριστεί πολλαπλές προκλήσεις. Μια από αυτές είναι η ανάγκη για εκπαίδευση των παιδιών, ώστε να προλάβουν την εκδήλωση συμπεριφορών όπως η τάση του body shaming».

Οι γονείς μέσα από τη σχέση τους και την καλή επικοινωνία, μπορούν να καλλιεργήσουν στα παιδιά σημαντικές δεξιότητες, όπως η αυτοεκτίμηση, που θα τα βοηθήσουν να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις.

Για να γίνει αυτό, οι γονείς θα πρέπει να:

• Αποδέχονται το παιδί τους χωρίς όρους
• Αποφεύγουν να το διορθώνουν διαρκώς, να το κρίνουν και να το συγκρίνουν με άλλα παιδιά
• Ενθαρρύνουν τις προσπάθειές του, την έκφραση σκέψεων, απόψεων, συναισθημάτων
• Είναι υποστηρικτικοί
• Κατανοήσουν τι είναι σημαντικό για τα παιδιά τους και ποιες είναι οι επιθυμίες τους
• Χαίρονται όλα τα μοναδικά στοιχεία που έχουν τα παιδιά τους

Έτσι, τα παιδιά θα μπορέσουν να χτίσουν την αυτοπεποίθησή τους και ως αποτέλεσμα, να μην επηρεάζονται από αρνητικά σχόλια, που πάντα θα υπάρχουν με διαφορετικές αφορμές.

Ευχαριστούμε πολύ την Αγγελική Λιναρδάτου, Κλινικό Ψυχολόγο και Οικογενειακό Θεραπευτή. 

Αγγελική Λιναρδάτου
ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας
Οικογενειακός Θεραπευτής
Άτλαντος 44, 17561, Παλαιό Φάληρο
Τηλ: 6946493200