Δρ. Μπίλη Κωνσταντάρα: «Τα προγράμματα προσχολικής αγωγής πρέπει να είναι ευέλικτα και να ακολουθούν τις ανάγκες του παιδιού»

Το ΔΕΣ συμπληρώνει φέτος 20 χρόνια, έχοντας στον πυρήνα της φιλοσοφίας του τον επανασχεδιασμό της εκπαίδευσης. Γι’ αυτό και δεν διστάζει να παρέχει καινοτόμα προγράμματα ήδη από τον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο του.

• 30/01/2024
• Κείμενο: Μάρω Σενετάκη
• Φωτογραφίες: Κατερίνα Καπετάνη

Το ΔΕΣ είναι ένα πρότυπο δίγλωσσο, ελληνικό-αγγλικό σχολείο, που βασίζεται στη βιωματική εμπειρία, το πείραμα και την ανακάλυψη, με στόχο να κάνει τη μάθηση διασκέδαση για τα παιδιά. Θέλοντας να δούμε πώς αυτή η φιλοσοφία εφαρμόζεται ακόμη και στις τάξεις προσχολικής αγωγής -στον παιδικό σταθμό και στο νηπιαγωγείο- συναντήσαμε την Founder και CEO του Διαδραστικού Ευρωπαϊκού Σχολείου Δρ. Μπίλη Κωνσταντάρα και συζητήσαμε αναλυτικά για τα πρωτοποριακά εκπαιδευτικά προγράμματα που εφαρμόζουν, τους παράγοντες που κάνουν το σχολείο να ξεχωρίζει, καθώς και για τους παιδαγωγούς του ΔΕΣ και πώς αυτοί παραμένουν ενημερωμένοι για τις σύγχρονες τάσεις στην εκπαίδευση και ανάπτυξη των παιδιών. Επιπλέον, συναντήσαμε τέσσερις παιδαγωγούς που βρίσκονται στο σχολείο σχεδόν από την πρώτη ημέρα λειτουργίας του και τους ζητήσαμε να μας μιλήσουν για τα χαρακτηριστικά που θεωρούν ότι κάνουν το ΔΕΣ να διαφοροποιείται σε σχέση με άλλα σχολεία και να μοιραστούν μαζί μας στιγμές που έχουν χαραχθεί στη μνήμη τους αυτές τις δύο δεκαετίες.

Παιδικός Σταθμός, Προνήπιο, Νήπιο: Διαφορετικές ηλικίες με διαφορετικές ανάγκες. Τι δραστηριότητες και προγράμματα παρέχονται σε κάθε περίπτωση;
Σύμφωνα με τις σύγχρονες έρευνες η προσχολική ηλικία είναι η πιο σημαντική στην κατάκτηση των βασικότερων δεξιοτήτων και της ισχυρής γνωστικής βάσης των μαθητών. Ο παιδικός σταθμός και το νηπιαγωγείο είναι κρίσιμα στάδια στην ανάπτυξη ενός παιδιού, με τις δραστηριότητες και το εμπλουτισμένο πρόγραμμα να είναι απαραίτητα για τη μετέπειτα εξέλιξη και ανάπτυξή τους σε ισχυρές προσωπικότητες και δυνατούς μαθητές. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει το πρόγραμμα να ανταποκρίνεται στις συγκεκριμένες ανάγκες και ικανότητες των παιδιών σε διαφορετικές ηλικίες. Στον παιδικό σταθμό είναι σημαντική η ανάπτυξη των γλωσσικών και λεπτών κινητικών δεξιοτήτων, των αισθητηριακών δραστηριοτήτων, των κοινωνικών δεξιοτήτων, το παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους, καθώς και η συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη. Καθώς εισέρχονται στο νηπιαγωγείο, οι παραπάνω δεξιότητες εξακολουθούν να παραμένουν σημαντικές, ενώ μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στον πρώιμο γραμματισμό και την αριθμητική, την εισαγωγή στην τεχνολογία και τις δημιουργικές τέχνες. Εν ολίγοις, προκύπτει ότι στην ηλικία αυτή είναι σημαντικό ένα πλαίσιο που ενισχύει ισότιμα τη γνωστική και την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, ανεξάρτητα από τους εκάστοτε εκπαιδευτικούς στόχους, κάθε παιδί είναι μοναδικό και τα προγράμματα προσχολικής αγωγής θα πρέπει να είναι ευέλικτα, ώστε να προσαρμόζονται σε διαφορετικά στυλ και ρυθμούς μάθησης, να ακολουθούν δηλαδή τις ανάγκες του. Επιπλέον, η συμμετοχή και υποστήριξη των γονέων παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρώιμη εκπαίδευση.

Το ΔΕΣ σε όλες τις βαθμίδες του εστιάζει στην ανάπτυξη της προσωπικότητας κάθε μαθητή και στη διαφοροποιημένη εκπαίδευση ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητες κάθε παιδιού. Πώς εφαρμόζετε αυτή την φιλοσοφία στις τάξεις προσχολικής αγωγής;
Η δημιουργία ενός σχολικού περιβάλλοντος που εστιάζει στην ανάπτυξη της προσωπικότητας κάθε μαθητή και παρέχει διαφοροποιημένη εκπαίδευση απαιτεί ολιστική προσέγγιση, στενή συνεργασία με την οικογένεια και ένα πλαίσιο με αριθμό μαθητών που επιτρέπει τη συστηματική και προσωπική παρατήρηση. Για την επίτευξη ενός τέτοιου προσανατολισμού, είναι απαραίτητο η φιλοσοφία του προγράμματος να συνάδει με τους εκπαιδευτικούς στόχους και να τους μπολιάζει με την προσωπική φροντίδα και την προσωποποιημένη προσέγγιση. Στην προσχολική εκπαίδευση η έμφαση δίνεται στην καλλιέργεια δεξιοτήτων και στην καθιέρωση γενικότερων στοιχείων ήθους και τρόπου σκέψης. Η φιλοσοφία αυτή μπορεί να εφαρμοστεί με διάφορους τρόπους, που πλαισιώνουν ευρέως το εκπαιδευτικό έργο. Οι πιο σημαντικές παράμετροι είναι η παρατήρηση, η αξιολόγηση, τα εξατομικευμένα σχέδια μάθησης και η προσαρμογή των δραστηριοτήτων στις ανάγκες και προτιμήσεις των μαθητών. Με αυτά τα εργαλεία επιτυγχάνεται η κατανόηση, η συγκέντρωση πληροφοριών και η εφαρμογή ενός ευέλικτου προγράμματος σπουδών με βάση τις μεταβαλλόμενες ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών από τους εκπαιδευτικούς. Η συχνή και ανοιχτή επικοινωνία με τους γονείς δίνει επιπλέον εφόδια και πληροφορίες, σχετικά με το γενικότερο περιβάλλον του μαθητή και τα πεδία γνώσεων του.
Επιπλέον, αναπόσπαστο στοιχείο της διαδικασίας αποτελεί η διαφοροποίηση των οδηγιών και της διδασκαλίας, η ενσωμάτωση των θεματικών ενοτήτων και των εργαλείων τεχνολογίας ώστε να παρέχεται ποικιλία μαθησιακών εμπειριών, η χρήση πολλών και διαφορετικών υλικών με στόχο να καλύψουν τις ανάγκες οπτικών, ακουστικών, κιναισθητικών και άλλων τύπων μαθητών και ο εμπλουτισμός των δράσεων και δραστηριοτήτων με τέχνη, μουσική, φυσική αγωγή, γιόγκα, χορό και γλωσσική ανάπτυξη, επιτρέποντας στους μαθητές να εξερευνήσουν και να αναπτύξουν τα ταλέντα τους.
Εξίσου σημαντικά στη διαφοροποίηση είναι η ενεργή συμμετοχή των μαθητών μέσω δραστηριοτήτων που τους δίνουν την ευκαιρία να επιλέξουν θέματα τα οποία τους ενδιαφέρουν, να κάνουν ερωτήσεις και να εξερευνήσουν μέσα από το παιχνίδι. Τέλος, δεν πρέπει να παραληφθεί η σπουδαιότητα διαμόρφωσης ενός περιβάλλοντος χωρίς αποκλεισμούς, που γιορτάζει τη διαφορετικότητα και ενθαρρύνει τις θετικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μαθητών. Με την ενσωμάτωση αυτών των αρχών στις τάξεις προσχολικής εκπαίδευσης, το ΔΕΣ εφαρμόζει δραστηριότητες που προάγουν την ομαδική εργασία, τη συνεργασία και την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο διαφοροποίησης, που σέβεται τη μοναδικότητα κάθε μαθητή προάγοντας την ολιστική ανάπτυξή του.

Σύμφωνα με το Κέντρο για το Αναπτυσσόμενο Παιδί του Harvard για να είναι ένα παιδί επιτυχημένο χρειάζεται -πέρα από τους βαθμούς στο σχολείο και τις εξωσχολικές δραστηριότητες-, να αναπτύξει βασικές δεξιότητες, όπως οργάνωση, αυτοέλεγχο, αντίληψη, ευελιξία, ενσυναίσθηση, ενώ μία από τις ιδανικότερες χρονικές περιόδους είναι η πρώιμη παιδική ηλικία, μεταξύ 3 με 5 ετών. Ως έμπειροι παιδαγωγοί συμφωνείτε με τα παραπάνω; Αν ναι, πώς τα εντάσσετε στο πρόγραμμα του σχολείου;
Η έμφαση στην ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων κατά την πρώιμη παιδική ηλικία υποστηρίζεται από την έρευνα για την ανάπτυξη του παιδιού, συμπεριλαμβανομένων των γνώσεων από το Κέντρο για το Αναπτυσσόμενο Παιδί του Harvard. Η παιδική ηλικία είναι πράγματι μια κρίσιμη περίοδος για να τεθούν τα θεμέλια για αυτές τις δεξιότητες, καθώς ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στις περιβαλλοντικές επιρροές και εμπειρίες. Ως έμπειροι εκπαιδευτικοί, θεωρούμε πως η ευθυγράμμιση της ανάπτυξης αυτών των δεξιοτήτων με το σχολικό πρόγραμμα είναι απαραίτητο να περιλαμβάνει σκόπιμο σχεδιασμό, ολιστική προσέγγιση και συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών και γονέων. Οι δεξιότητες μπορούν να ενσωματωθούν στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών για παιδιά ηλικίας 3 έως 5 ετών μέσα από τα Προγράμματα Κοινωνικής-Συναισθηματικής Μάθησης (SEL). Στο ΔΕΣ εφαρμόζουμε εδώ και 20 χρόνια προγράμματα SEL, βασισμένα σε στοιχεία που διδάσκουν και ενισχύουν ρητά δεξιότητες όπως η ενσυναίσθηση, ο αυτοέλεγχος και η κοινωνική επίγνωση. Ειδικότερα:

• Ενσωματώνουμε τις δραστηριότητες SEL στην καθημερινή ρουτίνα του σχολείου, δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό και συναισθηματικά πλούσιο περιβάλλον μάθησης.
• Αναγνωρίζουμε τη σημασία του παιχνιδιού (εκμάθηση βασισμένη στο παιχνίδι) για την προώθηση της γνωστικής, κοινωνικής και συναισθηματικής ανάπτυξης, με δραστηριότητες που ενθαρρύνουν τα παιδιά να συνεργάζονται, να επικοινωνούν και να διαπραγματεύονται με συνομηλίκους, προωθώντας την ευελιξία και τις κοινωνικές δεξιότητες.
• Καθιερώνουμε δομημένες ρουτίνες στην τάξη για να υποστηρίξουμε την ανάπτυξη οργανωτικών δεξιοτήτων.
• Χρησιμοποιούμε την αφήγηση και την παιδική λογοτεχνία για να εξερευνήσουμε τα συναισθήματα, τις προοπτικές και τις σχέσεις των χαρακτήρων, ενισχύοντας την ενσυναίσθηση και την αντίληψη και ενθαρρύνουμε συζητήσεις σχετικά με τις εμπειρίες των χαρακτήρων, για να αναπτύξουμε την κατανόηση των διαφορετικών απόψεων από τα παιδιά.
• Εισαγάγουμε πρακτικές ενσυνειδητότητας / ενσυναισθητικότητας και αυτορρύθμισης, κατάλληλες για την ηλικία τους, ώστε να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες στη διαχείριση των συναισθημάτων και των συμπεριφορών τους.
• Διδάσκουμε απλές τεχνικές, όπως βαθιές αναπνοές ή ασκήσεις επίγνωσης, για να προωθήσετε τον αυτοέλεγχο.
• Εφαρμόζουμε δραστηριότητες μάθησης βάσει έργου / project, που επιτρέπουν στα παιδιά να εξερευνήσουν σε βάθος θέματα ενδιαφέροντος, προωθώντας την περιέργεια και την ευελιξία. Παράλληλα, ενθαρρύνουμε τα παιδιά να συνεργάζονται στα project, ενισχύοντας την ομαδική εργασία και τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
• Συνεργαζόμαστε με τους γονείς για να ενισχύσουμε την ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων στο σπίτι, ενώ τους παρέχουμε υλικό και καθοδήγηση για το πώς να υποστηρίξουν την κοινωνική, συναισθηματική και οργανωτική ανάπτυξη του παιδιού εκτός σχολείου.
• Ενσωματώνουμε υπαίθριες και σωματικές δραστηριότητες που υποστηρίζουν την κινητική ανάπτυξη και ενισχύουν την χωρική αντίληψη και την ευελιξία των παιδιών, δημιουργώντας παράλληλα ευκαιρίες για ελεύθερο παιχνίδι σε φυσικά περιβάλλοντα, με στόχο να προωθήσουμε την εξερεύνηση και τις αισθητηριακές εμπειρίες.

Ενσωματώνουμε σκόπιμα αυτές τις αρχές στο πρόγραμμα σπουδών και οι εκπαιδευτικοί δημιουργούν ένα μαθησιακό περιβάλλον που όχι μόνο υποστηρίζει την ακαδημαϊκή ανάπτυξη, αλλά καλλιεργεί και τις βασικές δεξιότητες που συμβάλλουν στη συνολική επιτυχία και ευημερία ενός παιδιού. Φυσικά, απαιτείται διαρκής συνεργασία, υψηλή κατάρτιση και επικέντρωση στα ζητούμενα. Με αλλά λόγια, δέσμευση, αγάπη, κατανόηση και ευαισθησία από τους εκπαιδευτικούς και το σχολείο, δηλαδή ένα περιβάλλον που θέτει το παιδί στο επίκεντρο, που αναγνωρίζει τις ανάγκες του και επικεντρώνει τις προσπάθειες του στην ισόρροπη και ισόπλευρη ανάπτυξή του.

Οι εξελίξεις στις νέες τεχνολογίες έχουν φέρει το μέλλον στο παρόν μας, ενώ τα εκπαιδευτικά συστήματα μοιάζουν προσανατολισμένα σε μεγάλο μέρος τους στο παρελθόν. Ποιος είναι ο ρόλος της τεχνολογίας στα τμήματα προσχολικής εκπαίδευσης του ΔΕΣ;
Η χρήση της τεχνολογίας είναι αυτονόητη στις σύγχρονες γενιές παιδιών. Αποτελούν μέρος της ζωής τους και γνώση που καθορίζει την ολιστική τους ανάπτυξη. Κάποτε μιλούσαμε για τεχνολογικό αναλφαβητισμό, διαχωρίζοντας τον από τον καθολικό αναλφαβητισμό. Αυτός ο διαχωρισμός πλέον δεν υφίσταται, καθώς η χρήση τεχνολογιών θεωρείται μέρος της σύγχρονης εκπαίδευσης και μέρος των βασικών γνωστικών κατακτήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, στόχος μας είναι να εκπαιδεύσουμε τους μαθητές στην ορθή χρήση της τεχνολογίας και να την ενσωματώσουμε στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ως εργαλείο.
Ο ρόλος της τεχνολογίας στο μαθητοκεντρικό προγραμματικό πλαίσιο των σχολείων ΔΕΣ αποτελεί ένα αναπτυξιακά κατάλληλο εργαλείο για τη βελτίωση των μαθησιακών εμπειριών, ενώ ευθυγραμμίζεται με τις αναπτυξιακές ανάγκες των μικρών παιδιών. Οι ειδικά προσαρμοσμένες διαδραστικές εφαρμογές εκμάθησης αριθμητικής και κριτικής σκέψης, οι ψηφιακές πλατφόρμες διαδραστικής αφήγησης, οι εικονικές εκδρομές / επισκέψεις και οι εμπειρίες εξερεύνησης μέσω της εικονικής πραγματικότητας (VR) είναι μόνο μερικές από τις εκπαιδευτικά ωφέλιμες χρήσεις της, που εμπλουτίζουν το εκπαιδευτικό έργο. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την ορθή ενσωμάτωση των τεχνολογικών μέσων σε τόσο μικρές ηλικίες, αποτελεί το να μην αντικαθιστά η τεχνολογία τις εμπειρίες μάθησης που βασίζονται στο παιχνίδι, στις κοινωνικές εμπειρίες και στο φυσικό περιβάλλον, αλλά να τις ενισχύει με παραγωγικό τρόπο. Φυσικά, σημαντική παράμετρος είναι και η δημιουργία ενός εύχρηστου, σταθερού και συνεχόμενου καναλιού επικοινωνίας με την οικογένεια, μέσω συνεργατικής πλατφόρμας γονέων-εκπαιδευτικών, ώστε να ενισχύεται η μεταξύ τους επικοινωνία.

Πείτε μας λίγα λόγια για το πρόγραμμα IB στην προσχολική εκπαίδευση. Ποια είναι τα οφέλη που προκύπτουν για τα μικρά παιδιά;
Το International Baccalaureate (IB) Primary Years Programme (PYP) έχει σχεδιαστεί για μαθητές ηλικίας 3 έως 12 ετών. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο, διεπιστημονικό πρόγραμμα σπουδών, που ενσωματώνει διάφορες θεματικές ενότητες, προωθώντας μια ολιστική προσέγγιση στη μάθηση και οργανώνεται γύρω από έξι διεπιστημονικά θέματα τα οποία παρέχουν ένα παγκόσμιο πλαίσιο για εξερεύνηση. Το PYP προωθεί τη μαθητοκεντρική μάθηση, τη διεθνή αντίληψη, την κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη, ενθαρρύνει την ανάληψη πρωτοβουλιών και δράσης για παγκόσμια ζητήματα, τη γλωσσική ανάπτυξη και την ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως η επικοινωνία, η έρευνα και η αυτοδιαχείριση και μέσω της φιλοσοφίας του, ενισχύει την ενεργή συμμετοχή των μαθητών με την υποβολή ερωτήσεων, την εξερεύνηση θεμάτων και τη δημιουργία συνδέσεων με ζητήματα του πραγματικού κόσμου. Με άλλα λόγια, τα παιδιά μαθαίνουν να ερευνούν και να αναλύουν πληροφορίες, αναπτύσσοντας την κριτική σκέψη και τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, να αναπτύσσουν κατανόηση και εκτίμηση για διαφορετικούς πολιτισμούς και προοπτικές καθώς εκτίθενται σε πολλές γλώσσες, να καλλιεργούν τη γλωσσική ανάπτυξη και τις επικοινωνιακές δεξιότητες, καθώς και πλήθος άλλων δεξιοτήτων που ευνοούν την καθολική εκπαίδευση και προάγουν τη δια βίου μάθηση. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που επιτρέπει την πρακτική εφαρμογή της μάθησης, αφήνοντας περιθώρια δημιουργικότητας και διερευνητικότητας και ως διεθνές πρόγραμμα, δίνει τα εφόδια και την ώθηση στους μαθητές να δράσουν για παγκόσμια ζητήματα και να συμμετέχουν σε έργα παροχής υπηρεσιών, ενισχύοντας το αίσθημα ευθύνης του πολίτη.
Από την άλλη, οι δάσκαλοι καθοδηγούν τους μαθητές στην έρευνα, παρέχοντας υποστήριξη όπως απαιτείται, ενώ η αξιολόγηση είναι συνεχής και εστιάζει στην ανάπτυξη ολόκληρου του παιδιού. Οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν διάφορες στρατηγικές αξιολόγησης για να κατανοήσουν την πρόοδο και να καθοδηγήσουν την περαιτέρω μάθηση. Συνοπτικά, το IB PYP παρέχει μια ολοκληρωμένη και βασισμένη στην έρευνα εκπαίδευση για μικρά παιδιά και αποτελεί το πλέον ωφέλιμο, ουσιώδες και εποικοδομητικό πρόγραμμα για μαθητές που προορίζονται να γίνουν πολίτες του κόσμου, να αναπτύξουν ισχυρό σύστημα δεξιοτήτων και να βιώσουν την εκπαιδευτική εμπειρία ως διαδικασία φιλομάθειας εφ’ όρου ζωής.

Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής των παιδαγωγών στο ΔΕΣ;
Στο ΔΕΣ είναι σημαντικό οι εκπαιδευτικοί να ακολουθούν τις εκπαιδευτικές γραμμές και την προσέγγιση που επιτάσσει το ιδιαίτερο, μαθητοκεντρικό μας πρόγραμμα. Για εμάς οι δάσκαλοι επιτελούν έργο, δεν ασκούν απλώς επάγγελμα και γι’ αυτό καθοριστικά για την επιλογή τους είναι μια σειρά από κριτήρια και προϋποθέσεις. Φυσικά, οι ακαδημαϊκές γνώσεις και η εμπειρία παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, αλλά εξίσου σημαντικά είναι τα διδακτικά προσόντα, η μεταδοτικότητα, η αγάπη για το εκπαιδευτικό έργο και η παιδαγωγική προσέγγιση, που θα πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένη με την εκπαιδευτική φιλοσοφία του ΔΕΣ. Επίσης, η φύση του προγράμματός μας απαιτεί να διαθέτουν διεθνή εμπειρία, γλωσσική επάρκεια, εξειδίκευση και επιμόρφωση στο IB PYP. Εκτός από τα τυπικά προσόντα, βαρύτητα δίνεται στην προσαρμοστικότητα σε νέες μεθόδους διδασκαλίας, τεχνολογίες και καινοτόμες προσεγγίσεις, καθώς και στις συνεργατικές δεξιότητες ώστε να δημιουργείται ένα θετικό και αρμονικό σχολικό περιβάλλον, όπου η επικοινωνία και η ομαδική εργασία διευκολύνονται προς όφελος των μαθητών. Κάθε εκπαιδευτικός του ΔΕΣ λαμβάνει τις απαραίτητες επιμορφώσεις και κατευθύνσεις από τη διεύθυνση του σχολείου, έχει πρόσβαση σε υλικό και μέσα που διευκολύνουν το έργο του, ενθαρρύνεται να αναπτύξει πρωτοβουλία και δημιουργικότητα και έχει κίνητρα εξέλιξης. Η σχέση του σχολείου με τους διδάσκοντες είναι σχέση αμφίδρομης προσφοράς, αλληλοϋποστήριξης στο παιδαγωγικό έργο και σύμπνοιας στη γενική φιλοσοφία του εκπαιδευτικού προγράμματος. Μόνο έτσι διασφαλίζεται η αρτιότητα και η ποιότητα του παιδαγωγικού μας έργου.

Πώς οι παιδαγωγοί του ΔΕΣ παραμένουν ενημερωμένοι για τις σύγχρονες τάσεις στην εκπαίδευση και ανάπτυξη των παιδιών;
Οι εκπαιδευτικοί μας ακολουθούν μια σειρά από εργαστήρια και συνέδρια επαγγελματικής ανάπτυξης, που επικεντρώνονται στην προσχολική εκπαίδευση. Οι επιμορφώσεις αυτές παρέχουν ευκαιρίες για μάθηση για τις πιο πρόσφατες έρευνες, μεθόδους διδασκαλίας και εκπαιδευτικές τάσεις. Παράλληλα, μπορούν να παρακολουθήσουν συνέδρια που διοργανώνονται από εκπαιδευτικούς συλλόγους, κυβερνητικούς φορείς ή αξιόπιστους οργανισμούς στον τομέα και συχνά συμμετέχουν σε ενδοϋπηρεσιακή κατάρτιση, από έμπειρους εκπαιδευτικούς, ειδικούς ή εξωτερικούς εμπειρογνώμονες σε διαδικτυακά μαθήματα και σεμινάρια τεχνολογίας και προόδου στην κατανόηση της ανάπτυξης του παιδιού. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δέσμευση να παραμείνουμε ενημερωμένοι και να ασχολούμαστε με την επαγγελματική ανάπτυξη, αντικατοπτρίζει συχνά την αφοσίωση στην παροχή εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας και την προώθηση των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων για τους νέους μαθητές. Ο τομέας της εκπαίδευσης είναι και οφείλει να είναι διαρκώς μεταβαλλόμενος ακολουθώντας τις αλλαγές των γενεών και τις αλλαγές που σηματοδοτούν την ανάπτυξη των παιδιών μας. Οι παιδαγωγοί οφείλουν να ενημερώνονται, να εξελίσσονται και να ακολουθούν τις αλλαγές αυτές με το έργο τους.

Φέτος το ΔΕΣ συμπληρώνει τα 20 χρόνια του. Πώς έχουν εξελιχθεί ο παιδικός σταθμός και το νηπιαγωγείο μέσα στα χρόνια και πώς οραματίζεστε να προχωρήσει τις επόμενες δεκαετίες;
Τα σχολεία ΔΕΣ εξελίχθηκαν με την πάροδο του χρόνου προκειμένου να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες εκπαιδευτικές φιλοσοφίες, τις εξελίξεις στην τεχνολογία και τις ανάγκες των μαθητών. Οι καινοτομίες στην προσχολική εκπαίδευση περιλαμβάνουν την ενσωμάτωση της τεχνολογίας στην τάξη, το ενημερωμένο πρόγραμμα σπουδών που αντικατοπτρίζει την τρέχουσα εκπαιδευτική έρευνα και η ενσωμάτωση ποικίλων μεθόδων διδασκαλίας για την κάλυψη διαφόρων μορφών μάθησης. Οραματιζόμενοι το μέλλον της προσχολικής εκπαίδευσης, εξετάσαμε τάσεις όπως η εξατομικευμένη μάθηση, η εκπαίδευση STEAM και η εστίαση στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης και δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων. Επιπλέον, δώσαμε αυξημένη έμφαση στην κοινωνικό-συναισθηματική μάθηση και στην ενσωμάτωση πολιτιστικών και παγκόσμιων προοπτικών στο πρόγραμμα σπουδών. Το ΔΕΣ ξεκίνησε ως μια νέα, καινοτόμος εκπαιδευτική φιλοσοφία και καθιερώθηκε ως ολοκληρωμένο και παγιωμένο πρόγραμμα σπουδών, που συνεχίζει και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Για τις επόμενες δεκαετίες στόχος είναι να παραμείνουμε ανήσυχοι και πρωτοπόροι, να συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε το εποικοδομητικό και ιδιαίτερο πρόγραμμα μας με στόχο να αλλάξουμε τον κόσμο μέσα από την εκπαίδευση των παιδιών μας.

Και τώρα ο λόγος στις παιδαγωγούς: Θέλετε να μας μεταφέρετε κάποιες από τις στιγμές που έχουν χαραχθεί στη μνήμη σας στα χρόνια που συνεργάζεστε με το ΔΕΣ;

Μαρία Καμπέρη
Tον Ιούνιο του 2004 πέρασα την πόρτα του ΔΕΣ. Πόσο άγχος, πόση ανησυχία, πόση ανασφάλεια, τόσα έντονα συναισθήματα θυμάμαι να με κατακλύζουν. Κι όμως η Μπίλη με εμπιστεύτηκε, με καθοδήγησε κρατώντας με από το χέρι. Αυτό το σπουδαίο «μαζί» που χρειάζεται κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως ηλικίας, για κάθε νέο βήμα. Πού να φανταστώ τότε ότι ξεκινούσε ένα ταξίδι που ήδη μετρά 20 χρόνια και η διαδρομή συνεχίζεται, εφόσον πλέον έχουμε γίνει οικογένεια. Από την πρώτη χρονιά είχα καταλάβει ότι είναι ένα διαφορετικό σχολείο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την Μπίλη έπειτα από κάθε ταξίδι της σε διάφορα σχολεία του εξωτερικού, να φέρνει στις αποσκευές άπειρες ιδέες προς υλοποίηση και εκπαιδευτικά βιβλία τα οποία μας μετέφραζε η ίδια. Το ΔΕΣ είναι το σχολείο που θα ήθελα να έχω φοιτήσει ως μαθήτρια, είναι αυτό που θα επέλεγα για το παιδί μου αν ήμουν γονέας.

Αλίκη Χορταρούδη
Είμαι μέλος του ΔΕΣ εδώ και σχεδόν 20 χρόνια. Από την πρώτη στιγμή ένιωσα ότι μου ταίριαζε απόλυτα στον τρόπο σκέψης και δικασκαλίας. Το σχολείο μας είναι πολύ διαφορετικό από όλα τα άλλα. Πρωτοπορεί και εξελίσσεται ανάλογα με τις απαιτήσεις της εποχής, δίνει έμφαση στη βιωματική εμπειρία και τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τα παιχνίδια και τη διάδραση. Το ΔΕΣ έχει ως κέντρο του το παιδί, δέχεται, σέβεται και προασπίζεται τη διαφορετικότητα κάθε παιδιού, γιατί κάθε παιδί είναι μοναδικό!
Πολλές είναι οι όμορφες και συγκινητικές στιγμές που έχω ζήσει σε αυτή τη σχολική οικογένεια, γιατί έτσι την νιώθω. Κάθε χρόνο ανυπομονώ να έρθει η ώρα για τις καλοκαιρινές γιορτές όπου θα διαπρέψουν τα παιδάκια μιας, για την αποφοίτηση του νηπιαγωγείου που θα γεμίσουμε συγκίνηση και περηφάνια, για τη διανυκτέρευση όπου οι απόφοιτοι μένουν ένα βράδυ με τις δασκάλες τους με φακούς, sleeping bags και χαμένους θησαυρούς -μια εμπειρία μοναδική, ξεχωριστή και υπέροχη τόσο για τα παιδιά όσο και για εμάς. Μια στιγμή που θα θυμάμαι για όλη μου τη ζωή ωστόσο, ήταν όταν μια μητέρα ήρθε και μου είπε: «Σας ευχαριστώ που μάθατε το παιδί μου να μας αγκαλιάζει».

Αλεξάνδρα Λιάπη
Η συνεργασία μου με το ΔΕΣ ξεκίνησε πριν 18 χρόνια και σταδιακά συνέβαλε στο να αναγεννηθώ ως δασκάλα. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, οι καινοτόμοι τομείς με τους οποίους με ευκολία καταπιάνονταν, άρτια προσαρμοσμένοι στις ανάγκες της προσχολικής ηλικίας, αρχικά με φόβισαν, ωστόσο στην πορεία των ετών και με την κατάλληλη κατάρτιση με ενδυνάμωσαν και με άλλαξαν ως εκπαιδευτικό. Μα πάνω απ’ όλα, η καθοδήγηση και η εμπιστοσύνη της Μπίλη, που οραματίστηκε και δημιούργησε όλο αυτό τον νέο και διαφορετικό κόσμο μάθησης, ήταν ένα εφόδιο που με έκανε να συνεχίσω με αμείωτο ενδιαφέρον το έργο το οποίο γεννήθηκα να κάνω.
Το ΔΕΣ είναι σταθερά εδώ και 20 χρόνια ένα πρωτοπόρο σχολείο, που ως κέντρο αναφοράς του έχει το παιδί και την ολόπλευρη ανάπτυξη αυτού ως μελλοντικό πολίτη του κόσμου. To IB πρόγραμμα, οι πολλαπλές ευφυΐες του Gardner και η συναισθηματική αγωγή αποτελούν βασικό κορμό του εκπαιδευτικού προγράμματος. Η τέχνη, η διαπολιτισμική αγωγή, τα προγράμματα Erasmus, η γιόγκα, οι ποικίλες outdoor δραστηριότητες είναι μερικοί ακόμη από τους τομείς που εφαρμόζονται καθημερινά στο σχολείο μας και κάνουν το ΔΕΣ μοναδικό και ξεχωριστό.
Όσα χρόνια συνεργάζομαι με το ΔΕΣ πολλές γλυκές φατσούλες πέρασαν διστακτικά το κατώφλι του σχολείου. Αυτά τα παιδιά μεγάλωσαν μαζί μας, έπαιξαν, έμαθαν, ανέπτυξαν πολλές από τις δεξιότητες τους, απέκτησαν εφόδια που θα τους βοηθούσαν σε όλα τα επόμενα βήματα, αλλά κυρίως γέμισαν αγάπη για τους συνανθρώπους και τους δασκάλους τους και λάτρεψαν τη μάθηση. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να μου μεταφέρουν γονείς τη χαρά των παιδιών τους κάθε Κυριακή καθώς πλησίαζε Δευτέρα και θα επέστρεφαν στο σχολείο, όπως και την στεναχώρια τους όταν θα έμενε κλειστό για διακοπές. Επίσης, θυμάμαι παιδιά που ήταν πιο εσωστρεφή και στο σχολείο μας άνθισαν σαν λουλούδια, παιδιά που έμαθαν να λύνουν τις διάφορες τους με επιχειρηματολογία, που νοιάζονταν και διεκδικούσαν κάτι καλύτερο για το μέλλον όλου του πλανήτη, μέσα από την ετήσια εκλογική διαδικασία που πραγματοποιείται στο σχολείο μας και παιδιά που μέσα από την ενσυναίσθηση βρήκαν ένα νέο νόημα στην καθημερινότητά τους. Τέλος, οι ξεχωριστές διοργανώσεις που πραγματοποιούνται όλα αυτά τα χρόνια -γιορτή μαμάς, γιορτή μπαμπά, διανυκτέρευση, sports days και καλοκαιρινή παράσταση- είναι στιγμές που έχουν χαραχτεί μέσα μου.

Κατερίνα Βαβαλά
Μετά από 20 χρόνια το ΔΕΣ είναι το σπίτι μας, η οικογένεια μας. Μαζί μεγαλώσαμε, μάθαμε και εξελιχθήκαμε, ζήσαμε υπέροχες αλλά και δύσκολες στιγμές. Στιγμές που χρειάστηκε μέσα σε λίγες μέρες να κάνουμε θαύματα και να φτιάξουμε νέο σχολείο, να μετακομίσουμε τον παιδικό σταθμό σε νέο κτήριο. Στιγμές που τα παιδιά στο πλαίσιο της συμμετοχικής αρχιτεκτονικής σχεδίασαν πως θα ήθελαν τον κήπο τους και λίγους μήνες μετά ο κήπος του ΔΕΣ έγινε όπως τον ονειρεύτηκαν και τον είχαν στη φαντασία τους: Με βουνά και λίμνες και καράβια και μονοπάτια. Καθώς και στιγμές, που μετά από πολλούς κόπους, θαύματα έγιναν μόνα τους, όταν το σχολείο έγινε IB και άνοιξε και επίσημα τις πόρτες του στον κόσμο. Αυτές τις στιγμές δε θα τις ξεχάσουμε ποτέ.

Διαδραστικό Ευρωπαϊκό Σχολείο

Παιδικός Σταθμός: Καλύμνου 9Α, Βάρη| Τηλ: 210-9689426
Νηπιαγωγείο: Δεμέστιχα 4, Βάρκιζα| Τηλ: 210-8974143
Δημοτικό: Λόφος Μπαράκου (πάνω από Ribas), Βάρκιζα | Τηλ: 210-9656691
Γυμνάσιο: Αγία Μαρίνα Κορωπίου | Τηλ: 210-9656691
www.deschool.eu
Facebook | Instagram | YouTube