Εύη Τσιτιρίδου – Χριστοφορίδου: Η νότια συγγραφέας παιδικών βιβλίων που γράφει για να μοιράζεται συναισθήματα και αξίες
Μία συζήτηση με την νότια συγγραφέα Εύη Τσιτιρίδου - Χριστοφορίδου, δημιουργού του επίκαιρου παιδικού βιβλίου «Πειρατίνα Ίωση κατά Σωματόκαστρου».
- 02/02/2023
Πώς να μιλήσεις στα μικρά παιδιά για τις ιώσεις και για το πώς μπορούν να προστατευθούν από αυτές; Μπορείς να δοκιμάσεις να τους το εξηγήσεις, ευχόμενος ότι θα ακολουθήσουν τις συμβουλές σου -το έχουμε δοκιμάσει, είχαν ξεχάσει τα μισά μέχρι την επόμενη ημέρα- ή μπορείς να τους δώσεις ένα βιβλίο που θα τους τα εξηγήσει όλα, με τον πλέον διασκεδαστικό τρόπο και θα τα βοηθήσει να απομνημονεύσουν πιο εύκολα χρήσιμες και πρακτικές συμβουλές. Το «Πειρατίνα Ίωση κατά Σωματόκαστρου» από τις εκδόσεις Υδροπλάνο, είναι το νέο παιδικό βιβλίο της Εύης Τσιτιρίδου – Χριστοφορίδου, που απευθύνεται σε παιδιά από την ηλικία των 5 ετών, δείχνοντας τους τι συμβαίνει στο σώμα όταν ο οργανισμός απειλείται από κάποια ίωση, πώς την αντιμετωπίζουμε αλλά και πώς προστατευόμαστε μελλοντικά και όλα αυτά μέσα από ένα κείμενο που κάθε παιδί μπορεί να απομνημονεύσει σαν ποίημα (βοηθάει άλλωστε και το γεγονός ότι έχουμε να κάνουμε με ένα έμμετρο κείμενο).
Η Εύη Τσιτιρίδου Χριστοφορίδου γεννήθηκε και ζει στη Νέα Σμύρνη. Σπούδασε Παιδαγωγικά και Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων και έχει εργαστεί σε διάφορους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, με αντικείμενο την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση παιδιών και ενηλίκων σε θέματα πολιτισμού και περιβάλλοντος. Από το 2003 εργάζεται στη δημόσια εκπαίδευση. Στον χώρο του παιδικού βιβλίου εμφανίζεται από το 2005 με παραμύθια, ιστορίες βραχείας φόρμας, διασκευές κλασικών έργων, βιβλία γνώσεων και δραστηριοτήτων και ποίηση. Έργα της έχουν βραβευτεί από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά και την Εστία Νέας Σμύρνης. Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Πειρατίνα Ίωση κατά Σωματόκαστρου», που αυτή την εποχή είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, μιλήσαμε με την κ. Τσιτιρίδου, που μας εξηγεί ποια ήταν η αφορμή για τη συγγραφή του και τι στοχεύει, αλλά και πώς μπήκε γενικά η συγγραφή στη ζωή της καθώς και για τη σχέση της με τα νότια προάστια.
Έχετε σπουδάσει παιδαγωγικά και διοίκηση πολιτισμικών μονάδων και εργάζεστε στη δημόσια εκπαίδευση. Η συγγραφή πώς μπήκε στη ζωή σας;
Η συγγραφή είναι κομμάτι της ζωής μου από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, από μικρό παιδί. Είναι ο τρόπος να είμαι ο εαυτός μου ακέραιος. Η βαθύτερη αφετηρία και ο διαρκής προορισμός μου. Όλα τα άλλα ακολούθησαν, κάποια από επιλογή, κάποια εξαιτίας συγκυριών.
Υπάρχουν προκλήσεις στην συγγραφή ενός παιδικού βιβλίου;
Υπάρχουν σίγουρα προσκλήσεις. Σε «επισκέπτεται» η έμπνευση, μια στιγμή που ένιωσες κάτι ιδιαίτερο, πιο βαθύ, πιο αξιομνημόνευτο και νιώθεις την ανάγκη να το εκφράσεις και να το επικοινωνήσεις μέσω της λογοτεχνίας ή όποιας άλλης τέχνης. Κάτι που παρατήρησες και σου δημιούργησε απορία, την ανάγκη να το ψάξεις περισσότερο, να το βιώσεις πληρέστερα. Από εκεί και πέρα πρόκληση είναι να καταφέρεις να το πράξεις όσο καλύτερα και πιο αληθινά μπορείς. Χωρίς πτώσεις και χωρίς εκπτώσεις.
Με ποιο τρόπο μπορούν τα παιδικά βιβλία να γίνουν και εκπαιδευτικά εκτός από διασκεδαστικά;
Υπηρετούμε τη λογοτεχνία με στόχο την απόλαυση, την αγωγή της ψυχής. H ψυχαγωγία είναι ο κορυφαίος και δύσκολος στόχος, ειδικά στην εποχή μας που κατακλύζεται από άφθονα, ελκυστικά και πολυποίκιλα ερεθίσματα και προϊόντα, τα οποία διατείνονται ότι την προσφέρουν. Το βιβλίο, είτε απευθύνεται σε παιδιά είτε σε ενήλικες είναι πρώτα απ’ όλα ο εκφραστής της τέχνης του λόγου. Η παιδευτική και μορφωτική του αξία αφορά κυρίως σε συγκεκριμένα είδη βιβλίων, τα επιστημονικά, τα βιβλία γνώσεων και δεξιοτήτων. Από εκεί και πέρα η σύνδεση των βιβλίων με την εκπαίδευση είναι μια μεγάλη συζήτηση, γιατί εδώ ελλοχεύουν και κίνδυνοι όπως ο διδακτισμός και η χειραγώγηση.
Τελικά πιστεύετε ότι τα παιδιά λαμβάνουν τα μηνύματα που θέλουν να τους περάσουν οι συγγραφείς;
Προσωπικά δεν γράφω «για να περάσω μηνύματα» και πιστεύω ότι και οι περισσότεροι συνειδητοποιημένοι συγγραφείς δεν έχουν τέτοια πρόθεση. Η αναγνωστική εμπειρία είναι προσωπική υπόθεση και δεν κατηγοριοποιείται αλλά ούτε περιγράφεται εύκολα. Αν αυτό που γράφουμε αγγίζει τις καρδιές, ευαισθητοποιεί τις συνειδήσεις, ενεργοποιεί τις αισθήσεις και το νου των αναγνωστών, το αποτέλεσμα καταγράφεται πρώτα απ’ όλα στη δική τους εξέλιξη. Στην προσωπική μου επαφή με τους αναγνώστες των βιβλίων μου, μικρούς και μεγάλους, αυτό που κυριαρχεί είναι η συγκίνηση που συνδέεται με το μοίρασμα των ίδιων συναισθημάτων, αξιών, νοημάτων. Η ομορφιά και οι δονήσεις της ανθρώπινης επαφής. Αν οι σπόροι που ρίχνεις βρίσκουν εύφορο έδαφος να ριζώσουν, το συναισθάνεσαι αμέσως. Και αυτό είναι η ανταμοιβή σου: ότι επικοινώνησες την αλήθεια σου και τη μοιράστηκες με τους συνανθρώπους σου ελεύθερα και με αγάπη.
Ποια ήταν η αφορμή για τη συγγραφή του βιβλίου «Πειρατίνα Ίωση κατά Σωματόκαστρου»;
Η αφορμή για να γράψω αυτό το κείμενο ήταν όλα όσα ζούμε και υποφέρουμε στις οικογένειες και στα σχολεία μας -τα τελευταία χρόνια εν μέσω πανδημίας ακόμη πιο έντονα- εξαιτίας των ιώσεων. Θέλησα να «ξορκίσω» το κακό και την ταλαιπωρία, με ένα κείμενο έμμετρο, χαρούμενο, ψυχαγωγικό, μιλώντας εμμέσως πλην σαφώς και για την σωστή πρόληψη και αγωγή υγείας, με τρόπο ολιστικό. Μέσα από το κείμενο του βιβλίου προκύπτει ότι η άμυνά μας απέναντι στις ιώσεις -αλλά και σε ένα συμβολικό επίπεδο σε όποια δυσκολία και αναποδιά στη ζωή- είναι πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζει ολόπλευρη κινητοποίηση του σώματος, του πνεύματος και της ψυχής.
Έχει ενδιαφέρον ότι έχουμε να κάνουμε με ένα έμμετρο κείμενο. Οφείλεται στο ότι γράφετε και ποίηση ή έχετε διαπιστώσει ότι είναι κάτι που κεντρίζει περισσότερο το ενδιαφέρον των παιδιών;
Ισχύουν και τα δύο. Για τα μικρότερα παιδιά ο έμμετρος λόγος είναι αγαπημένη συνήθεια της καθημερινότητάς τους. Τους αρέσει πολύ να απομνημονεύουν ποιήματα και να τραγουδούν. Επιπλέον, θεωρώ ότι η ποίηση δεν έχει τη θέση που της αξίζει στα σχολεία μας και στη ζωή μας και προσπαθώ να την εισάγω στη σχολική καθημερινότητα όσο πιο συχνά μπορώ. Τέλος, το βιβλίο είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να μπορεί να δραματοποιηθεί, να παρουσιαστεί θεατρικά και να εμπνεύσει παιχνίδια και δραστηριότητες που θα συμβάλλουν δημιουργικά στην ευόδωση των στόχων του.
Τι ακριβώς θέλετε να μεταδώσετε στα παιδιά με αυτό το βιβλίο;
Όλα όσα θεωρούμε αυτονόητα σε αυτές τις περιπτώσεις, αλλά ίσως και να μην είναι. Και όχι μόνο στα παιδιά αλλά και στους μεγάλους. Κάνουμε ασφαλώς ό,τι πρέπει για να θεραπευθούμε σύμφωνα με τις οδηγίες των γιατρών, αλλά προσπαθούμε παράλληλα να μη χάσουμε την υπομονή, την ψυχραιμία και την αισιοδοξία μας. Εδώ θα βοηθήσουν οι δικοί μας άνθρωποι που στέκονται σύμμαχοι στο πλευρό μας, όλα όσα αγαπάμε και μας δυναμώνουν την περίοδο της ανάρρωσης, όπως ένα αγαπημένο βιβλίο και παιχνίδι, ένα αστείο από τους φίλους, η αμείωτη ελπίδα μας ότι όλα θα πάνε καλά. Ο καλός ύπνος και η σωστή διατροφή, οι χυμοί και τα μυρωδάτα ροφήματα από τα βότανα – θησαυρούς που μας παρέχει η φύση. Και βέβαια δεν ξεχνάμε ότι, όσο είμαστε άρρωστοι, προστατεύουμε τους γύρω μας, παίρνοντας τα απαραίτητα μέτρα, καθώς και ότι όταν γίνουμε καλά η υγιεινή διατροφή και η σωματική άσκηση μας διατηρούν υγιείς και δυνατούς και δρουν προληπτικά, ως ασπίδα προστασίας απέναντι σε κάθε κίνδυνο. Το βιβλίο αυτό στοχεύει να αποτελέσει, εκτός από παρηγοριά και ψυχαγωγία στο προσκέφαλο κάθε παιδιού και ένα χρήσιμο εργαλείο γνώσης και εμψύχωσης στα χέρια των γονιών, των εκπαιδευτικών και όλων όσων φροντίζουν παιδιά.
Και για το τέλος, ποια η σχέση σας με τα νότια προάστια;
Σχέση ζωής. Κατοικώ από τότε που γεννήθηκα στη Νέα Σμύρνη, καθώς έχω καταγωγή από τον Πόντο και οι παππούδες μου ήταν από τους πρώτους πρόσφυγες – οικιστές της. Στο Παλαιό Φάληρο είναι το πατρικό του άντρα μου, καθώς κι εκείνοι ήρθαν πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη και την Ίμβρο. Στα νότια προάστια βρίσκονται οι εργασίες μας, οι περισσότερες φιλίες μας, τα νεανικά μας στέκια. Πλάι στη θάλασσα πολλές από τις αναμνήσεις μας, οι βόλτες μας. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου πουθενά αλλού στην Αττική εκτός από τα νότια προάστια.
Η Εύη Τσιτιρίδου – Χριστοφορίδου διατηρεί προσωπικό ιστολόγιο, όπου αποτυπώνει αποστάγματα της συγγραφικής και εκπαιδευτικής της δραστηριότητας.
Facebook
Το βιβλίο «Πειρατίνα Ίωση κατά Σωματόκαστρου» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Υδροπλάνο
Εικονογράφηση: Αποστόλης Ιωάννου