Στο Manetaki Language School η Ειδική Αγωγή μιλάει πολλές γλώσσες
Η Ειδική Παιδαγωγός του Κέντρου Ξενόγλωσσης Εκπαίδευσης, Γιώτα Αθανασιάδου, απαντά στις απορίες κάθε γονιού για τις μαθησιακές δυσκολίες.
- 16/03/2019
Στο Manetaki Language School δεν αγαπούν πολύ μόνο τις ξένες γλώσσες. Αγαπούν πάνω από όλα τα ίδια τα παιδιά. Η προσφορά, οι καινοτομίες και η παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους τους μαθητές είναι θαρρείς γραμμένα στο DNA αυτού του σχολείου. Είναι άλλωστε όλα τους στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη στάση ζωής της Αννίτας Μανετάκη, ιδρυτικού στελέχους, συνιδιοκτήτριας και Διευθύντριας Σπουδών του.
«Αγκαλιάζουμε τη διαφορετικότητα και πιστεύουμε ότι μπορεί να μην έχουν όλα τα παιδιά τον ίδιο τρόπο για να μάθουν, αλλά όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στη μάθηση. Και είμαστε εδώ για να τα βοηθήσουμε, καλύπτοντας όλες τις διαφορετικές ανάγκες» λέει η Αννίτα Μανετάκη. «Θεωρούμε αδιανόητο ο σύγχρονος εκπαιδευτικός να μην έχει κάποιες βασικές γνώσεις σε ό,τι αφορά τη διαφοροποιημένη διδασκαλία. Γι’ αυτόν τον λόγο, όλα αυτά τα χρόνια επιδοτούμε την επιμόρφωση του προσωπικού μας. Συμμετέχουμε σε σεμινάρια εκτός έδρας και διοργανώνουμε in-house seminars. Τον Φεβρουάριο τον αφιερώσαμε στην επιμόρφωση των καθηγητών, με εισηγήτρια την Ειδική Παιδαγωγό Γιώτα Αθανασιάδου, που έχουμε πια τη χαρά να είναι εκείνη που έχει την επιστασία των Μαθησιακών Δυσκολιών στο σχολείο μας. Όλα αυτά τα κάνουμε γιατί είναι σημαντικό κάθε καθηγητής να είναι ικανός να εντοπίσει εγκαίρως μία δυσκολία ή μία αδυναμία σε έναν μαθητή. Έτσι, θα μπορέσουμε και να παρέμβουμε εγκαίρως. Άλλωστε, προσφέρουμε ούτως ή άλλως στους αδύναμους μαθητές μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας, δηλαδή μαθήματα όπου, πέρα από την τάξη, βλέπουμε ένα παιδί μόνο του και ασχολούμαστε με τις συγκεκριμένες αδυναμίες του. Αυτή είναι μια διαχρονική παροχή του σχολείου μας».
Τι σημαίνει όμως «αδυναμία» όταν μιλάμε για τις επιδόσεις ενός παιδιού; Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που θα πρέπει να κινητοποιήσουν έναν παιδαγωγό, αλλά και τους ίδιους τους γονείς του μαθητή; Και πώς αντιμετωπίζονται οι μαθησιακές δυσκολίες στο Manetaki Language School; Σε αυτές και άλλες απορίες μάς απάντησε η Γιώτα Αθανασιάδου, απόφοιτη του τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Ε.Κ.Π.Α, με μεταπτυχιακό στην Ειδική Αγωγή και τις Διαταραχές Γραπτού και Προφορικού Λόγου και υποψήφια διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στην Ειδική Αγωγή.
Η Ειδική Παιδαγωγός του Manetaki Language School, Γιώτα Αθανασιάδου
Τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες;
«Είναι σημαντικό να τονίσουμε τη διαφορά των μαθησιακών δυσκολιών από τη δυσκολία μάθησης. Δυσκολία Μάθησης έχουμε όταν ένα παιδάκι δυσκολεύεται σε ένα μάθημα, κάτι το οποίο όμως δεν οφείλεται σε κάποια διαταραχή και μπορεί να επιλυθεί ευκολότερα με τις κατάλληλες παροχές. Δεν υπάρχει δηλαδή κάποιος παράγοντας που να επιβαρύνει το παιδί, έτσι ώστε να απαιτείται κάποια παρέμβαση ή άλλος τρόπος διδασκαλίας. Ίσως λόγω των προσωπικών του χαρακτηριστικών να χρειάζεται λίγο περισσότερο χρόνο. Μπορεί για παράδειγμα το οικογενειακό του περιβάλλον να είναι δυσμενές και να μην μπορεί να μελετήσει όσο θα ήθελε. Όλα αυτά εντάσσονται στις δυσκολίες μάθησης και δεν έχουν καμία σχέση με τις μαθησιακές δυσκολίες».
«Οι μαθησιακές δυσκολίες, από την άλλη, οφείλονται σε κάτι πολύ συγκεκριμένο. Αποτελούν μια δυσκολία σε έναν συγκεκριμένο τομέα. Έχουμε τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, όπως η διαταραχή της ανάγνωσης (δυσλεξία), η διαταραχή της γραπτής έκφρασης, η διαταραχή των μαθηματικών, και η μαθησιακή δυσκολία μη προσδιοριζόμενη αλλιώς, η οποία έχει να κάνει με το ότι το παιδί συναντά δυσκολία σε διάφορους τομείς, ωστόσο αυτές οι δυσκολίες δεν είναι τόσες ώστε να δώσουμε σε αυτές κάποιον άλλο τίτλο».
«Επίσης, έχουμε τις Γενικές Μαθησιακές Δυσκολίες. Εκεί μιλάμε για μια δυσκολία σε όλο το φάσμα της καθημερινότητας του μαθητή, όπως για παράδειγμα οι διαταραχές αυτιστικού φάσματος και η διαταραχή ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Τέλος, έχουμε τη νοητική καθυστέρηση που επίσης εντάσσεται στις γενικές μαθησιακές δυσκολίες και επηρεάζει όλο το φάσμα της μαθησιακής διαδικασίας. Και υπάρχουν οι διαταραχές που μπορεί να αφορούν αισθητηριακά ελλείμματα, όπως η κώφωση ή η τύφλωση, που έχουν κι εκείνες τον αντίκτυπό τους στη μαθησιακή πορεία ενός παιδιού».
Πώς ένας γονιός μπορεί να καταλάβει ότι το παιδί του χρειάζεται επιπλέον βοήθεια; Ποια είναι τα σημάδια που θα πρέπει να τον κινητοποιήσουν;
«Μπαίνοντας στο Δημοτικό, το παιδί μπορεί να δυσκολεύεται λίγο παραπάνω από τα υπόλοιπα της ηλικίας του. Μπορεί π.χ. να μη διαβάζει σωστά. Δεν μιλάμε βεβαίως για μια απλή δυσκολία, αλλά για μια δυσκολία σημαντικά μεγαλύτερη σε σχέση με των παιδιών της ίδιας ηλικίας. Ούτως ή άλλως, επειδή κάθε παιδί πρέπει να πάρει τον χρόνο του και σίγουρα το καθένα έχει τον δικό του ρυθμό, οι επίσημες διαγνώσεις γίνονται από την ηλικία των 7 και όχι από την Α’ Δημοτικού. Μπορεί λοιπόν να διακρίνουμε δυσκολίες στην ανάγνωση, στα μαθηματικά, ή ακόμα και στην έκφραση, δηλαδή στον προφορικό λόγο – να μην υπάρχει πλούσιο λεξιλόγιο για παράδειγμα. Αυτά είναι σημάδια που θα πρέπει να μας θέσουν σε επιφυλακή».
Πώς αντιμετωπίζει ένας γονιός την ενημέρωσή του σχετικά με κάποιο μαθησιακό πρόβλημα του παιδιού του;
«Αρχικά, κάθε γονιός που του ανακοινώνεις ότι το παιδί του δυσκολεύεται λίγο περισσότερο σε κάποιο μάθημα, τρομάζει. Αυτή είναι η συνήθης αρχική αντίδραση. Πολλοί αρνούνται να δουν το πρόβλημα. Νιώθουν κι εκείνοι ένα άγχος και μια ματαίωση. Καθώς όμως περνά ο καιρός και κερδίζουμε την εμπιστοσύνη τους, οι γονείς γίνονται οι βασικοί μας συνεργάτες. Γιατί είναι πολύ σημαντικό να συνεργαζόμαστε. Αυτό που κάνουμε εδώ να πηγαίνει μετά και στο σπίτι. Πρέπει η αντιμετώπιση να είναι κι εκεί αντίστοιχη, ώστε το παιδί να παίρνει τα ίδια ερεθίσματα από δύο διόδους και πραγματικά να βοηθιέται».
«Οι περισσότεροι γονείς, πάντως, νιώθουν ευγνώμονες και, τελικά, ανακουφισμένοι. Εκτιμούν το γεγονός ότι μέσα από το γκρουπ διακρίνουμε πως ίσως το παιδί τους χρειάζεται μια επιπλέον στήριξη και το καλούμε να έρθει να βελτιώσουμε την αδυναμία του. Έτσι, δεν αφήνουμε να δημιουργούνται κενά. Γιατί, αν εγκαίρως αναγνωρίσεις και αντιμετωπίσεις το πρόβλημα, προστατεύεις το παιδί για το μέλλον. Το θωρακίζεις. Είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη παρέμβαση».
Πώς νιώθει ένας μαθητής όταν του ανακοινώνεται πως ίσως χρειάζεται μια έξτρα βοήθεια μέσω της ενισχυτικής διδασκαλίας;
«Οι μαθητές, είτε μιλάμε για την ενισχυτική διδασκαλία σε παιδιά που μπορεί να αντιμετωπίζουν κάποια δυσκολία μάθησης, είτε αναφερόμαστε στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών, είναι πιο εύκολη υπόθεση. Έχουμε καλλιεργήσει ένα τέτοιο κλίμα μαζί τους που αναγνωρίζουν και μόνοι τους ότι κάπου μπορεί να έχουν μείνει πιο πίσω και ζητάνε τη βοήθειά μας. Οπότε από κοινού καταλήγουμε στην απόφαση ότι είναι καλύτερο να γίνουν και κάποια μαθήματα πιο στοχευμένα, ώστε να καλυφθούν οι αδυναμίες και να είναι και πάλι ο μαθητής στο ίδιο επίπεδο με την τάξη του. Έτσι, και το ίδιο το παιδί βλέπει τα επιπλέον μαθήματα ως λύση σε ένα πρόβλημα που το βαραίνει και επιστρέφει πια στην τάξη με άλλη αυτοπεποίθηση».
Μπορούν παιδιά με γενικές μαθησιακές δυσκολίες να φοιτήσουν στο Manetaki Language School;
«Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν γενικές μαθησιακές δυσκολίες φυσικά και μπορούν να έρθουν στο σχολείο μας. Έχουμε μαθητές στο φάσμα του αυτισμού -πρόκειται βέβαια για παιδιά υψηλής λειτουργικότητας, που μπορούν να διδαχθούν αγγλικά. Αυτός είναι ο μόνος παράγοντας που μας ενδιαφέρει: Τα παιδιά, λειτουργικά μιλώντας, να μπορούν να ενταχθούν σ ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα».
«Όλα αυτά τα παιδιά μπορούν να βγουν από εδώ ξέροντας ξένες γλώσσες . Όλα αυτά τα παιδιά μπορούν να τα καταφέρουν, σε αυτό είμαστε κάθετοι. Στο Manetaki Language School πιστεύουμε ακράδαντα πως οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες και τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού μαθαίνουν με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό χρόνο, αλλά μπορούν να φτάσουν στο ίδιο επίπεδο με τους μαθητές τυπικής μάθησης. Δουλεύοντας μέσα από εξατομεικευμένα στοχευμένο μάθημα, τελικά φτάνουν στο ίδιο επίπεδο με τους υπόλοιπους μαθητές. Και βεβαίως παίρνουν τα πτυχία τους!».
Ποια είναι η μέθοδος διδασκαλίας;
«Δίνουμε έμφαση στις πολυαισθητηριακές μεθόδους. Το παιδί μαθαίνει μέσα από πολλές διόδους, μέσα από την ακοή, την αφή, την οπτική δίοδο. Συνδυάζουμε δηλαδή πάρα πολλούς τρόπους με τους οποίους θα γίνει η πρόσληψη της πληροφορίας ώστε ο μαθητής να μπορέσει σιγά σιγά να την κατακτήσει. Είναι γεγονός πως ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες θέλει συνήθως λίγο παραπάνω χρόνο για να κατακτήσει αυτό που του διδάσκουμε. Βγαίνουμε λοιπόν έξω, φέρνουμε αντικείμενα από το σπίτι, δείχνουμε πράγματα στον διαδραστικό πίνακα. Ακόμα και τα ίδια τα βιβλία μας, που έχουν διαδραστικό υλικό, βοηθούν τα παιδιά να καταλάβουν πιο εύκολα την πληροφορία. Τη βλέπουν, την ακούνε, την αγγίζουν – για παράδειγμα σήμερα είχαμε φέρει στο μάθημα πραγματικά φρούτα. Με όλους αυτούς τους τρόπους και μέσα από επανάληψη και διαρκή υπενθύμιση, φτάνουμε στο ίδιο επίπεδο με τους υπόλοιπους μαθητές, που μπορεί να έχουν κατακτήσει αυτήν την πληροφορία πιο γρήγορα».
Το παιδί μου έχει μαθησιακές δυσκολίες. Και τώρα τι;
Σε αυτήν την ερώτηση την απάντηση έρχεται να δώσει η ίδια η Αννίτα Μανετάκη: «Προσωπικά, έχω δει μια τεράστια πρόοδο στο πώς αντιμετωπίζονται οι μαθησιακές δυσκολίες. Παλιότερα ήταν ένα μεγάλο ταμπού. Ο κόσμος όμως σήμερα ενημερώνεται και το έχει πλέον απομυθοποιήσει. Καταλαβαίνει ότι δεν είναι κάτι τρομερό. Αν το καλοσκεφθούμε, όλοι μας κάπου δυσκολευόμαστε. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην υστερεί σε κάποιον τομέα. Σε όλους μας κάποιες δεξιότητες είναι πιο ανεπτυγμένες από κάποιες άλλες, όπως ακριβώς συμβαίνει και σε αυτά τα παιδιά. Είναι γεγονός πάντως πως οι μαθησιακές δυσκολίες υπήρχαν πάντα. Απλώς στο παρελθόν βάζαμε ετικέτες στα παιδιά. Λέγαμε “ο τάδε είναι τεμπέλης”. Καλούσε ο καθηγητής τον γονιό, του έλεγε ότι το παιδί δεν τα πηγαίνει καλά, και απαντούσε ο γονιός “Μα είναι τεμπέλης, δεν ασχολείται καθόλου”. Σε άλλο παιδί η ετικέτα ήταν “αφηρημένος”. “Είναι αφηρημένος. Δεν προσέχει, όλη μέρα ονειρεύεται”. Ε, ακριβώς τα ίδια πράγματα έχουμε και τώρα, μόνο που τώρα γνωρίζουμε πια ότι δεν υπάρχουν τεμπέληδες, δεν υπάρχουν αφηρημένοι και δεν υπάρχουν παιδιά που δεν αγαπούν την μάθηση. Υπάρχει από πίσω μία αιτία. Ο τεμπέλης είναι ένα παιδί που έχει προσπαθήσει ξανά και ξανά – αλλά εμείς δεν βλέπουμε αυτήν την προσπάθεια γιατί δεν έχει αποτέλεσμα. Οπότε κάποια στιγμή παραιτείται γιατί πολύ απλά δεν βλέπει κι ο ίδιος την προσπάθειά του να ανταμείβεται. Ο αφηρημένος, από την άλλη, έχει Διάσπαση Προσοχής. Δεν ονειρεύεται, απλώς δεν μπορεί να συγκεντρωθεί. Δεν το κάνει επίτηδες! Όλα αυτά έχουν μία εξήγηση και από τη στιγμή που τα αναγνωρίζουμε και ξέρουμε τι είναι, μπορούμε και να τα αντιμετωπίσουμε. Όχι απαξιωτικά, αλλά με αγάπη, με ενθάρρυνση, με ψυχολογική υποστήριξη, ώστε να ανεβάσουμε την αυτοεκτίμηση του ίδιου του παιδιού και φυσικά με τη σωστή μέθοδο διδασκαλίας να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Και, κλείνοντας, θέλω να τονίσω ότι ως σχολείο σεβόμαστε πάρα πολύ τα ευαίσθητα αυτά προσωπικά δεδομένα σχετικά με τους μαθητές μας που ζητάμε από τους γονείς να μας εμπιστευθούν, τηρώντας κατά γράμμα τους κανονισμούς προστασίας δεδομένων. Είναι ουσιώδες να ξέρουν οι γονείς ότι -και σε αυτό το κομμάτι- μπορούν να μας εμπιστευθούν απόλυτα».
«Μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε». Αν μία φράση θα μπορούσε να συνοψίσει ολόκληρη τη συζήτηση για τις μαθησιακές δυσκολίες, θα ήταν ακριβώς αυτή. Ότι οι μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι ένας ελέφαντας στο δωμάτιο που πρέπει να κάνουμε πως δεν βλέπουμε. Είναι η αφορμή ώστε γονείς και εκπαιδευτικοί να συνεργαστούν με έναν κοινό αλλά υπέροχο και απολύτως εφικτό στόχο: Να δώσουν σε κάθε μαθητή την ευκαιρία να ζήσει αυτό που εξ ορισμού δικαιούται, τη χαρά της μάθησης, η οποία είναι άλλωστε και η κινητήριος δύναμη πίσω από οτιδήποτε συμβαίνει στο Manetaki Language School.
