Από πού προέρχεται η λέξη «Καραντίνα»: Η σχέση της με την επιδημία της πανούκλας
Τον τελευταίο καιρό διαβάζουμε -και χρησιμοποιούμε- συνεχώς τη λέξη «καραντίνα». Στην πραγματικότητα η λέξη έχει τις ρίζες της στον Ύστερο Μεσαίωνα και στην επιδημία της «Μαύρης Πανώλης».
- 15/03/2020
Η «καραντίνα» έχει για τα καλά μπει στο καθημερινό μας λεξιλόγιο. Από πού προέρχεται όμως και πώς ξεκίνησε η χρήση της;
Η λέξη «καραντίνα» σημαίνει τον κοινωνικό περιορισμό, την αποφυγή ή απομόνωση κάποιου ενώ ο όρος χρησιμοποιείται συνήθως ως συνώνυμο με την ιατρική απομόνωση.
Σύμφωνα με το ιατρικό λεξικό, ως «καραντίνα» αναφέρεται:
1. Η περίοδος κατά την οποία απαγορεύεται η ελεύθερη είσοδος σε μια χώρα σε ανθρώπους, ζώα, φυτά ή γεωργικά προϊόντα για να περιοριστεί η μετάδοση δυνητικά λοιμωδών νόσων.
2. Η περίοδος επιβεβλημένης απομόνωσης από την υπόλοιπη κοινωνία για να προληφθεί η μετάδοση μιας μεταδοτικής νόσου. Η καραντίνα τυπικά χρησιμοποιείται για να απομονωθούν μόνο εκείνοι οι άνθρωποι, τα ζώα ή τα φυτά που θεωρείται ότι αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για την υγεία του πληθυσμού. Η διάρκεια της επιβεβλημένης απομόνωσης κανονικά ισοδυναμεί με τη μεγαλύτερη γνωστή περίοδο επώασης της νόσου.
Στην πραγματικότητα, η λέξη καραντίνα προέρχεται από το ιταλικό «quarantina giorni», δηλαδή «σαράντα μέρες» και αναφέρεται στο χρονικό διάστημα των σαράντα ημερών, κατά το οποίο τα βενετικά πλοία που έρχονταν από χώρες που είχαν πανούκλα, παρέμεναν σε καραντίνα στ’ ανοιχτά, πριν πλησιάσουν τη Βενετία. Κατ΄ άλλους, η φράση προέρχεται από το γαλλικό «une quarantaine de jours», που επίσης σημαίνει «σαράντα μέρες».
Για να μειώσουν τον κίνδυνο μετάδοσης της πανώλης, όλα τα καράβια από το 1347 και μετά απομονώνονταν για 40 μέρες.
Ο «Ιατρός της Ρώμης» είναι χαλκογραφία του 1656. Η ενδυμασία που απεικονίζεται χρησίμευε κατά την άποψη των ιατρών της εποχής στην προστασία από την επιδημία. Η μάσκα, που αποτελούσε και το σήμα κατατεθέν των θεραπευτών της χολέρας, είχε τη μορφή πτηνού. Στο ράμφος της μάσκας τοποθετούσαν αρωματικά βότανα, όπως μέντα, γαρύφαλλο, μύρο, ροδοπέταλα και λάβδανο. Ο κόσμος τότε πίστευε ότι η ασθένεια μεταφερόταν με τον αέρα και η μάσκα χρησίμευε για την προστασία του γιατρού. Μία από τις θεωρίες των γιατρών ήταν ότι η ασθένεια προερχόταν από τα πουλιά και αν φορούσε τη μάσκα, η μόλυνση θα μεταφερόταν στα ρούχα και δεν θα άγγιζε τον ίδιο.
Πηγές:
https://www.iatronet.gr/iatriko-lexiko/karantina.html
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%B7_%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%8E%CE%BB%CE%B7
https://el.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%B1
https://en.wikipedia.org/wiki/Quarantine
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CF%8E%CE%BB%CE%B7