Ποιος φταίει για τα βοθρολύματα στον Άλιμο
Ο δήμος Αλίμου αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με το αποχετευτικό δίκτυο, το οποίο σε περιπτώσεις έντονων καιρικών φαινομένων προκαλεί υπερχειλίσεις, δυσοσμία και κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Ωστόσο, η πολυπόθητη λύση, με έργα υποδομής και ελέγχους, φαίνεται πως θα χρειαστεί χρόνια.
- 31/12/2024
Η μέση τιμή του τετραγωνικού μέτρου στον Άλιμο είναι στα 3.930 ευρώ, όπως μπορούμε να δούμε στη Χρυσή Ευκαιρία. Είναι κατά 11% αυξημένη συγκριτικά με εκείνη του 2023 και το πικ εντοπίζεται στην περιοχή Κεφαλλήνων. Είναι στα 8.578 ευρώ. Στην περιοχή Κυθηρίων-Πανί είναι στα 7.317 ευρώ το τετραγωνικό.
Όσο πλησιάζεις κοντά στη διασταύρωση της Αλίμου με τη Λεωφόρο Ποσειδώνος (γνωστή ως παραλιακή και εσχάτως ως Αθηναϊκή Ριβιέρα), υπάρχει μια πτώση στην τιμή και μια αύξηση στην ενοχλητική δυσοσμία. Είναι ό,τι ‘βγαίνει’ από το απαρχαιωμένο αποχετευτικό δίκτυο του Δήμου. Ένα πρόβλημα που είναι γνωστό τουλάχιστον τον τελευταίο μισό αιώνα κι επειδή δεν έχουν γίνει τα ελάχιστα -όσο μάλλον τα δέοντα-, επιδεινώνεται διαρκώς.
Έτσι, είδαμε πάλι πρόσφατα να γεμίζουν οι δρόμοι, τα ισόγεια και τα υπόγεια με ό,τι θα έπρεπε να έχει μείνει στις αποχετεύσεις, τα γνωστά ως «βοθρολύματα». H προηγούμενη φορά ήταν τον Αύγουστο.
Το αποχετευτικό σύστημα του Αλίμου δημιουργήθηκε το ‘70, ενώ η πρώτη υπερχείλιση στην περιοχή της Λεωφόρου Ποσειδώνος αναφέρθηκε το 2000.
Ο δήμαρχος Αλίμου, Ανδρέας Κονδύλης έθεσε εαυτόν στις υπηρεσίες των media, προσπαθώντας να εξηγήσει τα ανεξήγητα, κατηγορία στην οποία εντάσσονται όλα τα γνωστά διαχρονικά προβλήματα που δεν τακτοποιούνται.
«Αφορά το αποχετευτικό δίκτυο της ΕΥΔΑΠ. Τι συμβαίνει; Έχει μια μικρή, αλλά σταθερή διαρροή ο κεντρικός αγωγός της αποχέτευσης που βρίσκεται κάτω από τη Λεωφόρο Ποσειδώνος και πηγαίνει από τη Βάρκιζα προς την Ψυτάλλεια. Με τα χρόνια έχει ποτίσει το υπέδαφος. Έχουμε ανοίξει ώστε να δούμε τι συμβαίνει και έχουμε δει μια λάσπη, μια βαθιά ρύπανση του υπεδάφους. Πώς λειτουργεί όμως, το πρόβλημα. Ανοίγει το καπάκι της αποχέτευσης, γεμίζει με λύματα όλο το οδόστρωμα, όλη η περιοχή. Τα λύματα πώς φεύγουν; Πέφτουν μέσα στις σχάρες ομβρίων και φεύγουν μέσω αυτών προς τη θάλασσα. Αυτό σημαίνει ότι όλο το δίκτυο ομβρίων γέμισε με λύματα και έμειναν τα υπολείμματα. Όταν τελειώνει η βροχή και στεγνώνει το υπέδαφος, δημιουργείται μια λάσπη στο δίκτυο των ομβρίων που βγάζουν τη δυσοσμία».
Το πρόβλημα είναι γνωστό για μισό αιώνα, διάστημα κατά το οποίο διαμαρτύρεται ο δήμος Αλίμου, σύμφωνα με τον κύριο Κονδύλη. Ωστόσο «μόλις φέτος, η νέα διοίκηση της ΕΥΔΑΠ παραδέχθηκε ότι πρέπει να λάβει δράση. Έχει ήδη αναθέσει την εκπόνηση μελέτης για το τεχνικό έργο που θα λύσει το πρόβλημα. Με καθυστέρηση δεκαετιών μεν, αλλά πάλι καλά που βρέθηκε μια διοίκηση, κάποιοι καινούργιοι άνθρωποι στην ΕΥΔΑΠ που συμφώνησαν πως πρέπει να λυθεί το πρόβλημα».
Τι λέει η ΕΥΔΑΠ για όσα συμβαίνουν στον Άλιμο
Επειδή όλοι ζούμε στην Ελλάδα, υπάρχει η υποψία πως μέχρι να γίνει η μελέτη και να εκτελεστούν τα έργα, θα περάσουν αμέτρητα χρόνια. Ο δήμαρχος του Αλίμου εξήγησε ότι θα χρειαστούν σχεδόν δυο χρόνια από σήμερα.
Σε ανακοίνωσή της, η ΕΥΔΑΠ διευκρίνισε ότι «για το πλημμυρικό φαινόμενο στη συμβολή Κανάρη με τη Λεωφόρο Ποσειδώνος, η Εταιρεία Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως Πρωτευούσης δεν έχει καμία αρμοδιότητα για τα όμβρια ύδατα. Ωστόσο, το δίκτυο αποχέτευσης υπερφορτώνεται σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης με αποτέλεσμα να ανοίγει το καπάκι του δικτύου αποχέτευσης στο συγκεκριμένο σημείο. Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι ότι από την Βάρκιζα έως τον Άλιμο έχουν γίνει παράνομες συνδέσεις ομβρίων από ιδιώτες στον αγωγό αποχέτευσης, για τις οποίες η ΕΥΔΑΠ λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα σύμφωνα με τον Κανονισμό Λειτουργίας της, τα οποία μπορεί να φτάσουν έως και την διακοπή υδροδότησης ακινήτου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΥΔΑΠ υπάρχουν 7.000 ακίνητα στην περιοχή που έχουν κάνει παράνομη διοχέτευση ομβρίων στην αποχέτευση, αυξάνοντας σημαντικά τον όγκο των εισροών στο δίκτυο αποχέτευσης όταν βρέχει. Το πρόβλημα δε, διογκώνεται υπέρμετρα στις έντονες βροχοπτώσεις».
Αναφέρεται ότι η κινητοποίηση ήταν άμεση, ώστε να αποκατασταθεί η ομαλή λειτουργία του συστήματος και να καθαριστεί με εκπλύσεις το σημείο. Τονίζεται και ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2025 θα ολοκληρωθεί η μελέτη που άρχισε το 2023 «για την κατασκευή ανακουφιστικού αγωγού στην περιοχή». Θα προηγηθεί ανάθεση. Άρα το έργο δεν αναμένεται να γίνει έως το 2026.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θοδωρής Σκυλακάκης ανακοίνωσε σε τηλεοπτική του εμφάνιση ότι «ένα μικρό έργο στην περιοχή που θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025 με αρχές του 2026, αφορά την κατασκευή ενός νέου αγωγού παράλληλου με τον υπάρχοντα. Παράλληλα, δρομολογείται ένα μεγαλύτερο έργο για έναν αγωγό που θα κινείται παράλληλα με την Αθηναϊκή Ριβιέρα».
Τι εννοεί η ΕΥΔΑΠ με τις «παράνομες συνδέσεις ομβρίων υδάτων»
Ούτως ή άλλως ένα δίκτυο λυμάτων κατασκευαστικά δεν ‘αντέχει’ τη διαχείριση μεγάλων ποσοτήτων ομβρίων υδάτων. Αυξάνεται η πίεση στις αντλίες και τα συστήματα επεξεργασίας, προκύπτουν βλάβες και μείωση της αποτελεσματικότητας, πέρα από υπερχειλίσεις και πλημμύρες.
Δεδομένου ότι το αποχετευτικό δίκτυο του Αλίμου είναι απαρχαιωμένο (κατασκευάστηκε το ‘70) και υπερφορτωμένο -σχεδιάστηκε για να εξυπηρετεί συγκεκριμένο αριθμό πολιτών που τώρα έχουν αυξηθεί κατακόρυφα-, δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί στις έντονες βροχοπτώσεις.
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι δεν έχουν δοθεί χρήματα για έργα βελτίωσης, παρά τη γνωστή φύση του προβλήματος εδώ και δεκαετίες. Τώρα, όπως αναφέρει η ΕΥΔΑΠ, απαιτούνται συνδυασμένες λύσεις, όπως η κατασκευή νέων αγωγών, η αποτροπή των παράνομων συνδέσεων και η συνολική αναβάθμιση των υποδομών. Δεσμεύτηκε να προχωρήσει σε συνεργασία με τον δήμο Αλίμου, για τη χρηματοδότηση και την υλοποίηση όσων πρέπει να γίνουν.
Διαβάσατε πως η ΕΥΔΑΠ εκτιμά ότι υπάρχουν περίπου 7.000 τέτοιες παράνομες συνδέσεις στην περιοχή «οι οποίες συμβάλλουν σημαντικά στις υπερχειλίσεις κατά τη διάρκεια βροχοπτώσεων». Θα έλεγε κανείς ότι μετά την αναγνώριση του προβλήματος, έρχεται η αντιμετώπιση του, κατ’ αρχάς με επιτόπιους ελέγχους που ωστόσο, δεν έχουν γίνει και άρα δεν έχουν επιβληθεί τα προβλεπόμενα πρόστιμα. Όπως δεν έχει γίνει έστω μια καμπάνια εκπαίδευσης. Οι καθ’ ύλην αρμόδιοι λένε πως θα γίνουν όλα τώρα. Αλλά πώς μπορεί κάποιος να συνδεθεί παράνομα με το δίκτυο λυμάτων; Είναι πρακτική που ‘εφαρμόζουν’ συμπατριώτες μας, διαχρονικά.
Χαρακτηριστικά, όπως γράφει ο Ταχυδρόμος της Μαγνησίας, το 2012 επιβλήθηκε πρόστιμο 10.000 ευρώ από τη ΔΕΥΑ Σκιάθου για παράνομη σύνδεση με τον αγωγό ομβρίων και 3.000 ευρώ για παράνομη σύνδεση ύδρευσης και αποχέτευσης.
Τo Pieria αποκάλυψε ότι το 2020 επιβλήθηκε πρόστιμο 1.500 ευρώ για παράνομη σύνδεση αποχέτευσης και 600 ευρώ για παράνομη σύνδεση ύδρευσης.
Πάντα σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουν οι αρμόδιοι, οποιαδήποτε επέμβαση στα δίκτυα και τους υδρομετρητές διώκεται ποινικά και επιβάλλεται πρόστιμο.
Για την παράνομη σύνδεση με το δίκτυο ύδρευσης είναι 300 ευρώ, για την παράνομη σύνδεση με το δίκτυο αποχέτευσης είναι 750, για παράνομη χρήση πυροσβεστικού κρουνού είναι 80 ευρώ και άλλα τόσα είναι για παραβίαση σφραγίδας ή παροχής υδρομέτρου.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων συνδέουν μη επιτρεπόμενες αποχετεύσεις (π.χ., απορροή ομβρίων υδάτων) με το σύστημα αποχέτευσης λυμάτων που είναι σχεδιασμένο μόνο για οικιακά ή βιομηχανικά λύματα, για να γλιτώσουν χρήματα ή την πολυπλοκότητα της σωστής σύνδεσης.
Η παράνομη σύνδεση γίνεται
- με κατευθείαν σύνδεση υδρορροών (από στέγες ή αυλές συνδέονται με το δίκτυο λυμάτων αντί για το κατάλληλο δίκτυο ομβρίων υδάτων),
- με παρακάμψεις και αυτοσχέδιες λύσεις (πχ κρυφές σωληνώσεις που οδηγούν τα όμβρια νερά απευθείας στο αποχετευτικό δίκτυο) και
- με σύνδεση υπόγειων αντλιών (σε περιοχές με συχνές πλημμύρες, κάποιοι επιτήδειοι εγκαθιστούν αντλίες για να αποστραγγίζουν νερά από υπόγεια ή αυλές στο δίκτυο λυμάτων).
Υπάρχουν πάντα και οι pioneers που έκαναν τις μη συμβατές συνδέσεις το πάλαι ποτέ -όταν δεν ήταν διαδεδομένη η τεχνογνωσία και δεν υπήρχε απτό πρόβλημα- και δεν τις διόρθωσαν ποτέ.
Μετά τον έλεγχο, τον εντοπισμό της παρατυπίας και το πρόστιμο, είναι υποχρεωτική η αποκατάσταση της παράνομης σύνδεσης. Όσοι δεν συμμορφώνονται ζουν την εμπειρία της διακοπής υδροδότησης. Αυτά σύμφωνα με τα ‘γραπτά’, τους κανονισμούς που υπάρχουν, αλλά δεν τηρούνται.
Πώς η ασυδοσία και η έλλειψη ελέγχων απειλεί τη δημόσια υγεία
Ο Θόδωρος Σκυλακάκης χαρακτήρισε ως υπεύθυνους του προβλήματος όσους συνδέονται παράνομα, αποκαλύπτοντας πως περίπου το 5% των κτιρίων στην Αττική έχουν παράνομες συνδέσεις. Τόνισε και ότι το κόστος για να διορθωθούν οι παρανομίες είναι τεράστιο -δεκάδες χιλιάδες ευρώ ανά κτήριο. «Άρα το πιο λογικό είναι να λύσουμε το πρόβλημα με έργα υποδομής. Ωστόσο, οι ελεγκτές δόμησης μπορούν να εντοπίσουν παρανομίες μέσα από ειδικούς ελέγχους».
Το εύλογο και αναπάντητο ερώτημα είναι τι κάνει η Πολιτεία και η ΕΥΔΑΠ για αυτό, από τη στιγμή που εγκυμονούν και πολλοί κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία, μέσω όσων φέρουν τα λύματα και με τις υπερχειλίσεις να οδηγούν στη μόλυνση της θάλασσας.
Οι πλημμύρες που περιέχουν λύματα, έχουν και παθογόνους μικροοργανισμούς, τοξικές ουσίες και άλλα ρυπογόνα στοιχεία, που μπορούν να προκαλέσουν γαστρεντερίτιδα, ηπατίτιδα, τύφο και λεπτοσπείρωση, αλλά και άσθμα ή άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις και χρόνια αναπνευστική φλεγμονή.
Στη λίστα είναι και οι δερματικές παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν οι μολύνσεις από βακτήρια και φυσικά, η εξάπλωση των τοξικών χημικών ουσιών, καθώς τα λύματα μπορεί να περιέχουν τοξικές ουσίες από βιομηχανικά απόβλητα ή/και οικιακά καθαριστικά.
Οι αλλεργικές αντιδράσεις και οι τοξικές βλάβες στο ήπαρ και τα νεφρά είναι επίσης σοβαροί κίνδυνοι. Οι επιπτώσεις στο πόσιμο νερό είναι επίσης, ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο όπως και η αναπαραγωγή εντόμων και άρα ο κίνδυνος για ελονοσία και δάγκειο πυρετό.
Τι πρέπει να κάνουν οι κάτοικοι του Αλίμου για να προστατευθούν; Να μην έρχονται σε επαφή με το μολυσμένο νερό, να φορούν γαλότσες, γάντια, μάσκες και ό,τι άλλο θα κρατήσει τα λύματα μακριά από τον οργανισμό τους και να κάνουν άμεσα καθαρισμό και απολύμανση.