Σήραγγα Ηλιούπολης: Είναι το σημαντικότερο οδικό έργο που πρέπει να γίνει στην Αθήνα;
Μιλούν στο NouPou δύο έγκριτοι συγκοινωνιολόγοι: Ο κ. Κωνσταντίνος Ζέκκος τονίζει ότι η Σήραγγα της Ηλιούπολης είναι «μαζί με ακόμα ένα-δύο οδικά έργα τα μόνα που θα έπρεπε κανείς να προωθήσει» στην Αθήνα και εξηγεί γιατί η πρόσφατη προσέγγιση για τη Σήραγγα είναι λάθος, ενώ ο κ. Θανάσης Τσιάνος λέει πως τα οδικά έργα με φόντο τη μεγάλη επένδυση στο Ελληνικό έχουν ήδη καθυστερήσει.
- 13/11/2024
Η συζήτηση περί διευκόλυνσης της κυκλοφορίας με σημαντικά έργα υποδομής δεν είναι σημερινή. Η επένδυση στο Ελληνικό και ο προβληματισμός που αυτή φέρνει για περαιτέρω κυκλοφοριακή επιβάρυνση επαναφέρουν τη συζήτηση, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν συγκεκριμένες αποφάσεις ή έστω προγραμματισμοί υλοποίησης έργων.
Ο συγκοινωνιολόγος Κωνσταντίνος Ζέκκος, μιλώντας στο NouPou, θέτει το ζήτημα της κατασκευής της Σήραγγας Ηλιούπολης ως ένα από τα βασικότερα και κομβικής σημασίας οδικά έργα για το λεκανοπέδιο της Αθήνας, τονίζοντας όμως ότι δεν θα πρέπει ο σχεδιασμός και η ενδεχόμενη υλοποίησή της να περιορίζονται μόνο στην εξυπηρέτηση του έργου στο Ελληνικό, αλλά παράλληλα και στην κάλυψη των αναγκών της πόλης ευρύτερα.
O κ. Ζέκκος αναφέρεται στα κύρια σημεία και τη διαφορετική προσέγγιση που ο ίδιος υποστηρίζει σε ό,τι αφορά τη χάραξη της Σήραγγας Ηλιούπολης και τις υπηρεσίες που αυτή θα προσφέρει. Ήδη το 1978 παρουσίασε, στο πλαίσιο ευρύτερης στρατηγικής μελέτης, συγκεκριμένες προτάσεις για συγκοινωνιακά έργα στη Μητροπολιτική Περιοχή Αθήνας, με πολλά από αυτά να έχουν υλοποιηθεί ήδη, ενώ κάποια εκκρεμούν έως σήμερα – μεταξύ αυτών και η Σήραγγα Ηλιούπολης.
«Η Σήραγγα Ηλιούπολης ένα από τα ελάχιστα έργα που θα άξιζε κανείς να προωθήσει προς υλοποίηση»
«Στο πλαίσιο μίας στρατηγικής ως προς την ιεράρχηση προτεραιοτήτων που παρουσιάστηκε το 2016 σε μία ημερίδα στον Δήμο Ηλιούπολης, είχα αναφερθεί σε μία συνολική θεώρηση του συστήματος μετακινήσεων της μητροπολιτικής Αθήνας. Από τα περίπου τριάντα έργα που είχαν αξιολογηθεί και ιεραρχηθεί, προέκυψε ότι η Σήραγγα της Ηλιούπολης είναι το σημαντικότερο που πρέπει να υλοποιηθεί στο Λεκανοπέδιο. Η Σήραγγα Ηλιούπολης μαζί με ακόμα ένα ή δύο οδικά έργα είναι τα μόνα οδικά έργα που θα έπρεπε κανείς να προωθήσει. Κατά τ’ άλλα το σύστημα μεταφορών πρέπει να βασιστεί κυρίως στα δημόσια μέσα μεταφοράς με έμφαση στο μετρό και το τραμ. Αυτές είναι κατευθύνσεις που έχουν διατυπωθεί από πλευράς μου, ήδη από το 1978 στην εργασία μου με τίτλο: “Αθήνα, συγκοινωνιακό και κυκλοφοριακό πρόβλημα – Προτάσεις για την οργάνωση του χώρου και των μετακινήσεων”. Το αντικείμενο αυτής της επιστημονικής εργασίας εμπεριείχε όλα τα έργα που υλοποιήθηκαν την τελευταία πεντηκονταετία στην Αθήνα. Η Αττική Οδός, το μετρό, ακόμα και η πρόταση για τον τραμ συμπεριλαμβανόταν σε αυτήν», αναφέρει, μιλώντας στο NouPou ο έγκριτος συγκοινωνιολόγος.
«Να εξεταστούν οι ανάγκες της Μητροπολιτικής Αθήνας και όχι αποκλειστικά του Ελληνικού»
Κατά τον κύριο Ζέκκο ένα έργο σαν τη Σήραγγα Ηλιούπολης δεν μπορεί παρά να εξεταστεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο με βάση τις ανάγκες που παρουσιάζει η Μητροπολιτική Αθήνα. «Δεν έχουμε δικαίωμα να αντιμετωπίζουμε μονόπλευρα το ζήτημα σχεδιασμού της Σήραγγας Ηλιούπολης, καθότι η κατασκευή της δεν μπορεί να σχετίζεται αποκλειστικά και μόνο με στόχο την εξυπηρέτηση του έργου στο Ελληνικό. Το έργο αυτό έχει ήδη σχεδιασθεί πρόσφατα σε μεγάλη λεπτομέρεια με βάση τις κατευθύνσεις της πρότασης που είχα υποβάλει από πλευράς μου στις εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες, η οποία προέκυψε ως προϊόν προβληματισμού για περισσότερα από 50 χρόνια. Αυτή τη στιγμή λοιπόν έχει σχηματοποιηθεί επειδή έπρεπε να ελεγχθεί από πλευράς εφικτότητας και δυνατοτήτων, οπότε έχουμε στα χέρια μας μία πολύ προχωρημένη μελέτη χάραξης. Η διαφορά αυτής της μελέτης από εκείνη που κυκλοφορεί τον τελευταίο καιρό στους διαδρόμους των πολιτικών γραφείων, είναι ότι η δεύτερη εξετάζει να ενώσει την Περιφερειακή Υμηττού με το έργο του Ελληνικού στο παλαιό αεροδρόμιο, με μία σήραγγα που θα καταλήγει λειτουργικά στο ύψος της λεωφόρου Αλίμου. Αυτό είναι πολύ μεγάλο λάθος, διότι μία τέτοια λύση απευθύνεται με τα σημερινά δεδομένα κατανομής του πληθυσμού σε πληθυσμιακή ζώνη μόλις του 16% της πληθυσμιακής ζώνης που θα μπορούσε πραγματικά να εξυπηρετηθεί αφήνοντας εκτός το υπόλοιπο 84%. Ό,τι και εάν συμβεί εντός του Ελληνικού, οι 60.000 άνθρωποι που θα δραστηριοποιούνται εκεί, δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τα εκατομμύρια των μετακινήσεων πολιτών που κινούνται καθημερινά στο Λεκανοπέδιο Αθήνας, μεγάλο μέρος των οποίων θα μπορούσε να εξυπηρετηθεί από τη σήραγγα Ηλιούπολης».
«Η Σήραγγα θα πρέπει να έχει μία διαφορετική λογική και να αντιμετωπίζεται πάντα σαν ένα υπόγειο έργο που θα συνδέει τη Βουλιαγμένης με την Περιφερειακή Υμηττού. Ωστόσο η νεότερη χάραξη επικεντρώνεται κυρίως στο να δοθεί λύση στο Ελληνικό ενώ η εναλλακτική χάραξη – την οποία υποστηρίζω εκτός από την εξυπηρέτηση του έργου του Ελληνικού επικεντρώνεται επίσης στο να δώσει διέξοδο στο εφιαλτικό κυκλοφοριακό σκηνικό της κεντρικής περιοχής της Αθήνας», συμπληρώνει ο κύριος Ζέκκος. «Αντί να συζητάμε για ένα δακτυλιοειδές σύστημα εντός του οποίου θα λειτουργεί η Σήραγγα Ηλιούπολης, συζητάμε για ένα σύστημα που θα λειτουργεί ακτινοειδώς προς το κέντρο της πόλης. Αυτή η προσέγγιση είναι προς τη λάθος κατεύθυνση. Κάτι που με βρίσκει απολύτως αντίθετο στα όσα σχεδιάζονται αυτή τη στιγμή. Προς το παρόν η κυβέρνηση επιφυλάσσεται, διακηρύσσοντας ότι δεν έχει ληφθεί απόφαση».
Επί του παρόντος, εκτός της πρότασης Ζέκκου έχει γίνει μία μελέτη στο πλαίσιο του νέου θεσμικού πλαισίου των Πρότυπων Προτάσεων για έργα υποδομών από μεγάλα εργολαβικά συγκροτήματα, η οποία κινείται στην παραπάνω νεότερη κατεύθυνση. Ταυτόχρονα έχει γίνει ακόμα μία μελέτη με τη χρηματοδότηση της Lamda. «Και οι δύο προτάσεις χαρακτηρίζονται από ακτινική λειτουργία σε συνδυασμό με απλή παράκαμψη της κεντρικής περιοχής της πόλης, χωρίς να αποβλέπουν στην εξασφάλιση της κρισιμότερης δακτυλιοειδούς λειτουργίας που αφαιρεί κυκλοφοριακή φόρτιση από το εσωτερικό της κεντρικής περιοχής. Το μείζον πρόβλημά μας είναι η αντοχή και η βιωσιμότητα της ίδιας της πόλης, όπου οι συνθήκες τείνουν να δημιουργήσουν μία κατάσταση εντελώς αφόρητη στην κεντρική περιοχή, ενώ μπορεί με την εναλλακτική διάταξη να εξυπηρετηθεί ταυτόχρονα με την εξυπηρέτηση του έργου του Ελληνικού».
Τσιάνος: «Έχουμε ήδη καθυστερήσει – Απαραίτητα τα οδικά έργα πριν λειτουργήσει το Ελληνικό»
Από την πλευρά του ο Θανάσης Τσιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, επισημαίνει στο NouPou πως παρά το γεγονός ότι στη μελέτη για το έργο της επένδυσης στο Ελληνικό έχει γίνει προσπάθεια ο Μητροπολιτικός Πόλος του Ελληνικού να εντάσσεται στο πλαίσιο της βιώσιμης κινητικότητας και να προσελκύσει τις περισσότερες μετακινήσεις με μέσα μαζικής μεταφοράς, η κυκλοφοριακή επιβάρυνση από το έργο θα είναι σημαντική. «Γι’ αυτόν τον λόγο είναι απαραίτητη έτσι όπως ορίζεται και από το ρυθμιστικό σχέδιο της Αθήνας – κάτι που ελήφθη υπόψη κατά την εκπόνηση των μελετών για το Ελληνικό – η αναβάθμιση της λεωφόρου Βουλιαγμένης με ανισόπεδους κόμβους. Κρίσιμο στοιχείο για τη μικρότερη κυκλοφοριακή επιβάρυνση του ευρύτερου οδικού δικτύου, είναι επίσης η επέκταση της Αττικής Οδού προς τη λεωφόρο Βουλιαγμένης με την κατασκευή της Σήραγγας Ηλιούπολης».
Ο κύριος Τσιάνος αναφέρει ότι δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα σε σχέση με το έργο. «Αυτό που θα πρέπει να τονίσουμε είναι ότι οποιαδήποτε έργα για την οδική αναβάθμιση της λεωφόρου Βουλιαγμένης είναι απαραίτητο να έχουν ολοκληρωθεί πριν από τη λειτουργία εγκαταστάσεων εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού. Διότι εάν δεν συμβεί αυτό, η κυκλοφοριακή επιβάρυνση θα είναι μεγάλη. Νομίζω ότι έχουμε καθυστερήσει αρκετά. Ωστόσο υπάρχουν και θέματα όπως η κλιματική κρίση που απορροφά κονδύλια, με αποτέλεσμα η διαθεσιμότητα των πόρων να αποτελεί ένα κρίσιμο ζήτημα. Θα πρέπει ωστόσο να βρεθούν ευέλικτοι τρόποι έτσι ώστε αυτά τα έργα να προχωρήσουν».
Μητσοτάκης: «Μπορούμε να δρομολογήσουμε νέες τέτοιες επενδύσεις, εφόσον κριθούν απαραίτητες»
Σε πρόσφατη παρουσία του στο συνέδριο «Reimagine Tourism in Greece», ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε αναφέρει σχετικά με τη Σήραγγα Ηλιούπολης: «Οι μελέτες οι οποίες έγιναν, πραγματοποιήθηκαν παλαιότερα, έγιναν με άλλα κυκλοφοριακά δεδομένα. Είναι δεδομένο ότι χρειαζόμαστε μια επικαιροποίηση. Δρομολογούμε μια τέτοια μελέτη, διότι πράγματι, η επένδυση η οποία γίνεται στο Ελληνικό, είναι βέβαιο ότι θα επιβαρύνει την κυκλοφορία στο νότιο μέτωπο και μπορεί αυτό να σημαίνει την ανάγκη να χρειαστούν πρόσθετες υποδομές, ως προς τα δίκτυα των δρόμων. Για παράδειγμα, η επέκταση της Αττικής Οδού προς τον νότο (Αστική Σήραγγα Ηλιούπολης), και η σύνδεσή της με τον χώρο του Ελληνικού, ενδεχομένως να είναι ένα έργο που κάποια μελέτη να μας υποδείκνυε ότι είναι πράγματι απαραίτητο. Αλλά, το Ελληνικό είναι ένα έργο μακράς πνοής, δεν ολοκληρώνεται από τη μια στιγμή στην άλλη, οπότε θεωρώ πως έχουμε ακόμα τον χρόνο ώστε να μπορούμε να δρομολογήσουμε νέες τέτοιες επενδύσεις, εφόσον αυτές κριθούν απαραίτητες».
Αθανασίου (Lamda): Έχουμε παραδώσει τη μελέτη στο υπουργείο και αναμένουμε
Σε πρόσφατη συνάντηση που είχε με δημοσιογράφους, ο Οδυσσέας Αθανασίου, διευθύνων σύμβουλος της Lamda Development, του ομίλου που επενδύει στην ανάπλαση του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού, εξέφρασε τον προβληματισμό του για το κυκλοφοριακό στην περιοχή καθώς όταν τεθεί σε λειτουργία το πρώτο τμήμα του Ελληνικού σταδιακά έως και το 2027, θα είναι σημαντικά μεγαλύτερος ο φόρτος στη λεωφόρο Βουλιαγμένης.
Ο ίδιος σημείωσε ότι με μνημόνιο που είχε υπογράψει με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, η Lamda προέβη στην εκπόνηση μελετών, τις οποίες χρηματοδότησε η ίδια και αφορούσαν τόσο τη Σήραγγα Ηλιούπολης όσο και για την ανισοπεδοποίηση της Λεωφόρου Βουλιαγμένης. Οι μελέτες, όπως είπε, έχουν παραδοθεί στο υπουργείο Μεταφορών και αναμένονται πλέον από το Δημόσιο οι επόμενες κινήσεις επί του θέματος. Μεταξύ άλλων ο κύριος Αθανασίου ανέφερε ότι λύση στο κυκλοφοριακό θα μπορούσε να αποτελέσει και το έργο επέκτασης του μετρό προς τη Γλυφάδα, «κάτι που το θέλει και ο δήμαρχος και ο κόσμος της περιοχής».