Νότιος αέρας φύσηξε στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Μαδρίτης

Δύο νότιες, η σκηνοθέτης Γιάννα Δελατόλα και η σεναριογράφος-δημοσιογράφος Έλη Κριθαράκη ένωσαν τις εμπνεύσεις τους στην ταινία "Έλλη" και απέσπασαν το βραβείο καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου ξενόγλωσσης μικρού μήκους ταινίας, στο διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Μαδρίτης το καλοκαίρι που μας πέρασε. 

• 17/11/2014
• Κείμενο: NouPou.gr

Ποιά ήταν η καθοριστική αφορμή για καθεμία από σας να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο;

Έλλη: Έχω ασχοληθεί ελάχιστα με τον κινηματογράφο, μέσα από τη συνεργασία μου με την Γιάννα. Μια ταινία μπορεί να συγκινήσει, να κινητοποιήσει, κάπως να χαραχτεί μέσα μας. Η γοητεία που ασκεί πάνω μου έχει να κάνει με την αφήγηση, οι κινηματογραφιστές είναι σύγχρονοι παραμυθάδες. Φαντάσου όλο αυτό να έχει κάτι από σένα.

Γιάννα: Από μικρή ήθελα να ασχοληθώ με  τον κινηματογράφο, αλλά καθώς θεωρείται, και είναι ένας δύσκολος τομέας, διάλεξα να σπουδάσω πολιτικές επιστήμες και να αφήσω την σκηνοθεσία για «κάποτε» … Μετά από κάμποσα χρόνια ήμουν στις Βρυξέλλες, με σκοπό να αρχίσω την καριέρα μου στα αναπτυξιακά και για κάποιο λόγο κοίταξα επιτέλους γύρω μου και μέσα μου και σκέφτηκα ότι μιας και ζούμε μια φορά, καλό είναι να δοκιμάσω τουλάχιστον και ας αποτύχω στην σκηνοθεσία. Η απόφαση πάρθηκε τότε…μου πήρε βέβαια καιρό για να κάνω τη μετάβαση.

Είναι πολύ εύκολο να ταυτιστούμε με την ηρωίδα σας, την Έλλη, μιας και το θέμα της ταινίας καταπιάνεται με ένα πρόβλημα που έχει ενταθεί στις μέρες μας, την ανεργία των νέων και κατά συνέπεια την καθυστερημένη ενηλικίωσή τους.

Έλη: Η ανεργία είναι ισοπεδωτική στην Ελλάδα, αλλά μεγάλο ρόλο παίζει και η οικογένεια. Αυτό είναι το βασικό σου περιβάλλον. Δεν γίνεται να μη σε διαμορφώνει. Και πιστεύω ότι μάλλον δεν βοηθάει. Όταν τελικά ενηλικιώνεσαι -γιατί δεν μπορείς να το αποφύγεις- αρχίζεις να σκέφτεσαι το δικό σου ρόλο στη δική σου ενηλικίωση. Τότε, γεμίζεις με απορίες. Αυτό το βιώνουμε πολλοί άνθρωποι εδώ στην Ελλάδα.

Γιάννα: Ναι εύκολα ταυτιζόμαστε με την Έλλη καθώς αγγίζει αρκετούς νέους το θέμα της εργασιακής ανασφάλειας και κατ’ επέκταση η δυσκολία ανεξαρτησίας ή ενηλικίωσης.

Παρόλα αυτά, ακόμη και πριν την κρίση στην Ελλάδα, ήταν πολύ συχνό το φαινόμενο οι νέοι μέχρι 30-35 χρονών να μένουν ακόμη με τους γονείς τους ή να έχουν την ψευδαίσθηση πως μένουν μόνοι τους, ενώ κατοικούν σε άλλον όροφο/διπλανό σπίτι, “γονική παροχή” με όλα τα οφέλη που αυτό συνεπάγεται. Κατά πόσο πιστεύετε πως ευθύνεται για αυτό η ελληνική οικογένεια και η κοινωνία γενικότερα;

Έλη: Νομίζω ότι η οικογένεια μας διαμορφώνει και άθελά της συμβάλλει στην καθυστερημένη ενηλικίωση. Δεν θα ήθελα να τα ισοπεδώσω όλα και να σταθώ μόνο στα αρνητικά της Ελληνικής οικογένειας. Είναι παράλληλα όμορφο και γενναιόδωρο να προσπαθεί να προσφέρει. Την ευθύνη την μοιραζόμαστε συνήθως, ανεξάρτητα από την αφετηρία. Αυτό όμως κάπως οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο, συμφωνείς; Και με δεδομένη την ανεργία και την ύφεση, τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο και αγγίζουν άμεσα τη στάση μας απέναντι στη ζωή.

Γιάννα: Ναι και πριν την κρίση τα πράγματα δεν ήταν τόσο διαφορετικά, είχαν γίνει και πολλές εκπομπές άλλωστε για την γενιά των «700» ευρώ. Η γονική παροχή ήταν και τότε απαραίτητη, αλλιώς πως κάποιος με τόσα λίγα λεφτά θα νοίκιαζε σπίτι ή θα έβγαζε τα έξοδά του, ή θα έκανε οικογένεια; Το θέμα ήταν, ως πότε θα μπορούν οι γονείς να προσφέρουν και πότε θα γίνει η μετάβαση του να μπορούν οι ενήλικες να στηρίξουν οικονομικά τους γονείς που μεγαλώνουν; Με την κρίση  ήρθαμε πλέον στ’ αλήθεια αντιμέτωποι με αυτό το πρόβλημα και με πολλά άλλα…. Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να κατηγορήσουμε την οικογένεια ή τις παροχές της προς τα μέλη της, για τους χαμηλούς μισθούς, την ανεργία ή για την κρίση γενικότερα.

Ποιά ήταν η ιστορία που ακούσατε και αποτέλεσε την κομβική στιγμή για να ξεκινήσετε τη συγκεκριμένη ταινία;

Έλη: Είναι η δική μας ιστορία, η ιστορία των φίλων μας, πράγματα που ζούμε καθημερινά. Η κομβική στιγμή ήταν η πρόταση της Γιάννας να δουλέψουμε κάτι μαζί. Πάντα κάπως έτσι γίνεται με αυτό το κορίτσι.

Γιάννα: Η κομβική στιγμή για μένα ήταν όταν μου έστειλε η Έλλη μέσω e-mail κάποιες διηγήσεις για την καθημερινότητα φίλων και γνωστών. Μου άρεσε ιδιαιτέρα ο «τόνος», το ύφος της εξιστόρησης των γεγονότων και σκέφτηκα ότι θα ήταν μια ωραία ταινία μικρού μήκους.  

“Once you grow up, you can never come back” μας είχε συμβουλέψει μικρούς ο Πήτερ Παν. Μήπως τελικά αξίζει να το καθυστερήσουμε όσο μπορούμε περισσότερο;

Έλη: Φυσικά και μπορούμε να το καθυστερήσουμε. Αυτό θέλουμε; Σκέφτομαι μήπως η λέξη αυτή κουβαλά μαζί της και την αποφυγή. Κυρίως, σκέφτομαι τι είναι αυτό που θέλουμε και νομίζω ότι η απάντηση περνά μέσα από μια διαδικασία ενηλικίωσης. Ο Πήτερ Παν ζει μέσα μας, μπορούν να υπάρχουν πολλά πράγματα μέσα μας ταυτόχρονα.

Γιάννα: Ανάλογα πιστεύω με το τί ορίζουμε ως ενηλικίωση. Το να μπορείς να παίρνεις τις αποφάσεις σου, να παίρνεις ρίσκα και να βρίσκεις τον τρόπο να στέκεσαι στα πόδια σου, είναι στοιχεία που όσο πιο γρήγορα τα αποκτήσεις τόσο καλύτερα. Από την άλλη, αν ενηλικίωση εννοούμε το φόβο για αλλαγές και την έλλειψη “παιχνιδιού” που φαντάζομαι εννοεί ο Πήτερ, τότε ίσως να είναι καλύτερα να το καθυστερήσεις…

Περιμένατε να κερδίσει η ταινία σας στο 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μαδρίτης;

Έλη: Δεν ξέρεις τι να περιμένεις, επομένως μετριάζεις τις προσδοκίες σου.

Γιάννα: Οχι, δεν το περιμέναμε καθόλου.

Ποιές ήταν οι δυσκολίες αυτής της ταινίας;

Γιάννα: Το κυριότερο πρόβλημα ήταν το ότι είχαμε μόνο 3 μέρες για τα γυρίσματα και ήταν λίγο δύσκολο να συγχρονιστούμε όλοι για τις συγκεκριμένες μέρες. Επιπλέον καθώς το συνεργείο ήταν μόνο 4 άτομα, έπρεπε ταυτόχρονα να έχουμε όλοι πολλούς διαφορετικούς ρόλους για να τα καταφέρουμε σε τόσο λίγες μέρες.

Ποιά είναι τα θετικά του να κάνεις μια low budget ταινία;

Γιάννα: Είναι καλό το να μπορείς να κάνεις κάτι δημιουργικό και με λίγα χρήματα, από το να μην μπορείς να το κάνεις καθόλου. Μαθαίνεις και πολλά καθώς όπως ανάφερα κάνεις πολλές δουλειές μαζί και αναγκάζεσαι να βρεις τα πιο σημαντικά στοιχεία της ταινίας, ώστε να πεις την ιστορία με λιτούς και αποτελεσματικούς τρόπους.  Παρόλα αυτά δεν θα έβλαπτε σίγουρα κανέναν το να υπάρχει budget για τον κινηματογράφο!

Ένα αστείο περιστατικό από τα γυρίσματα.

Γιάννα: Δεν θυμάμαι κάτι συγκεκριμένο. Θυμάμαι να τρέχω να φέρω μακαρόνια με κιμά με τον Άγγελο (που παίζει τον πατέρα) ενώ είχαμε γυρίσματα, να περιμένουμε την Ηλέκτρα (την μητέρα) γιατί είχε τρεξίματα στο νοσοκομείο, να είναι κουτσή η φωτογράφος (Kirsten Tan) γιατί είχε τραυματίσει από προηγούμενα γυρίσματα το γόνατό της…και μέσα σε όλα ξέχασα και τη μαύρη βαλίτσα της Ιωάννας (Έλλη) σε ταξί…Με λίγα λόγια, γενικά ένα χάος  που εκ των υστέρων φαντάζει ίσως κωμωδία!

Γυρνώντας το χρόνο πίσω, θα αλλάζατε κάτι από την ταινία;

Έλη: Τίποτα! Ίσως ό,τι μαθαίνεις, να το βάζεις σε κάτι καινούριο.

Γιάννα: Θα άλλαζα πολλά πράγματα στην επόμενη ταινία. Για αυτήν την ταινία όχι δεν θα άλλαζα κάτι…

Ποιά ταινία σας εντυπωσίασε στο φεστιβάλ;

Έλη: Το “Barber’s Tale” του Jun Robles Lana. Είναι μία υπέροχη ταινία από έναν αυτοδίδακτο σκηνοθέτη και σεναριογράφο από τις Φιλιππίνες. Διηγείται την ιστορία μιας απλής γυναίκας που χάνει τον καταπιεστικό άντρα της και προσπαθεί να επιβιώσει σε ένα χωριό που την αντιμετωπίζει εχθρικά όταν δοκιμάζει να τρέξει μόνη το κουρείο του άντρα της, ένα παραδοσιακά αντρικό και κληρονομικό επάγγελμα. Οι γυναίκες του χωριού –μέρος του περιβάλλοντός της, είδες;– την υποστηρίζουν τελικά και κάνει μία απίστευτη στροφή στη ζωή. Όλα αυτά στο πλαίσιο της δικτατορίας του Φερντιναντ Μάρκος. Είναι μία τρυφερή και συγκινητική ταινία, με λεπτό χιούμορ, υπέροχες εικόνες και σκηνοθεσία, δε γίνεται να μη τη θυμάσαι.

Γιάννα: Μου άρεσαν πολλές ταινίες. Από μικρού μήκους μου άρεσε πάρα πολύ μια Γερμανική ταινία με τίτλο “Take me along”. Ήταν καλοφτιαγμένη ταινία με εξαιρετικό σενάριο,  αλλά πρωτίστως είχε πολύ χιούμορ και πολύ συναίσθημα. Από μεγάλου μήκους τρελάθηκα με την φιλιππινέζικη ταινία “Barber’s tale” που ανέφερε και η Έλη.

Τελικά τι κάνει μια ταινία καλή;

Έλη: Νομίζω ό,τι κάνει ένα ωραίο παραμύθι. Μία ωραία ιστορία που σε γεμίζει εικόνες και κάπως καταφέρνει να σου μιλήσει. Όλη αυτή η διαδικασία συνεπάγεται πολλά στοιχεία και νομίζω ότι η Γιάννα το γνωρίζει καλύτερα.

Γιάννα: Μια ταινία καλή για μένα, σε κάνει να την σκέφτεσαι λίγα τουλάχιστον λεπτά μετά, και με το καλό ίσως και την άλλη μέρα…

Τι να περιμένουμε από σας στο μέλλον;

Έλη: Θα ήθελα να συνεχίσω να είμαι δημιουργική και ανοιχτή σε ένα περιβάλλον που όλο αλλάζει. Που θα οδηγήσει μία τέτοια επιθυμία στο μέλλον, δεν το γνωρίζω.

Γιάννα: Το μέλλον θα δείξει, σε αυτήν την φάση είναι όλα στον αέρα. Ελπίζω μέσα σε ένα χρόνο να έχω γράψει ή τουλάχιστον να έχω σκεφτεί καλύτερα μια μεγάλου μήκους που θα ήθελα να κάνω με τίτλο «Πάντα σου άρεσαν οι ντομάτες!».