Ο Θεός είναι ένας άξεστος μικροαστός και ζει στις Βρυξέλλες
Η Ολοκαίνουρια Καινή Διαθήκη είναι η πιο γλυκά αιρετική ταινία που δικαιώνει τους απανταχού άθεους.
- 27/02/2016
Για να μου αρέσει μία ταινία, πρέπει σίγουρα να μου αφήσει μία έντονη αίσθηση στο τέλος. Όμως πολύ περισσότερο από αυτό, για να μου αρέσει σίγουρα μια ταινία, πρέπει να με κρατήσει από την αρχή. Και το η Ολοκαίνουρια Καινή Διαθήκη, σε σκηνοθεσία Ζακό Βαν Ντορμέλ και σενάριο του ίδιου μαζί με τον Τόμας Γκούνζιγκ, τα κατάφερε πολύ καλά και στα δύο. Κεντρικός ήρωας ο Θεός. Αυτό και μόνο φτάνει για να σε κερδίσει ακόμη και πριν το δεις. Το ότι είναι υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα και στην βραχεία λίστα για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Tαινίας είναι δύο επιπλέον λόγοι για να έχεις μία περιέργεια παραπάνω. Στην περίπτωσή μου, τους έμαθα αφού το είδα. Σκέψου ένα έργο που ξεκινάει αποδομώντας στα μάτια και στη συνείδησή σου ό,τι έχεις στερεοτυπικά δομημένο μέσα σου για την θρησκεία και τον Θεό in general. Η αλήθεια είναι πως προσωπικά με βρήκε πολύ εξοικειωμένη, γιατί η αμφιβολία έχει δουλέψει ήδη πολύ στο μυαλό μου. Γενικά όμως, ποτέ δεν βλάπτει μία επανάληψη.
Η ταινία, βαθιά αλληγορική, είναι μια μπουλντόζα που γκρεμίζει το πρότυπο του καλού πατέρα – Θεού. Τσαλαπατάει τη θεϊκή εικόνα, παρουσιάζοντας έναν Θεό, που κατοικεί στο Βέλγιο και είναι μεγάλος θελωναπωτηλεξηαπομί. Και που εκπροσωπεί την πατριαρχία στα χειρότερά της. Υποβιβάζει τη γυναίκα του, χτυπάει την κόρη του, είναι ένας σιχαμένος τύπος, που κυκλοφορεί με μία σιχαμένη ρόμπα και κανονίζει τα πάντα μέσα από τον σιχαμένο υπολογιστή του. Είναι εκείνος που έχει φτιάξει τον κόσμο, as we know it. Με τις αδικίες, τον πόλεμο, την πείνα. Με όλα όσα όταν τα σκεφτόμαστε απορούμε αν υπάρχει του λόγου του και αν ναι, γιατί πάντα είναι απασχολημένος με πιο σημαντικά πράγματα από αυτά που επείγουν. Τον μικροαστό, σατράπη, σαδιστή Βέλγο Θεό της ταινίας υποδύεται ο Μπενουά Πελβούρντ ,πολύ καλά μάλλον, αφού μας κάνει να τον μισούμε με μεγάλη ευκολία.
Η θεία δίκη έρχεται από την κόρη του την Έα, την οποία υποδύεται η ταλαντούχα πιτσιρίκα Πίλι Γκρουν, που είναι βέβαια αδελφή του Ιησού Χριστού, ο οποίος έχει καταφέρει να την κάνει από το σπίτι για να διαδώσει την διδασκαλία του, όπως όλοι ξέρουμε, και πλέον υπάρχει στο σπίτι ως μικρό αγαλματάκι – μπιμπελό, που ζωντανεύει μόνο για να συνομιλήσει μαζί της. Ο μαγικός ρεαλισμός είναι το κυριότερο στοιχείο που επικρατεί στην ταινία και αυτό στην προκειμένη είναι ακόμη ένας λόγος που μου άρεσε. Πάντα μου αρέσουν οι ταινίες που οι ήρωες βγαίνουν από το σπίτι τους μέσω ενός πλυντηρίου ρούχων. Έτσι βγήκε και η Έα, αφού, οργισμένη καθώς ήταν, αποφάσισε να κάνει την επανάστασή της. Μια ζαβολιά – τιμωρία δηλαδή, που φέρνει τα πάνω κάτω στον κόσμο. Κάτι τέτοιο άλλωστε δεν είναι και η επανάσταση;
Το μικρό κορίτσι παύει να φοβάται. Καθαιρεί τον πατέρα – βασιλιά – Θεό από τον θρόνο του. Τον κάνει να μοιάζει άχρηστος. Γνωστοποιεί μέσω κινητού σε όλους τους ανθρώπους της γης την ημερομηνία του θανάτου τους, προφανώς με απρόβλεπτα αποτελέσματα. Αν ξέρουν όλοι πότε θα πεθάνουν, τότε ποιος ο ρόλος του Θεού; Και κυρίως αν ξέρουν όλοι πότε θα πεθάνουν, τότε θα αρχίσουν να ζουν. Καθόλου βολικό αυτό, σωστά; Οι πόλεμοι σταματούν και τέτοια πράγματα. Να ξέρετε πως με τριβέλισε αρκετά η σκέψη του τι θα γινόταν αν ήξερα το ίδιο για μένα. Με τρομάζει, δεν το κρύβω. Η συνειδητοποίηση της αμετάκλητης θνητότητας τρομάζει. Όμως πιθανόν και να σε κινητοποιεί, να σε ωθεί να μην σπαταλάς τις στιγμές σου. Ας είναι, θα φιλοσοφηθεί άλλη φορά αυτό ξανά.
Γενικά, πηγαία συγκίνηση και χιούμορ μαζί (ένα ακόμη στοιχείο για να μου αρέσει μία ταινία). Και στο σημείο της σούπερ αυτής ζαβολιάς, την έχω ήδη βάλει στη λίστα με τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες που έχω δει (το ίδιο συνέβη και με τον Αστακό λίγους μήνες πριν). Η μικρή συγκεντρώνει τους δικούς της αποστόλους και, καταγράφοντας τις ιστορίες τους, συντάσσει με την βοήθεια ενός άστεγου την ολοκαίνουρια Καινή Διαθήκη. Οι αναφορές στον Προυστ και στην κλασική μουσική βάζουν ακόμη μια πινελιά ποιότητας στον κινηματογραφικό πίνακα του Ζακό Βαν Ντορμέλ. Ευφυής, ευαίσθητη, λυτρωτική. Με το ονειρικό στοιχείο, γκοντρική επιρροή (βλ. Αιώνια Λιακάδα Ενός Καθαρού Μυαλού) και την ατμόσφαιρα αλά Αμελί να είναι δύο βασικά συστατικά της, που δείχνουν πως δεν υπάρχει (και δεν χρειάζεται κιόλας να υπάρχει) παρθενογένεση στο σινεμά. Μία ιστορία ανορθόδοξη και σουρεαλιστική, που θα σε πάρει μαζί της (όπως πρέπει να συμβαίνει με όλες τις ταινίες).
Η Κατρίν Ντενέβ κοιμάται αγκαλιά με έναν γορίλα, ο μικρός Μαρκ φοράει φορέματα και τα κεντήματα παίζουν σημαντικό, ίσως και συμπαντικό ρόλο. Το τέλος δε, σου αφήνει αυτή την έντονη αίσθηση που λέγαμε. Ουσιαστικά, δείχνει πώς μία γυναίκα μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Και δεν μιλάμε για την Έα. Δεν θα πω τι και πώς, γιατί θα είναι σπόιλερ και είναι κρίμα, μιας και αξίζει αλήθεια να πας να την δεις.