Τι κάνει (και τι μας γράφει) ένας νότιος στη Berlinale
Ένας νότιος αφήνει τη θαλπωρή των προαστίων και τρέχει στο Βερολίνο μέσα στο καταχείμωνο, μόνο και μόνο για τη λατρεία που έχει για το κινηματογράφο.
- 16/02/2015
Ήδη από την ανακοίνωση του φετινού προγράμματος διαφαινόταν ξεκάθαρα η επιστροφή του φεστιβάλ στις ρίζες του, όπου το πολιτικό σινεμά, η πολυπολιτισμική διαφορετικότητα και ο κινηματογράφος των δημιουργών βρισκόταν στο προσκήνιο, διανθισμένο με μερικές αστραφτερές πρεμιέρες. Άλλωστε μετά τον περσινό καταιγισμό παγκόσμιας εμβέλειας ταινιών (Grand Budapest Hotel, Nymphomaniac, The Monuments Men, Boyhood), μια τέτοια στροφή ήταν τόσο αναμενόμενη όσο το κρύο στο Βερολίνο. Τα μεγάλα ονόματα, οι καταξιωμένοι δημιουργοί και οι λαμπερές πρεμιέρες δεν έλειπαν από την ημερήσια διάταξη, κλείνοντας όμως την 65η έκδοση του φεστιβαλ ο κόσμος μοιάζει μουδιασμένος και το κλίμα λίγο μουντό. Και σίγουρα δεν φταίει μόνο το κρύο, που ήταν πιο τσουχτερό από πέρσι.
Οι προυποθέσεις για ένα μεγάλο φεστιβάλ ήταν όλες εκεί. Μεγάλες παγκόσμιες πρεμιέρες, λαμπεροί καλεσμένοι, πολυαναμενόμενες εμπορικές ταινίες, έντονη πολιτική θεματολογία και καταξιωμένοι δημιουργοί. Και όμως μετά από κάθε προβολή υπήρχε πάντα ένα “αλλά”:
- Η Isabel Coixet ξεσπαθώνει λέγωντας ότι βαρέθηκε να μιλάει για τα φύλα στον κινηματογράφο και ότι το γεγονός ότι κουβαλάει καθημερινά μαζί της το αιδοίο της (!!) σε τίποτα δεν επηρρεάζει την δουλειά της, αλλά στην ταινία της «Nobody Wants the Night» παρουσιάζει την Josephine, μια δυναμική και μορφωμένη γυναίκα που είναι αποφασισμένη να βρεθεί δίπλα στον συζυγό της στην προσπάθεια του να κατακτήσει τον Νότιο Πόλο, ως έρμαιο όλων αυτών των προκαταλήψεων που η ίδια η σκηνοθέτιδα αποκύρηξε στη συνεντευξή της μετατρέπωντας την ταινία σε ένα δίωρο ανούσιας γυναικείας υστερίας στις παγωμένες εκτάσεις της Γροιλανδίας, με την Juliette Binoche να δίνει μια από τις χειρότερες ερμηνείες της καριέρας της.
- Στο αντίθετο γεωγραφικό μήκος, την έρημο της Μέσης Ανατολής, ο Werner Herzog παραδέχτηκε ότι έριξε όλο το βάρος της νέας του ταινίας «Queen of the Desert» που αφηγείται την ιστορία της Gertrude Bell, εμβληματικής φιγούρας που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση των συνόρων στην Μέση Ανατολή μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, στην Nicole Kidman που είχε να πάρει καλές κριτικές από την εποχή που έπαιξε την Virginia Woolf στις «Ώρες». Και όμως δικαιώθηκε αφού η ερμηνείας της Kidman ήταν ό,τι καλύτερο σε αυτή την γυνακεία εκδοχή του Λώρενς της Αραβίας. Το πρόβλημα στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι η Αυστραλιανή σταρ ήταν το μόνο αξιόλογο στοιχείο της ταινίας, με τον συμπρωταγωνιστή της James Franco να δίνει μία υποτονική ερμηνεία (φέρνοντας στο μυαλό πολλών θεατών την παρουσία του ως οικοδεσπότης των όσκαρ μερικά χρόνια πίσω) ενώ και η ίδια η πλοκή κινήθηκε σε ρηχά νερά, μένωντας πολύ μακριά από το να χαρακτηριστεί έπος.
- Στην επιστροφή του ο Terrence Malick σκηνοθετεί μαεστρικά την Natalie Portman και τον Christian Bale, αλλά το Knight of Cups είναι μια αισθητικά κατώτερη επανάληψη του Tree of Life.
- Ο Wim Wenders βραβεύεται για το σύνολο της προσφοράς του, αλλά στην τελευταία του ταινία Everything will be fine μένει μακριά από τον καλό του εαυτό.
- Ο Ιρανός Jafar Panahi διασχίζει το κέντρο της Τεχεράνης πίσω από το τιμόνι ενός Taxi στη νέα του απαγορευμένη ταινία, αλλά διστάζει να θίξει έντονα πολιτικά θέματα όπως στο παρελθόν.
Μοναδική φωτεινή εξαίρεση και αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής του φετινού φεστιβάλ ήταν η μουσική. Στο ντοκυμαντερ Cobain: Montage of Heck οι τύποι στην HBO αποδεικνύουν πως ξέρουν να κάνουν καλές ταινίες παρουσιάζοντας τη μουσική ιδιοφυία του frontman των Nirvana μέσα από ένα εκπληκτικό μοντάζ αρχειακού υλικού και animation, το What Happened, Miss Simone ρίχνει φώς στον πολιτικό ακτιβισμό της Nina Simone, ενώ το Love & Mercy παρακολουθεί την πολυσχιδή προσωπικότητα του Brian Wilson των Beach Boys από την απαξίωση στη διεθνή αναγνώριση σε μία ταινία με πολύ καλές ερμηνείες από τους Paul Dano kai John Cusack. Πέρα όμως από την θεματολογία, η μουσική ξεχώρισε και ως soundtrack σε ταινίες όπως το Knight of Cups, το Ned Rifle και το Eiseinstein in Guanajuato, με τους μουσικούς συνθέτες να αποσπούν το θερμότερο χειροκρότημα από το κοινό του φεστιβάλ.
Οσον αφορά την Ελλάδα; Μπορεί κινηματογραφικά να μην συμμετείχαμε στο φετινό φεστιβάλ, η παρουσία μας όμως ήταν έντονη με τον Τσίπρα να κοσμεί το εξώφυλλο του Spiegel πυροδοτώντας πολιτικές συζητήσεις, τον Βαρουφάκη να εκνευρίζει τον Σόιμπλε στην συνάντηση τους, αλλά και τον Παναθηναικό να περνάει νικηφόρα από την O2 Arena στεναχωρώντας τους συμπαθέσταστους κατά τα άλλα φίλους της Άλμπα!