COP26: Αμφιλεγόμενο φινάλε για τη Διάσκεψη για το Κλίμα – Τι προβλέπει η συμφωνία της Γλασκώβης
Η Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, που ξεκίνησε στη Γλασκώβη την Κυριακή 31 Οκτωβρίου, έριξε αυλαία δύο περίπου εβδομάδες μετά, αφήνοντας μια μάλλον γλυκόπικρη γεύση: «Είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά δεν είναι αρκετό».
- 15/11/2021
Η αυλαία της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα έπεσε. Μετά από 14 μέρες, οι χώρες που συμμετείχαν στη διάσκεψη ήρθαν -με 24ωρη καθυστέρηση- σε συμφωνία, όμως το τελικό κείμενο φαίνεται πως περιέχει πολλούς συμβιβασμούς σε σχέση με τα προσχέδια, με βασικό αγκάθι την μετατροπή της φράσης «σταδιακή κατάργηση» του άνθρακα σε «σταδιακή μείωση». Τα συμφέροντα φαίνεται πως επικράτησαν της ανάγκης για μεταστροφή της Κλιματικής Αλλαγής, παρόλο που όλοι παραδέχονται ότι ο πλανήτης βρίσκεται ήδη στο σημείο μηδέν.
Ο πρόεδρος της Συνόδου, Αλόκ Σαρμά, επιβεβαίωσε τον ρόλο της Κίνας και της Ινδίας στις αλλαγές του τελικού κειμένου της συμφωνίας. Οι δύο χώρες, που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της λίστας με τις περισσότερες εκπομπές ρύπων στον κόσμο, «έβαλαν φρένο στη συμφωνία», όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν την Κυριακή οι Sunday Times. Γι’ αυτό άλλωστε και προέκυψε η 24ωρη καθυστέρηση στις τελικές ανακοινώσεις, Οι δύο χώρες «θα χρειαστεί να εξηγήσουν στις αναπτυσσόμενες χώρες γιατί άσκησαν πιέσεις προκειμένου να μετριαστεί η γλώσσα σχετικά με τις προσπάθειες για σταδιακή κατάργηση του άνθρακα κατά τη διάσκεψη COP26», δήλωσε ο κ. Αλόκ Σάρμα.
Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου, η Σουηδή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ εξέφρασε τη λύπη της για το απογοητευτικό αποτέλεσμά τους: «Η COP26 τελείωσε. Εδώ είναι μια γρήγορη περίληψη: Μπλα, μπλα, μπλα», έγραψε η Σουηδέζα ακτιβίστρια στο Twitter.
Επιπλέον, η COP26 δεν πέτυχε τη διασφάλιση του βασικού στόχου της συνόδου: Η άνοδος της θερμοκρασίας της Γης να περιοριστεί στον 1,5 °C (σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα). Στη Συμφωνία του Παρισιού, το 2015, τα συμβαλλόμενα μέρη είχαν δεσμευθεί για περιορισμό των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων και προσπάθεια για ουδετερότητα άνθρακα μέχρι το 2050 και είχαν συμφωνήσει για συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη «αρκετά κάτω» από τους 2 °C – και, ιδανικά, κάτω από 1,5 °C. Σύμφωνα με έκθεση που είχε δημοσιεύσει όμως ο ΟΗΕ λίγες μέρες πριν από τη φετινή Διάσκεψη, ο στόχος της αύξησης κάτω του 1,5 βαθμού Κελσίου όχι μόνο δεν θα επιτευχθεί, αλλά η υπερθέρμανση του πλανήτη θα φτάσει τους 2,7 βαθμούς Κελσίου τις επόμενες δεκαετίες, με ολέθριες συνέπειες για τον πλανήτη και τους ανθρώπους.
Οι νέες δεσμεύσεις, όπως αυτές συμφωνήθηκαν τελικά στη Διάσκεψη της Γλασκώβης, δεν διασφαλίζουν ένα καλύτερο σενάριο: Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, παραδέχτηκε ότι «μάλλον δεν θα επιτευχθούν οι απαραίτητοι στόχοι και η προσπάθεια να διατηρηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς κελσίου βρίσκεται σε “μηχανική υποστήριξη”».
«Είναι χαλαρή, είναι αδύναμη, και ο στόχος του 1,5 βαθμού Κελσίου είναι μόλις εν ζωή, αλλά υπάρχει μια ένδειξη για το τέλος της εποχής του άνθρακα. Και αυτό είναι σημαντικό», σχολίασε πάντως η Τζένιφερ Μόργκαν, επικεφαλής της Greenpeace International, σχετικά με τη συμφωνία.
Ένα ακόμα ζήτημα που τέθηκε στη Διάσκεψη ήταν η οικονομική βοήθεια στις φτωχότερες χώρες, ώστε να μπορέσουν να προσαρμοστούν στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Το 2009, οι πλουσιότερες χώρες είχαν δεσμευθεί να συγκεντρώσουν 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2020 για να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής – ένας ακόμη στόχος που δεν επιτεύχθηκε ποτέ. Έτσι, η οικονομική βοήθεια που λαμβάνουν αυτές τις χώρες, συμφωνήθηκε στη Γλασκώβη να γίνει, από 20 που είναι σήμερα, 40 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2025 – ένας στόχος πολύ μακριά από τον αρχικό των 100 δισεκατομμύριων. Στην ομιλία του, ο πρόεδρος των Μαλδίβων, Ιμπραΐμ Μοχάμετ Σολίχ, δήλωσε: «Τα νησιά μας τα τρώει σιγά σιγά η θάλασσα, ένα προς ένα. Εάν δεν αντιστρέψουμε αυτήν την τάση, οι Μαλδίβες θα πάψουν να υπάρχουν μέχρι το τέλος του αιώνα».
Χαρακτηριστική είναι, τέλος, η δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, σε σχέση με το αποτέλεσμα της πολυαναμενόμενης COP26: «Το αποτέλεσμα είναι ένας συμβιβασμός. Αντανακλά τα συμφέροντα, τις αντιφάσεις και την κατάσταση της πολιτικής βούλησης στον κόσμο σήμερα. Είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά δεν είναι αρκετό».