#NouPouLandmarks: Η ιστορία του Πύργου του Πειραιά
Αφιέρωμα: Πειραιάς
Είναι το δεύτερο ψηλότερο κτίριο στην Ελλάδα, διαθέτει 24 ορόφους, κι όμως, στην ιστορία του από το 1974, λειτούργησαν μόνο οι τρεις. Μέχρι το 2023, αναμένεται να έχει αναγεννηθεί. Έως τότε όμως, αξίζει να μάθουμε την ιστορία του. Αυτός είναι ο εμβληματικός Πύργος του Πειραιά.
- 18/07/2022
Γιγάντιος, επιβλητικός, ο Πύργος του Πειραιά στέκει αγέρωχος εδώ και πολλά χρόνια δίπλα στο λιμάνι του Πειραιά και λόγω του ύψους του ξεχωρίζει από όλα τα άλλα κτίρια της πόλης. Πρόκειται για την ακρίβεια για το ψηλότερο κτίριο του Πειραιά και το δεύτερο στην Ελλάδα μετά τον Πύργο των Αθηνών.
Ωστόσο, εκτός από τους τρεις πρώτους ορόφους, ο Πύργος δεν λειτούργησε ποτέ. Γι’ αυτό το λόγο μάλιστα λέγεται πως οι Πειραιώτες τον αποκαλούν «Κοιμισμένο Γίγαντα».
Μετά από 44 χρόνια από την κατασκευή του, ο Πύργος του Πειραιά αναμένεται να πάρει ζωή μετά την ολοκλήρωση της πλήρους ανακατασκευής του, η οποία έχει μπει σε τροχιά υλοποίησης. Μέχρι τότε όμως, αξίζει να ανατρέξουμε στην ιστορία του εμβληματικού κτιρίου του Πειραιά.
Το κτίριο είναι 84 μέτρων, διαθέτει 24 ορόφους και δύο υπόγεια, καθώς και συνολική δομημένη επιφάνεια 34.623 τετραγωνικά μέτρα. Βρίσκεται στον Πειραιά, επί της Ακτής Ποσειδώνος 2. Η κατασκευή του Πύργου ξεκίνησε το 1972, επί δημαρχίας Αριστείδη Σκυλίτση, στη θέση όπου βρισκόταν το ρολόι του Πειραιά, το οποίο κατεδαφίστηκε, και η παλιά αγορά του Πειραιά.
Τη σχεδίαση ανέλαβε το αρχιτεκτονικό γραφείο του Αλέξανδρου Λοΐζου, το οποίο συνεργάστηκε με τον Ιωάννη Βικέλα, αρχιτέκτονα του Πύργου Αθηνών, και τον Δημοσθένη Μολφέση.
Ο σκελετός του κτιρίου ολοκληρώθηκε το 1974. Την περίοδο 1979-82 λειτούργησαν τα πρώτα καταστήματα στο ισόγειο του Πύργου, όμως η επένδυση των προσόψεων με γυαλί και μεταλλικά ελάσματα ολοκληρώθηκε το 1983, με τον κυρίως όγκο του κτιρίου να παραμένει εσωτερικά ημιτελής. Αξιοποιήθηκαν μόνο οι τρεις πρώτοι όροφοι του κτιρίου, για καταστήματα, γραφεία και εκπαιδευτήρια.
Το 1999, στο ισόγειο του Πύργου λειτουργούσαν καταστήματα, στον πρώτο όροφο βρίσκονταν αποθήκες και στον δεύτερο στεγαζόταν η Ράλλειος Σχολή και η Δημοτική Επιχείρηση Προβολής του Δήμου Πειραιά (ΔΕΠΕΠ).
To 1997-98 πραγματοποιήθηκε δημόσιος διεθνής πλειοδοτικός διαγωνισμός με τίτλο “Mελέτη – Kατασκευή αποπεράτωσης του Εμποροναυτιλιακού Κέντρου Πειραιά” με το σύστημα της αντιπαροχής και προϋπολογισμό 8 δισεκατομμυρίων δραχμών και περιελάβανε την αποπεράτωση του κτιρίου, την κατασκευή υπόγειου γκαράζ και κοινόχρηστου περιβάλλοντα χώρου.
Το 2001 ο Πύργος πέρασε στην κατοχή του δήμου Πειραιά και διεξήχθη νέος δημόσιος διεθνής διαγωνισμός με τίτλο “Αξιοποίηση κτιρίου ΕΚΠ (Μελέτη – Κατασκευή αποπεράτωσης του Εμποροναυτιλιακού Κέντρου Πειραιά με το σύστημα που περιλαμβάνει άλλα ανταλλάγματα / παραχώρηση εκμετάλλευσης)”, με προϋπολογισμό ύψους 6 δις δραχμών. Τον διαγωνισμό κέρδισε η εταιρεία ΑΒΑΞ, ωστόσο δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Νέα απόπειρα εκμετάλλευσης έγινε ωστόσο και το 2007.
Η ανακατασκευή που θα δώσει νέα ζωή στο εμβληματικό κτίριο
Τον Μάιο του 2019 προκηρύχθηκε νέος διαγωνισμός από τον νυν δήμαρχο Πειραιά Γιάννη Μώραλη για αποπεράτωση και αξιοποίηση του κτιρίου για 99 χρόνια έναντι οικονομικού ανταλλάγματος τουλάχιστον 900 χιλιάδων ευρώ. Το έργο υλοποιεί η Dimand σε κοινοπραξία με την EBRD και την Prodea Investments. Το αρχιτεκτονικό γραφείο PILA κέρδισε τον διαγωνισμό για τον επανασχεδιασμό της πρόσοψης. Την πρώτη φάση των εργασιών, με προϋπολογισμό ύψους 19 εκατομμυρίων ευρώ, ανέλαβε η ΤΕΡΝΑ ΑΕ.
Ειδικότερα, το έργο αφορά την αποπεράτωση και λειτουργία του Εμποροναυτιλιακού Κέντρου Πειραιά, γνωστού και ως «Πύργου Πειραιά» σε δημοτικό ακίνητο, επιφάνειας 3.842,32 τ.μ. , με σχεδιαζόμενη χρήση γραφείων, καταστημάτων, εστίασης, και υπόγειου χώρου στάθμευσης με συνολική δομημένη επιφάνεια 34.623,74 τ.μ.. Το έργο αποτελείται από κτίριο, με δύο υπόγειους ορόφους, ισόγειο, μεσόροφο και 23 ορόφους πάνω από το ισόγειο.
H ανάπτυξη θα αφορά ένα βιοκλιματικό κτίριο γραφείων το οποίο στοχεύει να λάβει πιστοποίηση αειφόρου ανάπτυξης βάσει του προγράμματος πιστοποίησης Leadership in Energy and Environmental Design (LEED) σε βαθμίδα GOLD.
Οι προτεινόμενες Χρήσεις του «Πύργου Πειραιά» θα κατανεμηθούν σε χώρους καταστημάτων, χώρους γραφείων, χώρους εστίασης, βοηθητικούς χώρους για Η/Μ εγκαταστάσεις και ένα υπόγειο χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων. Η εμπορική χρήση προβλέπεται στο Ισόγειο, στο πατάρι του ισογείου, στον 1ο Όροφο έως τον 3ο Όροφο του κτιρίου. Η λειτουργία των καταστημάτων αποκαθιστά την αρχική χρήση εμπορικής δραστηριότητας σύμφωνα με την οποία σχεδιάστηκε η κατασκευή του ΕΝ.Κ. του Πειραιά.