Ποιος θυμάται τς ιερόδουλες στο έλος της Αμφιθέας;
Οι ιερόδουλες, οι κάτοικοι, η περιοχή και άλλες ενδιαφέρουσες ιστορίες για μια περιοχή (τον Βουρλοπόταμο) για την οποία δεν υπάρχει τίποτα στο internet.
- 16/07/2018
Είναι περίεργο που όταν πληκτρολογήσεις στο διαδίκτυο τη λέξη Βουρλοπόταμος δεν υπάρχει καμία πληροφορία, ούτε καμιά φωτογραφία για την ιστορική αυτή περιοχή της Αθήνας. Σαν να έχει εξαφανιστεί από το βιβλίο της ιστορίας. Σαν να μη θέλει ο ιστορικός του μέλλοντος να μαθευτεί η ιστορία της.
Ο λόγος για τον θρυλικό Βουρλοπόταμο, ονομασία που είχε η Αμφιθέα από το 1930 ως το 1960.
Να σημειωθεί ότι η Αμφιθέα ήταν αυτόνομος δήμος μέχρι τη δεκαετία του ’ 80 με πληθυσμό περίπου 60.000 κατοίκων, που έβγαζε δικό της δήμαρχο. Οι ιστορίες για την παλιά Αμφιθέα είναι πολλές. Αμφιθέα είναι γυναικείο αρχαίο ελληνικό όνομα. Αναφέρεται σε αρκετές γυναίκες από τη μυθολογία της αρχαίας Ελλάδας.
Η ονομασία της, Βουρλοπόταμος, δόθηκε λόγω του ρέματος που διέσχιζε την περιοχή αυτή ώσπου χτίστηκε από σπίτια και αργότερα πολυκατοικίες. Ποταμός και γύρω έλος. Εκεί οφείλεται και η υγρασία που υπάρχει σήμερα στην περιοχή καθώς το υγρό στοιχείο εξακολουθεί να υπάρχει στο υπέδαφος. Μαζί του ένα μυστήριο καθώς από τα πολλά -χτισμένα πια- πηγάδια, τα βράδια αναβλύζει το νερό ορμητικά στους δρόμους από τους ειδικούς σωλήνες που υπάρχουν στις άκρες των πεζοδρομίων. Πηγάδια που δεν στερεύουν ποτέ. Εκεί βρίσκουν καταφύγιο δροσιάς οι γάτες. Υπάρχει μια περίεργη αίσθηση ότι αν ανοίξει ο δρόμος θα πλημμυρίσει ο κόσμος!
Σε πολλές πολυκατοικίες η κατασκευή καθυστέρησε, καθώς το υγρό υπέδαφος στάθηκε εμπόδιο στο χρονοδιάγραμμα. Το ρέμα αυτό διέσχιζε την οδό Τυρταίου – Γοργοποτάμου – Λ. Αμφιθέας και Αγίας Κυριακής και κατέληγε στο Δέλτα Φαλήρου. Στην περιοχή που διεξάγονται σήμερα μουσικά φεστιβάλ. Το λεωφορείο κατέβαινε τη Συγγρού κι έστριβε στην Ζησιμοπούλου, την παλιά Λ. Αμφιθέας. Έως το ύψος της Αγ. Κυριακής ο τόπος ήταν γεμάτος βούρλα.
«Βούρλα ήταν κάτι πράσινα σαν τις βελόνες που πλέκαν οι γυναίκες και είχε μύτη που σε κάρφωνε αν το ακουμπούσες ή το πάταγες και σε έβρισκε», θυμάται ένας παλιός Βουρλοποτάμιος. «Σταδιακά εξαφανιζόταν το έλος. Υπήρχε ένα κτήμα που έφτανε ως τον Ιππόδρομο. Απέναντι, στην πλευρά της Αμφιθέας, ήταν το μοναδικό γυμναστήριο στην περιοχή, του Χρυσάφη, όπου προπονούνταν οι δρομείς. Είχε στίβο γύρω – γύρω κι ένα μονόζυγο. Μια φορά είχε βρέξει κι είχε κάνει λίμνη. Όπως έκανα λοιπόν μονόζυγο, φεύγω και πέφτω μες τη λάγκα. Φορούσα και σακάκι!».
Οι πόρνες
Η ιστορική αναφορά όμως, για την οποία είναι θρυλικός ο Βουρλοπόταμος, είναι οι πόρνες του. Ανάμεσα στα έλη και στις καλαμιές υπήρχαν μικρά φτωχικά σπιτάκια με γυναίκες που πουλούσαν το κορμί τους στην προπολεμική και μεταπολεμική Αθήνα. Φτώχεια και των γονέων, όπως λέει ο λαός. Κάποιες από αυτές δεν είχαν σπίτι και εκδίδονταν σε απόμερα σημεία, στο αχανές έλος. Ένα από αυτά τα σημεία ήταν η μάντρα του Ιπποδρόμου. Εκεί που σήμερα είναι η είσοδος του Πολιτιστικού Κέντρου «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος». Μια τοποθεσία που είναι σήμερα οικογενειακός προορισμός κάποτε στο μισοσκόταδο, πόρνες εκδίδονταν στα όρθια, σύμφωνα με μαρτυρίες των παλιών κατοίκων του Βουρλοπόταμου, ή κατάχαμα πάνω σε άδεια τσουβάλια! Η τιμή ήταν 8 δραχμές. Η δραχμή είχε την αξία της, δεν τη διέθετες εύκολα τότε.
Τα βράδια δεν κυκλοφορούσε ψυχή μέσα στο σκοτάδι, παρά μόνο οι μπερμπάντηδες της εποχής και κορίτσια χωρίς στον ήλιο μοίρα. Εικόνες που μεταφέρθηκαν στη μεγάλη οθόνη σε ελληνικές ταινίες, όπως στην «Κάλπικη Λίρα» του 1955 με την Σπεράντζα Βρανά και τον Μίμη Φωτόπουλο.
Εκεί που βρίσκεται η αντιπροσωπεία της BMW και από πάνω τα γραφεία της Grand Thornton ήταν ένα απομονωμένο σπίτι, χαμόσπιτο, ένα δωμάτιο και μια κουζίνα. Στην αυλή του είχε κληματαριές κι εκεί από κάτω οι πόρνες συνευρίσκονταν με τους πελάτες τους. Στο σπιτάκι έμενε ένας Πόντιος, μπεκρής, που έρχονταν σπίτι του ακαθόριστες ώρες και δεν πολυέδινε σημασία στο τι συνέβαινε στην αυλή του. Τα σπίτια όλα, την εποχή αυτή στον Βουρλοπόταμο, ήταν πλίνθινα με δωματιάκια, όπου έμεναν στριμωγμένες οικογένειες. Πολλά εξ αυτών μισογκρεμισμένα, ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο του ’40. Τα σπίτια ήταν γεμάτα κοριούς. Στους τοίχους, στα στρώματα, κοριοί παντού…
«Η περιώνυμη πόρνη του Βουρλοπόταμου ήταν η Μαρίτσα. Ήταν 18 χρονών και την έφερε ένας νταβατζής από το χωριό. Μυτιληνιά. Μελαχρινή. Τον νταβατζή της τον έλεγαν Μπούλη. Του φώναζε λοιπόν η Μαρίτσα: Μπούλη, ωρέ Μπούλη, πηδιέμαι και δεν μπορώ να φαρδύνω. Στο δρόμο αυτά, απλώνανε χάμω μια εφημερίδα και γινόταν η δουλειά. Στο δρόμο κάτω από την Συγγρού δεν περνούσε άνθρωπος τότε. Εκεί έκανε η Μαρίτσα περαντζάδα κι ο Μπούλης πιο πέρα… Ήταν η Βάσω, 35άρα τότε. Την έπιανες και δεν μπορούσες να την τσιμπήσεις, τόσο σκληρό το δέρμα της. Κοντούλα και γεμάτη. Ήταν και η Ιωάννα που δούλευε στη Νοταρά, στην Τρούμπα κι έμενε εδώ. Η πλάκα ήταν την είχα γνωρίσει εκεί κι όταν είχε παραγγείλει κάτι πράγματα στο σπίτι της, χτύπησα το κουδούνι κι άνοιξε την πόρτα η Ιωάννα, με το βρακί μόνο, και την είδα ξαφνικά μπροστά μου, χωρίς να ξέρω ότι έμενε εδώ στη γειτονιά. Έκανε και στο Βουρλοπόταμο πιάτσα γιατί δεν δούλευε όλες τις μέρες στη Νοταρά».
Πηγή: ogdoo.gr
Επιμέλεια: Γιάννης Αλεξίου