Στα Δειλινά της Γλυφάδας η πρώτη εκτέλεση του ύμνου της Χούντας
Το τραγούδι της Χούντας ήταν το μελανό σημείο στην καριέρα του Γρηγόρη Μπιθικώτση και της Βίκυς Μοσχολιού. Με επιστολή του, μάλιστα, ο Μίκης Θεοδωράκης παρακαλούσε τον Μπιθικώτση να μην το κάνει.
- 21/04/2021
Σαν σήμερα, το 1967, το δημοκρατικό πολίτευμα στην Ελλάδα καταλύθηκε με την επιβολή της Δικτατορίας. Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, «Επανάσταση» για τους θιασώτες του, εκδηλώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Απριλίου, εκκινώντας για την Ελλάδα μια επταετία που εξαιτίας της κατάργησης των στοιχειωδών ελευθεριών, των φυλακίσεων και των βασανιστηρίων, των δολοφονιών των αντιπάλων του καθεστώτος, του πνευματικού και πολιτιστικού μεσαίωνα, αλλά και της Κυπριακής τραγωδίας του 1974, καταγράφεται ως μία από τις μελανότερες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
Ο Ύμνος της 21ης Απριλίου, ο ύμνος της δικτατορίας των συνταγματαρχών, ηχογραφήθηκε αρχικά από τον τραγουδιστή Φώτη Δήμα. Ωστόσο, η πρώτη του ζωντανή εκτέλεση έγινε από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και τη Βίκυ Μοσχολιού στο νυχτερινό κέντρο Δειλινά στη Γλυφάδα.
Στις 13 Ιουλίου του 1967, στο κέντρο Δειλινά της Γλυφάδας, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης και η Βίκυ Μοσχολιού τραγούδησαν σε πρώτη εκτέλεση το καθεστωτικό άσμα:
Μέσα στ’ Απρίλη τη γιορτή, το μέλλον χτίζει η νιότη
αγκαλιασμένη, δυνατή, μ’ εργάτη, αγρότη, φοιτητή και πρώτο τον στρατιώτη.
Τραγούδι αγάπης αντηχεί, γελούν όλα τα χείλη
και σμίγουν μέσα στην ψυχή, του Εικοσιένα η εποχή κι η Εικοσιμιά του Απρίλη.
Μες στις καρδιές μπαίνει ζεστή του Απριλιού η λιακάδα
και έχουν στα στήθια τους κλεισθεί θρησκεία, οικογένεια και πάνω απ όλα Ελλάδα.
Λίγους μήνες αργότερα, είδε το φως της δημοσιότητας η επιστολή που είχε στείλει ο Μίκης Θεοδωράκης, με την οποία παρακαλούσε τον Μπιθικώτση να μην τραγουδήσει τον χουντικό ύμνο. Οι δυο τους είχαν γνωριστεί στην εξορία και ο Θεοδωράκης άκουσε στη φωνή του Μπιθικώτση τον τέλειο ερμηνευτή για να μελοποιήσει ποιήματα όπως η Ρωμιοσύνη και τον Άξιον Εστί. Μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, τα τραγούδια και η μουσική του «κομμουνιστού» συνθέτη απαγορεύτηκαν με διάταγμα του Αγγελή. Όσο και αν φαίνεται περίεργο όμως, στο πρόσωπο του Μπιθικώτση το καθεστώς είδε ακριβώς ό,τι και ο Θεοδωράκης. Τον τέλειο ερμηνευτή για τον ύμνο της χούντας.
Το γράμμα του Μίκη Θεοδωράκη στον Γρηγόρη Μπιθικώτση
«Γρηγόρη. Διάβασα με κατάπληξη ότι πρόκειται να τραγουδήσεις στα Δειλινά τον “Υμνο της Επαναστάσεως”. Νομίζω ότι είσαι αρκετά μεγάλος για να καταλαβαίνεις τι πρόκειται να κάνεις. Πόσες ευθύνες επωμίζεσαι και σε τι σοβαρούς κινδύνους μπαίνεις. Κάθισε σπίτι σου με αξιοπρέπεια. Μην γκρεμίζεις, με μια κλωτσιά, αυτό που χτίσαμε μαζί τόσα χρόνια. Μην ακούς τους κερδοσκόπους και τους προσκυνημένους. Μη ρίχνεις στον βούρκο το όνομά σου και το όνομα των παιδιών σου, που σε λίγο θα ντρέπονται για σένα. Κάνε τον άρρωστο. Φύγε για το εξωτερικό. Εκεί μπορείς ν’ αρχίσεις μια καινούργια καριέρα. Η Μελίνα σε περιμένει. Γιατί αν εσύ, ο Μπιθικώτσης, το πρωτοπαλίκαρο του Θεοδωράκη, γίνεις επίσημος τραγουδιστής της Δικτατορίας, τραγουδώντας αυτό το άθλιο κατασκεύασμα, θα πρέπει να ξέρεις, ότι θα γίνεις ο πιο αχάριστος και τιποτένιος προδότης που γέννησε ο Λαός μας. Στο όνομα της φιλίας μας και για χάρη της γυναίκας σου, των παιδιών σου και όλων των αμέτρητων φίλων μας, σε ικετεύω να μ’ ακούσεις για τελευταία φορά. Μετά την Πέμπτη θα είναι αργά. Πάρα πολύ αργά».
Ο Μπιθικώτσης δεν τον άκουσε. Είπε πως δεν αντέχει να πάει ξανά στην εξορία, ειδικά σε μια περίοδο που η ζωή του είχε στρώσει, μετά από πολλές δεκαετίες βασανισμένου βίου. Ωστόσο, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης μόνο σαν προδότης δεν έμεινε στην ιστορία. Ο λαός δεν χρειάστηκε να τον συγχωρήσει, καθώς ποτέ δεν τον κατηγόρησε.
Άλλωστε, ο ίδιος ο Θεοδωράκης ανέλαβε να αποκαταστήσει πλήρως το όνομά του στη μεταπολίτευση, ακόμα και αν η συνείδηση του ίδιου του Μπιθικώτση τον βασάνιζε. Οι δυο τους έσμιξαν ξανά και η συνεργασία αναβίωσε, αφήνοντας πίσω της ιστορικές συναυλίες. Μάλιστα, σε μία από τις τελευταίες με την παρουσία του τεράστιου ερμηνευτή, στις 11 Μαρτίου του 2002 στο ΣΕΦ, κατά τη διάρκεια του χαιρετισμού του, ο Μίκης Θεοδωράκης είπε τα εξής:
«Εγώ από την πρώτη στιγμή που γνώρισα τον Μπιθικώτση, τον αγάπησα και τον θαύμασα. Πέρασαν από τότε πάνω από πενήντα χρόνια και εξακολουθώ να τον αγαπώ και να τον θαυμάζω. Και όταν ήρθαν εκείνα τα δύσκολα χρόνια -πέρασαν πολλά χρόνια που ούτε ραδιόφωνο δεν έπαιζε Μπιθικώτση, καμιά τηλεόραση δεν έλεγε για Μπιθικώτση, καμιά εφημερίδα δεν έλεγε για Μπιθικώτση- εγώ εξακολουθούσα να τον θαυμάζω και να τον αγαπώ. Και θέλω σήμερα , μπροστά σε όλους σας, να του πω εδώ , για άλλη μια φορά:
Σ’ ευχαριστώ, Γρηγόρη, γιατί ομόρφυνες την Ελληνική Μουσική μας ,
σ’ ευχαριστώ, Γρηγόρη, γιατί ομόρφυνες την Ελληνική Ποίησή μας
και σ’ ευχαριστώ, Γρηγόρη, γιατί ομόρφυνες την Ελληνική Ζωή μας.
Ευχαριστώ».
Πηγές:
https://www.sansimera.gr/articles/250
https://www.ogdoo.gr/prosopa/afieromata/to-teleytaio-zeimpekiko-toy-mpithikotsi