Το Τουρκολίμανο του Σεφέρη και της Σοφία Λόρεν
Μεγάλες προσωπικότητες από την δεκαετία του ’30, όταν αναφέρονταν στην επίσκεψή τους στην Ελλάδα, ανάμεσα στα άλλα μιλούσαν και για ένα μέρος που ήταν αφάνταστα γραφικό και εκπληκτικής ομορφιάς. Όλοι μιλούσαν για το Τουρκολίμανο.
- 02/05/2018
Το Τουρκολίμανο, έτσι ονομαζόταν την εποχή που περιγράφουμε, χρόνια πριν την μετονομασία του σε Μικρολίμανο, είχε αποκτήσει φήμη από τo άρωμα γραφικότητας που προσέφερε. Υπήρχε ρομαντισμός ειδικά τα βράδια του καλοκαιριού και ως φυσικός κόλπος ήταν αφάνταστης ομορφιάς. Αυτό ήταν το Τουρκολίμανο.
Ο πρώην Βασιλιάς της Αγγλίας Εδουάρδος ο μετέπειτα Δούκας του Ουΐνδσωρ μαζί με την Σίμσον πριν ακόμη παντρευτούν είχαν επισκεφθεί ινκόγκνιτο μαζί με τον Βασιλιά της Ελλάδας Γεώργιο Β΄, το Τουρκολίμανο για να φάνε αστακό και ψάρια. Τότε ο Δούκας γύρισε σε κάποιους δημοσιογράφους που τους ακολουθούσαν και τους είπε: “Ζηλεύω τον ξαδελφό μου βασιλά της Ελλάδας, που μπορεί να κάθεται κοντά σε ένα τέτοιο μέρος και να το απολαμβάνει καθημερινώς!”
Ένας σημαντικός παράγοντας στην ανάπτυξη του Τουρκολίμανου ήταν πως το ανακάλυπταν οι πλούσιοι και οι επώνυμοι του διεθνούς τζετ σετ, όταν με τα κότερά τους επισκέπτονταν τον γραφικό του όρμο για αραξοβόλι, ή για να συμμετάσχουν στα γνωστά τότε αριστοκρατικά γεύματα που έδινε διαρκώς ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδος. Εκεί σύχναζε όλη η ελίτ της Ευρώπης και όχι μόνο. Ο μικρός κόλπος γέμιζε από γιότ εφοπλιστών, αρχηγών Κρατών και γνωστών προσωπικοτήτων διεθνούς προβολής.
Το Τουρκολίμανο κατά καιρούς έχουν επισκεφθεί ο Χέρμπερτ Φον Κάραγιαν ο οποίος βρέθηκε σε γευματίζει σε ταβερνάκι μαζί με την Τζέην Φόντα. Η Σιμόν Σινιορέ όταν την έφερε η Μελίνα Μερκούρη.
Η Τζίνα Λολομπρίτζιτα και η Σοφία Λόρεν
Ο Αμερικανός συγγραφέας Τζον Στάινμπεκ (Τα σταφύλια της οργής, Άνθρωποι και ποντίκια) η παρουσία του οποίου έχει καταγραφεί πολλαπλώς σε συγκεκριμένη ταβέρνα. Το Τουρκολίμανο είχαν επισκεφθεί η Τζίνα Λολομπρίτζιτα, η Σοφία Λόρεν, ο Ωνάσης με την Τζάκι Κέννεντι, ο Πρίγκιπας Ρενιέ του Μονακό, η Γκρέις Κέλλι και φυσικά η Μαρία Κάλλας.
Και όσο οι προσωπικότητες έκαναν την παρουσία τους όλο και πιο έντονη, τόσο οι ταβέρνες εκεί πλήθαιναν και οι καρέκλες στην παραλία ολοένα και καταλάμβαναν μεγαλύτερο χώρο. Κάποτε ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου δεξιώθηκε εκεί τους Υπουργούς των Εξωτερικών σε μια Βαλκανική συνδιάσκεψη που λάμβανε χώρα στην Ελλάδα. Αφού έκατσαν λοιπόν στο Τουρκολίμανο ένας υπουργός της Ρουμανίας ο Τιτουλέσκου, σηκώθηκε και σχεδόν τρέχοντας πήγε στην κουζίνα όπου ζήτησε να φάει κάτι επειγώντος! Τόσο πολύ τον είχε δελεάσει η έντονη μυρωδιά του τηγανισμένου φρέσκου ψαριού.
Μέχρι που οι μαγαζάτορες του Τουρκολίμανο συμφώνησαν από κοινού να τοποθετήσουν διαφορετικού χρώματος καρέκλες στην παραλία για να μην μαλώνουν διεκδικώντας την πατρότητα της επίσκεψης μιας προσωπικότητας. Ακόμη και ο υπέρμαχος του όρμου της Φρεαττύδας ο ποιητής Λάμπρος Πορφύρας, όταν κάποιες φορές απομακρυνόταν από την περιοχή του και ερχόταν στο Τουρκολίμανο, βλέποντας το πλήθος των ξένων που το επισκέπτονταν έλεγε πως θα γίνει πιο γνωστό και από τον Παρθενώνα. Όταν όλη η παραλία γέμισε τελικά από καρέκλες και τραπέζια οι ψαράδες του Τουρκολίμανου έφτασαν να διορθώνουν τα δίχτυα τους, να τα ράβουν, να στεγνώνουν απλώνοντάς τα στην μέση του δρόμου!
Ο Στρατάρχης Γιόσιπ Μπροζ Τίτο
Λέγεται πως όταν το 1954 είχε καταφτάσει για εθιμοτυπική επίσκεψη ο Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας Στρατάρχης Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, λίγο πριν αναχωρήσει από το Πασαλιμάνι με σκάφος, τον πέρασαν από το Τουρκολίμανο για ένα γεύμα. Εκεί του ετοίμασαν αστακούς ενώ στο τραπέζι του ήταν παρατεταγμένα πλούσια εδέσματα θαλασσινών φαγητών. Βλέποντας αυτά ο Τίτο από την μία και από την άλλη τα πλούσια πολυτελέστατα γιότ που ήταν αραγμένα τότε στον μικρό κόλπο, γύρισε και είπε πως μέρη σαν τον Τουρκολίμανο, θα μπορούσαν να κατακτήσουν την ψυχή ακόμη και του πιο σκληρού σοσιαλιστή!
Στο μικρό λιμανάκι του σημερινού Τουρκολίμανου στην αρχαιότητα, στα χρόνια της Αθηναϊκής Δημοκρατίας το αποκαλούσαν Μουνιχία και υπήρχαν 82 νεώσοικοι που εξυπηρετούσαν τα μικρότερα πλοία του πολεμικού στόλου των Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Η χρήση του λιμενίσκου αυτού αναβίωσε ουσιαστικά με την ανέγερση του Ναυτικού Ομίλου την δεκαετία του ’30 στη θέση της έπαυλης του παλαιού Πρωθυπουργού της Ελλάδας του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου που είχε βαπτίσει με το όνομά του τον όρμο που πολλοί συνήθιζαν να τον αποκαλούν ως Λιμενίσκο του Κουμ. Στο μεταξύ στον ίδιο όρμο εγκαταστάθηκε και ο Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Πειραιώς.
Αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι πρώτοι που συστηματικά απολάμβαναν τον μικρό λιμενίσκο ήταν οι Άγγλοι Αξιωματικοί του Ναυτικού. Εκεί το 1948 έλαβε χώρα μια τελετή κατά την οποία το Βρετανικό Ναυαρχείο τίμησε με ένα δώρο τον Ιστιοπλοϊκό Όμιλο Πειραιώς. Η τίμηση έγινε δια χειρός του Αρχηγού της Ναυτικής Βρετανικής αποστολής Ναύαρχο Τάλμποτ ο οποίος προσέφερε στον Ιστιοπλοϊκό έναν “βαρογράφο” (είδος βαρόμετρου) για την δράση του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου κατά την διάρκεια του Πολέμου. Συγκεκριμένα όταν εισέρχονταν οι Γερμανοί σε Αθήνα και Πειραιά, τα σκάφη του Ιστιοπλοϊκού τέθηκαν στην διάθεση των Βρετανικών δυνάμεων και τα περισσότερα εξ αυτών πέτυχαν να φύγουν από το Τουρκολίμανο γεμάτα από Άγγλους και Έλληνες που πήγαιναν να συνεχίσουν τον πόλεμο στην Μέση Ανατολή.
Αλλά και στην συνέχεια το 1944, σκάφη του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου κατάφεραν να διαφύγουν της επιτήρησης των Γερμανών και να μεταφέρουν Άγγλους κομάντος προ της αποχώρησής τους. Το Τουρκολίμανο επίσης αναφέρεται σε πάρα πολλά βιβλία ξένης λογοτεχνίας και γκουρμέ με διθυράμβους στην παρασκευή του αστακού. Εκτός όμως από τις ξένες προσωπικότητες και Έλληνες διανοούμενοι, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών αγαπούσαν το Τουρκολίμανο όχι μόνο για τα θαλασσινά του εδέσματα, αλλά και γιατί τους πρόσφερε μια νότα ηρεμίας που φυσικά σήμερα δεν έχει.
Ο Σεφέρης συνήθιζε να περπατά στο Τουρκολίμανο προκειμένου να εμπνευστεί για τα ποίηματά του, συνήθεια που ήταν γνωστή και που οδήγησε το περιοδικό LIFE να τον συνοδεύσει σε αυτή του την περιπλάνηση. Το Τουρκολίμανο ακόμη και μεταγενέστερα ως Μικρολίμανο συνέχισε να αποτελεί πόλο έλξης σπουδαίων ανθρώπων ακόμη και όταν μεταμορφώθηκε σε τουριστική ατραξιόν χάνοντας μεγάλο μέρος από την γραφικότητα και την ηρεμία του το χαρακτήριζε.
Έρευνα – Επιμέλεια: Στέφανος Μίλεσης, Πρόεδρος Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς
Πηγή: http://kanaliena.gr
Τελευταία φωτογραφία από το ημερολόγιο της OPEL