Τρουβίλ: Το εξοχικό κέντρο που έμελε να γίνει Δημαρχείο Γλυφάδας

Κάποτε η Γλυφάδα ήταν ένας κατάφυτος παράδεισος για παραθεριστές, το Παλιό Δημαρχείο ήταν το κέντρο του και το έλεγαν «Τρουβίλ». Αυτή είναι η ιστορία του.

• 09/07/2024
• Κείμενο: Εμμανουέλα Ρουσσάκη

Στις αρχές του 1900 – όταν η ιστορία της Γλυφάδας βρισκόταν μόλις στην αρχή της και ο Δήμος όπως τον γνωρίζουμε σήμερα δεν υπήρχε ακόμη – η ευρύτερη περιοχή ήταν ένας τόπος κατάφυτος από πεύκα και κατά βάση ακατοίκητος. Στο δάσος της Γλυφάδας (μετέπειτα Γκολφ) υπήρχε μόνο ένα μικρό ξωκλήσι προς τιμήν του Αγίου Κωνσταντίνου, ενώ σταδιακά άρχισαν να φτάνουν οι πρώτοι κάτοικοι, οι κολλίγοι που καλλιεργούσαν τα γύρω κτήματα.

Ήδη απο τότε η Γλυφάδα ήταν ωστόσο πόλος έλξης για κυνηγούς αλλά και για παραθεριστές και φυσιολάτρες που την προτιμούσαν για τις κυριακάτικες εξορμήσεις τους, και σίγουρα ήταν αυτή η φυσική ομορφιά του τοπίου που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα ανάπτυξη της περιοχής.

Οι ανακατατάξεις που έφεραν ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι στην Ελλάδα, με αποκορύφωμα τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις του 1917, οδήγησαν σε πωλήσεις των κτημάτων της Γλυφάδας από τους ντόπιους μεγαλοτσιφλικάδες και ήταν η αφορμή για να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της.

Τη δεκαετία του 1920, η Γλυφάδα αναγεννήθηκε σαν λουτρόπολη και παραθεριστικό κέντρο, με φαρδείς δρόμους και μεγάλα οικόπεδα. Έτσι έγινε πόλος έλξης για την υψηλή κοινωνία της Αθήνας, με τακτικούς επισκέπτες τη βασιλική οικογένεια και διάφορες προσωπικότητες της πολιτικής. Τότε περίπου είναι που χτίζεται το κυνηγετικο περίπτερο και εξοχικό κέντρο που μετά από 20 χρόνια έμελε να γίνει το Δημαρχείο του νεοσύστατου Δήμου Γλυφάδας, το «Τρουβίλ».

Καθοριστική για την ανάπτυξη της περιοχής, αλλά και για την άνθηση του «Τρουβίλ» ήταν η δημιουργία λουτρών στα σημερινά Αστέρια, τα λεγόμενα μπαιν μιξτ (μεικτά μπάνια, δηλαδή πλαζ όπου μπορούσαν να κάνουν μπάνιο άνδρες και γυναίκες μαζί). Δύσκολα μπορούμε να κατανοήσουμε σήμερα πόσο μεγάλη ήταν αυτή η αλλαγή, αλλά πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι μέχρι τότε οι ακτές ήταν χωρισμένες ανάλογα με το φύλο και απαγορευόταν να συναντιούνται σε αυτές άντρες και γυναίκες.

Στη Γλυφάδα δημιουργήθηκε ένας φορέας που εκμεταλλευόταν τις εγκαταστάσεις της παραλίας (η Εταιρία Λουτρών Γλυφάδας). Οι εγκαταστάσεις περιελάμβαναν εστιατόριο, κέντρο διασκέδασης, περίπτερο χορού λουόμενων, ηλιοθεραπευτήρια, θαλάσσια παιχνίδια, αποδυτήρια ανδρών και γυναικών “μετά καλλωπιστηρίου, κουρείου” κ.ά.

Έτσι, με τους Αθηναίους να καταλαμβάνουν ελεύθερα πλέον τις παραλίες, η Γλυφάδα γνωρίζει τεράστια άνθηση. Την ίδια εποχή συστήνεται και η πρώτη κοινότητα της Γλυφάδας. Σιγά σιγά αρχίζουν να χτίζονται οι πρώτες παραθεριστικές κατοικίες, απλές στην αρχή και κοντά στη θάλασσα, μετέπειτα πιο μεγαλοπρεπείς, σχεδιασμένες από Έλληνες και Ευρωπαίους αρχιτέκτονες, αρχίζουν να σκαρφαλώνουν προς το δάσος.

Από πού πήρε το όνομά του το Τρουβίλ

Γιατί, όμως, το εξοχικό κέντρο πήρε το όνομα «Τρουβίλ»; Στην περιοχή της Νορμανδίας στη βορειοδυτική Γαλλία συναντούμε την παραθαλάσσια πόλη «Trouville-sur-Mer», γνωστή και απλώς ως «Trouville». Πρόκειται για ένα χωριό ψαράδων το οποίο λόγω της φυσικής ομορφιάς του αλλά και της εγγύτητας στο Παρίσι υπήρξε ένα από τα πρώτα παραλιακά θέρετρα που αναπτύχθηκαν ήδη από τον Μεσαίωνα, ενώ σταδιακά αναδείχθηκε σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό της Γαλλίας. Διαθέτει κτήρια της Belle Epoque, ένα δικό της Casino αλλά και μια εκπληκτική αμμουδιά μήκους 2 χιλιομέτρων, την οποία προτιμούν οικογένεις και ζευγάρια για ρομαντικές εξορμήσεις, αφού σε αντίθεση με της γύρω περιοχές η «Trouville» έχει διατηρήσει έναν πιο γραφικό χαρακτήρα.

Είναι εμφανής η παρόμοια ιστορική πορεία που ακολούθησαν η γαλλική Trouville και η δική μας Γλυφάδα. Το συγκεκριμένο όνομα αποτελεί άλλη μια απόδειξη του κοσμοπολίτικου χαρακτήρα που είχε προσδοθεί στη Γλυφάδα αλλά και της έντονης επιρροής που είχε η παρουσία ευρωπαίων επαγγελματιών και παραθεριστών στο προάστιο. Στην Trouville μάλιστα έχει αποδοθεί ο χαρακτηρισμός “Βασίλισσα των παραλιών”, ένας χαρακτηρισμός που ενδεχομένως, δεδομένης της δημοφιλίας της, θα ταίριαζε και στη Γλυφάδα του 20ού αιώνα.

Η Γλυφάδα μετά το 1940

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής, η Γλυφάδα δέχθηκε πολλούς βομβαρδισμούς λόγω της εγγύτητάς της στο υπό κατασκευή αεροδρόμιο. Ως αποτέλεσμα, καταστράφηκε ολοσχερώς η πλαζ των Αστεριών με τις κοσμοπολίτικες εγκαταστάσεις της, πολλά σπίτια καθώς και σχεδόν ολόκληρη τη συνοικία του Βοσπόρου, όπου ζούσαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες. Τα παραθεριστικά σπίτια, δε, επιτάχθηκαν και έγιναν κατοικίες για Γερμανούς αξιωματικούς.

Το 1942 «θύμα» των βομβαρδισμών έπεσε και το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου παραπλεύρως του «Τρουβίλ».

Πριν δημιουργηθεί ο Δήμος Γλυφάδας το 1946, η κοινότητα Γλυφάδας, με σχετικό νόμο, συνδέθηκε με την κοινότητα Ελληνικού δημιουργώντας το νέο δήμο Ευρυάλης, με έδρα τον οικισμό της Γλυφάδας. Ήδη πριν από τη δημιουργία του Δήμου Ευρυάλης, η Γλυφάδα και το Ελληνικό σχημάτιζαν την Κοινότητα Ευρυάλης της οποίας Πρόεδρος διετέλεσε από το 1942 ο Ανδρεάς Λαζαράκης ο οποίος παρέμεινε στο τιμόνι του Δήμου τα ταραγμένα χρόνια της κατοχής.

Το 1946 η Γλυφάδα γίνεται Δήμος και ο πρώτος Δήμαρχος Γλυφάδας Άγγελος Μεταξάς, που υπηρέτησε ως Δήμαρχος Γλυφάδας σε πολλαπλές θητείες από το 1945 μέχρι το 1964, μετέτρεψε το «Τρουβίλ» σε Δημαρχιακό Μέγαρο και ως τέτοιο λειτούργησε μέχρι το 1998, οπότε όλες οι υπηρεσίες του Δήμου μεταφέρθηκαν στο Νέο Δημαρχιακό Μέγαρο στην οδό Άλσους.

Το Τρουβίλ της Γλυφάδας στον 21ο αιώνα

Το 2000, ξεκίνησαν οι εργασίες ανακατασκευής ώστε το «Τρουβίλ», ή, όπως είναι πλεον γνωστό, το «Παλαιό Δημαρχείο», να ανοίξει ξανά τις πόρτες του για αυτούς που το αγάπησαν τόσο από παλιά, αλλά και για να μοιραστεί την ιστορία του με τους νέους.

80 χρόνια μετά από την αρχική του κατασκευή, το κτήριο δε βρισκόταν σε καλή κατάσταση. Η θάλασσα είχε διαυρώσει τα θεμέλια του παλιού εξοχικού κέντρου αλλά και το κτίσμα συνολικά. Ξεκίνησαν οι εργασίες για υπόγεια στήριξη του κτηρίου αλλά το κόστος ήταν τεράστιο. Η εργολαβία εξαντλήθηκε ενώ δυο ακόμα προσπάθειες απέβησαν άκαρπες, πάλι λόγω του πολύ υψηλού κόστους.

Ο Δήμος Γλυφάδας όμως δεν σκόπευε να εγκαταλείψει το «Τρουβίλ», αναγνωρίζοντας ότι αποτελεί στοιχείο της ιστορίας και της ταυτότητας της περιοχής.

Κάπως έτσι, η οικογένεια Μαρτίνου ήρθε να αναλάβει την αποπεράτωση του έργου. Στις 21 Οκτωβρίου 2013 πραγματοποιήθηκε η τελετή παράδοσής του στον Δήμο από τον πλοιοκτήτη Θανάση Μαρτίνο.

Σήμερα, το Παλαιό Δημαρχείο της Γλυφάδας λειτουργεί ως χώρος παιδείας και πολιτισμού. Εκεί στεγάζεται και το τμήμα Παιδείας του Δήμου (το μόνο που δεν μεταφέρθηκε στο νέο Δημαρχείο), ενώ στον δεύτερο όροφο τελούνται οι πολιτικοί γάμοι.

Το Παλαιό Δημαρχείο Γλυφάδας, δεσπόζοντας ανακαινισμένο και με έναν νέο σκοπό στην Λεωφόρο Ποσειδώνος, θυμίζει πλέον στους κατοίκους την ιστορία και την πορεία της πόλης, ενώ αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα αξιοποίησης της κληρονομιάς του Δήμου.

_Πηγές

• _{GLYFADA FREE PRESS – Τεύχος 01 (Δεκέμβριος 2013), Τεύχος 08 (Ιούλιος-Αύγουστος 2014)}
  
• _{Κωνσταντίνος Καλπουρτζής, «Η ιστορία της Γλυφάδας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα», NouPou}
  
• _{Γεωργία Βαμβακερού, «Η Γλυφάδα τα χρόνια της Κατοχής», NouPou}
• _{ΔΗΜΟΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ, «Γλυφάδα: Όψεις της Ιστορίας της Πόλης και του Δήμου», Εκδόσεις Αλέξανδρος Ε.Π.Ε., Αθήνα 2019}
• _{Ελισάβετ Μιτσού, «Μια φορά κι έναν καιρό στη Γλυφάδα, alimonsonline}
• _{Ομάδα Facebook: ΠΑΛΗΑ ΓΛΥΦΑΔΑ}
• _{Ομάδα Facebook: Η Γλυφάδα Μας}

• Trouville: Η ανεπιτήδευτη “Βασίλισσα των παραλιών”