Γρηγόρης Κωνσταντέλλος: «Δεν σταματάμε οικοδομές σε εξέλιξη, μόνο τις νέες άδειες στην περίπτωση των ψηλών κτιρίων»
Λίγες μέρες μετά την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για μερική αναστολή των οικοδομικών αδειών, ο Δήμαρχος Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος μιλά στο NouPou για τους στόχους και τα επόμενα βήματα του Δήμου, απαντά στο ερώτημα αν ο Δήμος έχει το δικαίωμα να αναστείλει οικοδομικές εργασίες ή όχι και τονίζει πως «σε κάθε περίπτωση, επιδιώξαμε να περάσουμε ένα πολιτικό μήνυμα, ότι δεν ανεχόμαστε πλέον την αλλοίωση της φυσιογνωμίας της πόλης».
- 09/04/2024
Στη διακοπή έκδοσης νέων οικοδομικών αδειών που αξιοποιούν τα κίνητρα για επιπλέον ύψος ή άλλα «μπόνους» που παρέχει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός, έως ότου καθαρογραφεί απόφαση του ΣτΕ – η δεύτερη κατά σειρά, μετά από προσφυγές δημοτών του Αλίμου- έχει προχωρήσει ο δήμος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης. Αυτό αναφέρει σε συνέντευξή του ο δήμαρχος, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, ο οποίος μίλησε στο NouPou, εκφράζοντας την επιθυμία της διοίκησης της πόλης να εκπέμψει ένα πολιτικό μήνυμα και ταυτόχρονα να διατηρηθεί ο χαρακτήρας της ήπιας κτιριακής ανάπτυξης στις τρεις περιοχές ευθύνης του δήμου.
Κύριε Κωνσταντέλλο εξελίσσεται σε κεντρικό διακύβευμα το θέμα των ψηλών κτιρίων στα νότια προάστια και όχι μόνο. Δεδομένου ότι είστε αντιπρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), έχετε την ευθύνη διαχείρισης του συγκεκριμένου θέματος εντός αυτής. Τι συζητάτε με τους υπόλοιπους δημάρχους;
Η ΚΕΔΕ έχει εκφράσει σειρά επιφυλάξεων και έχει καταθέσει προτάσεις από τον Δεκέμβριο του 2020, όταν πέρασε ο νόμος που επικαιροποιούσε τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό του 2012. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός από τη στιγμή της ψήφισής του έως και σήμερα έχει υποστεί περισσότερες από 35 τροποποιήσεις. Έτσι, όταν έγινε η μεγάλη τροποποίηση του νόμου τον Δεκέμβριο του 2020, ο πρώην δήμαρχος Κατερίνης, Κώστας Κουκοδήμος, μέσω σχετικής επιτροπής είχε αναδείξει 81 σημεία του νόμου αυτού, με τα οποία ως ΚΕΔΕ διαφωνούσαμε. Ωστόσο λόγω ασθενείας του Κώστα Κουκοδήμου, ήμουν τελικά εκείνος που ανέλαβα να παρουσιάσω τα σημεία διαφωνίας μας σε συναντήσεις με τους επιτελείς του υπουργείου Περιβάλλοντος αλλά και στη Βουλή. Από τις παρατηρήσεις μας δεν υιοθετήθηκε ούτε μία.
Από εκεί και ύστερα ξεκινάει το κακό. Ή για να είμαι πιο ακριβής, είχε ξεκινήσει έναν χρόνο νωρίτερα, όταν με υπηρεσιακό έγγραφο του υπουργείου Περιβάλλοντος, δινόταν η δυνατότητα σωρευτικής χρήσης των ευνοϊκών διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, μεταξύ των οποίων είναι και αυτή που δίνει μπόνους καθ’ ύψος στις νέες οικοδομές. Αυτό μάλιστα συνέβη με ένα έγγραφο, ούτε καν με μία τροπολογία, και έγινε δεκτό από τον τότε υπουργό Περιβάλλοντος.
Η αρχή επομένως στην καταπολέμηση των ψηλών κτιρίων δεν έγινε από το κτίριο των αδερφών Ευμορφίδη και της Coco–Mat στην Ακρόπολη, όπως πολλοί νομίζουν.
Όχι. Το θέμα στην περίπτωση της Coco-Mat δημιουργήθηκε μετά από προσφυγή εναντίον της άδειας του ξενοδοχείου της οδού Φαλήρου στο Κουκάκι. Εν προκειμένω εξήχθη μία νομική κρίση, από την οποία αντλούμε πολλές πληροφορίες, ωστόσο δεν ήταν η θρυαλλίδα που διέλυσε το σύστημα.
Στην περίπτωση Ευμορφίδη, ο επιχειρηματίας επιστρέφει στη διοίκηση και συγκεκριμένα στην Πολεοδομία Αθηνών, ζητώντας αποζημίωση 7 εκατομμυρίων ευρώ, διότι εξέδωσε την άδεια ανέγερσης του κτιρίου. Στο πλαίσιο της εμπιστοσύνης που δίνει ο διοικούμενος στη διοίκηση, ο επιχειρηματίας δεν παρανόμησε καθότι η Πολεοδομία του παραχώρησε νομίμως την άδεια. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να προσέξουμε για όλα τα μελλούμενα. Το συμπέρασμα είναι ότι με όλη αυτή τη νομολογία που έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα, δεν υφίσταται ασφάλεια δικαίου.
Ποιο είναι έως τώρα το αποτέλεσμα των «μπόνους» που δίνει ο Οικοδομικός Κανονισμός για νέες οικοδομές;
Το αποτέλεσμα είναι ότι ακόμα και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης αλλά και σε πολλές περιοχές της Αθήνας, έχουν αυξηθεί τα ύψη των πολυκατοικιών στα 32 μέτρα από τα 24 μέτρα που ήταν προηγουμένως. Όλα αυτά έχουν συμβεί, απλά δεν τα βλέπουμε να συμβαίνουν μαζικά διότι είχαμε μία πολύ μεγάλη ύφεση της οικοδομικής δραστηριότητας λόγω της οικονομικής κρίσης, μεσολάβησε στη συνέχεια η πανδημία και επί της ουσίας «ξυπνήσαμε» όλοι όταν είδαμε αυτούς τους όγκους κτιρίων να ξεπροβάλλουν.
Τι ήταν αυτό που άλλαξε τα δεδομένα;
Game changer αποτέλεσε άρθρο σε τροπολογία της κυβέρνησης, η οποία ήταν μία αναιτιολόγητη αλλά προς τη σωστή κατεύθυνση απόφαση. Ήταν το τελευταίο νομοσχέδιο πριν από τις πρώτες εκλογές του 2023, όπου εξαιρέθηκαν οι περιοχές της Φιλοθέης, του Ψυχικού και της Εκάλης από τις ευνοϊκές διατάξεις των κινήτρων του Οικοδομικού Κανονισμού. Πρόκειται για περιοχές αποκλειστικής κατοικίας. Στις περιοχές αποκλειστικής κατοικίας συγκαταλέγεται και η Βούλα (από το 1926), η οποία ωστόσο δεν ελήφθη υπόψιν στην τροπολογία αυτή. Δεν ήταν ενημερωμένοι για το γεγονός ότι η παλαιότερη περιοχή αποκλειστικής κατοικίας ήταν η Βούλα; Ήταν παλιό το Βασιλικό Διάταγμα και δεν το βρήκαν στα αρχεία τους;
Κατά την άποψή μου, ήταν μία φωτογραφικού τύπου διευθέτηση για το Ψυχικό, τη Φιλοθέη και την Εκάλη, διότι εξαίρεσαν τη Βούλα.
Από αυτό το σημείο και ύστερα η ΚΕΔΕ παρενέβη στις 13 Μαΐου του 2023, ζητώντας την εξαίρεση όλων των περιοχών όπου υφίστανται ειδικά διατάγματα από την οριζόντια εφαρμογή των μπόνους που δίνει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός. Συγχρόνως υποστήριξε ότι ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός είναι επιζήμιος και πρέπει να ανασταλεί η ισχύς του έως ότου συζητηθεί εκ του μηδενός.
Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή;
Το μόνο που συνέβη ήταν ότι τον Σεπτέμβριο του 2023, ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συγκρότησε ενδεκαμελή επιτροπή, με τη συμμετοχή δύο μελών της ΚΕΔΕ. Από πλευράς της ΚΕΔΕ συμμετείχα εγώ και ο Ευάγγελος Δημητρίου, διευθυντής πολεοδομίας του δήμου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης ως τεχνικός σύμβουλος.
Η επιτροπή συγκροτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου και είχε διάρκεια ζωής τριών μηνών. Σε αυτό το διάστημα συνεδριάσαμε πολλές φορές και έγιναν παραγωγικές συζητήσεις, ενώ τα στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος διαπίστωσαν το παράλογο της υπόθεσης. Ενώ ήμασταν έτοιμοι να παραδώσουμε το πόρισμά μας, διεκόπη η λειτουργία της επιτροπής.
Στις 3 Μαρτίου του 2024 έρχεται η απόφαση 310 από το 5ο Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, μετά από προσφυγή που είχαν καταθέσει 12 κάτοικοι του Αλίμου. Η απόφαση αυτή ανέφερε ότι ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός δεν μπορεί να ισχύει οριζόντια για όλες τις περιοχές και ότι όπου υπάρχουν ειδικά διατάγματα, όπως στη Βούλα, είναι αντισυνταγματική η εφαρμογή του Κανονισμού.
Επιπλέον, η απόφαση αναφέρει ότι όπου δεν υπάρχουν ειδικά διατάγματα, απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή των διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού που δίνει μπόνους ύψους, διαρκούς στερεού κλπ, είναι να έχει προηγηθεί μελέτη από τους δήμους και το υπουργείο Περιβάλλοντος, που να δικαιολογεί ότι αυτά τα κτίρια δικαιούνται τα μπόνους.
Την ίδια στιγμή η απόφαση αυτή αναφέρει ότι επειδή το ζήτημα είναι ευρύτατου δημοσίου ενδιαφέροντος, παραπέμπεται για να κριθεί και από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η Ολομέλεια αναμένεται να συνεδριάσει σύντομα και να έχουμε την απόφασή της για να ξέρουμε πού βαδίζουμε.
Πρόσφατα υπήρξε και μία απόφαση από το Εφετείο Πειραιά, η οποία ανέστειλε την άδεια σε εν εξελίξει οικοδομή στη Βούλα, το οποίο αξιοποιούσε τα μπόνους για τα ψηλότερα κτίρια.
Πρόκειται για μία προσφυγή που έγινε από περίοικους. Ο δήμος παρέστη στη δίκη, καθότι πρόκειται για τη διοικούσα αρχή. Η απόφαση αυτή ευθυγραμμίζεται με τις απόψεις του δήμου, οι οποίες δεν είναι μόνο νομικές και τεχνικές αλλά και πολιτικές.
Αυτό ωστόσο που συμβαίνει στην πράξη δήμαρχε, είναι μία σύγκρουση που προκύπτει από το γεγονός ότι οι πολεοδομίες που υπάγονται στους δήμους δίνουν άδειες δόμησης και οι δήμοι από την άλλη πλευρά αντιδρούν στην κατασκευή των ψηλών κτιρίων. Παράδοξο, δεν νομίζετε;
Αυτό είναι το οξύμωρο. Κάτι ωστόσο που εμείς προσπαθούμε να σταματήσουμε, στηριζόμενοι σε δικαστικές αποφάσεις όπως η 310 του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και η πρόσφατη του Εφετείου Πειραιά.
Πάντως, σε πρόσφατη ανακοίνωσή του το υπουργείο Περιβάλλοντος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «οι δήμοι δεν έχουν δικαίωμα να προχωρούν σε διαδικασίες αναστολής οικοδομικών αδειών». Για να δούμε όμως και την άλλη πλευρά, μεγάλη μερίδα κατασκευαστών που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, έχει εύλογες αντιρρήσεις.
Αρκεί να σας πω εδώ ότι ο δήμος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης ήταν ο πρωταθλητής δόμησης του 2023. Αδειοδοτήθηκαν την περασμένη χρονιά 96.000 τετραγωνικά μέτρα από την τοπική πολεοδομία. Και πριν τις δύο αποφάσεις του ΣτΕ και του Εφετείου Πειραιά, δεν υπήρχε τρόπος να σταματήσει κάποιος την έξαρση της οικοδομικής δραστηριότητας.
Εκτός όμως από την 310, εκκρεμεί και μία δεύτερη απόφαση του ΣτΕ, κατόπιν προσφυγής δημοτών του Αλίμου, η οποία είναι καταπέλτης και πρόκειται να καθαρογραφεί σύντομα. Εκτιμώ ότι η απόφαση θα δημιουργήσει νέα δεδομένα.
Τι ζητάτε ως δήμος με βάση την πρόσφατη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου;
Αυτό που ζητάμε είναι ότι όποιος συστήνει Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο ή οποιαδήποτε άλλη πολεοδομική μελέτη, με βάση τον νόμο 4447 του 2016, έχει το δικαίωμα να ζητήσει από το υπουργείο Περιβάλλοντος την αναστολή οικοδομικών αδειών. Εμείς ως δήμος σας θυμίζω ότι βρισκόμαστε σε διαδικασία κατάρτισης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Σκοπός μας είναι έως την κατάρτιση του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, να μην δημιουργηθούν τετελεσμένα που θα είναι δυσμενή για την περιοχή.
Βασιστήκαμε στις διατάξεις του νόμου αυτού αλλά και στις αποφάσεις του ΣτΕ καθώς και σε εκείνην του Εφετείου Πειραιά, ζητώντας μερική αναστολή οικοδομικών αδειών. Δηλαδή να ανασταλούν οικοδομικές άδειες που αξιοποιούν τα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Θα γίνει αποδεκτή άραγε από το υπουργείο Περιβάλλοντος η πρότασή μας; Σε κάθε περίπτωση ακολουθήσαμε ορθά όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες και επιδιώξαμε να περάσουμε ένα πολιτικό μήνυμα, ότι δεν ανεχόμαστε πλέον την αλλοίωση της φυσιογνωμίας της πόλης.
Επομένως δεν θα προβείτε σε αναστολή υφιστάμενων αδειών και οικοδομών που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά μόνο αδειών υπό έκδοση;
Αυτό που είπα σε πρόσφατο δημοτικό συμβούλιο, είναι ότι εξετάζουμε την πιθανότητα να αναστείλουμε την έκδοση οικοδομικών αδειών ή ακόμα και να αναστείλουμε την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών στις κατασκευές που αξιοποιούν τα μπόνους του Οικοδομικού Κανονισμού για τα ψηλά κτίρια και εμπίπτουν στις λοιπές ευνοϊκές διατάξεις του νόμου.
Έχετε το δικαίωμα από τον νόμο να αναστείλετε οικοδομικές εργασίες;
Όσο δεν έχουμε το δικαίωμα να το κάνουμε, τόσο έχουμε και το δικαίωμα να πράξουμε κάτι τέτοιο. Πρόκειται για μία «γκρίζα» ζώνη. Σκεφτήκαμε σε κάθε περίπτωση ότι θα δημιουργηθεί ένα χαοτικό σύστημα γιατί κάποιοι άνθρωποι έχουν εισέλθει σε συγκεκριμένες λογικές και έχουν συνάψει εμπορικές συμβάσεις όπως αντιπαροχές και θα ήταν απόλυτη διαταραχή να ζητήσουμε τη διακοπή κάθε μορφής οικοδομικών αδειών.
Εν τέλει εξετάσαμε πόσα είναι τα κτίρια που εκμεταλλεύονται τα μπόνους και βρίσκονται σε εξέλιξη. Είναι συνολικά 18 σε όλο το φάσμα του δήμου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης. Και αποφασίσαμε να μην διακόψουμε τις εργασίες για να μην προκαλέσουμε ζημιά στην αγορά της οικοδομής. Όσοι έχουν ξεκινήσει την κατασκευή, συνεχίζουν κανονικά.
Ωστόσο ο δήμος σταματάει την έκδοση νέων οικοδομικών αδειών που εκμεταλλεύονται τα μπόνους, εάν δεν καθαρογραφεί και η δεύτερη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
