Τι θα γίνει με τις αυξήσεις των ενοικίων;
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που δαπανούν έναν ολόκληρο μισθό για τις ανάγκες στέγασης ενώ 7 στους 10 νέους μένουν με τους γονείς τους, αφού δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στο κόστος ενός ενοικίου - Οι τιμές ενοικίασης έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο 20%-30% την τελευταία τριετία στο κέντρο της Αθήνας
- 28/03/2022
Το υψηλό κόστος στέγης απασχολεί όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, χώρες όπως η Γερμανία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Κύπρος, φαίνεται να υιοθετούν ή/και να εφαρμόζουν μέτρα και πολιτικές με στόχο να αναχαιτίσουν την ραγδαία αύξηση του κόστους στέγασης ήδη από το 2018-2019. Τα δεδομένα σήμερα συνηγορούν ότι αποτελεί άμεση ανάγκη η «χάραξη» στεγαστικής πολιτικής στη χώρα μας, ιδιαίτερα μετά την ενεργειακή «κρίση» που είναι άμεσα συνδεδεμένη με το κόστος στέγασης. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα σχετικής έρευνας που εκπόνησε πρόσφατα το Πανελλαδικό Δίκτυο E-Real Estates. Με εξαίρεση την περίοδο της οικονομικής ύφεσης στη χώρα μας, όπου ειδικότερα την περίοδο 2012-2027, οι μέσες τιμές ενοικίασης υποχώρησαν κατά 25,5%, σε όλες τις υπόλοιπες χρονιές, η αύξηση που περνάει είναι διόλου ευκαταφρόνητη. Ειδικότερα για το 2021, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αύξηση των ενοικίων σε ποσοστά 3%-7%, από 5,8%-6,7% που είχαν αυξηθεί το 2020.
Τι δείχνουν οι μελέτες του ΔΝΤ και της Eurostat
Διεθνείς οργανισμοί έχουν επισημάνει πολλάκις το πρόβλημα που υπάρχει με τα, δυσανάλογα με τους μισθούς, υψηλά ενοίκια στη χώρα μας. Ειδικότερα, σε μελέτη που έκανε το ΔΝΤ το καλοκαίρι του 2021, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι, σε 14 από τις 17 αναπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες, οι περισσότεροι από τους μισούς ενοικιαστές με χαμηλό εισόδημα πλήρωναν ως μίσθωμα ποσό που ήταν πολύ κοντά στο όριο του 40% του εισοδήματός τους, με την Ελλάδα να εμφανίζει ποσοστό οριακά άνω του 40%. Από την άλλη πλευρά, η έρευνα του Ταμείου κατέδειξε πως αυτή η επιβάρυνση ήταν σημαντικά μικρότερη για τα νοικοκυριά με υψηλότερο εισόδημα. Δηλαδή τα πλέον οικονομικά εύρωστα νοικοκυριά στην ΕΕ ξοδεύουν το 10% περίπου του διαθέσιμου εισοδήματός τους για ενοίκια.
Σύμφωνα, εξάλλου, με την Eurostat , μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ-27 το κόστος στέγασης για τους ενοικιαστές με ενοίκιο σε τιμές αγοράς το 2018 ήταν το υψηλότερο στην Ελλάδα, όπου το 83,1 % των ενοικιαστών δαπάνησε πάνω από το 40 % του εισοδήματός τους για στέγαση, όταν το μέσο όρο δαπάνης στην ΕΕ-27 δεν ξεπερνά το 25,1%.
Η τελευταία έρευνα της Eurostat για το 2019, κατατάσσει πρωταθλήτρια την Ελλάδα – 1η με διαφορά ανάμεσα σε χώρες της Ευρώπης όπου οι ενοικιαστές δαπανούν άνω του 50% του εισοδήματος τους για το κόστος στέγασης ( ενοίκιο, λογαριασμούς κοινής ωφελείας, κοινόχρηστα). Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι, το 62,1% των ενοικιαστών στη χώρα μας δαπανούσαν το 2019 άνω του 50% του εισοδήματος τους για το κόστος στέγασης. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε άλλες χώρες ήταν:
- Ρουμανία:29,4%
- Ισπανία: 26,2%
- Βουλγαρία: 24,2%
- Πορτογαλία: 14,5%
- Γερμανία: 10%
- Γαλλία: 8,6%
- Κύπρο: 4,4%
Μέχρι και ένας μισθός το κόστος στέγασης για μια οικογένεια
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, Θεμιστοκλή Μπάκα, «το 62,1% που καταγράφεται στη χώρα μας μόνο… εξωφρενικό μπορεί να χαρακτηριστεί και παράλληλα μη βιώσιμο για οποιονδήποτε εργαζόμενο. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα άνωθεν ποσοστά αφορούν το έτος 2019. Εάν συμπεριλάβουμε και τις αυξήσεις των ζητούμενων ενοικίων που καταγράφηκαν το 2020 και το 2021, κατανοούμε ότι το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο και σε πολλές περιπτώσεις οι ενοικιαστές δαπανούν ακόμη και έναν ολόκληρο μισθό για στέγαση αν πρόκειται για οικογενειακή κατοικία 85 τμ-110 τμ. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το κέντρο της Αθήνας, όπου καταγράφονται και οι μεγαλύτερες αυξήσεις, οι τιμές ενοικίασης έχουν αυξηθεί κατά 20%-30% κατά μέσον όρο την τελευταία τριετία, ενώ στις περιοχές εκτός του κέντρου η αντίστοιχη άνοδος εκτιμάται ότι κινήθηκε πέριξ του 10%- 15%.
Όπως προσθέτει ο κ. Μπάκας, πλέον το κόστος στέγασης έχει εκτιναχθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα και λόγω της ενεργειακής κρίσης, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις ενοικιαστών που τα κοινόχρηστα για τον μήνα Δεκέμβριο 2021 άγγιξαν ακόμη και τα 210€ με κοινόχρηστη θέρμανση για 85τμ κατοικία. Δηλαδή περίπου το 25% του μισθώματος για μισθώματα των 800€/μήνα ή/και το 40% του μισθώματος αν πρόκειται για μίσθωμα της τάξεως των 500€/μήνα – κυρίως μισθωτήρια προ του 2017.
7 στους 10 νέους μένουν με τους γονείς τους
Άξιο μνείας είναι ακόμη το γεγονός ότι, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 2019, η Ελλάδα έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά νέων ανθρώπων ηλικίας 18-34 ετών που μένουν μαζί με τους γονείς τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019 το ποσοστό αυτό ανήλθε σε 69,4% από 66,7% το 2017 και ενώ το 2008 είχε υποχωρήσει στο 58,4%. Μάλιστα, το ποσοστό αυτό παραμένει υψηλό ιδιαίτερα στις ηλικίες 25-34 ετών αγγίζοντας το 67,2% (61,2% για τις γυναίκες και 73,2% για τους άνδρες), το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη μαζί με την Ιταλία, τη στιγμή που σε άλλες χώρες της Ευρώπης περιορίζεται αισθητά.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης των νέων ηλικίας 25-34 στη χώρα μας έχει συρρικνωθεί από 25% το 2005 σε 11% το 2018. Επιπλέον, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Prorata, το 67% των νέων από 17 έως 34 ετών- εκτιμά πως δεν πρόκειται να στη ζωή του να καταφέρει να αγοράσει δικό του σπίτι.
Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα, ο κ. Μπάκας σημειώνει ότι «τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι ότι, είτε τα εισοδήματα των Ελλήνων συρρικνώθηκαν δραματικά όλα τα προηγούμενα χρόνια, είτε το κόστος στέγασης στη χώρα μας έχει εκτοξευτεί δυσανάλογα με τα εισοδήματα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Η κατοικία είναι δικαίωμα και κοινωνικό αγαθό του πολίτη. Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής».