Η κινηματογραφική (και θεατρική και τηλεοπτική) ζωή του μετρ των μεταγλωττίσεων, Φώτη Πετρίδη
Ο Μάρκος Γραμματικός από τις Άγριες Μέλισσες μιλά στο NouPou για την επιτυχημένη σειρά, για τις -αμέτρητες- μεταγλωττίσεις που έκαναν τη φωνή του οικεία σε όλους μας, για το θέατρο και τις καταγγελίες των τελευταίων ημερών, αλλά και για τη θεατρική του δράση στη Γλυφάδα.
- 09/02/2021
Ο Φώτης Πετρίδης υποδύεται στις Άγριες Μέλισσες τον Μάρκο Γραμματικό, πατέρα του Αλέξη του εισαγγελέα και γαμπρού του Δούκα. Όμως ο πολυτάλαντος ηθοποιός, απόφοιτος της σχολής του Εθνικού Θεάτρου, έχει δανείσει τη φωνή του στον Μπαγκς Μπάνυ, τον Τζέιμς από το anime Pokemon και δεκάδες άλλα κινούμενα σχέδια, αφού θεωρείται ένας από τους μετρ των μεταγλωττίσεων στην Ελλάδα, παίζοντας αλλά και αναλαμβάνοντας τη σκηνοθεσία σε πολλές -μεταγλωττισμένες στα Ελληνικά- γνωστές ταινίες καρτούν.
Ο Φώτης, που στο βιογραφικό του, εκτός της καριέρας του στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, δηλώνει και καραγκιοζοπαίχτης (έχει διατελέσει μάλιστα μέλος του σωματείου Ελλήνων Καραγκιοζοπαιχτών), είναι επίσης ο άνθρωπος που, με την ιδιότητα του υπεύθυνου θεατρικών εργαστηρίων, έχει ανεβάσει τα τελευταία 24 χρόνια στη Γλυφάδα εκπληκτικές μαθητικές παραστάσεις με τα παιδιά των Γυμνασίων, Λυκείων, ακόμα και Δημοτικών Σχολείων της πόλης. Κάποιες μάλιστα από αυτές άφησαν εποχή, όπως η Ορέστεια, η Φάρμα των Ζώων, Το Μεγάλο μας Τσίρκο, η Όπερα της Πεντάρας, το West Side Story κ.ά.
Τα τελευταία χρόνια ο Φώτης Πετρίδης ηγείται της θεατρικής ομάδας Γλυφάδας «Οι Ετερόκλητοι». Πρόκειται για μία εναλλακτική θεατρική ομάδα, που έχει ανεβάσει δύο πολύ επιτυχημένες παραστάσεις, το 2018 και το 2019 στο θέατρο Μελίνα Μερκούρη, στη Γλυφάδα: Τον «Ματωμένο Γάμο» του Λόρκα και το έργο παρωδία του Μποστ «Ρωμαίος και Ιουλιέτα». Οι Ετερόκλητοι, με το άνοιγμα των θεατρικών σκηνών, θα παρουσιάσουν φέτος τη «Λωξάντρα» της Μαρίας Ιωαννίδου. Μία παράσταση που ήταν να παρουσιαστεί την προηγούμενη σεζόν, αλλά τη διέκοψε στις τελικές της πρόβες η πανδημία. Αναμένουμε προσεχώς…
Ο Φώτης Πετρίδης μέσα από τα δικά του λόγια
Είμαι πολύ χαρούμενος που η επανεμφάνισή μου στην τηλεόραση, μετά την “Δικαίωση” του Mega πριν από 5 χρόνια, έγινε στις Άγριες Μέλισσες, σ’ αυτό το τόσο αγαπητό από τον κόσμο σίριαλ, όπου όλοι, μα όλοι ανεξαιρέτως οι συντελεστές, δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό για να φέρουν εις πέρας μία απαιτητικότατη παραγωγή.
Όταν μιλάμε για καθημερινή σειρά εποχής, ο πήχης ανεβαίνει πολύ ψηλά και το στοίχημα είναι να μπορούν διαρκώς δεκάδες άνθρωποι να συνεργάζονται αρμονικά. Η μεγάλη επιτυχία της σειράς είναι αυτό ακριβώς. Το υπέροχο κλίμα στα γυρίσματα όπου, θυμίζοντας παλιές, καλές εποχές της τηλεόρασης, ο ένας στηρίζει τον άλλο χωρίς ανταγωνισμό, του δείχνει σεβασμό, εμπιστοσύνη και τον σπρώχνει να βγάλει τον καλύτερό του εαυτό στην ερμηνεία. Αυτή τη συγκινητική αντιμετώπιση είχα κι εγώ όταν μπήκα στη σειρά και ένιωσα αμέσως οικειότητα.
Από τα δοκιμαστικά ακόμα που έκανα, αγάπησα πολύ τον ρόλο του Μάρκου Γραμματικού που κλήθηκα να ενσαρκώσω. Με αγγίζει η αταλάντευτη, από τα πιστεύω του, στάση του, μα περισσότερο με συγκινεί η σοφία που επιδεικνύει στις καταστάσεις και το πόσο τρυφερά και καλόκαρδα αντιμετωπίζει τις δυσκολίες.
Γεννήθηκα σε κινηματογραφική οικογένεια. Ο πατέρας μου, Γιώργος Πετρίδης, είναι σκηνοθέτης του κινηματογράφου από την εποχή της Φίνος Φιλμ, με πολλές γνωστές ταινίες στο ενεργητικό του («Αν έχεις τύχη», «Χωρίσαμε ένα δειλινό», «Το παιδί του μεθύστακα» κ.ά.) και της τηλεόρασης από τα πρώτα της χρόνια με πολλά σήριαλ («Μεθοριακός Σταθμός», «Μανώλης Ντελμπεντέρης», «Μαρία Δημάδη» κ.α.). Επίσης είναι από τους γεννήτορες της μεταγλώττισης στην Ελλάδα («Μικρό σπίτι στο λιβάδι», «Μάχη» κ.ά.).
Θα θεωρούσε κάποιος φυσικό να επηρεαστώ από εκείνον και να γίνω ηθοποιός. Όμως δεν έγινε έτσι. Παιδί δέκα χρονών ακόμα, πριν ακόμα καταλάβω καλά καλά τι δουλειά κάνει ο πατέρας μου, είδα στο σπίτι οικογενειακών φίλων στην Ύδρα τον γιο της οικογένειας να σκαλίζει χάρτινες φιγούρες του Καραγκιόζη και μετά πίσω από τον μπερντέ να τους δίνει ζωή. Σε μια πολύ παλιά διαφήμιση γνωστού ούζου ο καρτούν ήρωας, με ύφος μάγκικο, έλεγε: «Αυτό»! Το ίδιο συνέβη και σε μένα! Αυτό! Για τα επόμενα χρόνια δεν στάθηκε τίποτα ικανό να με τραβήξει μακριά από τον Καραγκιόζη. Η πρόκληση του να ερμηνεύω τους ήρωες του θεάτρου σκιών αλλάζοντας την φωνή μου σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του κάθε ρόλου, ήταν για μένα ο παράδεισος και το καταφύγιο μου! Με την βοήθεια των φίλων μου, Κωνσταντίνου Λαδιανού και Γιάννη Νταγιάκου, που ήταν καλύτεροι από μένα στο να κατασκευάζουν φιγούρες και με τροφοδοτούσαν, έγινα επαγγελματίας Καραγκιοζοπαίχτης από τα 14 ως και τα 19 μου, με δεκάδες παραστάσεις. Όσο ξαφνικά μπήκε ο Καραγκιόζης στη ζωή μου, το ίδιο απότομα σταμάτησε (φαινομενικά) η σχέση μας το καλοκαίρι του 1986, όταν έπιασα τον εαυτό μου να κάνει παζάρια και να στραβομουτσουνιάζει από την αμοιβή που του πρότειναν για μια παράσταση. Τελείωσα την παράσταση, είπα στους υπεύθυνους ότι θα πάω την επομένη να πάρω τη σκηνή μου, έκλεισα τη βαλίτσα με τις φιγούρες και τα σύνεργά μου και δεν ξαναέπαιξα ποτέ! Έγραψα αργότερα σ’ ένα βιβλίο μου: «Δεν κερδοφορείς πάνω στην καμπούρα του φίλου, είναι πρόστυχο».
Πριν να μπω στο Εθνικό, με προτροπή του πατέρα μου, που έβλεπε τον όλεθρο του ‘άνεργου’ ηθοποιού να πλησιάζει και ήξερε τις αγωνίες του επαγγέλματος, σπούδασα στη Σχολή Σταυράκου Διευθυντής Φωτογραφίας, αφού είχα εγκαταλείψει το σχολείο εξ αιτίας της μεγάλης μου απέχθειας στον ‘στεγνό’ τρόπο διδασκαλίας των αρχαίων. Πού να ’ξερα ότι λίγα χρόνια μετά θα γινόμουν αρχαιολάτρης στο μάθημα του δασκάλου και μέντορά μου Τάσου Λιγνάδη. Παράλληλα εργαζόμουν στον χώρο ως μπούμαν (βοηθός ηχολήπτη) και βοηθός καμεραμάν σε 40 και πλέον ταινίες την εποχή της βιντεοκασέτας.
Εκείνο τον καιρό -δεν ξέρω αν ισχύουν ακόμα- υπήρχαν οι εξετάσεις των «Εξαιρετικών Ταλέντων» του Υπουργείου Πολιτισμού για όσους δεν είχαν το απολυτήριο Λυκείου. Το έμαθα από τη φίλη μου Κατερίνα Βακαλοπούλου που, αφού με συνόδευσε στις εξετάσεις των τριτοετών του Εθνικού, όπου μαγεύτηκα και συνειδητοποίησα πως μόνο αυτό θέλω να κάνω στη ζωή μου, με προετοίμασε για να δώσω. Φυσικά, κρυφά από τον πατέρα μου που προσπαθούσε ακόμα σθεναρά να με αποτρέψει. Δεν τα κατάφερα με την πρώτη, τα κατάφερα με τη δεύτερη. Και εκείνη ακριβώς τη μέρα, για πρώτη και μοναδική φορά στα χρονικά, οι ειδήσεις της ΕΡΤ αποφάσισαν να δείξουν πλάνα από αυτές τις εξετάσεις με τίτλο «Τα παιδιά με το εξαιρετικό ταλέντο που κυνηγούν τα όνειρά τους». «Αυτός σου μοιάζει» είπε ο πατέρας μου μόλις με είδε στο ρεπορτάζ. Έτσι έμαθε ότι οι προσπάθειές του να με απομακρύνει απέβησαν άκαρπες. Μετά από πίεση γνωστών και φίλων να με αφήσει να κάνω την προσπάθειά μου, ανέλαβε να με προετοιμάσει για να δώσω εξετάσεις ο αγαπημένος μου ηθοποιός και δάσκαλος, Γιώργος Μάζης, που μου έμαθε να βγάζω ΄χρυσάφι’ από τα σπλάχνα μου.
Είχα αποφασίσει πως θα δώσω μόνο στη Σχολή του Εθνικού όπου, ως κρατική σχολή, έδιναν εκατοντάδες παιδιά και επιλέγονταν μόνο 15-16 κάθε χρονιά, για να αποδείξω στον εαυτό μου πως δεν είμαι απλώς ψώνιο, γιος σκηνοθέτη, που νομίζει ότι μπορεί να γίνει ηθοποιός, αλλά ότι αν με επιλέξουν από χίλια παιδιά, τότε κάτι αξίζω. Έδωσα τις πρώτες, όπου γίνεται το πρώτο ξεσκαρτάρισμα και από τα χίλια παιδιά διαλέγουν τα πενήντα και πέρασα. Μια βδομάδα μετά έδωσα της γραπτές εξετάσεις και 15 μέρες αργότερα ήρθε η ώρα για τη μεγάλη μάχη. Πήγα, έδωσα τις απίστευτα αγχωτικές εξετάσεις, ένιωσα ότι τα έχω πάει όσο καλύτερα μπορούσα και με το που τελειώνω, ακούω τη Μαίρη Αρώνη που ήταν στην επιτροπή, δίπλα στον Διευθυντή της σχολής, Τάσο Λιγνάδη. «Ευχαριστούμε πολύ, αλλά δεν περάσατε!». «Γιατί;» κατάφερα να ψελλίσω. «Επειδή αποφασίσαμε από φέτος να μην ξαναπάρουμε παιδιά από τα Εξαιρετικά Ταλέντα». Είπα «ευχαριστώ» ξεψυχισμένα και βγήκα από την αίθουσα. Μέχρι να κατέβω της σκάλες που οδηγούσαν στο εντευκτήριο συνειδητοποίησα τι είχε μόλις συμβεί. Αντί να υπάρχει μία ανακοίνωση στον πίνακα ανακοινώσεων για αυτή τους την απόφαση, άφησαν εμένα και δεν ξέρω πόσα άλλα παιδιά, να περάσουμε την πιο ψυχοφθόρα, έως τότε, διαδικασία της ζωής μας χωρίς λόγο. Πολύ άδικο. Ήταν η τρίτη ή τέταρτη φορά που νευρίαζα στη ζωή μου. Μία πόρτα ήταν το πρώτο μου θύμα. Με υψωμένο το χέρι, για να σπάσω και την επόμενη, πάω προς την αίθουσα των εξετάσεων. Τη στιγμή που πάω να την κοπανήσω και αυτή και να αρχίσει το μακελειό, βγαίνει ένας γκριζομάλλης άντρας και του λέω αγριεμένος (πρώτη και μοναδική φορά που του μίλησα έτσι): «Μου είπαν ότι δεν θα περάσω επειδή είμαι από τα ταλέντα. Ισχύει;». «Ηρέμησε αγόρι μου, αν αξίζεις θα περάσεις», μου απάντησε. Γύρισα την πλάτη και έφυγα. Δευτεροετής πια στη σχολή έμαθα πως ο σπουδαίος σκηνοθέτης και υπέροχος δάσκαλός μου Γιώργος Μιχαηλίδης, μαζί με τον Τάσο Λιγνάδη, άσκησαν βέτο στους υπόλοιπους ότι ο πιτσιρικάς τα λέει και είναι άδικο να μην του δώσουμε την ευκαιρία. Έτσι, αφού μπήκα σ’ αυτή τη σχολή, έγινα ηθοποιός.
Από τους ρόλους μου, ξεχωρίζω τον ρόλο του νέγρου σακάτη «Κρουκς» από το «Άνθρωποι και Ποντίκια» του Στάιμπεκ στο θέατρο «Κάτω από την Γέφυρα» το 1998-2000. Με στιγμάτισε, με δίδαξε και με καθόρισε ως άνθρωπο η επαφή μου μ’ αυτό το πλάσμα που έζησε όλη του τη ζωή με χαλκά στο λαιμό, βιώνοντας τον ολοκληρωτικό ρατσισμό και την καταπίεση.
Και στο θέατρο, η -σε μεγάλο βαθμό ψεύτικη- ευμάρεια των προ κρίσης δεκαετιών έδωσε την ψευδαίσθηση σε νοσηρούς ανθρώπους ότι είναι παντοδύναμοι, ότι είναι στο απυρόβλητο, ότι κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να τους ρίξει από τον αλαζονικό τους θρόνο και ότι θα μπορούν ανενόχλητοι να ασελγούν προς πάσα κατεύθυνση. Το λιγότερο που θα καταφέρουν να πετύχουν όλες αυτές οι επώδυνες για τα θύματα αποκαλύψεις, είναι να αποτρέψουν μελλοντικούς ανάλγητους από το να κάνουν τα ίδια. Θα γνωρίζουν ότι ο φόβος νικήθηκε. Στην πραγματικότητα, ένας προβεβλημένος κλάδος όπως είναι αυτός του θεάτρου, γίνεται μπροστάρης στο να σπάσει το απόστημα σε όλο τον εργασιακό περιβάλλον. Τα ίδια και πολύ χειρότερα γίνονται σε όλους τους χώρους εργασίας, όπου ο ανώτερος σε θέση εκμεταλλεύεται παντοιοτρόπως την ανάγκη του υφιστάμενου για εργασία.
Η μεταγλώττιση είναι το σπίτι μου. Έπειτα από αδιάλειπτη πορεία 35 χρόνων, με αμείωτο το μεράκι και τη σκληρή δουλειά για το καλύτερο αποτέλεσμα, αφού ως επί το πλείστον αφορά παιδιά, θα είναι σαν να μιλάω για το πώς ανασαίνω. Η ευκολία που είχα από τον Καραγκιόζη και αφού δοκιμάστηκα από όλους τους συνεργάτες του πατέρα μου πρώτα και. μετά από έντονη παρότρυνση των συναδέλφων του, από τον ίδιο (μη τυχόν του πουν ότι βοηθάει κάποιον χωρίς να το αξίζει, πόσο μάλλον τον γιο του), έδειξαν πως μπορώ να συνεχίσω στον χώρο. Τώρα πια, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο κείμενο, στα σωστά Ελληνικά, έχω τη χαρά να έχω σκηνοθετήσει κάποιες πολύ αγαπημένες ταινίες, μάλιστα ο ρόλος του Μάρκου στις «Άγριες Μέλισσες» μετρίασε κάπως τη στεναχώρια μου που δεν μπόρεσε η τελευταία ταινία στην οποία είχα την σκηνοθετική επιμέλεια της μεταγλώττισης, «Μπομπ Σφουγγαράκης: Επιχείρηση Διάσωσης», να βγει στους κινηματογράφους εξαιτίας του Covid-19 και να έχω παίξει μερικούς από τους πιο γνωστούς ρόλους που μεγάλωσαν γενιές και γενιές. Από τον Μπερτ στο «Σουσάμι άνοιξε» στα τέλη της δεκαετίας του ’80, τον Μπαγκς Μπάνυ για δεκαεπτά χρόνια, τον Τζέιμς των Πόκεμον για 23 χρόνια, μέχρι τον «Μορίς» στη «Μαδαγασκάρη», τη «Μούμια» στο «Ξενοδοχείο για Τέρατα» και τον πατέρα στο «Πάντινγκτον», έχουν μεσολαβήσει πολλές χιλιάδες ώρες μέσα στα στούντιο και εκατοντάδες ρόλοι.
Η ενασχόλησή μου με τις θεατρικές ομάδες, όλα αυτά τα χρόνια, είναι επίσης από τα καλύτερα πράγματα που μου έχουν συμβεί στη ζωή. Όπως φαίνεται από τα συμφραζόμενα είμαι ένας γεμάτος άνθρωπος. Όταν με καλέσανε για πρώτη φορά, το 1997, να διδάξω θέατρο στα παιδιά του 1ου Δημοτικού Σχολείου Γλυφάδας ένιωσα απίστευτη αμηχανία. Μπορεί να διέθετα κάποιες γνώσεις γύρω από το θέατρο, αλλά πώς προσεγγίζεις παιδιά αυτών των ηλικιών χωρίς παιδαγωγικές γνώσεις; Επιστράτευσα λοιπόν όλη μου την αλήθεια και την ειλικρίνεια απέναντί τους. Αντιμετώπισα όλα τα παιδιά ως ολοκληρωμένες προσωπικότητες, που εφόσον τους έδειχνες τον δέοντα σεβασμό, μπορούσες να περιμένεις ότι θα σε σέβονταν κι αυτά ανάλογα. Όπως και έγινε. Σε κάθε μάθημα, με την παιδικότητά μου αρωγό, τους δίδασκα ένα και διδασκόμουν δέκα. Όση ενέργεια κι αν απαιτούσαν οι συναντήσεις μας, τα χαρούμενα μάτια τους και οι αθώες, μα τόσο καίριες, απορίες τους, ήταν δώρα χιλιαπλάσιας αξίας. Το μεγαλύτερό μου επίτευγμα, ειδικά τα τελευταία 12 χρόνια που εργάζομαι με παιδιά Λυκείου στη Γλυφάδα, είναι η αίσθηση που έχω ότι μπόρεσα να τα βοηθήσω να αποκτήσουν πιο γρήγορα την αυτοεκτίμηση και τον αυτοσεβασμό που δικαιούνταν.
Αν εγώ κατάφερα να μεταλαμπαδεύσω, σε κάποια από τα εκατοντάδες παιδιά με τα οποία συνεργάστηκα, την αγάπη μου για το θέατρο και τον πολιτισμό, εκείνα με την σειρά τους μου δίδαξαν την αξία του ομαδικού πνεύματος, του αλληλοσεβασμού, του ανοιχτού μυαλού, της ταπεινότητας και κυρίως την πίστη στην ομορφιά της ανθρώπινης ψυχής. Μαζί τους μπόρεσα να εκπληρώσω τα μεγαλύτερα δημιουργικά μου όνειρα και να σφυρηλατήσουμε σχέσεις που έχουν κρατήσει μέσα στον χρόνο! Αυτός είναι και ο λόγος που πολλά μέλη της τωρινής μας ομάδας «Οι Ετερόκλητοι» είναι παιδιά που είναι μαζί μου από τα μαθητικά τους χρόνια! Ο ορισμός της ευτυχίας!»
Χρόνια τώρα η πορεία του Πολιτισμού στη Γλυφάδα είναι ανοδική. Από τη δεκαετία του ’90 που γνωρίζω τα τεκταινόμενα στην περιοχή και ξεκίνησα κι εγώ τη δράση μαζί με λίγους υποστηρικτές του Πολιτισμού, μέχρι σήμερα που έχουν πληθύνει οι παθιασμένοι με τις τέχνες (ο φίλος μου ηθοποιός και σκηνοθέτης Δημήτρης Μάριζας είναι ένας από αυτούς) και η Δημοτική Αρχή προσπαθεί να στηρίζει με κάθε τρόπο τον πολιτισμό (ανακατασκευή του Δημοτικού Θεάτρου Μελίνα Μερκούρη, βοήθεια στους τοπικούς Πολιτιστικούς Συλλόγους, καλοκαιρινά φεστιβάλ κλπ), όλα κάθε μέρα γίνονται και πιο ελπιδοφόρα! Τα δείγματα γραφής της τωρινής διοίκησης είναι ενθαρρυντικά και αισιόδοξα. Αισθάνομαι πως θα κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να ανθίσει ο πολιτισμός στην Γλυφάδα. Αν σ’ αυτό βοηθήσουν και όσοι άλλοι έχουν υπεύθυνες θέσεις στην περιοχή, τότε μπορούμε να ελπίζουμε σε καλύτερες μέρες.
Εύχομαι, όπως όλοι, να περάσει γρήγορα αυτή η λαίλαπα, χωρίς άλλες απώλειες, ώστε να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε τους στόχους μας. Με τη θεατρική ομάδα “Οι Ετερόκλητοι” έχουμε κάνει μεγάλη προσπάθεια για την ολοκλήρωση της φετινής μας παράστασης, που είναι η Λωξάντρα και λαχταράμε να την παρουσιάσουμε στους κατοίκους των Νοτίων Προαστίων. Με το 6ο Λύκειο Γλυφάδας, που πάρα πολλά χρόνια τώρα έχουμε κατακτήσει με τους μαθητές του δύσβατες θεατρικές περιοχές, ελπίζω πως όταν τελειώσουμε με την πανδημία, θα βάλουμε σε εφαρμογή ακόμα μεγαλύτερες επιδιώξεις!