Η Χριστίνα Φίλιππα εξηγεί γιατί θεωρεί σημαντικό να μάθεις κινέζικα
Back To School 2022
Εάν θέλεις να μάθεις μια νέα γλώσσα και να επενδύσεις σε αυτήν ή εάν θέλεις να μάθει το παιδί σου μια νέα γλώσσα, τότε σου προτείνουμε την κινέζικη. Ναι, είναι ιδιαίτερη, ασυνήθιστη είναι όμως και πολλά υποσχόμενη επιλογή. Η καθηγήτρια Χριστίνα Φίλιππα εξηγεί όλους αυτούς τους λόγους, που θα σε πείσουν τελικά να το κάνεις.
- 31/05/2022
«Το πρώτο πλεονέκτημα που σκέφτεται κανείς για την εκμάθηση της κινέζικης γλώσσας είναι οι ευκαιρίες που προσφέρει στον επαγγελματικό τομέα. Είναι πολύ σημαντικός παράγοντας, σίγουρα, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η γλώσσα καλλιεργεί πολλές δεξιότητες και διευρύνει τους ορίζοντές σου», τονίζει η Χριστίνα Φίλιππα, η καθηγήτρια κινέζικων, με βάση της τα νότια προάστια.
Με το που συναντάς τη Χριστίνα και αρχίζεις να μιλάς μαζί της, συνειδητοποιείς αφενός τη θετική της αύρα και αφετέρου την αγάπη της για την κινεζική γλώσσα. Και όλο αυτό στο μεταδίδει. Η μεταδοτικότητα, άλλωστε, δεν είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό προσόν των καθηγητών;
Η πρώτη και αναμενόμενη ερώτησή μου ήταν πως και αποφάσισε να ασχοληθεί με τη συγκεκριμένη γλώσσα. «Ήταν αυθόρμητο. Πάντα ένιωθα μία δυνατή έλξη προς την αισθητική, τις τέχνες και την γλώσσα του κινεζικού πολιτισμού. Το 2001 κατάφερα να ξεκινήσω την εκμάθηση της γλώσσας. Αυτό δεν ήταν κάτι εύκολο, τα κινέζικα ήταν ακόμα κάτι άγνωστο και όχι ευκολά προσβάσιμο. Παράλληλα με τις σπουδές μου στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Ε.Μ.Π., έκανα εντατικά μαθήματα για δυόμισι χρόνια, και αφού πήρα το πτυχίο μου και δούλεψα ως αρχιτέκτονας για λίγο καιρό, πήγα στην Κίνα. Εκεί έμεινα συνολικά ενάμισι χρόνο περίπου, σπουδάζοντας την γλώσσα στο Beijing Language and Culture University και στο National Drama School. Στη συνέχεια, όταν αποφάσισα να ασχοληθώ με τη διδασκαλία της γλώσσας, παρακολούθησα το πρόγραμμα εκπαίδευσης καθηγητών για την διδασκαλία των κινέζικων ως ξένη γλώσσα στην αντίστοιχη έδρα του πανεπιστημίου του Πεκίνου».
«Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η απλή γνώση των κινεζικών δεν είναι αρκετή για την διδασκαλία. Η σωστή μεθοδολογία, η ικανότητα αποδόμησης της γλώσσας για την κατανόηση των βασικών της συστατικών, είναι μια αναγκαία διαδικασία στην οποία πρέπει να έχει μυηθεί ένας καθηγητής ώστε να μπορέσει αποτελεσματικά και σωστά, σεβόμενος την αρχαία αυτή γλώσσα, να την μεταλαμπαδεύσει σε ανθρώπους διαφόρων ηλικιών, διαφορετικών ικανοτήτων και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών. Τα κινέζικα, όπως ακριβώς και τα ελληνικά, είναι μια αρχαία γλώσσα, ενός εξίσου μεγάλου πολιτισμού, ενός λαού με βαθιά κουλτούρα. Σε ποιον θα άρεσε να αλλοιώνεται η γλώσσα του μέσω ενός λανθασμένου και ανεπαρκή τρόπου διδασκαλίας; Οφείλουμε να σεβόμαστε την πολιτιστική κληρονομιά είτε αυτή είναι υλική είτε άυλη».
Πόσο διαφέρει η κινεζική γλώσσα από τις ευρωπαϊκές;
«Ο χωρισμός του κόσμου σε ανατολή και δύση δεν είναι τυχαίος σε κανένα επίπεδο. Οι διαφορές αφορούν στις κουλτούρες, τις αξίες, τον τρόπο σκέψης, την αντίληψη της πραγματικότητας , την νοοτροπία, τον τρόπο δράσης και έκφρασης. Η δομή της προφορικής αλλά και της γραπτής γλώσσας ενός λαού, έχει διαμορφωθεί από αυτά ακριβώς τα στοιχεία. Οι διαφορές των κινεζικών από τις δυτικές γλώσσες είναι πολλές τόσο στον προφορικό όσο και τον γραπτό λόγο. Αυτό δεν κάνει όμως τις δυτικές γλώσσες πιο εύκολες από τις ανατολικές, απλά ο δυτικός εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος και συνηθισμένος στους δυτικούς τρόπους».
Θεωρείτε επένδυση την εκμάθηση της συγκεκριμένης γλώσσας;
«Οπωσδήποτε. Από τη μία είναι το επαγγελματικό πλεονέκτημα που σου δίνει, αλλά έχει τόσα άλλα να σου προσφέρει. Πολλές δεξιότητες αναπτύσσονται ή ενδυναμώνονται μέσω της ενασχόλησης με μια τέτοια γλώσσα. Η επαφή με κάτι διαφορετικό, κάτι πέρα από το οικείο δημιουργεί νέες δεξιότητες. Αυτόματα διευρύνονται οι ορίζοντές σου και ο τρόπος αντίληψης της πραγματικότητας. Επίσης, βοηθά τη μνήμη, με την έννοια ότι μαθαίνεις να την χρησιμοποιείς με νέους πιο αποτελεσματικούς τρόπους, από αυτόν που έχουμε μάθει στην δύση, δηλαδή την στεγνή, άκαμπτη και προσωρινή απομνημόνευση. Και αυτός είναι ένας καλός λόγος για να ξεκινούν τα παιδιά από μικρή ηλικία την ενασχόληση με τη γλώσσα. Τα βοηθά σε πολλά επίπεδα. Βελτιώνεται η γνωστική ικανότητα, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, η δημιουργία συνάψεων στον εγκέφαλο για ουσιαστική μάθηση με αντοχή στον χρόνο».
Οι μαθητές της Χριστίνας είναι κάθε ηλικίας. Είναι μια γλώσσα που σε «απορροφά», όπως λέει η ίδια και που αν την μάθεις σωστά και οργανωμένα αποκτάς μια βαθιά σχέση, μία δια βίου ενασχόληση, σε έναν κόσμο που όλα είναι επιφανειακά και εφήμερα. Πρόκειται για μια γλώσσα με ρίζες που ακουμπούν τον κόσμο της τέχνης. «Μαθαίνεις κουλτούρα, πολιτισμό, αισθητική, μουσική, αποκρυπτογράφηση, νέους τρόπους σκέψης». Μαθαίνοντας κινέζικα έρχεσαι κοντά σε έναν λαό που έχει να διδάξει πολλά.«Είναι πολύ αισιόδοξοι και ταπεινοί άνθρωποι, παρόλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, συμβιώνουν με πνεύμα ομαδικότητας και συνεργασίας, βοηθούν χωρίς να θέλουν απαραίτητα αντάλλαγμα. Σέβονται τη ζωή και ο ένας τον άλλον. Αυτή τους η νοοτροπία με «προσέλκυσε» πολύ. Οι Κινέζοι διατηρούν, ακόμη και σήμερα, τα ήθη και τις αρχές τους. Μπορείς να δεις ακόμα, αν ξέρεις που να κοιτάξεις φυσικά, στοιχεία του αρχαίου τους πολιτισμού. Ένα από αυτά είναι η ίδια τους η γλώσσα».
Πόσο δύσκολη είναι η κινεζική γλώσσα; Ποια είναι η «μαγική» λέξη για να ξεκινήσει κάποιος ένα τόσο διαφορετικό εγχείρημα;
«Θέληση». Δεν είναι θέμα δυσκολίας όσο θέμα θέλησης. Αυτός ακριβώς είναι και ο πρωταρχικός στόχος της διδασκαλίας της Χριστίνας: «Προσπαθώ να περάσω τον δικό μου ενθουσιασμό , αγάπη και εκτίμηση για την γλώσσα και στους μαθητές μου. Μόνο αν αγαπήσεις κάτι, το κάνεις καλά. Πιστεύω έντονα, πως τα κινέζικα δεν τα διαλέγεις, σε διαλέγουν.». Ακόμη και εάν δεν έχει υπάρξει προηγούμενη επαφή με άλλη ξένη γλώσσα. Η Χριστίνα Φίλιππα τονίζει ότι η εν λόγω γλώσσα δεν είναι δύσκολη, είναι απλά διαφορετική. «Δεν είναι καθόλου δύσκολη, λανθασμένα επικρατεί αυτή τη εντύπωση. Είναι κάτι ξένο ίσως, γι’ αυτό έχουμε αυτή την αντίληψη. Με τη σωστή καθοδήγηση, οργανωμένα και σταδιακά, θα απορείς κι εσύ ο ίδιος πόσο καλά θα φτάσεις να τα μιλάς».
Πολύ σημαντικός κρίνεται και ο τρόπος εκμάθησης. «Ο τρόπος του μαθήματος πρέπει να είναι διασκεδαστικός, δημιουργικός και μεθοδικός. Στα κινέζικα πρέπει να δουλεύεις όλα τα κομμάτια ταυτόχρονα, τον προφορικό λόγο, την εξάσκηση του «αυτιού» αλλά και την ικανότητα αναγνώρισης των κινέζικων χαρακτήρων. Όλα αυτά πρέπει να πηγαίνουν παράλληλα, όσο εμβαθύνεις στην γλώσσα αυτή, τόσο περισσότερο ενθουσιάζεσαι».
«Τα κινέζικα είναι μια γλώσσα με ρίζες που ακουμπούν την τέχνη». Μπορείτε να μας το εξηγήσετε αυτό;
«Φυσικά. Τα κινέζικα είναι ουσιαστικά δύο γλώσσες, η προφορική και η γραπτή. Συνδέονται μεταξύ τους ελάχιστα, αν φυσικά μάθεις τον τρόπο να τα συνδέεις. Η προφορική γλώσσα είναι μια γλώσσα πολυτονική, όχι με την έννοια του πολυτονικού συστήματος που είχαμε παλιά στα ελληνικά, αυτός ο πολυτονισμός αναφέρεται στον ύψος της φωνής για την εκφορά κάθε λέξης. Θα μπορούσε να πει κανείς πως κάθε συλλαβή μπορεί να τοποθετηθεί πάνω στο πεντάγραμμο, έχουν σαν βάση τους λοιπόν την μουσική. Όπως και στην μουσική, νότες η μια δίπλα στην άλλη έχουν ως σκοπό την σύνθεση ενός εύηχου και ρυθμικού, ισορροπημένου αποτελέσματος. Στα κινέζικα υπάρχουν αλλαγές που γίνονται στον προφορικό λόγο για χάριν ευφωνίας. Η εξάσκηση στις διαφορετικές «νότες» για την επιτυχή εκφορά των κινέζικων ήχων είναι μέρος της διαδικασίας. Δεν είναι τυχαίο πως οι κινέζοι είναι ιδιαιτέρως καλοί στα μαθηματικά αλλά και την μουσική».
Ποιόν θεωρείτε ιδανικό τρόπο εκμάθησης της γλώσσας;
«Τώρα με το ίντερνετ, όλα είναι δίπλα. Κάθε είδους βίντεο, ταινίες, βιβλία. Ο δάσκαλος πρέπει να μάθει το μαθητή τον ιδιαίτερο τρόπο μελέτης που έχουν τα κινέζικα και να τον μυήσει αληθινά σε αυτόν τον υπέροχο κόσμο. Αν τα αγαπήσεις, θα σε αγαπήσουν. Όσον αφορά στον τρόπο εκμάθησης, είναι σημαντικό ο μαθητής να κατανοήσει πως κάτι τόσο διαφορετικό έχει και διαφορετικό τρόπο προσέγγισης. Μαθαίνουμε να βάζουμε πίσω τον παραδοσιακό τρόπο εκμάθησης, και εξασκούμαστε στην ουσιαστική εις βάθος κατανόηση. Τα κινέζικα μαθαίνονται τόσο με τα μάτια όσο και με τα αυτιά. Αυτό είναι κάτι που οι δυτικές γλώσσες δεν έχουν τόσο έντονα». Τα κινέζικα έχουν έξι διαβαθμίσεις (πτυχία HSK 1-6), ανάλογα με το επίπεδο γνώσης και κατάκτησης της γλώσσας. Η ίδια, ωστόσο εστιάζει περισσότερο στην ουσιαστική εκμάθηση της γλώσσας. Τα πτυχία έρχονται στην ώρα τους.
Πώς οριοθετείτε την «ουσιαστική εκμάθηση»;
«Όταν μαθαίνεις μια γλώσσα επιβάλλεται να μάθεις και για την ιστορία της, τους ανθρώπους της και τις συνήθειες τους, τους ιδιαίτερους κώδικές της, τον τρόπο σκέψης και θέασης του κόσμου. Για να την αισθανθείς, πρέπει να μυηθείς σε αυτή. Αυτό επιδιώκω να κάνω με τους μαθητές μου. Θα μιλήσουμε για την πολιτική κατάσταση, τις συνήθειες και αξίες των ανθρώπων, τον τρόπο έκφρασης και συμπεριφοράς, την τέχνη και την καλλιγραφία, και όλα αυτά που τελικά συνθέτουν μια ολόκληρη κουλτούρα. Η λέξη μαθαίνω στα κινέζικα παρουσιάζεται με τους χαρακτήρες “学习”.Κατά τον Κομφούκιο, είναι ο συνδυασμός 2 ρημάτων: το ρήμα μαθαίνω (学) και το ρήμα συνηθίζω (习惯). Μόνο αφού κάτι έχει περάσει από την διαδικασία της μάθησης και φτάσει να γίνει συνήθεια, μπορεί να πει κάνεις πως έχει μάθει. Πως επιτυγχάνεται αυτό στα κινέζικα; Τα κινέζικα είναι μια γλώσσα με ιδιαίτερους εσωτερικούς κώδικες, μια γλώσσα η οποία εκ φύσεως είναι πολύ διαφορετική από τις γλώσσες της δύσης. Οι διαφορές αυτές φτάνουν βαθιά έως τον πυρήνα των βασικών δομών τόσο της γλώσσας ως εργαλείο επικοινωνίας όσο και τον τρόπο σκέψης διαποτισμένο με ανατολική κουλτούρα, αρχές , συνήθειες, φιλοσοφία, παραδόσεις, συνθήκες διαβίωσης κλπ. Γι’ αυτόν τον λόγο η εις βάθος κατανόηση όλων αυτών των στοιχείων είναι πολύ σημαντική για την επιτυχή εκμάθηση και συνήθεια χρήσης της γλώσσας. Η εκμάθηση των κινεζικών πρέπει να γίνεται με τρόπο σαφή, ολιστικό, αποδομώντας την γλώσσα , κατανοώντας τα στοιχεία που την απαρτίζουν, τις πρώτες ύλες της. Στην συνέχεια είναι αναγκαία η εκπαίδευση του δυτικού εγκεφάλου στον ανατολικό τρόπο σκέψης και αντίληψης των πραγμάτων με σκοπό την σωστή σύνθεση εννοιών, για την επιτυχή κατασκευή προτάσεων και επιτυχημένης επικοινωνίας».
Οι μαθητές και ιδιαίτερα τα παιδιά, υιοθετούν αρχές και πειθαρχία, σχετικά με το πώς θα αντιμετωπίσουν έναν δάσκαλο. «Πειθαρχία, όχι με την αυστηρή έννοια, με την έννοια του σεβασμού». Η κινέζικη κουλτούρα δίνει μεγάλη βάση σε αυτό, μέσω της γλώσσας χτίζεται και η προσωπικότητα του μαθητή. Αν και, όπως με διορθώνει η Χριστίνα, δεν πρόκειται για μια «γλώσσα» μόνο, είναι κάτι ευρύτερο και πολυεπίπεδο.
Κλείνοντας, θα ήθελα την άποψη σας αναφορικά με το γιατί είναι σημαντικό να μαθαίνουμε ξένες γλώσσες; Για λόγους κουλτούρας, διεύρυνσης οριζόντων, επαφής με διαφορετικούς κόσμους, όλα αυτά μαζί;
«Η γλώσσα είναι παιδεία. Έτσι ανοίγει το μυαλό σου. Είναι τρόπος επικοινωνίας με όλον τον κόσμο. Μαθαίνεις να σκέφτεσαι πολυδιάστατα και μαθαίνεις άλλες κουλτούρες και πολιτισμούς. Γίνεσαι πιο ευέλικτος άνθρωπος. Η Ελλάδα είναι το σπίτι σου, η χώρα που αγαπάς, αλλά σταματάς να είσαι μόνο πολίτης της. Γίνεσαι πολίτης του κόσμου. Μαθαίνεις να εκτιμάς το κάθε μέρος που επισκέπτεσαι και κάθε άνθρωπο που γνωρίζεις γι’ αυτό που είναι και όχι γι’ αυτό που περιμένεις να είναι. Μαθαίνεις να σέβεσαι τον κάθε τόπο. Η γλώσσα δεν είναι μόνο γραμματική και λεξιλόγιο, είναι κουλτούρα, ιστορία και τρόπος ζωής».
Η Χριστίνα παραδίδει μαθήματα κινέζικων στα νότια προάστια. Επίσης, παραδίδει διαδικτυακά μαθήματα σε όποιον ενδιαφέρεται, όπου και αν μένει. Παράλληλα, συνεργάζεται με ιδιωτικά σχολεία και εταιρίες στα πλαίσια ανάπτυξης εργαζομένων, καλύπτοντας τόσο τμήματα αρχαρίων αλλά και προχωρημένων.
Πότε είπαμε ξεκινάμε κινέζικα;
Τη Χριστίνα Φίλιππα θα την βρεις εδώ:
Χριστίνα Φίλιππα – Καθηγήτρια Κινεζικών
Τηλ: 6932749499
Email: christina3china@yahoo.com
Facebook