#ΠρότζεκτΓειτονιές: Η γειτονιά της Παναγίτσας έχει ακόμα λίγη από τη μαγεία του παραδοσιακού Παλαιού Φαλήρου
#ΠρότζεκτΓειτονιές
Περπατήσαμε τους δρόμους της, μιλήσαμε με τους ανθρώπους της, δοκιμάσαμε τα εδέσματά της, μα πάνω από όλα προσπαθήσαμε να καταλάβουμε γιατί η γειτονιά της Παναγίτσας στο Παλαιό Φάληρο είναι τόσο αγαπητή από τους κατοίκους της.
- 31/01/2022
Είναι μερικές γειτονιές που σε ταξιδεύουν σε άλλες εποχές. Ανοίγουν μια πόρτα στον χωρόχρονο και σε μεταφέρουν μαγικά κάπου αλλού, κάποτε άλλοτε. Δεν είναι όμως τόσο τα κτίρια που δημιουργούν αυτό το συναίσθημα. Είναι οι αναλλοίωτες συνήθειες χρόνων, είναι οι άνθρωποι και τα μαγαζιά τους, είναι οι ιστορίες που έχουν να σου διηγηθούν. Μια τέτοια γειτονιά είναι σίγουρα αυτή της Παναγίτσας στο Παλαιό Φάληρο.
Η γειτονιά απλώνεται γύρω από την επιβλητική εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο ναός, που μοιάζει σαν να τον αγκαλιάζουν δύο γραμμές του τραμ, θεμελιώθηκε το 1950 ενώ η πρώτη λειτουργία έγινε το 1955. Από εκεί πέρασε και ο μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ενώ σήμερα τη λειτουργούν εξαίρετοι ιερείς που, σύμφωνα με τους κατοίκους, παράγουν καθημερινά έργο. Ανάμεσά τους και ο πάτερ Ιωσήφ με τον οποίο μιλήσαμε για την ιστορία της εκκλησίας, για τις δράσεις της αλλά και για όλη τη φιλοσοφία της απέναντι στους πιστούς και την περιοχή.
Έξω από τον ναό συναντήσαμε την κυρία Έλενα Κορομηλά. Παλιά Φαληριώτισσα και η ίδια, μιλάει για την περιοχή με τρομερή αγάπη και συγκίνηση. Ως μεσίτρια και ιδιοκτήτρια του κτηματομεσιτικού γραφείου Lamda Properties, που εδρεύει στην οδό Άρεως λίγα μέτρα μακριά από την Παναγίτσα, μπορεί να περηφανεύεται ότι ξέρει την περιοχή σαν την παλάμη του χεριού της. «Το γραφείο μου βρίσκεται στη γειτονιά αρκετά χρόνια, όμως επίσης μένω εδώ από μικρή. Εδώ έχω γεννήσει τα παιδιά μου, εδώ μένουν και τα εγγόνια μου. Τότε, βέβαια, η γειτονιά ήταν γεμάτη με επαύλεις. Είμαι τυχερή που την πρόλαβα έτσι. Σιγά σιγά η ανοικοδόμηση την έχει αλλάξει την περιοχή και δυστυχώς σήμερα υπάρχουν μέχρι και εννιαόροφες πολυκατοικίες. Αυτό ξεκίνησε ήδη από τη δεκαετία του ‘70 – από 1972 μέχρι το 1980. Παρ’ όλα αυτά, το Παλαιό Φάληρο και συγκεκριμένα η γειτονιά της Παναγίτσας ήταν και εξακολουθούν να είναι για εμένα από τα ωραιότερα προάστια της Αθήνας».
Όσο για τη σημερινή εικόνα του real estate στην περιοχή: «Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για το Παλαιό Φάληρο και άρα πολύ μεγάλη αύξηση τιμών κατακόρυφα προς τα πάνω. Πάντα ήταν ακριβό το Φάληρο, γιατί ήταν το παραθαλάσσιο προάστιο που ήταν ταυτόχρονα πολύ κοντά στην Αθήνα, αλλά ειδικά τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο έχει ενταθεί. Εδώ, πάντως, ακόμα και σήμερα, δεν αισθάνεσαι άγνωστος στη γειτονιά σου, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη Γλυφάδα» μας είπε η κυρία Κορομηλά.
Επόμενη στάση το καφέ Χαρά. Άνοιξε τα τελευταία χρόνια δίπλα ακριβώς από το ομώνυμο μαγαζί με τους ξηρούς καρπούς που ανήκει στα παλιότερα της γειτονιάς. Ανάμεσα στους θαμώνες του, ο κύριος Ξενοφώντας, τον οποίο πετύχαμε να πίνει το πρωινό καφεδάκι του. «Εγώ πρωτοήρθα στη γειτονιά το 1953. Ήταν η γυναίκα μου εδώ και ήρθα σώγαμπρος. Εκείνη καταγόταν από τη Σμύρνη και ήρθανε το ‘22 οι γονείς της. Τους είχε δώσει σπίτι 300 μέτρα ο Βενιζέλος, στην περιοχή που λέγεται σήμερα Προσφυγικά. Εδώ που τώρα βλέπεις την Παναγίτσα, τότε υπήρχαν πρόβατα και παίρναμε γάλα. Την εκκλησία την πρόλαβα ενώ ήταν στα μπετά ακόμα. Ο παπα-Σπύρος είναι άριστος, βοηθάει πολύ κόσμο και είναι πολύ αγαπητός, Το Φάληρο πάντως είναι εντελώς διαφορετικό πριν τη Χούντα και μετά. Πιο παλιά εδώ ήταν το ξενοδοχείο Λίντο και ήταν παραθεριστική η γειτονιά. Έμεναν οι εύποροι και περισσότερο έμεναν Κωνσταντινουπολίτες. Και σήμερα όμως παραμένει όμορφη, διατηρεί ακόμα κάτι αριστοκρατικό και καλλιτεχνικό» λέει ο κύριος Ξενοφών. Για του λόγου το αληθές, όσο μιλάμε, μπροστά από το μαγαζί περνάει -και μας καλημερίζει- ο διάσημος συγγραφέας και διπλωμάτης Βασίλης Βασιλικός, μόνιμος κάτοικος της περιοχής και λάτρης του Παλαιού Φαλήρου.
Σειρά είχε το μαγαζί με τα αρώματα στο ισόγειο μιας πολυκατοικίας, ακριβώς απέναντι από την εκκλησία. Εκεί συναντήσαμε τον Μάριο, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Παναγίτσα. «Μένω εδώ από τότε που γεννήθηκα. Η μητέρα μου ήταν από τη Σμύρνη. Ήρθαν οικογενειακώς και εγκαταστάθηκαν εδώ. Παλιά, η γειτονιά ήταν αρκετά διαφορετική. Δεν υπήρχε το τραμ, περνούσε το λεωφορείο και κόλλαγε γιατί είχαν παρκάρει παντού τα αμάξια. Και πολυκατοικίες δεν είχε πολλές. Θυμάμαι που παίζαμε μπάλα στα οικόπεδα. Είναι όμως ακόμα μια ήσυχη γειτονιά, με χαμηλή εγκληματικότητα και για αυτό ξεχωρίζει».
Μια βόλτα στην Παναγίτσα δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει μια επίσκεψη στο θρυλικό ζαχαροπλαστείο Riviera που βρίσκεται στο ίδιο σημείο, στην οδό Τρίτωνος, από το 1977, γλυκαίνοντας τους Φαληριώτες με αυθεντικές πολίτικες γεύσεις. Εκεί συναντήσαμε τον δημιουργό του καταστήματος, κύριο Στέλιο Καραπιπερή. Δίπλα του, ο γιος του, Γιάννης, που έχει αναλάβει πλέον το ζαχαροπλαστείο και μας μίλησε για την ιστορία του.
Επόμενη στάση το κρεοπωλείο όλης της γειτονιάς, η Φάρμα Χρονά. Το κατάστημα της Παναγίτσας στο Παλαιό Φάληρο είναι το πρώτο που δημιουργήθηκε, ξεκινώντας μια ιστορία που γράφεται σήμερα σε άλλα τρία σημεία: δύο στη Γλυφάδα και ένα στη Βάρη. Το 2018 το κατάστημα μεταφέρθηκε από την Αχιλλέως, όπου είχε πρωτοανοίξει, στην οδό Αλκυόνης 68. «Εδώ βρισκόμαστε τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Πιο πριν, ήμασταν απέναντι, όπου το 1971 άνοιξαν το μαγαζί τα μεγάλα αδέρφια Χρονά. Πλέον, θεωρώ πως είμαστε συνυφασμένοι με την Παναγίτσα» μας είπε ο υπεύθυνος του καταστήματος, κύριος Κώστας Στεφανής. «Λειτουργούμε ως μια ομάδα υπό την επίβλεψη του Παναγιώτη Χρονά, ο οποίος βρίσκεται στο τιμόνι από το 1978 και ασχολείται με ό,τι αφορά την τροφοδοσία και την επαφή με τους παραγωγούς και τις μικρές τοπικές φάρμες».
Συνεχίσαμε στην οδό Αλκυόνης. Το μαγαζί που μπορεί να διατείνεται ότι αποτελεί τον θεματοφύλακα της γειτονιάς στην εστίαση βρίσκεται στο νούμερο 77, στη γωνία με τη Θησέως. Ονομάζεται «Τζίτζιρας και Μίτζιρας». Άνοιξε για πρώτη φορά το 1970 και από τότε στην αυλή του έχουν καθίσει όχι μόνο οι περισσότεροι Φαληριώτες αλλά και πολλοί διάσημοι. Εμείς μιλήσαμε με τον τωρινό ιδιοκτήτη, Αλέξανδρο, για να μας πει τι κάνει τούτο το μαγαζί να ξεχωρίζει όλα αυτά τα χρόνια.
Ο δρόμος ανοίγει λίγο πιο πάνω και εκεί συναντήσαμε μια από τις νεότερες αφίξεις της γειτονιάς. Το deli Troufa. Άνοιξε μόλις τον Νοέμβριο του 2020, στη δύσκολη εποχή των lockdowns, έχει όμως ήδη αγαπηθεί από τους απαιτητικούς Φαληριώτες. Ο Μπάμπης, ο δημιουργός του, βρίσκεται στον χώρο των delicatessen από το 2007. «Δούλεψα σε μεγάλα delicatessen, μέχρι που πήραμε την απόφαση με τη γυναίκα μου να ανοίξουμε το δικό μας μαγαζί στο Παλαιό Φάληρο. Προσφέρουμε αλλαντικά, τυριά, όσπρια, ζυμαρικά, κρασιά. Φέρνουμε τυριά από μικρούς παραγωγούς από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό και κυρίως τυριά που έχουν βραβευτεί στα World Cheese Awards. Ψάχνω και στα υπόλοιπα προϊόντα ετικέτες που έχουν βραβευτεί στα Great Taste Awards και γενικά προσπαθώ να προσφέρω στους πελάτες μου ό,τι καλύτερο μπορώ. Αλλά οι κάτοικοι της περιοχής είναι ήδη μαθημένοι να αναζητούν τις καλές και ποιοτικές γεύσεις».
Ακριβώς δίπλα, ένα από τα πιο παλιά κομμωτήρια της περιοχής (αφού άνοιξε το 1991) – αλλά και μοντέρνα συνάμα. Το Heads. «Εγώ μεγάλωσα στη Νέα Σμύρνη και αυτός ο δρόμος ήταν η κοπάνα μας για να φτάσουμε στην παραλία. Παλιά είχε νησίδα στη μέση και υπήρχαν δύο τεράστια δέντρα, ευκάλυπτοι» θυμάται ο Γιώργος Ιωαννίδης, το δημιουργικό μυαλό και τα μαγικά χέρια πίσω από το Heads. «Το Φάληρο πάντα έδινε την αίσθηση της γειτονιάς και παραμένει έτσι ακόμα και σήμερα. Είναι μια περιοχή ήσυχη και οικογενειακή. Μπορεί να μην έχουμε πάρκινγκ, αλλά προσφέρεται για οικογένειες» σχολιάζει.
Πώς όμως ένας κομμωτής με τη δική του φήμη επιλέγει να παραμένει σε μια «οικογενειακή» περιοχή όπως το Φάληρο και μάλιστα όχι στο κέντρο του, αλλά σε μια λιγότερο busy γειτονιά, σαν την Παναγίτσα; «Δεν με ενδιέφερε να είμαι στην καρδιά της γειτονιάς γιατί όλοι ξέρουν τι προσφέρω και τι κάνω. Έρχεται κόσμος από όλη την Αθήνα για να κουρευτεί εδώ» λέει χαμογελώντας. Και λέει αλήθεια, το επιβεβαιώνω.
Τελευταία στάση, τα γήπεδα τένις του ΑΟΠΦ. Το τμήμα τένις του Αθλητικού Ομίλου Παλαιού Φαλήρου διαθέτει δύο χώρους στο Παλαιό Φάληρο για προπονήσεις. Ο ένας βρίσκεται στην Παναγίτσα κι ο άλλος στον Φλοίσβο. Για τον ιστορικό σύλλογο αλλά και για το χθες και το αύριο του αθλήματος που χάρη στον Τσιτσιπά και τη Σάκκαρη γίνεται όλο και πιο δημοφιλές στους μικρούς αθλητές, μας μίλησαν οι δύο προπονητές της ομάδας. Χάρης Κρυσταλλόγιαννης και ο Άγγελος Προβιάς.
