Ο Πέτρος Φιλαλήθης έζησε την ιστορία της Γλυφάδας μέσα από τις παρελάσεις της
Από την «αυτοσχέδια» παρέλαση της αραιοκατοικημένης Γλυφάδας του 1958 μέχρι τις παρελάσεις των ‘70s και ’80s που αποτελούσαν κυριολεκτικά το κοσμικό γεγονός της χρονιάς: Μια ιστορική αναδρομή, με οδηγό τον Πέτρο Φιλαλήθη, επί χρόνια φωτογράφο των σχολείων της Γλυφάδας.
- 25/03/2022
- Κείμενο: Γεωργία Βαμβακερού
Οι παλιοί Γλυφαδιώτες γνωρίζουν καλά ότι οι παρελάσεις της πόλης, από τη δεκαετία του ‘50 και μετά, ήταν δυο από τα σημαντικότερα γεγονότα κάθε χρονιάς. Ακόμα κι όταν η πόλη ήταν ένα μικρό προάστιο των Αθηνών, στις δυο εθνικές επετείους κυριολεκτικά ζωντάνευε, χάρη στα νέα παιδιά που παρήλαυναν περήφανα, πρώτα στην οδό Καραπάνου τότε (σήμερα Σάκη Καράγιωργα) κι ύστερα από την αναμόρφωση της παραλίας, στον παραλιακή Διαδόχου Παύλου.
Οι παρελάσεις ήταν τότε μια ευκαιρία για έξοδο, καφεδάκι ή ουζάκι στην παραλία και, βεβαίως, πολύ φλερτ από τα αγόρια και τα κορίτσια που έφτιαχναν μια δεύτερη παρέλαση στο πεζοδρόμιο έξω από τα διαζώματα. Ο Πέτρος Φιλαλήθης, που ήταν επί χρόνια ο φωτογράφος των σχολείων της πόλης μας θυμάται:
«Το 1958, όταν εγώ ήμουν μαθητής, το δεύτερο δημοτικό σχολείο Γλυφάδας παρήλασε από τον Αϊ-Γιώργη, το παλιό κοιμητήριο της Γλυφάδας, μέχρι το κτίριο του σχολείου, το γνωστό ως παράγκα, στη σημερινή οδό Σοφίας Βέμπο, τότε Καραχάλιου, γιατί δεν είχαμε τα μέσα να κατέβουμε στην κάτω Γλυφάδα να παρελάσουμε με τους υπόλοιπους. Δεν υπήρχαν ΙΧ ούτε κι αυτοκίνητο να μας κατεβάσει. Εγώ τότε ήμουν και σημαιοφόρος, για λίγο όμως, γιατί ανά 200 μέτρα αλλάζαμε σημαιοφόρο. Είχαμε τότε έναν καταπληκτικό δάσκαλο, τον Στρατή Παπαδάκη, που αποφάσισε να το κάνει αυτό για να χαρούμε όλοι. Η περιοχή Καραχάλιου την εποχή εκείνη ήταν ερημιά. Πολύ αραιά κατοικημένη. Το σχολείο είχε γίνει το 1956. Ήταν μια άλλη Γλυφάδα».
«Υπήρχε ένας κομπάρσος του κινηματογράφου, λεγόταν Ρουγγέρης, που είχε βεστιάριο. Από εκεί νοίκιαζαν οι μαθητές στολές για την παρέλαση και ντύνονταν με ό,τι έβρισκαν εκεί. Όπως καταλαβαίνετε τότε στην παρέλαση δεν υπήρχε καμία ομοιομορφία».
«Στη Γλυφάδα έκανε παρέλαση το μοναδικό Γυμνάσιο που υπήρχε και στεγαζόταν μέσα στο δάσος, εκεί που είναι τώρα οι υπηρεσίες καθαριότητας. Το σχολείο αυτό κάλυπτε τις ανάγκες των μαθητών από την Ανάβυσσο μέχρι την Αργυρούπολη και το Καλαμάκι. Στην παρέλαση ακολουθούσε το Δημοτικό σχολείο του Γραμματικάκη και τα τρία ιδιωτικά της πόλης. Σταυράκη, Μουντζουρίδου και Γιαννοπούλου. Το σχολείο της Σταυράκη ήταν με τα ρούχα που φορούν ακόμα και σήμερα, το γαλάζιο σακάκι και το κρεμ παντελόνι ή πλισέ φούστα. Ο Γιαννόπουλος με την μπλε μπλούζα του κολλεγίου και η Μουντζουρίδου με τα γκρι μπλε. Αυτοί ήταν όλοι κι όλοι και κάτι παλαιοί πολεμιστές, καθώς κι η ομάδα του Ποσειδώνα. Η παρέλαση γινόταν στην οδό Καραπάνου και η κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο που βρισκόταν τότε μπροστά από το σημερινό ταχυδρομείο. Ο Άγγελος Μεταξάς, ο Δήμαρχος, και οι επίσημοι με τα σκούρα κοστούμια τους ήταν εκεί, οι δυο γυναίκες δημοτικοί σύμβουλοι, η Χατζηαργύρη και η Αγγελοπούλου, πάντα με καπελάκι κι ο τοπικός Δημοσιογράφος, που έβγαζε τη «Φωνή του Σαρωνικού», ο Κασσιμάτης. Θυμάμαι ήταν μικροσκοπικός και κρατούσε πάντα έναν τεράστιο χαρτοφύλακα υπό μάλης».
«Τη δεκαετία του ‘60 τα παιδιά των σχολείων εμφανίζονται πλέον με ομοιόμορφες στολές, ενώ η παρέλαση μεταφέρεται στην παραλία επί δημαρχίας Λαζαρίδη. Η πόλη τότε έχει μεγαλώσει και συμμετέχουν περισσότερα σχολεία. Η παρέλαση είναι πολύ μεγαλύτερη, εμφανίζονται οι πρώτοι σύλλογοι κι ο Δήμος έχει αποκτήσει Φιλαρμονική. Τότε αρχίζει να έρχεται και πάρα πολύς κόσμος. Μετά το τέλος της παρέλασης όλοι συνέχιζαν στην παραλία αλλά και στις καφετέριες γύρω από την πλατεία Γλυφάδας, που τότε λεγόταν πλατεία Μπιζανίου: Στην Ήβη, την καφετέρια του Ζαβολέα, και στην Ρεγγίνα αλλά και στο καφενείο του Σιμόπουλου, που μάζευε κυρίως επαγγελματίες».
«Τη δεκαετία του ‘70 στην παραλία έχει πλέον ανοίξει το Olympic House, η καφετέρια στέκι για όλους τους νέους των νοτίων προαστίων. Είναι και η εποχή του μίνι και τις εντυπώσεις κλέβει, με μια εντυπωσιακή μίνι φούστα, η Αννίτα Σταυράκη, κόρη της Βασιλικής Σταυράκη, ιδρύτριας του γνωστού εκπαιδευτήριου. Τα παιδιά του Γυμνασίου Γλυφάδας, του πρώτου μεικτού σχολείου της περιοχής, που το 1958 εγώ το πρόλαβα με 450 μαθητές, έχουν πολλαπλασιαστεί κι όλοι έρχονται από τις γύρω περιοχές για να θαυμάσουν τα κορίτσια της Γλυφάδας. Τότε έγινε και συνήθειο να πετούν δεκάρες όσοι ήταν έξω από την παρέλαση. Πιτσιρικάδες συνήθως, οι οποίοι είχαν μείνει εκτός καθώς δεν γινόταν να παρελάσουν όλοι».
«Τη δεκαετία του ’80, η παρέλαση στη Γλυφάδα έχει γίνει πλέον κοσμικό γεγονός. Η παραλία γεμίζει από “παπάκια” και δημιουργείται μια δεύτερη “παρέλαση” έξω από τις γραμμές. Το σημείο εκκίνησης είναι έξω από το Μαριδάκι, οι επίσημοι πάντα σε εξέδρα έξω από το παλιό Δημαρχείο και ακολουθούσε πάντα καφές στο Ολύμπικ για τους νεώτερους και ουζάκι στον Ζέρβα και το Μαριδάκι για τους μεγαλύτερους και τις οικογένειες. Η παρέλαση ήταν ένα μεγάλο “νυφοπάζαρο”. Κι εδώ ίσχυε βλέπετε το …έρως ανίκατε μάχαν».
«Από τις παρελάσεις δεν θα ξεχάσω ποτέ το 2019, όταν με τον Σύλλογο Υμηττός παρήλασε ο 93χρονος τότε Νίκος Σηφακάκης, αγωνιστής κατά των Γερμανών, ο οποίος είχε συμμετάσχει στην απαγωγή ενός Γερμανού Αξιωματικού στην Κρήτη και είχε παρασημοφορηθεί από το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης Ήταν φίλος κι είχαμε διασχίσει μάλιστα παρέα το φαράγγι στον Όλυμπο. Ο άνθρωπος αυτός, ο οποίος έφυγε τον Γενάρη από τη ζωή, ήταν εντυπωσιακός στην παρέλαση κι έδειχνε όλη την λεβεντιά της τρίτης ηλικίας στην Γλυφάδα».