Τα πρόσωπα της επόμενης δεκαετίας: Γιώργος Κουμεντάκης, συνθέτης, καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Τα πρόσωπα της επόμενης δεκαετίας
Με αφορμή τα 10α γενέθλιά του, το NouPou κοιτάζει πίσω, θυμάται, νοσταλγεί και καταγράφει όσα ξεχώρισε τα τελευταία δέκα χρόνια. Κοιτάζει όμως και μπροστά, στην επόμενη μέρα - γιατί όχι και στην επόμενη δεκαετία - των Νοτίων Προαστίων και παρουσιάζει τα πρόσωπα που θα τη διαμορφώσουν.
- 19/07/2023
Είναι ένας από τους πιο προικισμένους και πολυδιάστατους Έλληνες συνθέτες. Το μουσικό του έργο απλώνεται σε μια αχανή έκταση, από τον χώρο της συμφωνικής μουσικής και της μουσικής δωματίου ως τη σύνθεση μουσικής για το θέατρο, τον κινηματογράφο, τον χορό, την όπερα, αλλά και για εικαστικά installations – έχει ντύσει μουσικά κάθε παραστατική τέχνη σε κάθε της έκφανση.
Το έργο που τον κατέστησε ευρέως γνωστό στο πανελλήνιο ήταν η τελετή έναρξης και η τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Ο Γιώργος Κουμεντάκης ήταν ο μουσικός διευθυντής και ο δημιουργός του μουσικού σεναρίου των τελετών του 2004 και, σε συνεργασία με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου, μετέτρεψε ένα θέαμα της μεγαλύτερης δυνατής κλίμακας σε αξέχαστο προσωπικό βίωμα για κάθε θεατή που το παρακολούθησε εκ του σύνεγγυς ή από την τηλεόραση.
Το πιο σπουδαίο παράπλευρο έργο της ζωής του είναι ακόμα in progress. To 2017 διορίστηκε καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και μετά από έξι χρόνια τα οποία συνέπεσαν με μία από τις καλύτερες και μία από τις χειρότερες συγκυρίες στην ιστορία του οργανισμού, τον περασμένο Γενάρη ανακοινώθηκε η ανανέωση της θητείας του. Είναι επισήμως ο πρώτος καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ που θα έχει την ευκαιρία μιας τρίτης θητείας, στην οποία -όπως δήλωσε προγραμματικά- «ο βασικός μας άξονας θα είναι η εξέλιξη, η ανάπτυξη και η περαιτέρω εξωστρέφεια, με στόχο την εκπλήρωση του οράματος για την Όπερα του 21ου αιώνα».
Δεν είναι ένα όραμα που μπορεί να πραγματοποιηθεί εύκολα – η εξωστρέφεια, η όπερα και ο 21ος αιώνας δεν είναι έννοιες που χωράνε εύκολα στην ίδια πρόταση. Ο Γιώργος Κουμεντάκης, όμως, έχει γίνει κάτι σαν ειδικός στις καταστάσεις που απαιτούν ειδικό χειρισμό. Η πρώτη του θητεία συνέπεσε με τη μεταστέγαση της Λυρικής στο ΚΠΙΣΝ, η δεύτερη ροκανίστηκε από την πανδημία. Στην πρώτη χρειάστηκε να στήσει εκ θεμελίων τη νέα καλλιτεχνική ταυτότητα μιας ΕΛΣ που είχε επιτέλους καινούργιο σπίτι -και μάλιστα πολυτελές και σύγχρονο και άψογα λειτουργικό- και ήταν υποχρεωμένη να παρουσιάσει καινούργια φιλοσοφία και να ανοιχτεί σε καινούργια κοινά. Στη δεύτερη έπρεπε να κρατήσει σε εγρήγορση έναν τεράστιο οργανισμό που οι εξωτερικές συνθήκες τον υποχρέωναν να περιπέσει σε κατάσταση αδράνειας. Η Εθνική Λυρική Σκηνή, όμως, δεν αδράνησε ούτε λεπτό κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Όπως έχει δηλώσει χαρακτηριστικά, «Εμείς στη Λυρική όχι μόνο δεν το βάλαμε κάτω αλλά επινοούσαμε κάθε μέρα κάτι νέο, ακόμα κι αν μερικές φορές δεν έβγαινε. Ήταν προσωπική μου θέση αυτό. Δεν μείναμε με σταυρωμένα τα χέρια να περιμένουμε την τύχη και πιστεύω ότι αυτό επηρέασε πολιτικά κι άλλους οργανισμούς, και τους ίδιους τους δημιουργούς, οι οποίοι έβλεπαν ότι εδώ είναι ένα σημείο όπου μπορούν να δουλέψουν».
Ίσως γι’ αυτό δεν ήταν λίγοι όσοι ευχήθηκαν να παραμείνει στη θέση του υπουργού πολιτισμού ακόμα και μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2023 (ήταν ο υπηρεσιακός ΥΠΠΟ της υπηρεσιακής κυβέρνησης Σαρμά).