ΑΡΧΕΛΩΝ: Ο Σύλλογος που “τρέχει” για την προστασία της κάθε θαλάσσιας χελώνας
Επισκεφθήκαμε το μοναδικό Κέντρο Διάσωσης Θαλασσίων Χελωνών στην Ελλάδα κι ένα από τα πρώτα στη Μεσόγειο που δίνει μάχη για κάθε χελώνα εκεί έξω. Ακόμα και γι’αυτές που δεν έχουν γεννηθεί.
- 07/10/2019
Ο Οδυσσέας, η Θέκλα, ο Ερμής, ο Ουίλιαμ και η Σανέλ θα μπορούσαν να είναι μόνο μερικά ονόματα τραυματισμένων ή άρρωστων θαλάσσιων χελωνών που περιθάλπει ο Σύλλογος ΑΡΧΕΛΩΝ, με στόχο του την επιστροφή τους στη θάλασσα. Όμως είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο. Η κάθεμιά τους αποτελεί ένα ξεχωριστό παράδειγμα και σύμβολο που αποδεικνύει ότι, ακριβώς όπως οι ίδιες παραμένουν ζωντανές, έτσι συμβαίνει και με την ελπίδα, τόσο για το παρόν όσο και για το μέλλον τους.
Από το 1983 μέχρι σήμερα, το μη-κερδοσκοπικό σωματείο έχει ως αντικείμενο τη μελέτη και προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους, τη διαχείριση των παράκτιων οικοσυστημάτων στις σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας της Καρέττα στη χώρα μας, την περίθαλψη τραυματισμένων και άρρωστων χελωνών καθώς και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. “Αυτό που έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια είναι η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση από τον κόσμο”, μαθαίνω από τον Δημήτρη Φυτίλη, Υπεύθυνο του Κέντρου Διάσωσης. “Παρατηρούμε μία αύξηση στην ενημέρωση ως προς τις νεκρές χελώνες. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που τις βρίσκουν, σπεύδουν να καλέσουν αμέσως το λιμενικό σώμα”.
“Οι προσπάθειες ενημέρωσης έχουν αυξηθεί και στα σχολεία. Σε εμάς, κάθε χρόνο ενημερώνονται 12.000-13.000 μαθητές. Παρακολουθούν τις εκπαιδευτικές μας δράσεις και βλέπουν από κοντά τις χελώνες”
Oι εθελοντές έρχονται από κάθε γωνιά του κόσμου και κυρίως από τη Βόρεια Ευρώπη, προκειμένου να προσφέρουν με αφοσίωση τη βοήθειά τους. Μια βοήθεια πραγματικά πολύτιμη, αν αναλογιστεί κανείς ότι “το Κέντρο Διάσωσης, από το 1994 μέχρι σήμερα, έχει περιθάλψει πάνω από 1.100 τραυματισμένες θαλάσσιες χελώνες, με ένα ποσοστό της τάξεως πάνω από 55% να έχουν επιστρέψει στο φυσικό τους περιβάλλον“. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2018, πάνω από 500 εθελοντές συμμετείχαν στη διεξαγωγή προγραμμάτων προστασίας, με το 14% εξ’αυτών να προέρχονται από την Ελλάδα.
“Κάθε χρόνο, κατά μέσο όρο φροντίζουμε γύρω στις 90 με 95 τραυματισμένες θαλάσσιες χελώνες, εκ των οποίων οι περίπου 70 είναι νεοεισερχόμενες”. Κάποιες χελώνες που μένουν εδώ όλον τον χρόνο, ή περισσότερα χρόνια. “Υπάρχουν μερικές πολύ δύσκολες περιπτώσεις λόγω χτυπημάτων στο κεφάλι που έγιναν κατά βίαιο τρόπο, από εσκεμμένη ανθρώπινη ενέργεια”. Παράλληλα όμως, δεν είναι σπάνια και η σύντομη παραμονή τους στο Κέντρο Διάσωσης, καθώς μπορεί να αναρρώσουν και να απελευθερωθούν στο φυσικό τους περιβάλλον μέσα σε δύο μήνες, “αν για παράδειγμα έχει κάποια πνευμονία ή αν υπάρχει κάποιο αγκίστρι που μπορεί να αφαιρεθεί άμεσα”.
“Η σκληρή δουλειά που έχουμε κάνει τα τελευταία 35 χρόνια σαν Σύλλογος έχει αποφέρει και τα ανάλογα αποτελέσματα σε ό,τι αφορά τις θαλάσσιες χελώνες, μιας και από είδος υπό εξαφάνιση στη Μεσόγειο, η κατηγορία της έχει ανέβει σε είδος υπό προστασία. Aυτό μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε”.
Σε κάθε περίπτωση τραυματισμένης χελώνας ενημερώνεται το Λιμενικό και γίνεται επικοινωνία με τον ΑΡΧΕΛΩΝ, οπότε δίνονται οι κατάλληλες οδηγίες για άμεση βοήθεια και την οργάνωση μεταφοράς της στο Κέντρο Διάσωσης. Είναι ενθαρρυντική η ανταπόκριση ευαισθητοποιημένων πολιτών και των αρχών στη διάσωση πολλών χελωνών από όλη την Ελλάδα με τη συνεργασία όλων των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Όπως το πρόσφατο περιστατικό με ένα χελωνάκι που πέταξε από τη Σκιάθο στην Αθήνα, με την άμεση βοήθεια και υποστήριξη της Aegean Airlines .“Η χελώνα βρέθηκε στη Σκιάθο στις αρχές του Σεπτέμβρη με το δεξί της πτερύγιο εγκλωβισμένο σε πλαστικό, εντελώς εξαντλημένη και σε κακή κατάσταση υγείας. Η κτηνίατρος του νησιού τη συνέλεξε από την παραλία Ξάνεμος και έδωσε πρώτες βοήθειες με τις οδηγίες του Κέντρου Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ. Η άμεση μεταφορά στην στο κέντρο Διάσωσης ήταν η μόνη ελπίδα διάσωσης” σημειώνει ο Δημήτρης Φυτίλης.
Υπάρχουν 7 είδη θαλάσσιας χελώνας σε όλον τον κόσμο, τρία από αυτά βρίσκονται στη Μεσόγειο. Η Δερματοχελώνα η οποία ζει στον Ατλαντικό Ωκεανό και έρχεται στη Μεσόγειο μόνο για τουρισμό, η πράσινη χελώνα που ζει στη Μεσόγειο και ωοτοκεί στα παράλια της Κύπρου και της Τουρκίας και η Caretta-caretta η οποία είναι η μοναδική θαλάσσια χελώνα η οποία ωοτοκεί στην Ελλάδα. Οι θηλυκές Caretta caretta, αφού ωριμάσουν σεξουαλικά (σε ηλικία περίπου τριάντα ετών), επιστρέφουν κάθε δύο με τρία χρόνια στον τόπο όπου γεννήθηκαν, για να εναποθέσουν τα αβγά τους σε αμμώδεις παραλίες. Οι νεοσσοί έχουν να αντιμετωπίσουν πολλούς φυσικούς εχθρούς – από καβούρια μέχρι και γλάρους-, και επομένως η θνησιμότητά τους είναι εξαιρετικά υψηλή. Σε κάθε χίλια χελωνάκια επιζεί και ενηλικιώνεται μόνο ένα.
Στη δυσκολία διαιώνισης του είδους συμβάλλουν και οι τραυματισμοί των χελωνών, οι οποίοι οφείλονται κυρίως στην εμπλοκή τους με αλιευτικά εργαλεία. Συγκρούσεις χελωνών με ταχύπλοα σκάφη αναφέρονται ιδιαίτερα κοντά στις παραλίες ωοτοκίας και προκαλούν τραυματισμούς και θανάτους των ζώων, ενώ εκβρασμοί σκόπιμα θανατωμένων ζώων αναφέρονται κάθε χρόνο από διάφορες περιοχές. Ξαπλώστρες και τραπεζοκαθίσματα στις παραλίες ωοτοκίας, αλλά και τεχνητός φωτισμός που αποπροσανατολίζει τους νεοσσούς, είναι μερικές από τις κυριότερες αιτίες τραυματισμών ή θανάτων τους.
“O κάθε διασώστης, τιμητικά, μπορεί να επιλέξει όνομα για τη χελώνα που κατάφερε να διασώσει. Πέρα από όνομα, η κάθε χελώνα έχει και το δικό της χαρακτήρα. Έχουν διαφορετικές και μάλιστα σύνθετες προσωπικότητες. Άλλες φαίνονται πιο ντροπαλές και φοβικές, ενώ υπάρχουν κι εκείνες με πιο κοινωνικό χαρακτήρα”.
Πέρα από τον εθελοντισμό, την ενημέρωση και τον σεβασμό προς το περιβάλλον, υπάρχουν πολλοί τρόποι να προσφέρεις τη βοήθειά σου. Ένας από τους σπουδαιότερους, η συμβολική και ταυτόχρονα πολύτιμη πράξη της υιοθεσίας. Μπορείς να υιοθετήσεις ένα χελωνάκι, να του δώσεις όνομα και να σε ενημερώνουν για την πορεία της ζωής του. Ή να υιοθετήσεις μια τραυματισμένη χελώνα και να καλύψεις τα έξοδα νοσηλείας της για ένα μήνα. Πολύτιμη βοήθεια είναι και η υιοθεσία μιας μητέρας χελώνας, όπου θα μαθαίνεις πόσες φορές την έχουν καταγράψει σε παραλία αναπαραγωγής, ή μία φωλιά σε παραλία ωοτοκίας και μάθεις έτσι πού και πότε ακριβώς δημιουργήθηκε, πόσα αυγά είχε και πόσα χελωνάκια εκκολάφθηκαν από αυτήν, συμβάλλοντας έτσι στις προσπάθειες προστασίας τους.
O Αρχέλων παραμένει ανοιχτός για το κοινό 13.00-15.00 τις καθημερινές και 12:00 με 17:00 τα Σαββατοκύριακα. Η είσοδος είναι δωρεάν.
τηλέφωνα επικοινωνίας:
-Εκπαιδευτικά προγράμματα & ομάδικές επισκέψεις, τηλ.: 210 8982 600
-Διάσωση – περίθαλψη: Τηλ: 210 8944 444, 6941 511 511