Αστέρια Γλυφάδας: Η επιχειρηματική (και όχι μόνο) ιστορία τους
Από τη λουτρόπολη του ’30 και την καταστροφή της παραλίας κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, στο σχέδιο ανασυγκρότησης των Αστεριών με τη δημιουργία των θρυλικών καμπανών κι από εκεί στις θρυλικές βραδιές της δεκαετίας του '80, την αναγέννηση από τον Όμιλο Παπαθεοχάρη και την ανάδειξη ως διεθνή τουριστικό προορισμό από τη Grivalia.
- 07/01/2025
- Κείμενο: Γιώργος Λαμπίρης
Τα Αστέρια Γλυφάδας πέρασαν και επίσημα στη νέα εποχή τους τον Οκτώβριο του 2023. Τότε πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της επένδυσης που πραγματοποίησε η Grivalia Hospitality και άγγιξε τα 300 εκατομμύρια ευρώ, με τη δημιουργία του ξενοδοχειακού συγκροτήματος One&Only Aesthesis, το οποίο απευθύνεται σε επισκέπτες υψηλού εισοδηματικού προφίλ και αποτελεί ένα από τα πολυτελέστερα τουριστικά θέρετρα στην Ελλάδα.
Λίγους μήνες αργότερα, τον Ιούνιο του 2024, πραγματοποιήθηκε το Grand Opening Party του One&Only Aesthesis, το οποίο συγκέντρωσε προσωπικότητες του διεθνούς star system όπως η Βρετανοκαναδέζα ηθοποιός Kim Cattrall, αλλά και η παγκοσμίου φήμης τραγουδίστρια Kylie Minogue.
Μία ακόμα επένδυση δίπλα στο πολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα ήταν αυτή του πραγματοποίησε η Grivalia Hospitality, αναμορφώνοντας την πλαζ των Αστεριών με τη δημιουργία πισίνας, εστιατορίων, μπαρ, χώρων εκδηλώσεων και πολιτισμού. Έτσι, εκτός από το εστιατόριο Ark που προϋπήρχε, προστέθηκαν δύο ακόμη προορισμοί εστίασης, το Bungalow 7 και το Balux Family. Σε αυτά τα projects την ευθύνη διαχείρισης και λειτουργίας έχει ο όμιλος Παπαθεοχάρη, που άλλωστε έχει καθιερώσει εδώ και πολλά χρόνια τα Αστέρια Γλυφάδας ως προορισμό, με το κοσμοπολίτικο Ark, υπό την καθοδήγηση του σεφ Γιάννη Μπαξεβάνη και την αισθητική υπογραφή του Απόλλωνα Παπαθεοχάρη, να γράφει εδώ και δέκα περίπου χρόνια τη δική του ιστορία στον χώρο όπου κάποτε βρισκόταν το θρυλικό νυχτερινό κέντρο «Αστέρια».
Η μακρά ιστορία των «Αστεριών»
Η ιστορία των Αστεριών αρχίζει όμως να ξετυλίγεται σχεδόν έναν αιώνα νωρίτερα. Όταν στη δεκαετία του 1930, στα μεικτά λουτρά της Χερσονήσου της Πούντας, όπως ονομαζόταν κατά την αρχαιότητα το συγκεκριμένο κομμάτι της ακτογραμμής της Γλυφάδας, προσέτρεχαν νέοι και νέες που έκαναν το μπάνιο τους και διασκέδαζαν.
Μεταπολεμικά, τη δεκαετία του ’50 τα Αστέρια αναγεννήθηκαν από τον ΕΟΤ, καθώς είχαν καταστραφεί στη διάρκεια της Κατοχής. Στο πλάνο της αναγέννησης προβλεπόταν και η δημιουργία κέντρου διασκέδασης. Με αυτόν τον τρόπο ξεκίνησε η ιστορία του περιλάλητου νυχτερινού κέντρου, το οποίο φιλοξένησε τις διασκεδάσεις πολλών νυχτοπερπατούντων ήδη από τα χρόνια εκείνα.
Στο σχέδιο ανασυγκρότησης των Αστεριών προβλεπόταν επίσης η δημιουργία ενός συγκροτήματος φιλοξενίας, με σύγχρονη αρχιτεκτονική για τα δεδομένα της εποχής, με έμφαση στη λεπτομέρεια και την αισθητική σε όλα τα σημεία του. Τα Αστέρια αποτέλεσαν το πρώτο οργανωμένο λουτρικό και τουριστικό συγκρότημα μεταπολεμικά. Η έκταση ανήκε τότε στην εταιρεία «Αστέρας» Ανώνυμος Ξενοδοχειακή Εταιρεία, συμφερόντων της Εθνικής Τράπεζας. Ο ανασχεδιασμός τους βασίστηκε σε σχέδια αρχιτεκτόνων εγνωσμένης αξίας της εποχής εκείνης, όπως ο Εμμανουήλ Βουρέκας, ο Προκόπης Βασιλειάδης, ο Περικλής Σακελλάριος, ο Αντώνης Γεωργιάδης και ο Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας.
Η μελέτη και η κατασκευή του έργου υλοποιήθηκαν την περίοδο 1957 -1959. Το συγκρότημα του Αστέρα, όπως ήταν η ονομασία του, εντάσσεται στο αρχιτεκτονικό ρεύμα του Μοντερνισμού – Μπρουταλισμού με χαρακτηριστικό του τα μικρά κτίσματα – τις λεγόμενες καμπάνες – ενώ περιελάμβανε επίσης εστιατόριο, κέντρο διασκέδασης και άλλες υποδομές.
Σε αναφορά του ο Βουρέκας ανέλυε το σχεδιαστικό όραμα για τα νέα Αστέρια. Όπως έλεγε σχετικά: «Η διαμόρφωση της ακτής περιλαμβάνει τα αποδυτήρια των λουομένων, ένα συγκρότημα εκατό οικίσκων – cabanas – και το τμήμα ψυχαγωγίας. Το συγκρότημα έχει δύο εισόδους· την είσοδο προς τα αποδυτήρια και την είσοδο του συγκροτήματος των οικίσκων. Τα αποδυτήρια, σε τρία συγκροτήματα, από 70 μονάδες το καθένα, περιλαμβάνουν και ομαδικές εγκαταστάσεις, που μπορεί να εξυπηρετήσουν συγχρόνως 500 άτομα. Μεταξύ των αποδυτηρίων αναπτύσσονται, μέσα στο πράσινο, οι αθλοπαιδιές. […] Το σνακ-μπαρ, στο κέντρο της ακτής, εξυπηρετεί τους λουόμενους και τους οικίσκους. Το εστιατόριο – χορευτικό κέντρο, έχει τοποθετηθεί στο άκρο της περιοχής προς την Αθήνα, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ανεξάρτητα με την όλη λειτουργία του συγκροτήματος».
Ο Βουρέκας μαζί με κάποιους από τους αρχιτέκτονες που σχεδίασαν τα Αστέρια – και συγκεκριμένα τους Βασιλειάδη και Γεωργιάδη – σχεδίασαν το 1963 και το ξενοδοχείο Hilton (στην ομάδα που εκπόνησε την αρχιτεκτονική μελέτη του εν λόγω ξενοδοχείου συμμετείχε και ο Σπύρος Στάικος).
Το τουριστικό συγκρότημα των «Αστεριών»
Το συγκρότημα κάλυπτε μία έκταση 285 στρεμμάτων και τελούσε υπό την εποπτεία της Εθνικής Τράπεζας, ενώ η πλαζ «Αστέρια Γλυφάδας» αποτέλεσε, όπως αναφέραμε και νωρίτερα, την πρώτη οργανωμένη παραλία στην Ελλάδα, γεγονός που προκάλεσε το διεθνές ενδιαφέρον και θεωρήθηκε δείγμα εκσυγχρονισμού της χώρας.
Χαρακτηριστικό της δημοφιλίας της Αστεριών είναι το δημοσίευμα της εφημερίδας στο βήμα στις 9/7/1957 με τίτλο «Κοσμική Κίνησις», στο οποίο αναφερόταν ότι εκεί οργάνωσε κοσμική δεξίωση ο Αριστοτέλης Ωνάσης με καλεσμένους των Κωνσταντίνο Καραμανλή και μέλη του υπουργικού συμβουλίου της τότε κυβέρνησης. Ειδικά για τη δεξίωση, ο Ωνάσης έφερε μάλιστα από το Μόντε Κάρλο την ορχήστρα του περίφημου τζαζ τρομπετίστα Aime Barelli, ενώ στην παραλία, σε μικρή απόσταση, είχε γυροβολήσει η εμβληματική θαλαμηγός του Έλληνα μεγιστάνα «Χριστίνα».
Το τουριστικό συγκρότημα σχεδιάστηκε προκειμένου να φιλοξενεί 200 άτομα και να εξυπηρετεί περίπου 5.000 λουόμενους σε καθημερινή βάση. Μεγιστάνες, ηθοποιοί, παγκοσμίου βεληνεκούς jet setters και πολλοί διάσημοι Έλληνες έμειναν στις ξεχωριστές και άκρως πολυτελείς για την εποχή εκείνη καμπάνες των Αστεριών.
Τα Αστέρια συνδυάστηκαν επίσης σε μεγάλο βαθμό με κινηματογραφικές παραγωγές ελληνικών ταινιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ταινία «Νύχτα Γάμου» με τον Κώστα Βουτσά και τη Μάρθα Καραγιάννη από τη μία ως ζευγάρι πρωταγωνιστών και τον Φαίδωνα Γεωργίτση με τη Μπέτυ Αρβανίτη από την άλλη, σκηνές της οποίας γυρίστηκαν στην παραλία στα Αστέρια.
Η εποχή Παπαργυρόπουλου
Το κέντρο διασκέδασης των Αστεριών μεσουράνησε έως τα μισά της δεκαετίας του ’70 και αποτέλεσε μία από τις κύριες επιλογές της τότε νυχτερινής Αθήνας, ωστόσο μέχρι το 1980 – και καθώς οι ντίσκο άρχισαν να μπαίνουν στην αθηναϊκή νύχτα – τα Αστέρια είχαν πλέον χάσει τη λάμψη τους.
Ο Αργύρης Παπαργυρόπουλος, γνωστός επιχειρηματίας της νυχτερινής διασκέδασης, δέχτηκε ένα βράδυ την επίσκεψη του Κώστα Βουτσά μαζί με τον τότε διευθυντή των Αστεριών Χρόνη Στεργιόπουλo. Αντικείμενο της κουβέντας που ακολούθησε, ήταν να αναλάβει τα Αστέρια ο Παπαργυρόπουλος, όπως και έγινε. Όπως θυμόταν ο ίδιος ο Παπαργυρόπουλος σε συνέντευξή του στο NouPou το 2021: «Εγώ τότε είχα το κέντρο Αθηναία στο Κολωνάκι και ήταν φίλος μου ο Κώστας Βουτσάς, ο οποίος ήρθε στο μαγαζί ένα βράδυ και μου σύστησε τον διευθυντή των Αστεριών, τον κ. Χρόνη Στεργιόπουλο, έναν εξαιρετικό άνθρωπο. Εκείνο το βράδυ λοιπόν του λέει ο Βουτσάς: “Γιατί δεν δίνεις τα Αστέρια στον Αργύρη, που πάει καλά και θα τα αναδείξει;”. Έτσι, το 1981 πήρα τα Αστέρια. Τότε λειτουργούσαν οι καμπάνες, η πλαζ με τις ξαπλώστρες της πάντα γεμάτη κόσμο, οι πετσέτες με τους λουόμενους γέμιζαν το γκαζόν, οι εγκαταστάσεις της πλαζ είχαν γήπεδα τένις μέσα, είχε και beach volley κι έρχονταν όλοι οι επώνυμοι. Όλη η κοσμική Αθήνα σε μια πλαζ».
Η ιστορία λέει μάλιστα ότι στα εγκαίνια, ο κόσμος όχι μόνο σχημάτισε ουρές, αλλά πολλοί «πετάγονταν» απέναντι στην πλατεία Γλυφάδας και στο ιταλικό εστιατόριο La Bussola, για να πάρουν φαγητό, καθότι η κουζίνα του μαγαζιού δεν μπορούσε λόγω του φόρτου να τους εξυπηρετήσει. Ονόματα όπως Τόλης Βοσκόπουλος, η Άννα Βίσση, ο Πασχάλης Τερζής, ο Σταμάτης Κόκκοτας, η Μαίρη Λίντα, η Πόλυ Πάνου, ο Στέλιος Ρόκκος έκαναν μεγάλη επιτυχία και γέμιζαν το νυχτερινό κέντρο.
H αναβίωση από τον Γιάννη Παπαθεοχάρη
Τη δεκαετία του ’90 τα Αστέρια πέρασαν και πάλι σε περίοδο έντονης κάμψης και παρακμής. Το 1998 ξεκίνησαν εργασίες ανακαίνισης, αλλά βρήκαν εμπόδιο τα αρχαιολογικά ευρήματα που ανακαλύφθηκαν στην έκταση. Tο 1999 η έκταση πέρασε από την θυγατρική της Eθνικής Tράπεζας, Aστήρ ΑΞΕ, στην εταιρία Eστρέλια που ανακοίνωσε ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο εκμετάλλευσης με ξενοδοχείο 850 κλινών, το οποίο απορρίφθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Έτσι, τα 285 στρέμματα κατέληξαν στην τότε Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα (ETA – πλέον ΕΤΑΔ), η οποία συνέχισε τη σύμβαση με την Eστρέλια. Mέσω αυτής εισήλθε στην αξιοποίηση της έκτασης ο Γιάννης Παπαθεοχάρης, που ανέλαβε την εκμετάλλευση των ακινήτων και της παραλίας και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην αξιοποίηση και εκ νέου ανάδειξή τους. Την περίοδο που ακολούθησε τα Αστέρια κατάφεραν να γίνουν και πάλι προορισμός και σημείο αναφοράς για ένα μεγάλο μέρος του αθηναϊκού κοινού και όχι μόνο.
Όραμα του Γιάννη Παπαθεοχάρη ήταν να μετατρέψει τα Αστέρια σε πολυτελή τουριστικό προορισμό με ξενοδοχείο, βίλες, πισίνες και spa. Κάτι που για πολλά χρόνια βασάνιζε το μυαλό του, ήδη από τότε που ανέλαβε την εκμετάλλευση της έκτασης των 385 στρεμμάτων, όπου στεγάστηκαν περισσότερα από δέκα μαγαζιά του ομίλου, μεταξύ των οποίων το Ark , το Balux, το Balux Seaside, το Baluxaki και άλλα.
Το πέρασμα στη Grivalia Hospitality
Το 2017 τα Αστέρια άλλαξαν χέρια. Η έκταση των 285 στρεμμάτων που ανήκει στην Εταιρία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) πέρασε από τον επιχειρηματία Γιάννη Παπαθεοχάρη, που τη διαχειριζόταν μέσω της εταιρείας Ναυσικά Α.Ε., στη Grivalia Hospitality, εταιρεία κατά πλειοψηφία συμφερόντων του Καναδού μεγαλοεπενδυτή Prem Watsa, επικεφαλής του καναδικού ομίλου Fairfax. Η αρχική συμφωνία προέβλεπε ότι στη Grivalia Hospitality θα περνούσε το 80% της Ναυσικά Α.Ε. με τίμημα 29,5 εκατομμυρίων ευρώ, από τα οποία τα 17,17 εκατομμύρια διατέθηκαν στην αποπληρωμή υποχρεώσεων προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία και 12,32 εκατομμύρια ευρώ για την αποπληρωμή δανείων. Το υπόλοιπο 20% παρέμεινε στον όμιλο Παπαθεοχάρη. Στην πορεία περιήλθε και το υπόλοιπο 20% στη Grivalia Hospitality, η οποία πλέον κατέχει το 100%.
Ο σχεδιασμός της Grivalia προέβλεπε ότι θα επενδύονταν περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή ενός υψηλής αξίας τουριστικού προορισμού. Επένδυση που στην πορεία άγγιξε τελικά τα 300 εκατομμύρια ευρώ, αφενός διότι το κατασκευαστικό κόστος εκτοξεύθηκε, αφετέρου γιατί άλλαξε ο σχεδιασμός της Grivalia Hospitality και το ύψος της επένδυσης αναπροσαρμόστηκε δραστικά. Στην πορεία επήλθε συμφωνία με την Kerzner International, στην οποία ανήκει η παγκοσμίου βεληνεκούς αλυσίδα διαχείρισης ξενοδοχείων One&Only, η οποία έχει την ευθύνη λειτουργίας του συγκροτήματος.
Σήμερα η προνομιακή έκταση της Γλυφάδας διάγει μία ακόμα περίοδο άνθησης, με επενδυτές διεθνούς βεληνεκούς όπως η Grivalia Hospitality και ο όμιλος Kerzner να έχουν αναγνωρίσει τις αδιαμφισβήτητες προοπτικές που προσφέρει η ευρύτερη περιοχή των νοτίων προαστίων.