Μια μέρα στο Κέντρο διάσωσης της θαλάσσιας χελώνας στη Γλυφάδα
Ο Αρχέλων αποτελεί την ομπρέλα για ένα είδος υπό εξαφάνιση που υπάρχει στη Γη από την εποχή των δεινοσαύρων, την Caretta Caretta.
- 30/11/2015
Στο μη κερδοσκοπικό Σύλλογο για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας, ΑΡΧΕΛΩΝ, είχα πάει αρκετά μικρή και όση εντύπωση κι αν είχε κάνει τότε το μέρος στα παιδικά μου μάτια, εκείνη η φορά δεν ήταν αρκετή, πάντα ήθελα να επιστρέψω και ως ενήλικη, όταν θα ήμουν σε θέση με τα δικά μου χρήματα να υιοθετήσω ένα χελωνάκι Caretta Caretta. Τα ξύλινα βαγόνια του Αρχελών έστεκαν πάντα εκεί, στην τρίτη μαρίνα της Γλυφάδας, ώσπου ένα Κυριακάτικο πρωινό του Νοέμβρη ανέβηκα ξανά την ξύλινη σκαλίτσα του. Εκεί με υποδέχτηκε ο Antoine, Γάλλος εθελοντής από την Bordeaux που ήρθε στην Ελλάδα για έξι μήνες για να βοηθήσει τις θαλάσσιες χελώνες.
Ο Antoine με οδήγησε κατευθείαν στο μέρος όπου βρίσκονταν οι χελώνες που θεραπεύονται για να ελευθερωθούν πάλι στη θάλασσα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 24 χελώνες, η καθεμία μόνη της σε μικρές μαύρες δεξαμενές με θαλασσινό νερό. Ο Antoine γνώριζε το όνομα κάθε χελώνας, -ο Νίκος, η Φοίβη, ο Πάρις, η Σοφία, ο Αντρίκος- αλλά και την ιστορία της. Όπως του Διόνυσου που ήταν τυφλός, της Ιόλης που είχε υποθερμία αλλά και της Ρετζίνα που βρισκόταν στη μόνη δεξαμενή καλυμμένη με μια παλέτα. Η Ρετζίνα φοβάται πολύ τους ανθρώπους γιατί ένας από αυτούς σε κάποια παραλία της κοπανούσε για αρκετή ώρα το κεφάλι. Από τότε, αγχώνεται πολύ όταν αντιλαμβάνεται ανθρώπινη παρουσία κοντά της και η παλέτα τη βοηθάει να μη στρεσάρεται, αφού δεν βλέπει τους εθελοντές που περνούν συχνά από τις δεξαμενές.
Οι περισσότερες περιπτώσεις θανάτου τους οφείλονται στα δίχτυα των ψαράδων, στις πλαστικές σακούλες που τις μπερδεύουν για μέδουσες, τις τρώνε και τελικά πεθαίνουν από ασφυξία αλλά και στα αγγίστρια που καταπίνουν. Στις περιπτώσεις των αγκιστριών, χορηγείται φαρμακευτική αγωγή και γίνεται τοπική επέμβαση από τον κτηνίατρο του κέντρου, όπως μου εξήγησε ο Antoine. Άλλος τραυματισμός πολύ συνηθισμένος είναι στο κεφάλι, από ψαράδες που τις χτυπούν για να μην τους χαλάσουν τα δίχτυα και στο καβούκι από προπέλες πλοίων. Η ανάρρωση τους βέβαια, εξαρτάται από το τραύμα αλλά και από τους ίδιους τους εθελοντές. Συνήθως οι θαλάσσιες χελώνες μένουν εκεί από 6 μήνες ως ένα χρόνο μέχρι να αναρρώσουν. Μετά από τις μικρές δεξαμενές, τα αναρρωτήρια που παρέχουν στα ζώα περίθαλψη και ζεστασιά με θερμά νερά, οι χελώνες πάνε σε μια από τις έξι μεγάλες δεξαμενές που λειτουργούν τους θερινούς μήνες, ώστε να είναι κατάλληλη η θερμοκρασία του νερού, να αρχίσουν να συνηθίζουν και πάλι το κολύμπι και τελικά να ελευθερωθούν στο φυσικό τους περιβάλλον.
Στον κόσμο όλο υπάρχουν 7 είδη θαλάσσιας χελώνας, τρία από αυτά βρίσκονται στη Μεσόγειο. Η Δερματοχελώνα η οποία ζει στον Ατλαντικό Ωκεανό και έρχεται στη Μεσόγειο μόνο για τουρισμό. Η πράσινη χελώνα που ζει στη Μεσόγειο και ωοτοκεί στα παράλια της Κύπρου και της Τουρκίας και τέλος η Caretta-caretta η οποία είναι η μοναδική θαλάσσια χελώνα η οποία ωοτοκεί στην Ελλάδα. Οι θηλυκές Caretta caretta, αφού ωριμάσουν σεξουαλικά σε ηλικία περίπου τριάντα ετών, επιστρέφουν κάθε δύο με τρία χρόνια στον τόπο όπου γεννήθηκαν, για να εναποθέσουν τα αβγά τους σε αμμώδεις παραλίες. Οι νεοσσοί έχουν να αντιμετωπίσουν πολλούς φυσικούς εχθρούς – από καβούρια μέχρι και γλάρους-, και επομένως η θνησιμότητά τους είναι εξαιρετικά υψηλή. Υπολογίζεται ότι σε κάθε χίλια χελωνάκια επιζεί και ενηλικιώνεται μόνο ένα! Η καταστροφή των βιοτόπων επίσης, εξαιτίας της άναρχης τουριστικής ανάπτυξης, του θορύβου από τα ξενοδοχεία και τις ταβέρνες που τρομάζουν τις θηλυκές Caretta Caretta, αλλά και τα φώτα που αποπροσανατολίζουν τους νεοσσούς και οι ξαπλώστρες με τις ομπρέλες που συμπιέζουν την άμμο, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη δυσκολία διαιώνισης του είδους. Παρόλο που η χελώνα Caretta Caretta, προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βέρνης και από τη συνθήκη CΙΤΕS, σήμερα ο πληθυσμός τους με βία φτάνει τις 4.000 παγκοσμίως, ενώ πριν από 80 χρόνια, ξεπερνούσε τις 50.000.
Αν θέλεις κι εσύ να βοηθήσεις τις απειλούμενες Caretta caretta να επιβιώσουν, τότε μπορείς να υιοθετήσεις μια θαλάσσια χελώνα! Υιοθέτησε ένα χελωνάκι με 30€, δώσε του όνομα και ο Αρχέλων θα σε ενημερώσει πότε το χελωνάκι σου βγήκε από τη φωλιά του στην επιφάνεια της άμμου και κατευθύνθηκε στη θάλασσα και με πόσα «αδερφάκια» ήταν μέσα στη φωλιά. Στο πρόγραμμα υιοθεσιών μπορεί κάποιος να υιοθετήσει και μια μητέρα Caretta (50€), μια φωλιά (80€), μια τραυματισμένη χελώνα που νοσηλεύεται στο Κέντρο Διάσωσης Θαλασσίων Χελωνών στη Γλυφάδα (με 150€, το ποσό καλύπτει τα έξοδά περίθαλψης ενός μήνα) ή μια χελώνα του Αμβρακικού Κόλπου (50€) που βρίσκεται υπό μελέτη στα πλαίσια του έργου τηλεμετρίας. Με την ευκαιρία των Χριστουγέννων, με οποιαδήποτε υιοθεσία κάνεις, παίρνεις το Χριστουγεννιάτικο πακέτο που περιλαμβάνει το μοναδικό ασημένιο γούρι 2016 (ειδικό σχέδιο για τον ΑΡΧΕΛΩΝ), αφίσα, αυτοκόλλητο, πληροφορίες για τις θαλάσσιες χελώνες και το σύλλογο ΑΡΧΕΛΩΝ που τις προστατεύει καθώς και το ειδικό πιστοποιητικό υιοθεσίας. Θα λαμβάνεις επίσης ηλεκτρονικά κάθε τέσσερις μήνες το ενημερωτικό δελτίο «ΑΡΧΕΛΩΝ ο Ισχυρός».
Μπορείς να επισκεφθείς το Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ και να δεις τις χελώνες που περιθάλπονται κάθε Σαββατοκύριακο από τις 11πμ έως τις 5μμ, στην 3η Μαρίνα της Γλυφάδας (στάση ΤΡΑΜ: «Παλαιό Δημαρχείο»). Η είσοδος είναι δωρεάν. Στις εγκαταστάσεις του κέντρου λειτουργεί εκθεσιακός χώρος όπου οργανώνονται συστηματικά παρουσιάσεις για μαθητές με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας.
Για περισσότερες πληροφορίες www.archelon.gr/ e-mail: stps@archelon.gr, rescue@archelon.gr/ τηλ.-fax: 210 8982600