#NouPouLandmarks: Ο Άγιος Νικόλαος της Γλυφάδας
Το μεγαλύτερο αφιέρωμα που έγινε ποτέ για τη Γλυφάδα
Ένας μεγαλοπρεπής ναός-σύμβολο για τη Γλυφάδα και ένα μικρό εκκλησάκι που αποτελεί μάλιστα την πρώτη εκκλησία που χτίστηκε στην πόλη: Ο ναός και το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου και η ιστορία τους.
- 06/12/2021
Δεν υπάρχει περίπτωση να είσαι γνήσιος Γλυφαδιώτης, αν δεν γνωρίζεις την εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Όσοι όντως είμαστε, την ξέρουμε ήδη από τα παιδικά μας χρόνια, όταν μας ξυπνούσε η γιαγιά χαράματα για να πάμε στην κυριακάτικη λειτουργία (και εμείς γκρινιάζαμε σε όλο το δρόμο) ή όταν μαζευόμασταν με την παρέα για να παίξουμε μπάσκετ και άλλα παιχνίδια στο μεγάλο προαύλιό του. Την ημέρα της γιορτής του μάλιστα, όπως και σήμερα, σίγουρα μας έχουν χαραχθεί στη μνήμη τα πανηγύρια που στήνονταν έξω από την εκκλησία, με μαλλί της γριάς, γλειφιτζούρι κοκκοράκι και όλα τα συναφή, που έκαναν τη βόλτα στο προαύλιο της εκκλησίας, must.
Το σίγουρο είναι, πως αν και δεν είναι ο πολυούχος της πόλης, ο ναός του Αγίου Νικολάου αποτελεί ένα σημείο αναφοράς για τη Γλυφάδα. Το ίδιο και το μικρό παρεκκλήσι του, που βρίσκεται λίγο πιο πάνω, στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, και κρύβει μια πολύ μακριά ιστορία.
Το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου
Η ενορία του Αγίου Νικολάου Γλυφάδας δημιουργήθηκε το 1937. Το λατρευτικό της κέντρο τότε και μέχρι το 1962 ήταν σημερινό το παρεκκλήσι, το οποίο ωστόσο τότε είχε αρκετά προσκτίσματα, τόσο στο μήκος, όσο και στο πλάτος του. Το παρεκκλήσι δημιουργήθηκε πολύ πριν το χτίσιμο του μεγάλου Ναού, το μακρινό 1877 από τον Θεόδωρο Κομνηνό, ο οποίος ήταν γιος του πρωτομάστορα Χατζή Κομνηνού που το 1810 ανοικοδόμησε μάλιστα τον Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, ο οποίος είχε καταστραφεί από πυρκαγιά. Σήμερα, το παρεκκλήσι είναι γνωστό στους νότιους ως μικρός Άγιος Νικόλας.
Η παλιά αυτή εκκλησία χαρακτηρίζεται ως «μικρή μονόκλιτη βασιλική», διαστάσεων 3,80×5,00 μ., με ημικυκλική αψίδα. Έχει υποστεί τόσες μετασκευές και αλλοιώσεις που σήμερα έχει χάσει πια τις αναλογίες και την αρχική της εμφάνιση, ωστόσο στο εσωτερικό της σώζεται μεταγενέστερος ζωγραφικός διάκοσμος. Τα τελευταία χρόνια στο νότιο τοίχο της, πάνω σε μια μαρμάρινη πλάκα, ανακαλύφθηκε η εξής ενδιαφέρουσα επιγραφή: “Ναός Αγίου Νικολάου εξ ερειπίου εγερθείς το 1877 υπό Θεοδώρου Κομνηνού, υιού Χατζή Κομνηνού, Κάλφα, του ανωκοδομήσαντος τον εν Ιεροσολύμοις εμπρησθέντα Ναόν της Αναστάσεως το 1810”.
Η τρίκλιτος βασιλική
Ο μεγάλος ναός από την άλλη, εγκαινιάστηκε το 1962, ενώ θεμελιώθηκε το 1956, από τον Μητροπολίτη Κίτρους Βαρνάβα, καθώς στη θέση του μικρού Άγιου Νικόλα θα επεκτεινόταν η λεωφόρος Βουλιαγμένης, όπως και έγινε. Το 2005-2006 ο ναός απέκτησε και ένα μεγάλο, υπόγειο πνευματικό κέντρο, το οποίο στεγάζει το Κατηχητικό σχολείο του.
Ο ναός βρίσκεται στο οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τους δρόμους Αρτέμιδος, Ζαμάνου, Φοίβης και Ερμού και το αρχιτεκτονικό του σχέδιο επιμελήθηκε η Παρασκευή Τσατήρη, ενώ Πολιτικός Μηχανικός του έργου ήταν ο Ιωάννης Θεοδώρου. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, πως εν αντιθέσει με τις περισσότερες εκκλησίες- όπως είναι και η εντυπωσιακή εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στη Γλυφάδα- ο ναός του Αγίου Νικολάου δεν έχει τρούλο. Ο ρυθμός του ναού ονομάζεται «τρίκλιτος βασιλική» και είναι πραγματικά αυτό που τον κάνει να ξεχωρίζει.
Πρώτος ιερέας του ναού και πρωτεργάτης ήταν ο Αδαμάντιος Προεστός. Το ΝouPou ωστόσο μίλησε με έναν άνθρωπο ο οποίος έχει συνδέσει τη ζωή του με τον ναό και δεν είναι άλλος από τον πατέρα Γεώργιο. Ο ίδιος βρίσκεται στην εκκλησία εδώ και 19 χρόνια και αποτελεί μια μορφή που έχει ταυτιστεί με αυτή.
«Κατοικώ στην Ηλιούπολη, δεν είμαι Γλυφαδιώτης, ωστόσο είμαι στον ναό του Αγίου Νικολάου από το 2003, με ένα μικρό διάλειμμα, οπότε και βρέθηκα στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου στο κέντρο της Γλυφάδας. Μετά από αυτό το γεγονός, επέστρεψα στη “βάση” μου. Αγαπώ φυσικά όλες τις εκκλησίες, ωστόσο το συναίσθημα για τον ναό του Αγίου Νικολάου είναι έντονο. Όταν υπηρετείς κάπου τόσα χρόνια, δένεσαι και αν μπορείς να επιστρέψεις εκεί, τότε σίγουρα θα το κάνεις».
